i i tieda n
etective-werk in Kèarchieven
m
A
O
POLITIEK
Toch een nieuwe heemtufn
'Vrouw en politiek'
Laatste bingo
Film- en Video-verhuurbedrijf BALY
I
Film in
museum
Hans Bakker:
Wanneer PvdA
vergadering?
VIDEO-FBLM I4UURPRSJS
iU v.a> 7,SO PER WEEKS
Sch
i
Van onze medewerker HAN VAN DER HORST
SCHIEDAM Polderenburg is al bijna ingeslo
ten. Het ligt nog wel zo ver van de grote stad, dat
je het geluid van een bromfiets in de verte hoort
wegsterven, maar het weideland achter de huizen
is overdekt met een dikke laag drijfzand en over
de Poldervaart zijn enorme buizen aangebracht,
die het aanvoeren: alleen de Polderwetering is nog
ongeschonden.
Persbui
zen en
drijfzand
ontsieren
nu het
landschap
van de Pol
derenburg,
Egmond
Polre
'Knappe fraude
mm
Me
vrouw
Scholte die
de historie
van de Pol
derenburg
heeft be
schreven.
De streek
geschiede
nis is haar
hobby
Op deze historische kaart van voor Loys'
komt het gebied als de 'Cleenpolder" voor.
bedrog met "Polderenburg"
Bioscopen
Rotterdam
SPMKENISSE:
Kindervoorstellingen
SPIJKENISSE:
Nachtvoorstolllngen
Spljkenlsse
W. M. v.d. LINDE JïSÏJ
VIDEOFILMS SEXFILMS SPEELFILMS
ONGELOOFLIJK EN NOG KWALITEIT OOK
Natuurlijk ook videoseksfiims, Bij direct huren: GRATIS CATALOGUS
Systemen: V,H.S.f Betamax tevens inkoop/verkoop
OOK ca 1000 LACH-, SPEEL-, TEKENFILMS EN WESTERNS op super 8 mm.
'M3dS SW1IJM3d»»VH= SU311IUHX NOlAOId
HET VRIJE VOLK
18
ZATERDAG 3 ME11982
enda
■d
Hel; oude 'Polre' en hoe
n kasteel verzonnen werd
Ook een landschap kan een
monument zijn. Dat van Ke-
thel werd voorgoed vernield.
i Het is dan ook ironisch, dat
dit gebied, pas toen de opspui-
tërs, de bouwers en de vernie
lers toesloegen, zijn geschied-
schrijfster kreeg. Terwijl de
persbuizen hun drijfzand op
Kethels oude grond stortten,
doorploegde mevrouw M. C. P,
Scholte de middeleeuwse ar
chieven op zoek naar gegevens
over het stuk Kethel bij de Pol
derweg. Ze is er in 1974
maar één keer geweest en
heeft wat foto's genomen. Ver
der is het contact met de oude
documenten haar genoeg. Me
vrouw Scholte ging na een
werkzaam leven als directiese-,
cretaresse in Utrecht en Rot-*
terdam te Reeuwijkbrug wo
nen en vandaaruit beoefent zij
haar hobby streekgeschie
denis met evenveel elan als
een beroepshistoricus.
Hoe komt zo iemand in cont
act met Kethel? „Mijn grootou
ders woonden in Alkmaar",
vertelt-mevrouw Scholte. „Op
een gegeven moment gingen
wij kamperen in Heiloo en dan
zag je in de verte de slotkapel
van Egmond aan de Hoef. Ik
ben me in de geschiedenis van
het klooster Egmond gaan ver
diepen.
Toen ik later in Rotterdam
ging werken bij de opbouw van
de Medische Faculteit, kreeg
Ik ineens weer de behoefte iets
aan geschiedenis te gaan doen.
En ik herinnerde mij, dat de
Abdij in de middeleeuwen gro
te bezittingen had in de buurt
van Vlaardingeii en Rotter
dam. Dat was de kerk van
Vlaardingen met haar tienden,
de kerk van Kethel met haar
tienden, de kerk van Overschie
met haar tienden."
Daarom zijn er nogal veel
gegevens over Kethel bekend:
monniken waren geletterd en
hielden een soort administra
tie bij, die óók nog werd be
waard. Zo ontdekte mevrouw
Scholte de oudste Kethelaar,
waarvan wij de naam kennen:
Gerard, de zoon van Maurits.
Ergens lussen 1130 en 1164,
zo zegt een regeltje Latijn,
Schonk zijn familie een stuk
grond ,,'n Polre" aan het Eg-
mondse klooster voor zijn zie-
leheil. Maar mevrouw Scholte
lette niet op Gerard, noch op
die centen. Zij werd getroffen
door het woord Polre. Dat was
een vroege voorvader van ons
woord "polder". En het had
blijkbaar geen nadere aandui
ding nodig. Voor verre monni
ken in Egmond was duidelijk,
dat "de polder" het stukje
grond bij Kethel was. Uit late
re gegevens bleek bovendien,
dat de abt van Egmond een
huis had aan de Polderweg,
dat ook "Polre" heette. Zou het
woord "polder" uit de Kethelse
contreien komen?", vroeg me
vrouw Scholte zich af. „Ik ben
het woord "Polre" in alle oude
bronnenpublikaties op gaan
zoeken en ik kom tot de conclu
sie, dat het woord vooral in de
omgeving van Rotterdam en
op de Zuidhollandse en Zeeuw
se eilanden gebruikt werd.
Maar de oudste verwijzing is
deze en ik heb uit de teksten
beredeneerd, dat dit de Oost-
Abtspolder moet zijn, bij de
'Polderweg dus."
Mevrouw Scholte publiceer
de over haar vondst in het Rot
terdams Jaarboekje. Haar
theorie werd door de vaklieden
algemeen erkend en professor
H. P- H. Jansen uit Leiden
schreef een waarderende re
censie.
Wie middeleeuwse geschie
denis bedrijft, doet eigenlijk
•aan detective-werk. Met be-
j'hulp van schaarse en weerbar-
^stige bronnen probeer je toch
.vast te stellen, waar mensen
gewoond hebben, wat ze deden
voor de kost, hoeveel dat ople
verde en wat voor een leven ze
leidden. Maar soms wordt het
écht politiewerk: mevrouw
Scholte heeft drie eeuwen aeh-
teraf het sluitend bewijs gele-,
verd van een knappe fraude."
die de dader behoorlijk wat
geld heeft opgeleverd. Het
ging om de zeventiende eeuw-
sc Rotterdammer Jacob Loys,
destijds nauw betrokken bij de
bouw van het nog steeds be
staande Schielandhuis en
iemand is die behoorlijk aan
de weg timmerde. Loys ver
wierf zich de driehoek land
tussen Kerklaan, Polderweg en
Poldervaart. Daar heeft hij
aan gedokterd. Wie het in de
Gouden Eeuw ver had ge
bracht, probeerde zich vaak
een stuk grond te verwerven,
waar een kasteel stond of in
ieder geval gestaan héd.
Jacob Loys nu liefhebberde
in de geschiedenis. Hij was een
vervalser. Geheel uit eigen
verbeelding creëerde hij een
vijftiende eeuwse pastoor, Wil
lem van der Sluys, die een kro
niek van de Rotterdamse ge-
""'f-W.ï
MI|.m I -I
schiedenis had geschreven.
Deze kroniek stelde Jacob
Loys zelf samen op basis van
oude stukken en zijn eigen fan
tasie. Zo verzon hij op de hoek
van de Polderwetering en de
Poldervaart het slot "Polde
renburg". Jacob Loys heeft een
goede prijs voor zijn stuk
grond gehad en tot op de huidi
ge dag heet het Polderenburg.
Dankzij veel gewroet in de ar
chieven, kennis van het Mid
deleeuws Nederlands (voor
1500 had het zeker Polreburch
geheten en geen Polderen
burg) en deduceren heeft me
vrouw Scholte Loys ontmas
kerd.
Zij houdt zich nu bezig met
een nieuwe publikatie: over de
Kethelse tienden. Die zijn tot
diep in de negentiende eeuw
geheven. Berst kwamen zij ten
goede aan het klooster van Eg
mond. Na de reformatie ging
de opbrengst naar de Universi
teit van Leiden, die er het on
derwijs mee betaalde. In 1822
verkocht de universiteit haar
recht op de tienden aan de Ko
ninklijke Domeinen, wat ge
noeg opleverde om de toenma
lige nieuwbouw mee te finan
cieren. Zo hebben de Kethe-
laars twee en een halve eeuw
lang het genoegen kunnen
smaken om huns ondanks mee
te betalen aan de ontwikkeling
van de wetenschap.
Uit de oude rekeningen valt
veel informatie te halen over
de mensen die vroeger in Ke
thel en omstreken woonden en
over hun leefomgeving. Daar
uit blijkt, dat het gebied sinds
de twaalfde, dertiende eeuw
vrij onaangetast is gebleven.
Het is een van Hollands oudste
landschappen. En binnen vijf
tien jaar heeft de moderne tijd
dit alles te niet gedaan.
„Het is allemaal zo onher
roepelijk", zegt mevrouw
Scholte. „Als je een autoweg
door een bos heen legt, dan
komt dat wel weer goed. Een
bos herstelt zich. Maar nieuw
bouwwijken en snelwegen door
zo'n weidegebied heen, dat
vind ik een soort heiligschen
nis. Een oud weidelandschap is
niet meer te herstellen. Op die
wandeling in 1974 heb ik de
laatste restjes gezien."
SCHIEDAM „Vrouw en
Politiek" heet de forumdiscus
sie die woensdag 12 mei wordt
gehouden in Zaal Irene aan de
Lange Haven. De organisatie
is in handen van de vrouwelij-
SCHIEDAM In de Kreek
aan de Lange Haven 92 wordt
woensdag 12 mei de laatste
bingo van dit seizoen gedraaid.
De zaal is open om 19,45 uur en
de eerste ronde wordt ge
draaid om 20.15 uur. Jongeren
onder de 16 met begeleiding
zijn ook welkom.
SCHIEDAM In de aula
van het Stedelijk Museum aan
de Hoogstraat wordt zondag 9
mei de film „Roy Lichtenstein
in Londen" gedraaid. Lichten
stein is een van de belangrijks
te vertegenwoordigers van de
Amerikaanse Pop Art-stro-
ming. Aanvang 15.00 uur, toe
gang gratis.
ke PvdA-leden. Aile plaatselij
ke politieke partijen die zitting
hebben in de raad zullen aan
de discussie meedoen. Het fo
rum begint om 10.00 uur, de
toegang is gratis.
SCHIEDAM Hans Bakker,
oud-voorzitter van de PvdA-
Schiedam heeft een boze brief
geschreven naar het nieuwe
bestuur omdat er voor de ver
kiezingen geen afdelingsverga
dering wordt belegd. "„De le
denvergadering van 22 april
heeft uitdrukkelijk besloten
uitspraken te willen doen over
de collegevorming voor de ver
kiezingen", stelt Bakker in zijn
schrijven.
Het argument van secretaris
van der Stel dat er op korte
termijn geen zalen meer be
schikbaar zijn, gaat volgens
hem niet op omdat de Blauwe
Brug en zaal -Irene nog een
dag vrij hebben.
Een stad als Schie
dam kan tegenwoordig
alleen nog maar behoor
lijk bestuurd worden als
de gemeenteraad van te
voren plannen opstelt
wat hij de komende ja
ren wil gaan doen. De
uitvoering van die plan
nen kost uiteraard geld.
Hoeveel geld dient zo
precies mogelijk bere
kend te worden. Bijna
altijd wil een gemeente
meer doen dan zij geld
beschikbaar heeft en zo
hoort het ook in een ac
tieve stad!
Die plannen worden
door de gemeenteraad
op een rij gezet en wel
zodanig dat plan num
mer één de hoogste
prioriteit heeft en plan
nummer 200 de laagste.
Er blijkt dan bijvoor
beeld dat er alleen geld
is voor de eerste vijftig
plannen. De rest staat
onder de rode streep en
moet wachten tot vol
gende jaren in de hoop
dat er dan wel geld ge
noeg is. Het zal duide
lijk zijn dat de komende
jaren dat geld er niet
meer is. Daarom heeft
de gemeenteraad vorig
jaar oktober besloten
om alle plannen die al
jarenlang uitgevoerd
werden óók op een rij te
zetten en om te kijken of
er soms zaken bij zijn
die we nu in 1982 min
der belangrijk vinden
dan sommige wensen
die we hebben maar
door geldgebrek niet
uitgevoerd kunnen wor
den. Dat is in het kort
wat we de bezuinigings
operatie noemen, onder
het motto: nieuw beleid
voor oud beleid.
Die rij wensen met
die rode streep halver
wege heet meerjarenbe
groting en geldt voor
vier jaar. Vorig jaar
heeft de gemeenteraad
bij het vaststellen van
ds meerjarenbegroting
1982-1986 het plan om
een nieuwe heemtuin
aan te leggen beneden
de rode streep gezet:
daar was tot 1987 tóch
geen geld voor. Dachten
we.
Vorige maand tijdens
een vergadering van de
commissie Ruimtelijke
Ordening toverde wet
houder Zijdeveld Ineens
een brief van het Minis
terie van Werkgelegen
heid (inderdaad, van
Joop den Uyi) te voor
schijn, waarin stond dat
als de gemeente Schie
dam vóór eind april elf
werklozen bereid zou
vinden, het Ministerie
geld zou geven om die
elf mensen in een half
jaar tijd ln het Beatrix-
park een stuk grond zo
danig te laten bewerken
dat de nieuwe heemtuin
daar aangelegd zou
kunnen worden. Toen de
subsidiekassa uitgerln-
keld was stond er
ƒ175.000 op de tellers!
In eerste instantie ben
je als raadslid geneigd
om zo spoedig mogelijk
'ja' tegen zo'n aanbod te
zeggen. Nadere bereke
ning leert echter dat het
alleen al dit jaar de ge
meente toch nog een
dikke halve ton kost en
daarbovenop jaarlijks
ruim ƒ7.200 en dat ter
wijl we vorig jaar in de
meerjarenbegroting
vastgesteld hadden dat
er tot 1987 absoluut geen
geld voor een nieuwe
heemtuin beschikbaar
zal zijn. Daar ga je dan
met al je mooie plan
nen.
Uiteraard heeft de
gemeenteraad gekozen
voor het aanbod van het
Ministerie: elf mensen
een half jaar aan het
werk voor ruim een hal
ve ton is bijna voor
niets. In deze tijden van
grote werkloosheid
moet je èlk middel om
iets tegen die werkloos
heid te doen met beide
handen aangrijpen,
HANS VAN KLEEF
ALHAMBRA 1, tel. 330293: Life
of Brian (12) do. t/m zo. 2,7
en 9.30 uur, ma. t/m wo. 2 en
8 uur
ALHAMBRA 2, tel. 330293: Das
Boot (12) do. t/m zo. 2,6.45
en 9.30 uur, ma. t/m wo. 2 en
8 uur
CALYPSO 1, tel. 131855: Rede
(a.t.) 1.45 en 7.45 uur
CALYPSO 2, tel. 131855: Tales
of ordinary madness (16) 2,7
en 9 uur zo. 1.15,3.45,7 en
9.30 uur
CALYPSO 3, tel. 131855: De
rechter- en de linkerhand van
de duivel (12) 2.15,7.15 en
9.45 uur zo. 1.30,4,7.15 en
9.45 uur
CENTRAAL, tel. 138210: Tiffa
ny lust (18) 12.30,2.15,4,5.45,
7.30 en 9.15 uur
CINEAC AD (Beurs), tel.
138082: My bloody Valentine
(16) do. t/m zo. 2, 7 en 9.30
uur, ma. t/m wo. 2 en 8.30 uur
CINEAC NRC (Bijenkorf), tel.
121139: Messalina, keizerin en
hoer (16) do. vr. 2,7 en 9.30
uur, za. zo. 7 en 9.30 uur, ma.
di. 2 en 8 uur, wo. 8 uur
CINEMA OSCAR, tel. 149625:
Vrijdag de 13e deel 2 (16) do.
t/m zo. 2, 7 en 9.30 uur, ma.
t/m wo. 2 en 8 uur
CINERAMA 1, tel. 115300: Ben
Hur (a.t.) 1.45 en 7.45 uur
CINERAMA 2, tel. 115300: Op
de snelweg breekt de hel los
(a.l. 2,7 en 9.30 uur, zo. 1.30,
4,7 en 9.30 uur
CINERAMA 3, tel. 115300: Stri
pes (a.l.) 2.15,6.45 en 9.15
uur, zo. 1.30,4,6.45 en 9.15
uur.
CINERAMA 4. tel. 115300: In
de huid van een killer (16)
2.15,7.15 en 9.45 uur zo. 1.45,
4.15,7.15 en 9.45 uur
CINERAMA 4, tel. 115300: In
de huid van een kilter (16)
2.15,7.15 en 9.45 uur zo. 1.45,
4.15,7.15 en 9.45 uur
CINERAMA 5, tot. 11S300: Ba
nana Joe (a.l.) 2.15, 6.45 en
9.15 u zo. 1.45, 4.15, 6.45 en
9.15 uur
CORSO. tel. 121110: Les uns
et les autres (a.l.) 2 an 8 uur
KRITERION, tel. 128615: Or»
golden pond (a.l.) 7 en 9.30
uur, zo. 2.15,7 en 9.30 uur,
ma. 8 uur
LUMIERE 1, tel. 117755: Co-
nan, koning der barbaren (16)
2,7 en 9.30 uur, zo. 2,4.30,7
en 9.30 uur
LUMIERE 2, tel. 117755: Cha
riots of fire (a.l.) 2,7 en 9.30 u
zo. 2,4.30,7 en 9.30 uur
LUMIERE 3, tel. 117755: Theo
tegen de rest van de wereld
(a.l.) 1.45,6.45 en 9.15 uur, zo,
1.45,4.15, 6.45 en 9.15 uur
LUMIERE 4, tel. 117755: Evil
under the sun (a.t.) do. vr.
ma. di. 1.45,6.45 en 9.15 uur,
za. zo. wo. 4.15,6.45 en 9.15
uur. Pinocchio (aJ.) za. zo.
wo. 1.45 uur
LUXOR, tel. 138326:
METRO 1, tel. 844393: Strafba-
taljon Charlie Bravo (16) 2,7
en 9.30 uur, ma. avond geslo
ten.
METRO 2, tel. 844393: Mara
thon Man (16) 7 en 9.30 uur,
do. vr. ma. en di. ook 2 uur
PASSAGE, tel. 269563: Rai
ders of the lost 8rk (12) 7 en
9.30 belt. za. en ma.
PASSAGE BIO, tel. 269563: De
huid (16) 2 en 8 uur beh. za.
middag ma.
REX, tel. 772793: De Tiffany
Minx (18) 12 en 2 uur De hel
se tijger (12) do. vr. za. zo. 7
en 9.30 uur, di. wo. 8 uur
't VENSTER 2, tel. 364998:
Marguerite Duras (16) do. t/m
zo. 20 22.30 uur di: Five easy
pieces (16) 20 en 22.30 uur
wo: Perfect Couple (16) 20 en
22.30 uur
't VENSTER 3, tel. 364998:
Prostitute (16) 19.30 en 22 uur
beh. ma.
LANTAREN 3, tel. 364998:
EURO, tel. 01880 - 24144; Ths
good, the bad and the ugiv
(16) 1.30,6.45 en 9.15 uur,»'
1.30,4,6.45 en 9.15 uur Bana
na Joe (a.l.) 1.30, 6.45 en 915
uur zo. 1.30,4, 6.45 en 9.1S uur
Body Head (16) do. vr. ma. di-
1.30,6.45 en 9.15 uur za. zo.
wo. 6.45 en 9.15 uur City of
the living dead (16) 1.30, $.45
en 9.15 uur 10.1.30, 4, 6.45 an
9.15 uur
CINEAC NRC Pinocchio (a.t
za. zo. wo. 2 uur
METRO 2: Dik Trom en zijn
dorpsgenoten (a.l.) za. zo, wo
2 uur
PASSAGE: Circus op stelten
(a.l.) zo. wo. 2 uur
EURO: Superster Goofy (a.l.)
za. wo. 1.30, zo. 1.30 en 4 uur
ALHAMBRA 1: The man who
toll to Earth (16) za. 24 uur,
ALHAMBRA 2: Tho Rose (16)
za. 24 uur
CALYPSO 1: Magnum Force
(16) vr. za. 00.15 uur
CALYPSO 2: Zeven moord-
speciali8ten (16) vr.za. 00.15
uur f
CALYPSO 3: Up in smoke (16T
vr.za. 00.15 uur
CENTRAAL: Bany blue (18)
vr.za. 23 uur
CINEAC AD (BEURS): Claris-
se, klaar is ze (18) za. 24 uur
LUMIERE 1: Conan, koning
der barbaren (16) vr.za. 24
uur
LUMIERE 2: The private after
noons of Pamela Mann (18)
vr.za. 24 uur
LUMIÊRE 3: Young Franken
stein (16) vr.za. 24 uur
T VENSTER, ZAAL 1: Sisters
(16) vr.z a. 00.15 uur
'T VENSTER, ZAAL 2: De
Spiegel (16) vr.za. 00.30 uur
'T VENSTER, ZAAL 3: Obses
sion (16) vr.za. 00.15 uur
EURO: Sex Airlines (18) za. 24
uur The big brawl (16) za. 24
uur Body Head (16) za. 24 uur
City of the living dead (16) za.
24 uur
ROTTERDAM
DE DOELEN, tel. 132490, grote
zaal: Rotterdam Philharmo-
nisch Orkest, za. 20.15 uur
THEATER ZUIDPLEIN, tet.
815844, grote zaal: Jan Blaaser
met "Man Afteen", za. zo.
20.15 uur
ARLECCHINOZAAL: Niet ge
loofd wel gedaan, solotoneel
van Josephine van Gasteren,
za. 20.30 uur Djompo Abra
met "Mi Faja-Lobi-Surinaams
muzikaal spel, zo. 20.30 uur
DE SCHOUWBURG, tel.
111766: Freek de Jonge met -
"De Mars", za. zo. 20.15 uur
HOFPLEINTHEATER, tel.
662044: Toneelgroep Bent met
"Tien jaar later", za. 20.15 uur
PICCOLO THEATER, tel.
111766: Toneelgroep Hooker
met "Marinus, vuur en as",
za. 20.30 uur
OE LANTAREN, tel. 364998,
zaal 1: De Factorij met
"Boys", za. 20.30 uur
LUXOR,tel. 138326:Madam-
musical, za. zo. 20.15 uur
HET BERENEI, tel. 297024: Ga
jus Ned. rock-pop, za. 21.45
uur'
HARBOUR JAZZCLUB, tel.
114958 Andor'a Jazzband, za.
21.30 uur
FINANCIERINGS- en ASSURANTIEKANTOOR
Financieringen-Hypotheken Persoonlijke leningen
Kontïnukrediet betekent
kortweg: Reservegeid
Hebt u belangstelling voor een kontïnukrediet?
Aarzelt u niet, en bel ons gerust voor nadere
Informatie.
Een brochure ligt voor u klaar.
Kantoor:
St. Udulnastraat 82 Tel. 010 - 265459 - 263977
SCHIEDAM ook's avonds 269953/265459
Verhuur van sexfilms. Keus uit letterlijk duizenden titels, opgenomen in filmver-
huurcataiogus. Alles kleur, super 8 mm.
Huurprijs 5,50 per film - 6 voor 27,50. Huurtermijn 1 week
GEEN BORG - GEEN LIDMAATSCHAP
Zsar grote keus uit alle soorten videofilms 1e klas kwaliteit Westerns, karate, horror,
science fiction, thrillers, rampen, spektakels, oorlogsfilms, tekenfilms etc. etc.
r.^nrM,ALYGEVESTGD - DAM5a, SCHIEDAM
GEOPEND: ma. t/m zat. van 10.00 vm. - 18.00, dond. av. koopavond
tel. nr. 010 - 267126
TE, WSPj? A,s u apparatuur tvaett, betaalt u geen borg v.d.
v BALV huurt u vrijblijvend, u betaalt géén Inschrijfgeld.
hi™f UN.,EK systeem, géén ISdmaat«chap, gaan verplichting tot vaker
K'*"?*'!.tJW«n»t. Het systeem 1» gebaseerd op de ulterete discretie.
aC2t 1Sor het eKl®*» 8AL¥-«y»t9ent wordt niemand ongewild gecon-
uPLi^nwncBni=J?LieYSi^2£l'2.s,.*?ïe tll BALV gebuurd heeft. Ons assortiment is met
VELE HONDERDEN NIEUWE SEXFILMS SEKS-VIDEO EN VIDEO-SPEELFILMS-AANGEVULD.
Geen poatverttuur
R
te
k<
V)
zi
d<
g<
m
m
k<
tii
de
I
