mi
f
L
5
De verlengde Passage
t
B
en waar
I
8
Kef Vrije Volk
stond erfeij
enkeekenranr.
schiedam-extra
wf* -1
Sb
I rC :«i>\ s
,ci"
HW-Bijlage Schiedam. Extra pag'JiM'
Ambtenaren en raadsle
den bekijken de Amster
damse Dapperbuurt.
Van onze verslaggever
ONNO BUITER
SCHIEDAM - Stads
vernieuwing is een zaak
van verregaande bewo
nersinspraak en een ope
ratie, waaraan je niet
hoeft te beginnen zonder'
een grote buidel centen.
Dat heeft de excursie van
gemeenteraadsleden en
ambtenaren van de
Dienst Gemeentewerken
I van Schiedam naar Am
sterdamse stadsvernieu-
j wingsprojecten zonder
meer duidelijk gemaakt.
f
De Dapperbuurt: omme
keer van Bijlmerkolossen
naar aangepaste bouw.
Links: De mensen ergeren
zich bij de stadsvernieu
wing groen en geel aan de
rommel. De straat wordt
als openbaar vuilnisvat
gebruikt
Geld?
SèiÉ
1
Zijdeveld tijdens de excursie:
spraak."
"In Schiedam zijn we verder met de bewonersin-
Gelijk
Levendig
Hema
Hoge huren
Rommel
v*
V
Minnfiiim
W t
toont aan:
zaak van inspraak
en
met centen
Kortom: woningverbetering is
I een zware klus. Maar de studie-
I reis naar Amsterdam heeft het
optimisme van Schiedamse be
stuurders en plannenmakers al
leen maar, aangewakkerd, zeker
gezien de reacties na afloop.
Amsterdam is reeds tien jaar
mét stadsvernieuwing bezig en
is met'schade en schande wijs
geworden. Vooral de gebeurte
nissen in de Dapperbuurt heb-
ben voor eens en voor altijd-te
j kennen gegeven, dat niet aan de
■wensen van de bewoners voor
bij kan worden gegaan. Het
Amsterdamse gemeentebestuur
wenste de wijk eerst geheel plat
te gooien om er daarna een soort
Bijlmermeer van te maken. On
der aanvoering van de actie
groep De Sterke Arm gingen die
plannen de prullenbak xn. De
verbetering geschiedt nu op
aanwijzing van de bewoners.
Toch I durft wethouder Chris
Zijdeveld van Schiedam ie "be
weren, .dat Schiedam verder is
-met de bewonersinspraak zelfs
"nu Schiedam nog maar in de
kinderschoenen staat, wat be
treft stadsvernieuwing. „Wij
zijn verder met het contact met
de bewoners", zegt hij. „In Am
sterdam eindigt het met bijeen-
komsten per woningblok. Wij
'gaan daarbij nog eens indivi
dueel praten met de bewoners".
Volgens Zijdeveld is het beeld
.van. de Amsterdamse stadsver
nieuwing een „stimulans" om
verder te gaan. Hij en zijn amb
tenaren hebben niet alleen ge
zien, dat Schiedam beter bouwt
dan Amsterdam - sommige
nieuwbouwprojecten waren
slecht- afgewerkt het bleek
zelfs mogelijk om met de bouw
verordening te"*knoeien. Daar
door wordt het gemakkelijker
om bouwprojecten tussen oude
panden in te passen naar wens
X v
tV*
van de bewoners. De bouwver
ordening stelt eisen aan de af
stand van de gevels van tegen
over elkaar staande panden. In
Amsterdam bleek dat twee ach
tergevels op één meter afstand
van elkaar gezet kunnen wor
den, indien de bewoners dat
wensen.
Stadsvernieuwing valt of
staat met het totaal van het be
schikbare geld. Schiedam is in
februari van dit jaar door het
rijk aangewezen als één van
veertien gemeenten, die aan
spraak kunnen maken op extra
rijkssteun. Via de zogenaamde
Interim Saldo Regeling, een
voorlopige regeling in afwach
ting van een Wet op de Stads
vernieuwing, kan Schiedam de
kosten vergoed krijgen voor de
voorbereiding van plannen en
van extra kosten, die voort
vloeien uit de aanpak van oude
woningen, zoals verbetering van
rioleringen. Exploitatie-tekor
ten van woningen zullen door
het rijk eveneens vergoed wor
den.
Op het ogenblik krijgt Schie
dam bij renovatieprojecten
slechts 80 procent van alle kos
ten vergoed, met de Saldo-rege
ling is dat 100 procent Ook voor
de kosten voor extra personeel
op het stadskantoor zal Schie
dam een tegemoetkoming krij
gen, indien het rijk Schiedam
inderdaad laat profiteren van
de extra steun.
Vorig jaar waren er zes ge
meenten, die van de regeling
mochten genieten. Nu zijn het er
veertien. Het rijk heeft echter
niet veel méér geld in de begro
ting opgenomen voor de stads
vernieuwing: de spoeling wordt
dunner en de vraag rijst op of
Schiedam wel een flinke greep
in de kas kan doen. Chris Zijde-'
veld heeft dat risico aanvaard.
Er bestaan plannen om Schie
dam Zuid, West, Oost en Schie-
noko met de rijkssteun aan te
pakken. Op het stadskantoor is
daarvoor al extra personeel
aangetrokken. „Het blijft een
gok", _zegt Zijdeveld. „Krijgen
we niets, dan gaan we-in ieder
geval door op grond van de
80-procents-regehng!"
Aan de vooravond van die
klus stapten de gemeenteraads
leden en de ambtenaren afgelo
pen vrijdag naar Amsterdam
om meer ervaring te krijgen met
woningverbetering. Schiedam
heeft de Slachthuisbuurt al met
succes aangepakt, maar dat was
vergeleken met een buurt als
Schiedam-West een „makkie."
Alle woningen zijn hetzelfde en
zijn eigendom van de gemeente.
In West is het woningbezit ver
deeld en staan talloze soorten
woningen naast elkaar. De een
is wat slechter dan de ander.
Amsterdam wercf speciaal als
excursiedoel uitgekozen, omdat
de hoofdstedelijke situatie het
beste valt te vergelijken met die
van Schiedam. Beide steden
hebben weinig open gaten om in
snel tempo goede nieuwbouw-
SCHIEDAM - De raads-
kommissie voor Ruimtelijke
Ordening buigt zich op het
ogenblik over plannen voor
verschillende onderdelen van
onze binnenstad. Een eerste
diskussie over woningbouw op
Schiedams welbekende en
godgeklaagde open vlakte is
achter de rug. Nu is de kom
missie bezig met de tweede
hap, ni de in het Bestem
mingsplan Binnenstad opge
nomen bestemming winkel
doeleinden bij het snijpunt
van Broersveld en Hoogstraat
Nu moet U weten, dat dit ge
deelte bij de totstandkoming
van het - Bestemmingsplan
Binnenstad één van de meest
omstreden gedeelten is ge
weest In het bestemmings
plan, dat destijds (op 28 maart
1977') in de gemeenteraad
werd behandeld, werd uitge
gaan van een schatting,van de
groei van-het® winkelapparaat
in de binnenstad van 21.500 m2
bedrijfsvloeroppervlakte naar
38000 m2 in 1986. Een zeer forse
stijging dus. Het zwaartepunt
var» het winkelapparaat zou
moeten komen te liggen in de
zgrt kleine omloop, die moge
lijk. gemaakt zou moeten wor
den door een Verlengde Passa
ge (U moet de huidige Passage
doorgetrokken denken).
Daardoor zou een looproute
mogelijk worden van Broers-
vest - Hoogstraat - Verlengde
Passage (aansluitend bij onge
veer de hol Lange Achterweg,
bij Het Vrije Volk), over
Broersveld, weer naar Broers-
vest Daardoor, zo was de re
denering, zou een aantrekke
lijke concentratie van winkels
ontstaan, die zijn uitstraling
naar de rest van de binnenstad
zou hebben.
i Bij de behandeling door de
gemeenteraad van het bestem
mingsplan verklaarde de
woordvoerder van een meer
derheid van de PvdA-fraktie,
dat hij de Verlengde Passage
„als essentieel" voor de bin
nenstad zag, de CDA zag het
„als bijzonder waardevol" en
de WD als „dringend noodza
kelijk". Van de zijde van een
minderheid van de PvdA en de
PPR kwam echter fel verzet
tegen de Verlengde Passage.
De tijd heeft deze kleine groep
gelijk gegeven, al heeft die tijd
(te) lang geduurd.
Wat waren dé voornaamste
bezwaren?
Realisering van een Ver
lengde Passage zou realisering
van een groot deel van de ge
plande uitbreiding van het
■winkelvloeroppervlakte bete
kenen. En deze geplande uit
breiding was gebaseerd op
verkeerde prognoses (zoals een
bevolking van 90.000 inwo
ners!) en onvoldoende afwe
ging van waar elders in de
stad winkels nodig zouden zijn
of in stand moesten blijven.
Zo speelde in die tijd bijv. de
vraag over het winkelcentrum
in Schiedam-Noord. Zou een
volwaardig stadsdëelwinkel-
centrum daar niet belemmerd
worden door de geplande ont
wikkelingen in de binnenstad?
Zowel Gedeputeerde Staten
als de Kroon hebben in hun
reakties op de bezwaarschrif
ten tegen het bestemmings
plan erkend, dat de geplande
uitbreiding inderdaad te groot
was.
In plaats van uitstraling
naar elders in de binnenstad
zou de Verlengde Passage juist
kunnen bijdragen aan een af
sterven van een deel van de
binnenstad. Namelijk de win
kels verderop de Hoogstraat
(voorbij het museum). Een le
vendige binnenstad vereist
geen kleine omloop, maar een
grote omloop, d.w.z. een route
Broersvest - Hoogstraat - Lan
ge Kerkstraat
De Verlengde Passage zou
een kostbare financiële zaak
worden. Geld, dat beter ge
bruikt zou kunnen worden
voor veel urgentere zaken in
de stad, vooral de stadsver
nieuwing. Dit financiële argu
ment heeft aan kracht gewon
nen, omdat de toenmalige
staatssekretaris Schaefer ge
weigerd heeft de Verlengde
Passage financieel te steunen.
Dit vanwege het niet voldoen
aan eisen van „soberheid en
doelmatigheid" en de te ingrij
pende wijziging van de ruim
telijke struktuur van de bin
nenstad.
- Dit brengt mij tot een an
der zwaarwegend argument,
een historisch argument: de
Verlengde Passage zou een on
verantwoorde ingreep beteke
nen in een al eeuwen bestaan
de stadsstruktuur. Dit terwijl
een ieder met de mond beleed
en belijdt, dat wat over is van
het historisch karakter be
schermd en versterkt zou moe
ten worden!
Een detail in dit verband ter
zijde: Destijds was de gemeen
te niet gelukkig met plaatsing
van het oude gedeelte van het
Imeldapand (schippersinter-
naat) op de monumentenlijst
Dit had nl. de verwezenlijking
van de Verlengde Passage
kunnen belemmeren, omdat
sloop dan moeilijker wordt
Nu zijn er verzoeken van het
bestuur van Imelda aan CRM
om het pand van de monu
mentenlijst te halen. Gelukkig
heeft de gemeente dit verzoek
nu niet ondersteund, al had ik
zelf een negatief advies hier
over aan CRM willen zien-
Onduidelijk was hoe het
door deze verkeerstrekker op
geroepen autoverkeer ver
werkt zou moeten worden. Dit
inklusief het bevoorradings-
verkeer. Nu doen zich al soms
door het zgn middenstandswa
renhuis chaotische toestanden
voor op het Broersveld.
Gezien de ontstellende wo
ningnood in Schiedam zou
ruimte beter benut kunnen
worden voor woningbouw dan
voor een onverantwoordelijke
uitbreiding van de winkel
vloeroppervlakte.
In de bespreking van de
„Notitie overwegingen gebied
winkeldoeleinden" in de
raadskommissie zijn een aan
tal wezenlijke punten nog ter
diskussie gebleven. Zoals bijv.
de definitieve vestigingsplaats
van de Hema en de eventuele
vestigingsplaats van een derde
warenhuis. Erkend is echter
nu door allen, dat we het voor
al in de kwaliteitsverbetering
van ons winkelbestand moeten
zoeken en niet in kwantitatie
ve vergroting.
Ook is erkend, dat door de in
de notitie gedachte uitbreiding
van het voor woningen be
stemde gedeelte de Verlengde
Passage is komen te vervallen.
Sommige raadsleden erkenden
dat met pijn in hun hart, ik
met vreugde. Als partijen zich
houden aan hun eerste voorlo
pige uitspraken, dan is de Ver
lengde Passage van de baan.
En dat is een zegen voor de
Schiedamse binnenstad en dus
voor Schiedam. Al is deze ze
gen dan wel erg laat gekomen.
HERMAN NOORDEGRAAF
woningen neer te zetten, afge
zien van de kaalslag in de bin
nenstad. Eerst moet er worden
gesloopt Een reis naar Rotter
dam zou daarom geen zin heb
ben. Ten eerste weten de Schie
dammers wel ongeveer hoe het
in Rotterdam vordert, ten twee
de heeft Rotterdam open gaten
genoeg om te bouwen. Daardoor
is het ook gemakkelijker om
mensen bij renovatieprojecten
te herhuisvesten.
De raadsleden en ambtenaren
bzochten afgelopen vrijdag de
Amsterdamse Dapperbuurt de
Spaamdammerbuurt Bickers-
eiland, de Nieuwmarkt en de
Zeeheldenbuurt Ook werd een
bezoek gebracht aan het Ruim
telijk ontwikkelingslaborato
rium van Schiedam en het inte
rieur van hotel Krasnapolski,
alwaar de lunch klaarstond.
In het ruimtelijk laborato
rium worden maquettes op le
vensgrote schaal gemaakt
Voordat de plannen definitief
worden vastgesteld, krijgen toe
komstige bewoners daar eerst
de kans om de indeling van de
woning te beproeven. Velen ne
men daarbij enkele meubeltjes
mee om alles eens terdege te tes
ten.
Amsterdam heeft het ruimte
lijk laboratorium overgehouden
van een tentoonstelling. Met
houten blokken is elk model
woning na te maken. Ook voor
de aannemers is het lab een
hulpmiddel: Zij kunnen beter
een prijs bepalen.
Het laboraatorium, gevestigd
in een oude synagoge, is tot nu
toe een succes gebleken. Geen
enkel nieuwbouw- of renovatie
plan behoefde te worden bijge
steld.
Het houten-blokken systeem
is vrij goedkoop. Directeur De
Block van Gemeentewerken
Schiedam heeft al laten weten,
dat een dergelijk systeem ook
voor Schiedam zeer nuttig is.
Volgens hem vallen de kosten
erg mee en zijn de voordelen
groot
In de verschillende renovatie
buurten werden de raadsleden
geconfronteerd met de onoplos
baarheid van de te hoge huren.
Vele mensen moeten na renova
tie een huur betalen van 300 gul
den, terwijl zij daarvoor nog
slechts 100 gulden betaalden. De
mensen krijgen wel huurge-
wenning en indivuele huursub
sidie en een bedrag van 3000
aan herhuisvestingskosten,
maar op de lange duur blijven
ëfe kosten te hoog. In de oude
wijken wonen veelal de minder
draagkrachtigen. Individuele
huursubsidie behaalt ook niet
altijd resultaat omdat sommi
gen simpelweg te trots zijn om
financiële steun te vragen. Op
vele ramen zaten folders ge
plakt met „Wij betalen geen
huurverhoging".
In de Dapperbuurt luisterden
de raadsleden met open mond
naar een relaas over tien jaar
woningverbetering: een dienst
stadsvernieuwing die groot
scheepse sloop- en nieuwbouw-
plannen wil doorvoeren aan de
ene kant bewoners, die renova
tie wensen aan de andere kant;
de wethouder ertussen. In het
begin van de zeventiger jaren
hebben de bewoners, aange
voerd door de actiegroep De
Sterke Arm, moeten vechten te
gen de plannen van de ambten
aren: een absurde situatie, want"
het is de gemeenteraad, die het
beleid bepaalt. In Amsterdam
was dat toen niet het geval.'
Zelfs de wethouder werd ge
mangeld door zijn diensten.
Mensen moesten van de ene op
de andere dag hun huis uit om
dat de slopers plotseling voor de
deurstonden.
Na vele rellen in de Dapper
buurt kregen de bewoners hun
zin: er zou gerenoveerd wórden-
en alleen de slechtste blokken
zouden worden vervangen door
nieuwbouw. Het gebeuren in de
Dapperbuurt betekende voor de
stadsvernieuwing in Nederland
de ommekeer: van Bijlmerko
lossen naar aangepaste bouw.
Wat opviel in de Dapperbuurt
was de rommel. Na de sloop
blijft het vuil vaak liggen en
open plekken worden als open
baar vuilnisvat gebruikt Vele
bewoners ergeren zich daaraan
en alleen daarom ontstaat er ai
een vertrek uit de buurt Sinds
enige tijd bestaat er een kun
stenaarsgroep, die de zijgevels
voorziet van houten planken
met een leuk verfje om de buurt
nog een beetje aantrekkelijk te
houden. Het blijft echter een
lapmiddel. Schiedam kreeg de
raad mee om bij sloop meteen de
rommel op te ruimen en voor de
kale delen tijdelijke oplossingen
te zoeken.
Een andere aanbeveling was
te waken voor het gevaar van de
eentonigheid in de wijken. „Be
wonersinspraak moet", zo werd
uiteraard gesteld, ..maar kijk
uit!" Veelal is het zo, dat de be
woners gehecht zijn aan de be
staande structuur van de stra
ten. Deze zijn vaak erg saai:
lange, dichtgebouwde straten,
zonder een stukje groen, In Am
sterdam hebben ambtenaren de
mensen willen overtuigen van
de noodzaak van variatie: hier
en daar een bioksgewijze opstel
ling met een binnentuin in geval
van nieuwbouw. Het mocht ech
ter niet baten. t
Op Bickerseiland werdeen
complex van 18 woningen ge
toond, dat door de bewoners zelf
was ontworpen. Het bouwsel is
in strijd met de bouwverorde
ning, omdat de woningen te
dicht op elkaar staan. Daarbij
komt nog, dat men de slaapka
mer alleen kan bereiken via de
keuken: in Nederland mag dat
niet
Bickerseiland was in eerste
instantie bestemd voor de bouw
van kantoren. Alle woningen
zouden moeten verdwijnen,
maar door actie van de bewo
ners is dat bestemmingsplan
veranderd. Deze inspanningi
toont wat er voor mogelijkhe-*
den liggen: bewoners verande-,'
ren niet alleen een bestem-,
mingsplan, ze zien tevens kans;
om woningen te bouwen, die!
eigenlijk nooit gebouwd hadden,
mogen worden. Het hangt af-
van de bereidwilligheid van een'
gemeentebestuur en wat betreft
Schiedam: „Wij zijn verder met
de inspraak", aldus Zijdeveld.
O]
teav
reet i
banl
heti
zeve
ling
ininini
S
Sfrv
O AMBULANCE, tel. 269290.
ARCHIEF
Korte Haven 33, tel. 266727;
openingstijden maandag
tot en met vrijdag van 8.30
tot 12.15 uur en van 13.15
tot 17 uur; elke eerste en
derde woensdagavond in
de maand van 19,30 tot
22.30 uur.
O BRANDWEER, tel. 264848.
BUREAU
VOOR RECHTSHULP
gebouw De Teerstoof,
Nieuwstraat 12, tel. 264356.
Spreekuur: maandag,
dinsdag en donderdag van
14 tot 16 uur.
e DIERENAMBULANCE
Mobiele EHBO-dienst
voor dieren. Alarmnum
mers: 357559 en 356388, 24
uur service.
C GEMEENTEWERKEN
Indienen van klachten is
mogelijk per brief aan het
adres: dienst gemeente
werken, Emmastraat 1 of
postbus 61; per telefoon
afdeling riolering en be
strating, tel. 377300 of
260500, toestel 231 van 8 tot
16.30 uur; tel. 268578 na
werktijd, alleen voor
spoedeisende zaken. Af
deling plantsoenen, tel.
154605, van 8.30 tot 10 uur
en van 13.30 tot 14.00 uur;
teL 707567 na werktijd, al
leen voor spoedeisende za
ken. Algemene begraaf
plaats, tel. 711222 van 8 tot
"16.30 uur. Afdeling techni
sche werkplaats, tel.
268280. Afde'ling onder
houd gebouwen, tel. zeuatrt
of 260500, toestel 279.
GEZINSVERZORGING
Lange Haven 145, tel.
732800.
KRUISVERENIGING
Mesdaglaan 6b, tel, 266264.
LENTEBUS
Aangepast vervoer voor
mensen met een rolstoel of
die moeilijk ter been zijn.
Bestellen/reserveren, tel.
730831.
MAATSCHAPPELIJK
WERK
Broersveld 142, tel. 731033
of 731485. Open alle werk
dagen van 9 tot 17.30 uur.
OPENBARE
BIBLIOTHEEK
Centrale bibliotheek, Lan
ge Haven 131, teL 267877;
filiaalvéstigingen: Willem
Andriessenlaan 75, tel.
708320; Lorentzlaan 10, tel.
153674; vm. Mastenbroek
kleuterschool. Mgr. No-
lenslaan 99a; Leliestraat
10, tel. 267981; Dr. Wibaut-
plein 219, tel. 708001.
jeugdbibliotheek. Korte
Haven 29, tel. 266566 en Ro-
saschool, Korte Singel
straat 53.
©POLITIE, tel. 260760.
Alarmnummer 264666.
©RECHTSWINKEL
Broersveld 140, tel. 730308.
Spreekuur: iedere woens
dag van 14 tot 16 uur (te
vens telefoondienst), iede
re donderdag van 18 tot 21
uur. Wijkcentrum De Be
ver, Van Beverenstraat 40.
Spreekuur: iedere tweede
en vierde dinsdag van de
maand van 19 tot 21 uur.
©SAMENLEVINGS
OPBOUW
SCHIEDAM-NOORD
Willem Andriessenlaan 77,
tel. 702207.
SCHIEDAMSE
GEMEENSCHAP/VVV
Overschiesestraat 1, tel.'
266000.
SOCIAAL RAADSMAN
Spreekuren dinsdag van 9
tot 11 uur in het kruiSge-
bouw, Bachplein, tel.
706177; dinsdag van 18.30
tot 19.30 uur en vrijdag
van 9 tot 12 uur, Broers
veld 140, tel. 269957.
STEDELIJK MUSEUM
Hoogstraat 112, tel. 269066..
Openingstijden: maandag
tot en met zaterdag van 10
tot 17 uur; zondag van 12.30
tot 17 uur.
©TECHNISCHE
BEDRIJVEN
Dwarsstraat 42, tel. 264980.
Storingen gas en water,
tel. 265333. Storingen elek
triciteit, te!. 261700.
©TELEFONISCHE
HULPDIENST
Tel. 731161. Dag en nacht
bereikbaar. Voor hen ij* i
geestelijke en sociale nood.-
WARME MAALTIJDEN
Dienstencentrum 4 Molens
tel. 705500
©WERKLOZENPROJECT
DETRECHTER
Broersvest 107, tel. 265255. f
Ontmoetingsruimte Over*
schiesestraat 44, tel. 263569. j
s
jf,
IsiX--,!** - -
