ZIJDEVELD: 'IK BESCHOUW MIJ ALS ZENDELING!'
Onder
i
HET HERENPAD
elkaar
mm ëmwk
ERTAN
mSÊÈ
IlSS
BOM ¥OOE 2 WEKEN
GRATIS HET¥üfE¥OLK
SCHIEDAM EXTRA -
60 min. Krediet
T.V. DEFEKT?
Hoofdredacteur Herman Wigbold, Kantoon Hoogstraat 76, Schiedam. Tel. 26 87 98 of 26 52 05
Donderdag 25 oktober 197S
mmmm.
tl
RADIO ABA
&?i i;
FLEGMA
FINANCIERINGEN BV
Telefoon 010 - 73.62.62
Van Deventerstraat 17
Rotterdam
Van onze verslaggever ONNO BUITER
SCHIEDAM Vol enthousiasme is wethouder Chris
Zijdeveld op het ogenblik bezig om Schiedam het cen
trum te laten worden van een nieuwe zonne-cultuur.
het gebeurt niet elke dag, dat een wethouder verklaart,
dat hij 5000 nieuwe woningen wil voorzien van instal
laties om de zonne-warmte op te vangen. Woudhoek
Noord zal een zonnig stadsdeel worden. De schepper
heet Chris Zijdeveld: „Ik beschouw mij als zendeling",
zegt hij.
Irt Amerika hebben
vele mensen al
Greenhouses en
Trombemuren aan
hun woningen vast-
gebouwd. Hoe kan
het, dat hei in Neder
land niet door
klinkt", vraagt Zijde
veld zich af.
Autobedrijf
voor betrouwbare Bovag
Terug naar natuur
Vele mogelijkheden
jjfênUfckoopB
PI1
wmmtm
-
- f
Je favoriete popgroep
op Video zien.
KINGS DISCOTHEEK
Ti£1§:
SEKSFU.MS HUREN?
Herfst-Stunt!
GROENELAAN 95
Verkeop Inruil - Reparatie
samen met de donderdagbijlage
Bezorg mij 4 weken Het Vrije Volk, waarvan de
eerste twee weken gratis. Ik betaal dus slechts
f 6,60. Daarna beslis ik of ik abonnee word.
Maak mij maar meteen kwartaal-abonnee.
Ik ontvang Het Vrije Volk eerst twee weken gratis.
Mijn voordeel is dan f 6,60.
Aankruisen wat van toepassing is.
Naam.
Adres
Woonplaats
tói li»
U"V"
jpri&lf
ö&vik=
Schiedam centr o o tn van
U beit ons.en wij brengen direkt
gratis het geld bij u thuis.
Ook leasing en hypotheken.
nieuwe zonneKïiiltuur?
Hij is twee weken geleden te
ruggekomen van een congres in
Amerika over zonne-energie:
The National Passive Solar
Conference. Met drie ambten
aren, de herenn Goed, Lamphert
en de Boer liep hij een week"
lang talloze zittingen af en be
keek hij enkele woningen waar
in zonne-warmte op provisori
sche en goed uitgedachte manie
ren werd benut.
„Onze stoutste vermoedens
werden overtroffen", zo rea
geerde hij kort na zijn terug-
.Jgojmst." In Amerika is een brede
'Volksbeweging de zonne-ener
gie aan het gebruiken, uiteraard
onder druk van de energiecrisis.
Men bespaart in Californië 93
procent op de brandstoffen. Hoe
kan het dat bet in Nederland"
nog niet is doorgeklonken? Al is
het weer hier wisselvallig, we
kunnen zeker 20 tot 70 procent
^besparen!"
•n
Chris Zijdeveld staat in Schie
dam al jaren bekend vanwege
zijn milieubewuste tempera
ment. Er bestonden al plannen
om op twee bejaardenflats nabij
dienstencentrum de 4 Molens
zonnecollectoren op het dak te
zetten. Die zouden, aangesloten
op de centrale verwarming, een
flink stuk besparing op kunnen
-leveren.
Maar Zijdeveld heeft in Ame
rika nieuwe ervaringen opge
daan en heeft daar een „gezonde
zonnesteek" aan over gehouden:
„Als we per dag niet meer zou
den verbruiken als de zon ons
biedt, dan zijn we voor zes mil
jard jaar onbekommerd verze
kerd van energie", zo zegt hij.
„Eeuwen geleden hadden de
mensen dat al in de gaten, maar
manieren om het op te vangen
zijn van de markt geconcur
reerd, omdat olie en steenkool
occasions met 12 mnd. garantie.
v. Dmnta&nut 17 - Tel. 731144
Koopavond gaopand
op een gegeven moment veel
goedkoper werden."
„Terug naar de natuur", zo is
de wens van Zijdeveld te verta
len. Niet alleen op bet gebied
van zonne-energie, maar ook bij
de aanpassing van de woning
bouw aan de voordelen, die de
natuur, biedt. Zijdeveld is van
plan om zoveel mogelijk wonin
gen in het stadsuitbreidingsge-
bied Woud hoek Noord tg laten,
genieten van de natuurlijke"
voordelen, in plaats van de na
tuur aan tc passen aan de wo
ningbouw.
Tijdens de conferentie in
Kansas City werd ook daar
diepgaand over gesproken. Het
is bijvoorbeeld handiger om
eventuele groenstroken aan de
noordzijde van de woningen te
plaatsen, opdat deze meteen de
wind tegenhouden. Woningen
zouden voor een deel ingebouwd
kunnen worden in wallen om te
ontkomen aan de frisse noor
derbries. Bomen kunnen daarbij
meteen de inval van het zonlicht
in de woning regelen. Een boom
kan zo neergezet worden, dat
deze alleen 's morgens en 's
avonds het zonlicht binnenlaat
Op het warmste tijdstip van de
dag, tussen 12 en 4 uur, staat de
zon achter de boom. 's Winters,
als de zonnewarmte wel ge
wenst is, hoeft men niet bang te
zijn om deze te missen, want
dan zitten er geen bladeren aan
de boom.
In combinatie met Trombe
muren, Greenhouses en zonne
collectoren wil Zijdeveld al de:
gegevens gebruiken voor
ningbouw in Woudhi
„Duur hoeft het nii
zegt hij, „want
met eenvoudig&^tnatenaJe'ri
doen. Voor dêliirimK 1
hebben we slechts een aantal
buizen, glazen platen en wat
schooibordenverf nodig. Met de
Trombe-muren kunnen we tij
dens de bouw rekening houden.
De wethouder kan rekenen op
de steun van zijn drie ambten
aren. De heer Goed draagt zorg
voor de stedebouwkundige op
zet, de heer Lamphen voor de
energiebesparing en de heer de
Boer voor de praktische wo
ningbouw. Onder andere amb
tenaren zal de deskundigheid
verspreid worden om goede
teams op poten te zetten: een
voorwaarde voor het realiseren
van de zonnewoningen in
Noord.
In Amerika- heeft de Schie-
damse zonne-enthousiast ge-
zien,jiat^ïsbLinensen op allerlei
ie prin-
pelbare zwarte waterbakken en
fraaie glazen zuilen, die men
voor het raam kan zetten. Die
laatste zijn in verschillende
kleuren te koop en ze kunnen
1 11 rii verholpen met
lycerine
Dat heeft iemand ooit eens
f^aUeeniiKetiijbed ri jfsleven
.ïgespróngen, ook de be-
an^refzelf zijh druk bezig. Ve-
n'jyamoude olievaten
«ri|Trdmbe"muuri gebouwd en
>ben":zèlf een Green-
'Voor een paar-
nagntiv'gblden' besparen
vermogens; aah, brandstof.
Zijdeygldnóe'mt een bejaard
'Ktpaar;<datóo'n serre heeft
neergezet: "Smds de aanleg is de
boiler nog maar één keer aange
slagen. Dat kwam doordat ze
beiden kort achter elkaar onder
de douche waren gegaan. Ze be
lt interieur van de woonkamer*-.* talen nu 20 dollar per jaar aan
ilfs verfraaien. Voor de isolatie energie!"
vattK.de dubbele beglazing is
"rieens iets nieuws uitgevon-
^ipdoor een speciaal motortje
ordC'dë ruimte tussen het gias
"'itórtëj|tijd volgespoten met
rWe|piej^chuimballetjes. Dat
n>"pfima|isoIatie, maar het
diis'sdat^het spul op den
'fst'aiisch (wordt. Dat kan
Zijdeveld vindt, dat het, ge
zien de ervaringen m Amerika,
nu onvermijdelijk is om ook in
Nederland de zonne-energie te
introduceren. Hij wijst eerdere
opmerkingen van mensen, die
zonne-energie maar een dure en
slechts weinig besparende aan
gelegenheid vmden, fel van de
hand. Voorwaarde voor een goe
de toepassing is echter een goe
de isolatie.
„Onderzoekingen wijzen nog
eens uit, dat mensen zich in een
goed geïsoleerde ruimte van zeg
maar 17 graden behaaglijker
voelen, dan in een slecht geïso
leerde ruimte waarin de tempe
ratuur 20 graden bedraagt Dat
komt doordat m het laatste ge
val de koude muren veel van de
lichaamswarmte onttrekken.
Nieuwe vindingen in Amerika
hebben Zijdeveld en zijn drie
medewerkers versteld doen
staan vanwege de eenvoud:
.ponder ingewikkelde systema
tiek, zoals pompen en leidingen^
is het mogelijk om de zonne
warmte optimaal te gebruiken."
Een van die vindingen is de
zogenaamde Trombe-muur, een
bedenksel van de Franse na
tuurkundige Trombe. Hij be
dacht dat een zwarte, dikke be
tonnen muur warmte aantrekt
en vasthoudt. Achter glas kan
de warmte helemaal met meer
ontsnappen. Indien men zo'n
muur voorziet van luchtgaten
onder en boven, dat ontstaat een
warme-luchtstroom, doordat de
"warme lucht gaat stijgen en
Dan naar
(onder de Amstelbron)
Het Herenpad is een van die
kleine Schïedamse straatjes, die
zo smal zijn, dat ze de naam
straat nauwelijks verdienen.
Het ligt als een soort smalle adet
tussen het Broersveld en de
Broersvest Deze namen,
'Broersveld, Broersvest en He-
renpad hebben allemaal dezelf-
''de ontstaansbron: het klooster
van de Kruisheren.
In de 15e eeuw vormde het hui
dige Herenpad de zuidelijke
grens van het ommuurde terrein
van het Kniisbroedersconvent.
Dit klooster, dat in de jaren 1442
en 1443 gebouwd werd, is zo ge
noemd, omdat het bevolkt werd
door monniken, die een kruis op
de borst droegen.
Het kloosterterrein werd verder
begrensd door de tegenwoordige
Lange Kerkstraat, Broersvest
en het Broersveld.
Tiet Kniisbroedersconvent werd
in 1572 door de Beeldenstormers
verwoest, zoak zovele kloosters
en kerkelijke gebouwen in die
iV" A •VRVt-
tijd. De ruine en de bijbehoren
de grond verviel nadien aan de
stad Schiedam, die het terrein
als vruchtenboomgaard aan een
tuinman ging verhuren.
Het Herenpad, dat vroeger ook
wel "Broertgens laen" werd ge
noemd, heeft ook nog een molen
in haar nabijheid gehad. Het
was de moien "De Eendracht",
die in 1778 in opdracht van een
paar branders aan de Broers
vest ("nabij het Heerenpad") ge
bouwd werd. "De Eendracht"
was een stenen stellingmoien,
die als moutmolen dienst deed
voor de brandersindustrie, In de
jaren 1906 en 1907 werd hij afge
broken. Men had hem niet meer
nodig.
"Opgeruimd staat netjes", heeft
men waarschijnlijk gedacht
toen de molen weg was, én mis
schien ook wel toen de laatste
resten van het klooster van de
Kruisheren uit de omgeving van
het Herenpad verdwenen wa
ren.
De enige herinnering die de stad
nog aan het klooster heeft is het
Herenpad, de Broersvest en het
Broersveld. Die namen zullen
diegenen onder ons die van hun
herkomst op de hoogte zijn, nog
aan het Kruisbroedersconvent
doen denken,
Henrietta van oiderweclt Het Herenpad tegenwoordig
"7
S. vvNSHVl;
c.\
gaat circuleren. Overdag, als er
geen verwarming gewenst is,
kan men een klepje openzetten,
waardoor de warme lucht naar
buiten vliegt'en de kamer als
het ware vacuüm zuigt. Door
een ander klepje open te'zettèn
zal er van! buiten koele lucht
worden aangevoerd. Met een
dikke muur, een pot schoojbor-
denverf en een glazen plaat is
een complete koel- en verwar
mingsmachine ontstaan. Is het
werkelijk zo simpel? „Ja, zo
simpel is het inderdaad", zegt
Zijdeveld.'„Dit zijn elementair
natuurkundige principes "die
voor het oprapen liggen, maar
waaraan nog nooit iemand heeft
gedacht."
De Trombe muur behoeft
geen grote zwarte pilaar te zijn,
die in de huiskamer veel ruimte
"inneemt Men kan deze ook tot
op een hoogte van een normaal
raamkozijn plaatsen. Gemakke
lijker is het, om er bij de bouw
rekening mee te houden. Dan
kan de muur tevens gebruikt
worden om het huis te dragen.
Een andere vinding in Ameri
ka is het Greenhouse, een glazen
serre voor de woning aan de
zonzijde. Deze werkt volgens
het principe van de broeikas,
men kan er een warmwatertank
in plaatsen, men kan tevens ra
men en deuren van de woning,
die aan de serre grenzen, open
zetten, waardoor dezelfde war
me-luchtstroom ontstaat als bij
de Trombe-muur. 's Nachts kan
men de serre met aluminium
rolgordijnen van de koude bui
tenlucht afschermen.
Ook de bevolking van Schie
dam zal worden voorgelicht
over de vele voordelen van de
zonne-energie. De wethouder
denkt aan tentoonstellingen en
een voorlichtingscampagne.
Mensen die zelf een greenhouse
aan hun woning willen toevoe
gen, of een Trombe-muur willen
neerzetten krijgen zijn zonneze-
gen. „Bestemmingsplannen zul
len daartoe zo ruim mogelijk
worden geïnterpreteerd."
Onze energie-fanaat Zijde
veld tract op het ogenbhl
iedereen "warm" te krijger
voor zonne-energie. Wij moe
ten besparen, zo verkondig
hij. Dat wordt wat bedenke
lijk als we teruggrijpen naa-
de opening van een winkel oj
de Hoogstraat enige tijd gele
den. Zijdeveld wilde dat we
doenVoorde lol moet men ei
eens langs lopen: de deurer
staan wijd open en de warmu
vtiegt de deur uit Wat eer
besparing.'
Zijdeveld heeft in Ameri
trouwens een aardige zonne
steek opgelopen. Nog maa
net terug vertelt hij even da-
hij alle woningen in Woud
hoek Noord wil voorzien va
installaties om de warmte o,
te vangen. Amerika is he
land van de onbegrensde mo
gelijkheden, maar is Schie
dam dat ook? In Schiedarri
kar, nooit wat zo is bekend. J
De Jonge Socialisten hebJ
ben Schiedams Nieuwe burge
meester mr. John Te Loo ech
ter verwelkomst met het ver-'
zoek om de vijf miljoen gul
den tn de reservepot te beste-
den. "Doe er leuke dingen
mee voor linkse mensen", zo
staat in de nieuwe Voor
waarts en "Er bestaat nog
steeds woningnood onder de
jongeren. "Onze suggestie
voor Te Loo: besteed wat aan
zonne-energie, houd het
hoofd koel!
Dat zal hem geen moeite
kosten, want tijdens zijn of
ficiële installatie verleden
week, werd hij koeltjes ont- Ij
vangen door de PvdA-fractie.
Verlinde bleef maar helemaal',
weg en Dielemans kwam'
overduidelijk te laat binnen
Ze blijven elkaar in de PvdA1$''t|
maar dwarsliggen!
Dat zdthem geen moeite kas-H, i|
ten, want tijdens zijn offici-yi|
ele installatie verleden iueek,f"
werd hij koeltjes ontvangen": i|
door de PvdA-fractie. Verlin- 8
de bleef maar helemaal weg
'en Dielemans kwam overdui-
delijk te laat binnen. Ze blij-,'t
ven elkaar tn de PvdA maar'":'
dwarsliggen! .1 j
Te Loo zegt blij te zijn met
de taken die hij heeft gekre- -
gen: veiligheid, orde en voor- ;.'s
lichting. Ja natuurlijk is hij 1
dat. Hij had toch zeker met
gehoopt op meer werk tn de
"havenstad" Schiedam, waar
twee kano's voldoende zijn
om de haven te blokkeren, i'ji
Daaruit blijkt maar weer dat
Te Loo de stad eerst nog moet J'<
leren kennen. Havenstad
Schiedam mocht 't willen.
Tijdelijk nu 7 v. 27,50 v. e©n week.
Keus, duizenden films Gratis cat Inf
tel 010-267126 (ook s av.) BALI Dam
5a Schiedam"Geopend v,' 10-18 u."
Dond koopav Leg vereist..
Wij helpen direktlü
Specialisten op CAI-gebied
TiMom 260778-733961 si 01839-15874
ook voor uw verlichting
Stuur de bon volledig ingevuld in een open
envelop zonder postzegel aan Het Vrije Volk
Antwoordnummer 1579,3000VB Rotterdam.
