"TXTXnrU^T
Behandeling van Claus duurt minstens vier maanden
VandaagHet- riool van Capelle ~r+ Terugblik met metrcbower Stegoed
iWBÏ^
sis#:
1T\ -T
T,.
Somber
zijn,
't mag nu
Sch
WBHB1
:4
'GEN!
cwork
'5 uur,-
,n Ity,
a clowns f
IEK,
90. -
argek
rer--.
uur. ui
meert
3r, vr.-t
Vlaar-
iet
(Van onze verslaggeefster
IaNNEMIBK VAN OOSTEN)
ROTTERDAM Rijnmond
scoort hoog, hoger dan de meeste
andere gebieden in Nederland.
Heel wat Rotterdammers hebben
het. Schiedammers, Vlaardin-
gers en anderen ook. We kunnen
het allemaal krijgen. En er bijna
altijd weer afkomen, van een de
pressie.
Geruststellende woorden rollen
over tafel. Toch is er een
"maar". De depressies onder ons
worden onderschat. Met een "kop
op, doorgaan" komen we er niet.
„Ik ben wel blij met de belang
stelling voor Claus," zegt genees;
heer-directeur dr. M. H. Cohen
Stuart van het Deltaziekenhuis.
Hij is in 1960 gepromoveerd op
een proefschrift over depressies.
„Toen werd er weinig over ge
praat. Juist nu gebeurt het veel
opener."
De cijfers. Twintig tot vijfen
twintig percent van de patiënten
van het Deltaziekenhuis heeft
een depressie. Toch lopen de
meeste mensen met een depres
sie buiten rond. Hoeveel het er
zijn?
Een onderzoek uit 1956 schatte
het aantal depressie op drie tot
vijf percent. De bekendheid van
de ziekte is echter gegroeid. Bo
vendien is de herkenning beter.
De behandeling trouwens ook.
De GG en GD Rotterdam kan
wel een schatting, gebaseerd op
in Europa en de Verenigde Sta
ten gedaan onderzoek, geven.
„Twintig percent van de vrou
wen heeft kans op een depressie.
Tien percent van de mannen kan
er op rekenen. Van de vrouwen
en mannen komt respectievelijk
zes en drie percent met een de
pressie in een psychiatrisch zie
kenhuis," zegt dr. M. J. Botman
van de afdeling Sociale Psychia-
.trie en Geestelijke Hygiëne van
de GG en GD.
mg za
an de
ivoor.
mdzie-
bracht
!«V
Seintje
Somber is iedereen wel eens.
Geen reden tot ongerustheid, vin
den de deskundigen. Depressies
v worden onderschat, maar het be-
.grip depressief staat ook bloot
aan inflatie.
Bovendien, kunnen mensen
met een zware depressie zich
zeer actief en opgewekt voor
doen. Het "kop op, doorgaan"
zorgt voor een masker. Depres
sies zijn beter, maar blijven
moeilijk te herkennen. Ook voor
de betrokkene zelf.
„In de herfst hoor je meer over
somberheid," zegt de Rotterdam
se huisarts Dick Kaasjager.
„Iedereen is het op zijn beurt. Zo
eens een tijd somber; ik heb het
zelf ook. Periodiek, meestal eind
november en dan begin januari
nog een keer."
Eens even somber zijn, is vol
gens Dick Kaasjager een prima
verschijnsel. „Je kunt het ook po
sitief bekijken. Je krijgt een
seintje dat je doordraaft. Dat het
weer tijd-is om je even naar bin
nen te keren. Net als ziek zijn.
Het kan soms nuttig zijn."
een deel of mensen zelf uit de
problemen kunnen komen. Er
hoeft niet altijd bij een dokter
worden aangeklopt. Soms gaat
het vanzelf over," aldus Botman.
Er niet uitkomen, zou kunnen
duiden op aangeleerde hulpeloos
heid. Zo van: ik kan er toch niets
aan doen. Kinderen reageren
vaak ook zo. Ze denken erg
zwart-wit. Een tussenweg be
staat niet.
IlSSSPPts;
.X>e huisdokter is inderdaad
niet altijd een oplossing," vindt
D>ck Kaasjager. „Met vrienden
Praten of in het bos wandelen
kan helpen. Natuurlijk, er zijn
°ok lichamelijke klachten. Het li
chaam is nu eenmaal niet een
machientje dat nietsvermoedend
- doorloopt."
De klachten waarmee mensen
sij de dokter komen, zijn vaak
neel lichamelijk. Iemand is zo
moe of hij of zij heeft pijn in de
r
XT':*
Recept van de huisarts: "Ga eens wandelen in het bos.
rug. „Dat hebben mensen ook,"
vertelt Dick Kaasjager, „maar
met medicijnen al leen los je
niets op. Soms kan een maat
schappelijk werker, bijvoorbeeld
in geval van financiële proble
men, beter helpen. De lichamelij
ke klacht verdwijnt dan met de
zorgen om geld.
Dozijn
De depressie van Claus, die zo
in het nieuws is, blijkt de vitale
depressie te zijn. Een veel ernsti
ger ziekte, die langer duurt. „Er
kunnen waandenkbeelden optre
den en denken mensen zich in
dat ze ongeneeslijk ziek zijn. Op
grond waarvan? Niet op basis
van de feiten," aldus Botman.
.Alleen praten, helpt bij een vi
tale depressie niet meer. Het
masker is ondoordringbaar.
Soms ook voor mensen zelf. De
depressie is voor hen vaak een
donderslag bij heldere hemel.
Laatst sprak ik een man met een
eigen bedrijfje ergens in Neder
land. Het sloeg in als een bom.
Het ging niet meer. Hij zal vol
zelfkritiek, was af en toe somber,
werd trager. Hij at slecht en was
doodmoe. Met alle gevolgen van
dien voor zijn bedrijf." aldus Co-
hen Stuart.
„Een depressie is moeilijk te
herkennen. De klachten varieren
sterk. Mensen zitten in de put. Ze
zijn prikkelbaar. Soms somber.
Hebben een slechte eetlust en
vallen af. Of eten veel meer en
komen aan. De een slaapt niet,
de ander blijft slapen."
De wereld krimpt volgens Bot-
Natuurlijk, er
wordt schamper
over gedaan. Er
worden grappen
verteld als: "Wat?
Claus depressief?
Met zó'n salaris!?"
Maar ook; er wordt
gewoon over ge
praat. Over de
pressies. Meer dan
vroeger zelfs. Je
hoeft je niet meer
zo te schamen voor
neerslachtigheid.
Zelfs het Konin
klijk Huis komt er
immers rond voor
uit.
Doktoren mer
ken het. De drem
pel is verlaagd-,
Veel mensen blij
ken er last van te
hebben. Vrouwen
meer dan mannen.
Rijnmonders meer
dan Limburgers.
man in..De interesse is weg.
Mensen voelen zich waardeloos.
Het denken gaat trager. Mensen
zitten vol zelfverwijt. Soms gaan
ze juist veel doen. Ze zijn ge
jaagd om vooral maar niet te
hoeven zitten en denken. Denken
aan de dood. Sommige mensen
wensen te sterven. In uiterste ge
vallen wordt een poging tot zelf
doding gedaan."
„Gelukkig zijn de meeste men
sen met een depressie te helpen,"
verzekert Cohen Stuart. „Het zijn
voor ons de dankbaarste klanten.
Je hoeft ook niet te schrikken als
je het hebt. Je denkt wel dat je
de enige bent. Het is beroerd,
maar er zitten er twaalf in een
dozijn."
Volop
Over de methode van behande
ling van Claus door de Zwitser
professor Paul Kielholz zegt Co-
hen Stuart:J>e methode wordt
in Nederland ook volop gebruikt.
Bij de vleet. Neemt niet weg dat
Kielholz ontegenzeggelijk een in
ternationaal vermaarde psychia
ter is.
De behandeling komt neer op
rust en praten, maar vooral in
het begin op het toedienen van
zogenaamde antidepressiva.
„Bij een ernstige depressie is
er sprake van een gebrek aan be
paalde stoffen die zorgen voor de
overdracht van prikkels tussen
zenuwcellen en delen van de her
senen," legt Botman uit.
„De antidepressiva vooral
niet te verwarren met de versla
vende kalmeringsmiddelen als
valium of temesta maken het
iii§ii§oi&^^
tekort ongedaan. Het maakt
iemand weer toegankelijk voor
een gesprek."
De behandeling met antide
pressiva duurt volgens Botman,
mits de medicamenten zeer ge
richt worden toegediend, op zijn
minst vier maanden. ,JDat bete
kent niet dat Claus vier maan
den in Bazel blijft," voegt hij er
onmiddellijk aan toe. In Rotter
dam is de methode, natuurlijk
altijd in combinatie met ge
sprekken, al verschillende keren
met succes gebruikt zónder op
name. Een poliklinische behan
deling dU3."
Vrouwen
De depressie van Claus is met
de woorden van Cohen Stuart
beroerd, maar niets bijzonders.
De metbode van de Zwitser Kiel-
holz ook niet. Zeker niet in Rijn
mond.
„Waarom er in dit gebied veel
depressies zijn, is niet helemaal
duidelijk. De Veluwe en de
Zeeuwse Eilanden staan er om
bekend." aldus Cohen Stuart.
De trek van de eilanden naar
Rijnmond in het begin van deze
eeuw hééft er volgens hem wel
mee te maken. „Depressies kun
nen erfelijk zijn. Het hoeft echter
niet. Het heeft misschien toch
meer met een cultuur te maken.
Met godsdienst waarschijnlijk.
Met zwaartillende mensen."
Waarom er meer vrouwen dan
mannen kans hebben op een de
pressie: daar zijn de geleerden
nog niet uit.
Botman: „Misschien is het een
gevolg van het feit dat vrouwen
minder kans krijgen om zichzelf
te ontplooien?"
„Een reeks van verklaringen is
mogelijk," vindt Cohen Stuart.
„Misschien is het de zelfont
plooiing. Het kan ook zijn dat
mannen makkelijker hun depres
sies maskeren. Ze hobbelen
maar door in hun ongelukkige
straatje. Vrouwen thuis hebben
misschien minder dwang om
zich goed te houden, om te ver
bergen."
En er zou ook nog een biologi
sche oorzaak kunnen zijn. De
stofwisseling van vrouwen is
alleen al door de maandelijkse
cyclus onregelmatiger. Cohen
Stuart: „Neem de veel voorko
mende maandelijkse stemmings
wisseling. Soms echte depressie-
tjes."
Meer zin
Somber, neerslachtig of de
pressief? Blijft over de vraag
wanneer je naar de dokter moet.
De huisarts wordt per 1 januari
1983 ook al verwijst hij door
naar het bos, de maatschappelijk
werker, het Bureau voor Levens
moeilijkheden of de psychiater
hét adres om aan te kloppen.
Hulp wordt met nieuwe regiona
le bureaus voor de geestelijke
volksgezondheid een recht. Als
het maar via de huisarts loopt,
óók in financieel opzicht.
„Ga naar de dokter, zodra het
gevoel ontstaat dat je er niet
meer uitkomt. Als niets helpt en
zeker als het erger wordt," luidt
het advies van Botman van de
GG en GD.
„De behandeling hoeft niet al
tijd lang te duren," verzekert Co-
hen Stuart van het Deltazieken
huis. „Het bijsturen met medica
menten kan iemand al snel een
beetje meer zin in het leven ge
ven. De behandeling gaat dan
wel door en biedt uitzicht op
herstel."
»w.wjW!i<vw*i;«'»
O*
<x>
vvf^wvnj.
■v ^0 ak
y "t v V
r-.*y
- r*s» *c*
"«Jen
i }-|
icom-
'5 uur 4
nnifer
5 uurr
lain,
uur
abo*"
ur -
ikante
I uur
sex- s.
Jr -
o'ves
'ia voor
10.30 burl
Monkey f
'•15 Uur
ij
tel.
Haagse!
d van de!
ir. AR-
arei:
irgen"
ral. vr.'
■■»-»
il.
3e Duo's
r. 23.30
tel.
i door
ie Roos-
el. - 1
3 moed
Duur' 1
!4998r
kogels",
De ->
it
mr
tlestSidel
idreas
s, vr.
u
I, tel.
ass-
ardin-
d Frieds,]
"OOF,
chap vanf
Romeo
lur
ER. tel.:
Wiedus
ttum",
n Wérk-
iteratüur
nir
Huis-
3.15uur
'545: De
Baykurt
/DeVre-
S> V4?
.J-"
s t
'"yN K» V
ZATERDAG 23 OKTOBER 1982
Depressie soms heel nuttig
ÜMAfidSftWi
.e: Adéfe
èle's'
/luitime-
ger
list-Geel
vr. 22.30
tegen
kte
g naar
—i "ru
&c+< A Vr Ji >VT v.
vr
- -v js--
.ï-^vv mt vv v'
- k-- 4.-"
'::v- -VV-
r C sw
w ''-S 1A1W
v& S» K