mm naar i BAH! dm* schiedam-extra t 3l IÉ HW-Bijlage Schiedam Extra pag. Zambia ligt in Zuidelijk Afrika en heeft ongeveer vijf miljoen in woners. Oe bevolkingsdichtheid is 6.5 inwoner per vierkante ki- iomter. Het onderwijs heeft na de onaf hankelijkheid van Zambia, het land is nu tien jaar eigen baas, nooit veel aandacht gehad. Slechts 41 van de mannen en 25% van de vrouwen heeft ten minste twee klassen van de la gere school doorlopen. Van alle leerlingen die naar een middel bare school willen, kunnen er maar 15% toegelaten worden wegens het tekort aan middelen. Gemengd Arm f- rfï Wïm, fê- Paul van Zonneveld met zijn Schiedamse leerlingen: "Ik geloof niet dat ik heimwee zal krijgen". Bemba Vermoord 7r Van een onzer verslaggeefsters SCHIEDAM - "Zestien september. Een grote dag voor de vrouwelijke leden van de Algemene Bond voor Ouden van Dagen, afdeling Schiedam. Toen hielden we onze eerste bijeenkomst in de met bloemen versierde zaal van het Blauwe Huis en werd onze vrouwenclub opgericht, met 57 vrouwen. Mevrouw Koeten-Ooms, onze voorzitster heette allen hartelijk welkom en sprak de wens uit dat in kameraadschap en saamho righeid, onze "Vrouwenclub" zal groeien en bloeien." Dubbeltje Foto onder: Damesclub "Onder Ons" ■viert vandaag feest in het Blauwe Huis 1 Chocoladefabriek Chauffeurs De dames Semeijn en Hel lenthal zijn nog wel ak- tiefin handwerken. I v ~m-f1 s*-r 1 ^%-C 'IK DENK DAAR VOOR ALTDD TE BLO VEN F***"-* "t l-s Van onze verslaggever NORBERT BRUGGEMAN SCHIEDAM - Volgend jaar in april of mei is het zover. Dan gaat Paul van Zonneveld (37), schoolmeester op de Rooms-Ka- tholieke SL Jansschool, naar Zambia. Zonneveld is lid van een kloosterorde Broeders in Maastricht en gaat les geven aan middelbare school aldaar. Het begon allemaal vorig jaar in de herfstmaand oktober. "Ik kreeg een brief van de overste uit Maastricht," vertelt broeder Van Zonneveld, "hij vroeg of ik interesse had voor een job in Afrika. Het zou heb ben te maken met onderwijs. Er zitten al drie broeders in Zam bia. Maar dat is veel te weinig, vandaar die brief. Het overviel mij een beetje. Ik nam kontakt op met één van die broeders die toevallig met verlof in Neder land was. Daarna heb ik een ge sprek in Maastricht gehad. Ik wist nog niet veel van Zambia af heb ik gezegd. Nou, zei de overste, dan moet je in de va kantie maar een maandje gaan kijken." "Op 11 juli landde mijn vlieg tuigje op het plaatsje Mansa, helemaal in de noordelijke punt van Zambia, vlak tegen de grens van Zaire aan. Het vliegveldje bestond uit één betonnen baan, een hangar en een windfuik. Toen het tweemotorig toestelle tje de baan op taxiede stond het zwart van de mensen. Het is een belevenis van jewelste wanneer daar een vliegtuig landt." "Na een hartelijke ontvangst van mijn Nederlandse collega's ging het richting scholencom plex. Het complex staat tien ki lometer buiten het dorpje. Het bestaat uit schoolgebouwen, een slaapzaal en eetzaaL Daar om-* heen staan huisjes waar de leer krachten in wonen. Je kan het beschouwen als een soort kost school. De zevenhonderd leer lingen blijven drie maanden en gaan dan voor een vakantie naar huis. Het zijn alleen maar jongens. De meisjesschool staat "'.'eehonderd kilometer verd-r- op. Gemengd komt niet voor, dat mag niet." "Op weg naar school bemerk te ik dat de wegen alleen maar bestonden uit rood zand en stof. De kleur van de grond is rood. Zover je maar kan kijken. De natuur is weinig aantrekkelijk. Gras met af en toe een boompje. "Na kennis met het hoofd van de school, een Indiër, te hebben gemaakt, kreeg ik een rondlei ding. Het ergste van alles was de toestand in de slaapzalen. Er zijn te weinig bedden, net zoals er te weinig schoolbanken zijn. Dat betekent twee of soms wel drie jongens in één bed. Dan de troep. Overal dekens en kleren. Daarbij komt nog het geklieder met water. Het is onvoorstel baar. De toiletten zijn vaak ver stopt omdat de waterleiding het niet altijd doet. De stank die dan rondhangt is niet om te harden." "Dat gedoe met die waterlei ding komt omdat de waterpomp niet goed werkt Twee kilometer verderop staat een watertoren met een pomp die het water naar het complex moet stuwen. Maar die pomp doet het af en toe niet Vandaar dat de ouder commissie van de St Jansschool een rommelmarkt organiseert om zodoende geld bijéén te brengen voor een nieuwe pomp." "Want je moet goed begrijpen dat geld niet in overvloed aan wezig is. Dat heeft twee oorza ken. Zambia is een arm land dat het geheel moet hebben van de opbrengst van de kopermijnen. Maar de prijs van het koper is de laatste jaren gezakt, waar door het land steeds minder ver dient De overheid probeert nu de landbouw te stimuleren. Dat gaat slecht want de Zambiaan heeft nog nooit geboerd. Wat zij - nooit hebben gedaan, zullen ze moeilijk gaan doen. Ze hebben er gewoon geen zin in." "De tweede oorzaak is dat een Zambiaan niet met geld kan omgaan. Het hoofd van de 'PM&Vz 1-um«i school was vroeger een Zam biaan. Geld, wat hij en de rest van de leiding kreeg, verdween in eigen zakken. Ze zeggen het ook eerlijk: 'laat ons niet met geld omgaan, want dat kunnen wij niet* Nu doet een Indiër het met een Nederlandse broeder als adjunct" "De lessen die ik heb meege maakt waren een openbaring. Zo rustig als die jongens zijn. Keten en pesten, zoals hier, be staat daar gewoon niet Ze zitten doodstil en luisteren maar. Je moet als leraar wel heel raar doen willen ze vreemd opkijken. Hun manier van ontevreden zijn is een brommend geluid maken. Wanneer de leraar merkt wie het is, en hem de klas uitstuurt dan gaat hij zonder één vorm van protest" "Een ideale situatie. Wanneer een leraar het heel erg slecht doet gaan de jongens het zeggen tegen het hoofd van de school. Heel eerlijk en onderdanig. Want die indruk kreeg ik wel van de Zambiaan, dat onderda nige. Dat merkte ik goed op de manier waarop zij goedendag zeggen. Ze buigen met hun hoofd lichtjes naar voren en klappen zachtjes in hun handen. Daar stond ik wel vreemd naar te kijken." "Ik heb ze in die maand nog nooit zien vechten. Ze doen ook alles zelf. De klasseoudsten zor gen dat ze op tijd in de les zijn. Het enige wat aan te merken valt is het stelen. Die jongens stelen als raven. Wanneer een leerling iets op de slaapzaal zo open en bloot laat liggen is het weg. Ongelooflijk! Daar moet wat aan gedaan worden." "Dat wordt waarschijnlijk ook deel van mijn werk. Ik zal aardrijkskunde en geschiedenis geven. Daarnaast zal ik de jon gens begeleiden, want dat is nog nooit gedaan. Vandaar dat ste len. Ik zal ook Bemba moeten le ren, de moedertaal Alles gaat daar in het Engels. Daarom ga ik, voor naar Zambia te vertrek ken, in oktober eerst naar Enge land voor de taal bij te spijke ren. De lessen, gesprekken tus sen leraren en leerlingen, alles. Met Bemba, kom ik natuurlijk veel dichter bij de jongens zelf te staan." "Het engelse systeem zit er nog helemaal in. Dat blijkt wel wat er gebeurt wanneet* een leerling uit de klas wordt ge stuurd. Hij moet zich dan bij het hoofd melden en krijgt dan meestal met het rietje. Zo'n lang dun latje, je weet wel. Het komt ook wel voor dat de boosdoener een stuk grond moet ontginnen. Hij krijgt dan een soort ploeg. Het is waanzinnig zwaar." "Denk erom dat het flink warm is; Het jaar wordt ver deeld in een regen- en een droge tijd. De droge tijd is van april tot oktober. Daarna begint de regentijd. Dat is helemaal geen pretje. In de droge tijd loopt de temperatuur van 15 graden *s ochtends op tot 25 graden 's mid dags. In de regentijd is het bijna 30 graden. Dan is het vochtig en benauwd weer." "Het ergste gedurende die tijd zijn de buien. Iedere dag valt een bui van ongeveer anderhalf uur naar beneden. Een plensbui. Zo'n hoos, waardoor alles ver anderd in een modderpoeL Hoe de slaapzalen er dan uit zien, daar moet ik niet aan denken". "De jongens komen overal vandaan. Meestal uit kleine dor pen, die in de binnenlanden lig gen. Daar vieren oude tradities nog hoogtij. Er kwam daar een jongen naar me toe die zei dat hij nu een andere voornaam aannam. Zijn oom was overle den en zijn voornaam was nu de naam van die jongen." "Jawel, Zambia is een christe lijk land. Dat staat m de ency clopedie. Maar in dorpjes heeft de stamoudste nog veel te zeg gen. Vaak is hij ook nog een soort medicijnman. Zijn wil is wet en de mannen en vrouwen kijken hoog naar hem op." "Ik hoorde van een pater, die in Mansa dienst deed, een ver haal dat er niet om loog. De me dicijnman in een dorpje moest een medicijn hebben voor een zieke. Dat medicijn kon alleen uit een vrouwenhart komen. De bevolking heeft toen een vrouw uitgekozen en vermoord en het hart er precies uitgesneden. La ter is de politie gekomen. Maar je begrijpt natuurlijk wel dat niemand een mond open deed. Ze wisten van niets." "Toch hebben de jongens daar op school een grote interesse in godsdienst Gedurende die les sen letten ze scherp op en maken veel aantekeningen. Dat zal je in Nederland met zien. Daar luisteren ze niet naar de Bijbel. In de kerk, tijdens een dienst, stond ik helemaal stomver baasd. Beginnen ze te zingen zo maar driestemmig zonder een tekst- of muziekblad. Uit het blote hoofd. Ik kan het zelf niet hoor. Een beetje gospelachtig klinkt het, met trommels inbe grepen, erg mooi." "Ik denk dat ik wel voor altijd zal blijven. Na drie jaar mag ik nog altijd teruggaan. Maar de meesten die gaan, blijven. Het was geen makkelijke beslissing. Het heeft ook een jaar geduurd voordat ik definitief ja zei." "Heimwee? Nee hoor, ik wen gauw aan een nieuwe omgeving. Op mijn twaalfde was ik het huis al uit Ik wilde naar het klooster en dat moest op die leeftijd. Dus dat zal wel meeval len." "De kinderen van mijn klas, de zesde, reageerden nogal ver ward. Ik het ze in oktober willen vertellen maar vonge week stond er al een publikatie over mijn vertrek in een krant Ze vroegen wie mijn vervanger zou worden en wat voor werk Ik daar ga doen." rj' ft 14 •tl i ||r i *1' i," In de Schiedam-Extra van vorige week donderdag prijk te van mijn hand een wel komstwoord aan Jacques Wallage de (zoals we nu we ten vermeende) nieuwe bur gemeester. Diezelfde dag werd het kabinetsbesluit be kendgemaakt dat de burge meesterspost ingenomen gaat worden door mr. G. J. te Loo uit Winschoten. Dat betekent dus dat het kabinet (en met name de CD A-ministers: niet voor niets is het CDA in Schiedam de enige partij die onverdeeld gelukkig is met de benoeming), voorbij is gegaan aan de wens van de meerder heid vah de gemeenteraad. Het zij zo, maar het feit dat doorstroming van burgemees ters belangrijker geacht wordt dan democratische be ginselen geeft wederom steun aan de uitspraak van Den Uyl dat "dit kabinet er zit tegen de wil van het Nederlandse volk." Als excuus voor de plaat sing van mijn stuk wil ik ove rigens volstaan met de opmer king dat toen dat stuk ge schreven werd niets, maar dan ook niets, erop wees dat Wallage niet naar Schiedam aou komen. Integendeel, een bron van het ministerie van Binnenlandse Zaken meldde twee dagen tevoren nog dat de benoeming van Wallage slechts uitgesteld was i.v.m. geharrewar binnen het kabi net over de Rijksbegroting voor volgend jaar. Gesteld kan dus worden dat bronnen van het huidige kabinet ge kwalificeerd dienen te wor den als uiterst onbetrouw baar. Door de storm die er rond de benoeming van te Loo is ontstaan is er al heel wat be kend over de man. Hij heeft bovendien niet nagelaten om de nodige uitspraken te doen, die, de eerlijk gebiedt het te heggen, niet zo positief over komen. Om te oeginnen: het jac- quet Te Loo zal het in Schie- aam uit laten omdat onze stad W waarschijnlijk een andere .op na houdt Het jacquet - werd gedragen als teken van de waardigheid die bij het 11 van burgemeester hoort t Alsof het in deze tijd zoveel •hoger zou zijn dan willekeu- U-rS welke baan dan ook, waar ^*®Jtew°on naar kan sollicite- fren, |1 Vervolgens heeft de heer te |{f® te kennen gegeven tegen ltT ezen van burgemeesters |te zijn. Hij kan moeilijk an ders: tenslotte was hij voor Schiedam geen eerste keus. Dat is en blijft Wallage. Vervolgens weigert de nieu we burgemeester 2% van zijn inkomen af te dragen aan de kas van de PvdA. Zoais wel meer partijleden die banen gekregen hebben dankzij enerzijds hun kennis en kun de maar anderzijds vooral dankzij het feit dat ze lid zijn van een politieke partij, en nu een riant inkomen genieten gebruikt ook te Loo het du bieuze argument van de zui veringseed die hij heeft afge legd bij de aanvaarding van zijn baan als burgemeester (geen giften schenken om baan te verkrijgen). Het du bieuze zit in zijn geval in het feit dat hij zou moeten betalen aan de PvdA, terwijl hij is be noemd door een kabinet dat uit CDA en VVD ministers bestaat Vervolgens zijn manier om de binnenstad leefbaar te ma ken: als het ware met een tank eroverheen, rigoreus slo pen, grootwinkelvoorzienin gen. Gelukkig hebben we in Chris Zijdeveld een wethou der die niet van tanks houdt. Tenslotte heeft te Loo nog gezegd graag afdelingsverga deringen van de PvdA te be zoeken tenzij er plaatselijke politiek op de agenda staat Aangezien er hier in Schie dam op de PvdA vergaderin gen altijd wel iets plaatste- lijks besproken wordt, moeten we dus aannemen dat wij als partijgenoot te Loo daar nau welijks of nooit zullen aan treffen. Positieve punten van onze "nieuwe burgemeester wil ik de volgende noemen: hij noemt Schiedam geen eind station. Dat betekent dat hij hier niet tot zijn pensioen wil zitten. Uitstekend, maar ik hoop wel dat hij ook weer niet al te korte tijd blijft, tenmins te als hij in de praktijk blijkt mee te vallen. Verder is hij een groot voorvechter voor gemeentelijke voorlichters. Aangezien we er maar één hebben, is dat een plezierig geluid. Als we de balans opmaken kunnen we gerust stellen dat een slechtere start nauwelijks denkbaar is: de PvdA voelt zich belazerd en te Loo krijgt een ontvangst als een koude douche. Maar het CDA heeft zijn zin. Toch gemakkelijk als je In Den Haag een grote broer hebt zitten, die je kunt ge bruiken als je je zin door wil drijven terwijl je het niet voor het zeggen hebt Machts wellust noemen ze dat Damesclub bestaat 25 Deze tekst vermeldt het log boek van de Vrouwenclub in het jaar van haar oprichting, 1954. Er wordt gesproken over een mevrouw Peterroff en mevrouw Brouwer, die er voor zorgen dat de leden "mooie en nuttige Handwerken" maken. Na vijfentwintig jaar maken de leden van de Vrouwenclub, inmiddels omgedoopt tot Da mesclub "Onder ons", nog steeds mooie en nuttige handwerken.. Vandaag houden ze daarom een feestje tn het Blauwe Huis, dat dankzij de mannen onlangs een gedaanteverwisseling heeft on dergaan. De dames konden van hun spaarcenten nieuwe vloer bedekking laten leggen en een nieuwe keuken inrichten, 's Morgens wordt er koffie ge dronken met een koekje, om twaalf uur is er een koffietafel met soep en belegde boterham men en 's middags komen de ge nodigden en mensen die willen feliciteren. Voor deze speciale gelegenheid heeft de vaste pia nist van de club een jubileum- lied* gecomponeerd, die de da mes ten gehore zullen brengen. Het is ook de eerste keer dat er drank geschonken wordt op de Damesclub, speciaal voor de he ren die de keuken zo keurig op geknapt hebben. Toen de club vijfentwintig jaar geleden opgericht werd was er van alcoholica geen sprake. Het bleeï bij thee en koek. De vrouwen hadden honderd gul den uit de pot van de ontspan ningscommissie van de bejaar- denbond gekregen om de club op poten tie zetten. Dat was toen tertijd een heel bedrag. Ze be gonnen met 57 leden en hebben tijdens hun bloeiperiode de tachtig gepasseerd. Het lidmaat schap kostte toentertijd een "duppie" waar kopjes, lepeltjes en bestek van aangeschaft wer den. Mevrouw P. Seiwrijn, ere voorzitster, denkt p.et plezier terug aan "die echti handwerk sters" van toen. "De kasten la gen vol met gebreid goed en an dere handwerken. We hadden een juffrouw die de kasten be waakte en één die de wol in- 'kocht We verkochten die spul len op de bazar of verkoopdag. De opbrengst daarvan ging weer in de kas. Ik was dagen in het Blauwe Huis aan het werk, want je moest alles goed regelen. D'r waren er altijd bij met lange vingers. We hebben eens een kleptomane in de club gehad, een reuze mens bij het helpen maar ze had het over zich. We hadden een keer op een ver koopdag van die prachtige ge breide wanten liggen en opeens waren ze verdwenen. Ik vond ze terug in de zikken van haar mantel. Ze moest er toen uit van het bestuur. Jê, zo'n mens kan je toch niet houden?" Mevrouw Semeijn is de enige die van de oude clubleden nog leeft Vijftien jaar lang is zij voorzitster geweest "Op mijn tachtigste vond ik het welletjes. Ik heb toen mevrouw Hellenthal ingewerkt In die tijd viel ook iedereen om me heen weg." Met haar vinger loopt mevrouw Se meijn de namen langs in het schrift dat ze bewaard heeft uit de tijd van haar voorzitterschap. Haarscherp weet ze de mensen te herinneren en waaraan zij overleden zijn. "t Is zonde dat al die mensen dood gaan, ze had den zoveel in hun mars." Hoe wel mevrouw Semeijn niet meer op de donderdagmiddagbijeen komsten van de club aanwezig is, heeft ze nog steeds een taak. Ze stuurt felicitatie- en beter- schapskaarten. Bovendien wordt bij alle problemen haar advies gevraagd. Mevrouw M. H. Hellenthal, de huidige voor zitster: "Als er iemand iets vraagt, zeg ik; eerst even be spreken met de andere voorzit ster. Ik heb alles van haar ge leerd." Behalve met handwerken houden de dames van de club zich ook bezig met uitstapjes. Door middel van het zegelsys teem sparen zij voor de vier jaarlijkse tochtjes. Ze gaan dan naar Brabant, naar een chocola defabriek in Belgié of het drie landenpunt in Limburg. Man nen trogen alleen mee als er plaats over is in de bussen. Op de clubmiddagen op don- .derdag tussen 13.00 en 16.00 uur houden ze loterijen om op die manier ook geld binnen te krij gen voor de uitstapjes. De rest van de middag kaarten de da mes, drinken thee met biscuits en sjoelen ze als ze daar zin in hebben. "Op de ontspannings middag mag je alles doen", al dus mevrouw Hetlenthal. "Om halfdrie komt onze vaste pianist de heer Bronneman, erg bekend bij de katholieken en Huize Frankeland. Hij speelt op de door ons zelfverdiende piano. Tot kwart voor vier zingen we dan allerlei liederen, bijvoor beeld ons clublied: Als de oude dag gaat komen voor de werk man en zijn vrouw," Zachtjes neuriet zij het voor. Ml De leukste herinneringen hebben de dames Hellenthal en Semeijn a?an de chauffeurs die hen veilig reden tijdens de jaar lijkse tochten door Nederland en België. "We kregen eens een chauffeur die 's morgens tegen zijn vrouw had gezegd; vandaag moet ik met die ouwe wijven op pad. Maar ik dacht, ik zal hem scheren. De hele busreis hebben we gezongen en we hebben ook nog gedanst met hem. 's Avonds zei hij; ik zal het nooit meer zeg gen. Maar het was zo'n peer hoor!" Dinsdag gaat de damesclub weer op reis. maar deze keer gaat chauffeur Sjors mee, die ze nu al zeven jaar hebben en uit stekend bevalt Mevrouw Se meijn: "Ze hebben het goed bij ons. We gaan met de pet rond, vroeger was dat zo'n bloedblaar, en dan halen we heel wat op voor de cnauffeur." Sjors brengt de dames via koffie met gebak en middageten in Brabant naar België waar ze dineren met dan sen na afloop. De reizen zijn erg in trek bij de leden van de Damesclub maar in handwerken hebben ze minder zin. De mentaliteit Yan de dames is In de loop van jaren wel veranderd. Mevrouw Hel lenthal kan met precies aange ven waardoor dat nou komt Maakte men vroeger de prach tigste tafelkleden op de club, te genwoordig zitten er nog maar een paar te borduren of te ha ken, Breien wordt helemaal niet meer gedaan. "Kinderen geef je geen gebreide kleren meer, het is allemaal zo'n slobpak." Het ledenaantal loopt ook iets •terug ondanks de pogingen om iedereen erbij te betrekken. Volgens mevrouw Hellenthal hebben de mensen niet veel zin meer om helemaal naar het Blauwe Huis te gaan. "Ze kun nen nu ook naar de Vier Molens en in Groenoord hebben ze ook een onderkomen. Ze zijn tegen woordig ook veel drukker en minder gauw tevreden. Vroeger zei je hé en dan was het stil. Tja, zo is de jongere generatie. Onze jongste leden zijn 54 jaar, dat zijn nog jeugdigen. Maar ze waarderen je wel, ze weten dat je ontzettend veel werk verzet Het is toch ontzettend gezellig bij ons." Diegenen die zin hebben om zich aan te sluiten bij de Dames club, die een onderafdeling is van de Algemene Bond voor Ouderen kunnen zich aanmel den bij mevrouw Hellenthal op- de Vlaardingerdljk 243b. De contributie bedraagt een daal der per jaar en zestig cent per week. Daar krijgen de dames een kop thee voor met een kaak je en dat is niet duur volgens mevrouw Hellenthal. "Elders betaal je een gulden en daar krijg Je thee zonder een koekje."

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1979 | | pagina 5