Voor niets gaat
de zon op
'toomketels verouderd
Kans op tijdelijke
sluiting Kolpabad
Het
Bronchhispatienten
lopen gevaar
in Rijnmondgebied
Ex-psychiatrische patiënten
'Opvang is
bittere noodzaak'
m.
l
v
scjiiedam
Oud-directeur
visserijschool
overleden
A
ZATERDAG 30 JUNI 1979/HET VRIJE VOLK/PAGINA 2
Van een onzer verslaggefsters
SCHIEDAM - In deze tijd, waarin olie en gas steeds
schaarser worden, proberen telkens meer mensen het
verbruik van deze producten terug te brengen. Zo
plaatste de heer Van Tiel onlangs twee zonnecollecto
ren op het dak van zijn woning in de Schiedamse wijk,
Kethel-oost.
„Om zoiets te doen moet je natuurlijk wel een beetje
idealistische zijn", vindt de heer Van Tiel. „het duurt
namelijk jaren voordat je er financieel voordeel bij
hebt, ui het gasverbruik is het echter vrijwel onmidde-
iijk te merken".
Zonnetje óp t huis
in Kethel. Een doe-
het-zelver bouwde
met behulp van een
bouwpakket zijn
eigen zonnecollector.
2G&ÖC
Wm
-jp:
y/'z'r,
(Van een onzer verslaggevers)
VLAARDINGEN Als gevolg van veroudering van
een drietal stoomketels, bestaat de kans dat het Kolpa
bad voor enige tijd gesloten zal moeten worden. Eén
van de drie ketels vertoonde enige tijd geleden lekka
geverschijnselen en werd uit bedrijf genomen. De twee
resterende stoomketels krijgen het water maar nau
welijks op temperatuur. Bovendien zijn zij even oud
als de uitgeschakelde ketel. Volgens zwembadchef A. J.
Troost is de kans groot dat ook de nog functionerende
ketels gaan lekken. „Dat kan nog een jaar duren, maar
het kan ook morgen gebeuren", aldus Troost.
- -
Het ketelhuis van het Kolpabad. De ketels hadden al
mg vervangen moeten worden: nu dreigt sluiting van
H zwembad.
Bouwvergunning
Voorwaarden
Subsidie
(Van onze medewerker)
VLAARDINGEN - In industriële woongebieden als
Rijnmond zal de te verwachten stijging van de lucht
verontreiniging niet zonder gevolgen blijven voor de
gezondheid van de bewoners. Mensen die aan CARA
lijden wordt aangeraden zich niet in dit soort woonge
bieden te vestigen. Dit stelt de promoverende arts Paul
van der Maas in zijn proefschrift "CARA bij kinderen".
1
(Van een onzer verslaggeefsters)
SCHIEDAM Vier ex-psychiatrische patiënten
richtten onlangs in Schiedam een belangengroep voor
hun "lotgenoten" op, onder de naam; Vrijwillige Bege
leiding Psychische ex-patiënten (V.B.P.). Doel van de
V.B.P. is de opvang van deze patiënten na hun ontslag
uit een psychiatrische inrichting of - afdeling van een
ziekenhuis.
Begrip
Discriminatie
q
u
si
Corry Polak (links) en Sylvia, van der Toom (rechts), twee van de vier initiatiefnemers van de Schiedamse
belangengroep voor ex-psychiatrische patiënten, de V.B.P.
t
'1
I
P
*n
fó
Z onneco>lliectoren
[in Kethel-Oost
4
,4X4
S/'/'Y/>
V/SS
■/s Ws
v/ss''"" /SS"" '4//*/
'"'''VS*,/,
Y/'S
ys/S/A/SrV.
VfY' j
%Y%^r#S/*Sf'S'/Jp%*/SS///ys/Y-
'Y/s//,/,///
tSS/SS/////*/>SSr%&/.
ketel nog niet
Bij een lage buitentempera-
Jtuur is het water van het bui-
|tenbad niet meer warm te krij
gen. De capaciteit van de twee
aog werkende ketels is daarvoor
I onvoldoende. Voor wat betreft
I het binnenbad is er van het uit
vallen van één
veel te merken.
Zwembadchef Troost: „Ik heb
begrepen dat de aienst voor
Sport en Recreatie de proble
men al jaren geleden heeft zien
aankomen. Voorzover ik weet
■S l
•v,w
*ff«tóÉ, 7
heeft de gemeenteraad de moei
lijkheden voor zich uitgescho
ven. Dat is natuurlijk een spijti
ge zaak. De kans dat de verwar
mingsinstallatie helemaal kapot
gaat is vrij groot Dat zou onver
mijdelijk de tijdelijke sluiting
van het Kolpabad betekenen."
In het binnen- en buitenbad
samen zit ruwweg 50.000 liter
water. Dat wordt tot 26 graden
verwarmd voor het binnenbad
en tot 22 graden celcius voor het
buitenbad. Bij het wisselvallige
en vaak slechte weer tijdens de
afgelopen weken was het onmo
gelijk om die 22 graden te haler,,
waardoor het water in het bui
tenbad duidelijk minder be
haaglijk aanvoelde dan nor-
ma aL
Tijdens de laatste raadsverga
dering is besloten dat de drie
ketels vervangen moeten wor
den. Vóór 1983 is er echter geen
geld voor uitgetrokken op de be
groting. De vervanging vergt
een investering van maar liefst
220,000 gulden. Een bedrag waar
'de raad even van moest slikken.
Maar de dreigende sluiting van
het zwembad deed de raadsle
den besluiten om met de ver
vanging akkoord te gaan.
Het SP-raadslid Poppe deed
het voorstel om de stoomketels
niet te vervangen door soortge
lijke apparatuur, maar door zo
genaamde warmtepompen. „Er
•zijn in Nederland een paar
zwembaden die op die manier
'mworden verwarmd. Warmte
pompen worden vooral toege-
pmast in koelkasten, waarbij de
warme lucht aan de kast wordt
onttrokken. Buiten de koelkast
ontstaat daardoor warme lucht,
die voor verwarming gebruikt
kan worden", legt Poppe uit.
De overige raadsleden gaven
te kennen niet op de hoogte te
zijn van de toepassing van
warmtepompen in zwembaden.
Zij gingen echter mee met het
voorstel van Poppe, die het idee
opperde om de zaak eerst te on
derzoeken, alvorens tot vervan
ging van de stoomketels over te
gaan.
Volgens Poppe kan ook
grondwater worden gebruikt als
"voedingsbron" voor de warm
tepomp. Diep in de grond heeft
het water namelijk een veel ho
gere temperatuur dan aan de
aardoppervlakte. Dat komt door
de gloeiende kern van de aard
bol. Voor Individueel gebruik
zijn de warmtepompen (nog)
niet bruikbaar. Maar voor
zwembaden, waar dagelijks een
grote hoeveelheid water ver
warmd moet worden, zijn de
pompen volgens Poppe ideaal.
Maandan geleden al, werd de
heer Van Tiel op het idee ge
bracht door een artikel over
bouwpakketten van zonnecol
lectoren in Vrije Tijd, een tijd
schrift voor doe-het-zelvers.
„Wij wonen hier in een erg
groot huis en het gasverbruik
was enorm groot. Eerder hebben
wij ook al dubbele beglazing la-
ten aanbrengen, maar het leuke
van deze vorm van besparing is,
dat ik het zelf kon aanbrengen.
Nadat ik mij goed had laten
informeren bij Bronswerk in
Amersfoort, die de panelen le
vert, is mijn vrouw vervolgens
naar de gemeente gestapt voor
een bouwvergunning. En daar is
eigenlijk de meeste tijd in gaan
zitten.
Aangezien ik nogal haast had,
ik wilde die dingen er vóór de
zomer op hebben zitten, moesten
we de aanvraag in 7-voud indie
nen. Ik had die aanvraag met
opzet simpel gehouden, omdat ik
vind, dat iedereen zoiets moet
kunnen doen. Uit de bouwteke
ningen nam ik twee schetsjes
van ons huis over en verder
deed ik er een foto van zonne
collectoren uit een tijdschrift
bij.
Twee en een halve maand
heeft het geduurd voor we die
vergunning eindelijk eens had
den! Dat viel me wel tegen, ik
had beslist iets meer enthou
siasme verwacht
Toen de bouwplannen dan
eindelijk goedgekeurd waren,
heb ik het bouwpakket onmid
dellijk besteld. Maar dat zou ik
toch wel gedaan hebben, ik had
wel eens willen zien of ze ze er
af zouden zijn komen halen.
Binnen twee weken had ik de
spullen binnen en voor het uit
eindelijke monteren waren twee
dagen nodig. En nu, twee weken
later, douche ik al met geheel
door de zon verwarmd water.
Het bouwpakket, dat ik kocht,
kost ƒ3.500 en het is.» bestemd
voor een gezin bestaande uit 4
personen, een zogenaamd ge
middeld Nederlands huisgezin.
Opzet is de halvering van het
gasverbruik, dat nodig is voor
het verwarmen van water voor
de douche en keuken. Dus niet,
zoals veel mensen denken, voor
de centrale verwarming en zo",
aldus de heer Van Tiel.
Toch kan niet iedereen zo
maar zonnecollectoren op zijn
dak plaatsen. De woning moet
wel degelijk aan een aantal ver
eisten voldoen. De heer Van Tiel
hierover: „Deze woning ligt hier
vrij ideaal, je moet namelijk een
dak op het Zuiden hebben.
Daarnaast moet ook de stand
van het dak aan bepaalde eisen
voldoen. Ideaal is het als het dak
een hoek van 45 graden maakt
Bij mij is die hoek 40 graden en
dus tamelijk gunstig. Ik heb ge
hoord, dat er bij een plat dak
ook een constructie mogelijk is,
maar dat soort dingen wordt al
lemaal heel uitgebreid in de fol
ders uitgelegd."
Over de montage zegt de heer
Van Tiel het volgende: „Een
beetje doe-het-zelver kan met
zo'n bouwpakket zonnecollecto
ren op zijn dak maken. Je moet
er de bestaande waterleiding
voor onderbreken en schakelen
aan het bij het pakket gelever
de, opvangvat Indien je dat zelf
niet kunt, kun je het de loodgie
ter of de leverancier laten doen.
Het enige probleem is eigen
lijk de zonnecollectoren zo te
plaatsen, dat er geen lekkages
onstaan. Je moet dus de plaats
waar je de dakpannen en latten
weghaalt, goed afwerken, maar
ook daarvoor is weer materiaal
verkrijgbaar. Ik heb hier een
gasboiler, maar je kunt het vat
ook aansluiten op een geiser of
electrische boiler.
Via de zonnecollectoren wordt
het water in het vat, zo'n 160 li
ter, verwarmd. Met het mooie
weer van de afgelopen tijd, be
reikte het water soms wel een
temperatuur van 70 graden. Zo
heet wordt mijn boiler niet eens.
Het opvangvat is zo gemaakt,
dat het water erin niet kan gaan
koken noch bevriezen. Volgens
de importeur was er de afgelo
pen strenge winter niet een ge
knapt De collector is van roest
vrij staal gemaakt zodat hij kan
inkrimpen en uitzetten. Wat
mensen ook nog wel eens den
ken is dat de panelen van glas
zijn gemaakt en dus breekbaar
zijn. In werkelijkheid zijn het
polyester platen.
De materialen, die hierbij ge
bruikt zijn, worden ook wel toe
gepast bij zwembadverwar
ming. Belangrijk is ook, dat al
les heel goed is geïsoleerd, zodat
er geen warmte verloren gaat
Ja, wat de subsidie betreft
daar heb ik eigenlijk nog niet zo
over nagedacht Voor de dubbe
le ruiten hebben we wel subsi
die gekregen, maar of je die ook
hier voor kunt krijgen, weten
we nog niet Het is in wezen na
melijk geen isolatie of zo. Ik zou
ook eigenlijk niet goed weten
waar ik daarvoor moet zijn. In
ieder geval is mijn vrouw al van
plan, om daar achter aan te
gaan."
Op onze vraag aan de ge
meente, of het mogelijk is subsi
die te krijgen, antwoordde een
woordvoerder het volgende: „Er
is inderdaad wel subsidie voor
isolatie van woningen, maar nog
niet voor het plaatsen van zon
necollectoren. Dat is op dit mo-,
ment ook nog veel te duur."
Van der Maas onderzocht in
1975 en 1976 ademhalingsstoor
nissen bij leerlingen van de
vijfde klas lagere school in
Vlaardingen, Amsterdam en het
meer landelijke Hoorn. De con
clusie van de arts is, dat veel
ademhalingsstoomissen bij kin
deren worden veroorzaakt door
luchtverontreiniging. Volgens
een bespreking in het juni-juli
nummer van het tijdschrift
"Milieudefensie" geeft het
proefschrift "op ingehouden
toon" "schokkende informa
tie".
In 1971 toonde Van der Maas
al aan, dat er verband bestaat
tussen luchtverontreiniging en
CARA (Chronische A-spedifie-
ke Respiratoire Aandoeningen).
Bij het meer uitgebreide onder
zoek voor zijn proefschrift -
waarop hij in mei aan de Rot
terdamse Erasmus Universiteit
promoveerde - onderzocht Van
der Maas ruim duizend kinde
ren in de leeftijdsgroep 10 tot 12
jaar. Hij koos opzettelijk voor
deze groep, omdat het aantal ro
kers hierin nagenoeg nul is. CA
RA komt immers veel voor bij
volwassenen, die te veel roken.
Uit het onderzoek blijkt, dat
in Vlaardingen de kinderen in
vergelijking met de Hoomse
kinderen twee keer zo veel naar
de dokter gaan wegens klachten
over hoesten, kortademigheid
(bronchitis) en dergelijke: 15 te
gen 7 procent van de onderzoch
te kinderen. In Amsterdam-
Noord werd door maar liefst 24%
van de kinderen bij de arts aan
geklopt Ook werd bij de kinde
ren uit de industriële woonge
bieden een slechtere "longfunc
tie" gemeten dan bij de kinde
ren uit Hoorn.
Aan de ouders van alle kinde
ren werd de vraag gesteld: "On
dervindt u hier persoonlijk vaak,
soms of nooit last van luchtver
ontreiniging?" In Hoorn zei 21%
soms of waak last te hebben. In
Amsterdam en in Vlaardingen
lag dat percentage stukken ho
ger. Maar liefst 67% van de men
sen zei soms of vaak gehinderd te
worden door de luchtverontrei
niging.
Bij de nabeschouwing van de
resultaten van ziin onderzoek
concludeert Van der Maas, dat,1
gezien het ongunstige verschil
tussen Amsterdam en Vlaardin
gen enerzijds en Hoorn ander
zijds én het verband met de
luchtverontreiniging, de "situa
tie niet geheel zonder beden
king" is.
-4
4
(Van een onzer verslaggevers)
VLAARDINGEN - Oud-di
recteur van de Visserijschool
AC.P.E. Vermeulen is woens
dag jl. op 92-jarige leeftijd over
leden. Gisteren werd hij in zijn
woonplaats Den Haag ter aarde
besteld.
De Visserijschool, waar Ver
meulen bij zijn leerlingen als
"meester" bekend stond, werd
in 1956 gesloten. In 1922 nam hij
het initiatief tot het vervaardi
gen van een film over de Noord-
zeevisserij. Vaak trad Vermeu
len op als explicateur bij deze
(stomme) film. Later werd de
tekst op band door hem inge
sproken. Film en gesproken
tekst zijn thans in het bezit van
.het Visserijmuseum.
pak op je sodemieter moet krij
gen", aldus Corry Polak.
„Wij hebben ervaren, dat
vooral gedurende deze over
bruggingsperiode opvang een
bittere noodzaak is", aldus Cor
ry Polak, een van de initiatief
neemsters. „Zelf heb ik achteraf
een prima begeleiding gehad,
maar je kunt wel zeggen, dat er
in het algemeen van opvang of
begeleiding geen sprake is,
wanneer patiënten de inrichting
of het ziekenhui verlaten."
Dat was een van de redenenen
die de vier ex-patiënten van het
Schiedamse N olet-ziekenhuis er
toe brachten de V.B.P. op te
richten.
Vanaf begin maart kwamen
de initiatiefnemers regelmatig
bij elkaar en langzaam kregen
de plannen vastere vormen. Het
Maatschappelijk Welzijn in
Schiedam stelde een stencilma
chine ter beschikking en hielp
tévens bij het zoeken naar een
geschikte gespreksruimte. Die
werd uiteindelijk gevonden bij
de Nederlandse Protestanten
Bond aan de Westvest 92.
De zolder van dit pand werd
omgebouwd tot een sfeervolle
ruimte, die het voeren van een
ontspannen gesprek beslist aan
moedigt. „Tijdens de gespreks
therapieën vond ik het altijd
bijzonder moeilijk, om op com
mando over je problemen te
praten", legt Fred uit „Wij den
ken dat zoiets in deze ontspan
nen situatie toch een stuk beter
gaat. Bovendien geloven wij dat
psychiatrische patiënten elkaar
veel beter kunnen opvangen,
omdat ze weten welke proble
men er leven.
Het grootste probleem waar
patiënten mee te maken krijgen,
is discriminatie. Dat begnt al bij
hele jonge kindem, maar ook
ouderen doen er aan mee." „Het
is te vergelijken met iemand, die
uit de gevangenis komt", vult
-Sylvia van der Toom aan. „Die
kan ook geen werk krijgen en
wordt met de vinger ngewezen."
Fred hierover: „Ik ben nu bij
voorbeeld al twee maanden zeer
actief aan het solliciteren, maar
werk krijgen? Ho maar. Zo
gauw als ik vertel, dat ik een
psychiatrische patiënt ben ge
weest, kan ik het wel vergeten.
Dan hoeven ze je niet meer."
„Een ander probleem is bij
voorbeeld, dat je tijdens de pe
riode dat je in het ziekenhuis
verblijft, langzaamaan al je
vrienden en kennissen verliest.
De mensen zien je als een aan
stelster, ze begrijpen je niet,
maar de meesten willen je ook
helemaal niet begrijpen. Ze vin
den, dat je maar eens een goed
„Mensen die 10 jaar lang met
je bevriend zijn geweest, laten
je in een keer vallen. Er is geen
enkel begrip voor je in de sa-
menleving. Maar ook binnen het
ziekenhuis ontbreekt het meest
al aan begrip." Sylvia: „Dan
zeggen ze, oh die komt van afde
ling nul, laat dus maar lullen. Je
wordt echt heel anders behan
deld. Ze zijn vaak een beetje
schichtig, een beetje bang voor
je. Ze denken zeker dat je ze zal
aanvliegen of dat je de boel kort
en klein wilt slaan."
„Natuurlijk kunnen ze je
nooit helemaal begrijpen, als ze
het zelf niet hebben meege
maakt", vindt Corry, „maar aan
de andere kant kan iedereen
met een inzinking of iets derge
lijks te maken krijgen. Er zitten
ook totaal verschillende mensen
op zo'n afdeling. In het zieken
huis waar ik zat, waren mensen
tussen de 14 en 80 jaar. En met je
intellegentie heeft het ook al
niets te maken, want naast de
doktersvrouw zat daar de werk
ster, om maar wat te noemen.
Wij vitiQcr het erg belangrijk,
dat er meer begrip komt voor
(ex)psychiatriche patiënten. Om
die reden hebben we ons ook in
verbinding gesteld met Pando
ra. Dat is een stichting in Am
sterdam, die zich al jaren met
dit werk bezighoudt Er zijn nog
wel meer groepen, die hier mee
bezig zijn, maar buiten Rotter
dam is er in Rijnmond nog niets
te vinden op dit gebied."
-9
SS
"af
„Het liefst hadden wij een
keer in de viertien dagen ge
praat met patiënten op psychia-
trische afdelingen van zieken-
huizen in de omgeving", ver-
volgt Fred, „maar dat wilden de -
ziekenhuizen toch niet Nu heb
ben we een stencil gemaakt
waarin we de opzet van onze be
langengroep uitleggen en dat
krijgen de patiënten dan, wan- -
neer ze uit het ziekenhuis ont
slagen worden."
„Voor hen, maar ook voor hun
hmilie of belangstellenden, zijn t
er gespreksbijseenkomsten ge- e
organiseerd. Op maandag- en a
woensdagavond van 19-30 uur
tot 22.00 uur en op dinsdag- en
donderdagochtend van 9.30 uur
tot 11.30 uur is iedereen welkom
om onder het genot van een -
kopje koffie met ons te praten. 7
Daarnaast zijn we voor mensen,
die buiten deze uren met proble- »t
men zitten ook privé bereik-
baar.
Tot noch toe hebben we 15 le-
den en ongeveeer 45 donateurs,
die ons in staat hebben gesteld
de gemaakte kosten voor de
ruimte en stencils te betalen.
Telefoon- en vervoerskosten,
hebben we uit eigen zak betaald.
Wij zijn dan ook nog steeds op
zoek naar donateurs, die bereid
zijn een contributie van 2^0 cï
per maand te betalen. Voor le- J
den bedraagt de contributie
1,50 per week." \A
In de hoop, dat het in de toe-
komst niet aan belangstelling
zal ontbreken, heeft het bestuur
van V.B.P. alvast aan wat bij
zondere activiteiten gedacht Zo
komt na de zomervakantie Pan- J
dora-medewerker Hans van der
Wilk, vroeger nog wethouder
van Schiedam, een avond spre
ken. Op deze avond zal ook een
film over dit thema te zien zijn.
Van suggesties voor andere acti-
viteiten zal door de belangen-
groep dankbaar gebruik wonlen -
gemaakt
g'
rr
w
VI
P<
2C
te
l
la:
da
hi.
tei
rei
wi
1
me
ble
zij
nei
vai
hoi
eei
nie
als
mi:
1
det
de
kei
per
ma
2
wir
ïJi
