Justitie onderzöekt 'go Möpma9
-pst#
r
Vandaag: Stukgoed Terugblik: op Ansje Schilderen als Ruysdael
mm
uw rwm" w-
;i:um
er-
SM
m Mé
f m I
f", r mt êm
mum
dooft
Bert van
Donimelen
'4mm
Wmmw'Vy/; 'Z-M;./ w-
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1062
JW
1-
17.
i-
wag
N,
m
K),T
m
>7.-In
17.
iN-
jéii
mor-
ider-
tel.
a rS
ir/,^
Wa.
SflCi
ie;.;
ian-.
en
fisêfi
ROTTERDAM Is er gerommeld bij de import van partijen geneesmiddelen
iiit Engeland. Heeft een in loondienst werkende apotheker smeergelden in zijn
xaffgestoken? Zijn de ziekenfondsen via allerlei juridische foefjes onnodig op
poften gejaagd. Hoe kan het dat een apotheker jarenlang achter de rug van
zijivtbaas om levendig bijverdient? Is er voor de justitie reden om in te grij
pen?
Vragen, vragen en nog eens vragen, opgeroepen door de praktijken van twee
^nditrnemende Rotterdamse apothekèrs en een Schiedamse collega van hen.
Wjüstitie is al een jaar bezig om het antwoord te vinden op een klein deel van
?ÖcÉ«fvragen, en zelfs dat is tot nu toe nog niet gelukt.
dan ook allemaal verschrikkelijk ingewikkeld," verzucht men daar. En
|o%het maar net. De drie apothekers zelf wijzen inmiddels alle kritiek op hun
|aMe!en met Sroot vertoon van lelieblanke onschuld af. Zij hebben alleen
%a?n* goed koopmanschap aan de dag gelegd, vinden ze.
■Zeker is in elk geval dat al hun activiteiten uitdrukkelijk in het teken van de
gonimercie'stonden. Nu zijn de meeste apothekers in Nederland zelfstandige
ondernemers. Maar, anders dan het gros van hun collega's, zijn Jacques Geor-
gedlenri Hubert (36) en zijn even oude partner Gerardus Bernardus Hof nooit
tevreden geweest met het comfortabele inkomen dat ze konden bereiken door
pillen en poeders te verkopen.
it lij
ico-
i go
den
Mu-
daj
an
uur
an
uur.
r bi
leJ.
inj
M.
idijk
in*
isé-
jnl'
's/S/' s /Va
X'i V4 oVw'/s
s ''fSmgtof» lj» 'tff- «y f ff
V/A'",
KUc
ffflw/zf
?/V//a'.
iiïimiirwiiwiioTiCTffwaamMHBa8S8MS888Ba8B88affl88a8^^
Be apotheker als kroegbaas.
ketenbouwer eia geld bel
HÖF ÉN HUBERT hebben zich
onderscheiden als "ketenbou-
w?rs";"apothekers die een trits
aPoth(?.jen kópen. Dat biedt, zoals
wenog zullen zien, aardige mo
gelijkheden om de inkomsten op
te voeren. Hof is bovendien ken
nelijk liogal actief in de handel
in onroerend goed. Hij heeft
daarvoor althans twee b.v.'s op-
géricnL.'Een van de panden
waarvan hij eigenaar is: het café
DéBuHcfog aan het Noordplein.
De apotheker als kroegbaas; het
is met-bepaald een combinatie
diebvèral met instemming
wdrdt begroet. Zoals de activitei-
ten-van-dit soort zakelijk inge-
stfclde apothekers trouwens in
hetaiggmeen met weinig welge
vallen worden bezien door de
apóthekersorganïsatic Koninklij
ke Nederlandse Maatschappij tot
wordering der Pharmacie
IKNMP), door de verenigde zie
kenfondsen en door de overheid.
"Of en fjubert zijn bij de KNMP
n.'®'welkom als lid. Lieden als
zij doejihet imago van de apo-
tnekerij geen goed. Om met
voorzitjer drs. A. B. Cox te spre-
"^e-apotheker mag best
vrÜ? overnemer zijn, maar de
eo^imercie mag niet hèt doel
Word%Pan moet hij maar iets
anders^gaan doen. In onroerend
pfid handelen of zo." Dat laatste
us zelf ook al bedacht.
BEHALVE MET Hof en Hubert
zullen wë in dit verhaal ook ken-
msjnaken met Ch. A. J. L. Wau-
ters, apotheker te Schiedam en
Spède vrïend van Hubert. Boven-
uien.mel P. S. Exler, directeur
van.Stephar B.V. Dit is een Rot
terdams bedrijf dat geneesmid
delen, chemische, agrarische en
industriële produkten importeert
en exporteert en daarnaast in
toerend; cn onroerend goed doet.
Tenslotte.moet het Haagse zie
kenfonds Azivo worden geïntro
duceerd. Dit fonds staat erom be
kend dat het, onder aanvoering
van directeur H. C. van der Hoe
ven, strijdt voor de invoering
van enkele socialistische begin
selen in de gezondheidszorg.
Winstbejag hoort in de gezond
heidszorg niet thuis, vindt Azivo.
Het fonds probeert zijn opvattin
gen gestalte te geven door onder
meer eigen tandheelkundige cen
tra en een eigen apotheek te run
nen.
IN DEZE APOTHEEK zijn Hu-
bert en Wauters hun loopbaan
begonnen. Hubert kwam er in
1971; een jaar later werd hij er
eerste apotheker. De eerstver
antwoordelijke dus voor de ver
strekking van geneesmiddelen
aan tienduizenden fondspatiën
ten. Het salaris was met die ver
antwoordelijkheid in overeen
stemming: een slordige 130.000
gulden per jaar. Azivo moest
noodgedwongen zoveel betalen,
want apothekers die in loon
dienst wilden werken waren toen
nog schaars en dus duur.
Hubert vulde dit bedrag echter
nog aan door met Hof in zaken te
gaan, een handelwijze die niet
bepaald strookte met de beginse
len van Azivo. Sinds 1973 werd
het ondernemende tweetal eige
naar van een reeks apotheken. In
enkele andere had het duo belan
gen.
Tot de „Hof-Hubertgroep" be
hoorden onder meer de Rotter
damse apotheken P.S. Exler aan
het Noordplein, Spanhoff aan de
Goudsesingel, G. H. Wagenaar
aan de Boezemsingel en Zeelt en
Co aan de Bergweg. Zeelt was
aanvankelijk eigendom van Hu-
bert alleen. Wagenaar was van
Hof. Maar deze twee apotheken
verkochten ze aan elkaar, Ook
richtten ze in 1978 de P. S. Exler
Noordplein b.v. op. Deze had on
der meer tot doel: het vervaardi
gen van en handelen in genees
middelen, alsmede beleggen in
onroerend goed,
Hubert zelf had nog dc apotheek
Vreewijk (Rotterdam) en de
apotheken Siem en DAVO in Den
Haag. Al dan niet met Hof was
hij betrokken bij apotheken in
Hoek van Holland, Papendrecht
en De Lier en bezaten ze onroe
rend goed in Strijen, Papen
drecht, Den Haag en Rotterdam.
Bovendien richtten de collega's
en zakenpartners in 1980 de Han
delsonderneming Goudsesingel
b.v. op. Die.had tot doel groot
handel, import en export van ge
neesmiddelen.
KETENBOUWERS die zelf
groothandel in medicijnen gaan
spelen: dergelijke constructies
kennen ze bij de Vereniging van
Nederlandse Ziekenfondsen
(VNZ) maar al te goed. In dit op
zicht hebben zc dan ook miljoe
nen guldens leergeld per jaar be
taald.
WANT HOE werkt het in dc
praktijk? Ketenbouwers bemach
tigen een b.v. die als groothandel
optreedt. Ze dragen hun zetbazen
in de apotheken op maximaal
van deze eigen groothandel ge
bruik te maken. En vervolgens
leunen ze tevreden achterover
terwijl de kassa rinkelt.
Ze slaan de groothandel (die an
ders kosten had moeten maken
en ook iets had moeten verdie
nen) over, maar declareren bij
de fondsen wei de volle mep.
Dubbel vangen dus, of zoals se
cretaris C. Landheer van de VNZ
het netjes uitdrukt: „Een loopje
nemen met het systeem". Geluk
kig, voegt hij eraan toe, doen
maar weinig apothekers aan zul
ke praktijken mee. Maar die
paar die het wèl doen verdienen
er jaarlijks miljoenen extra mee.
Ook ex-minister Gardeniers van
Volksgezondheid was de slimhe
den van de ketenbouwers intus
sen zat. Ze wilde meerbezit van
apotheken verbieden „omdat de
financieie belangen daarbij scha
delijk kunnen zijn voor de kwali
teit van de beroepsuitoefening".
DE COMMERCIËLE nevenacti
viteiten van Hubert moeten lang
verborgen zijn gebleven, maar
uiteindelijk (in 1979) kreeg hij er
toch moeilijkheden mee bij Azi
vo. Het fonds stapte naar de
rechter en Hubert werd ontsla
gen, formeel wegers „onverenig
baarheid van karakters".
Wat later kwam in de open
baarheid dat de Azivo-apotheker
nogal wat „smeergeld" had bin
nengekregen. Hubert had dat
trouw afgedragen aan directeur
Van der Hoeven, verklaarde hij.
De justitie onderzoekt nu of dit
waar is. Bij dat onderzoek is ko
men vast te staan dat Van der
Hoeven zowel de externe accoun
tant als het toenmalig bestuur
van Azivo heeft gevraagd of het
fonds het geld later wel aan
geduid als „de zwarte pot" kon
houden. Het antwoord luidde be
vestigend. Het waren kortingen,
vond men, die aan Azivo toekwa
men. Maar zijn alle kortingen af
gedragen? Hubert heeft nooit een
handtekening gevraagd. Zeif had
hij, zoals achteraf bleek, wel
voor ontvangst moeten tekenen.
Volgens ingewijden is het in de
farmaceutische wereld heel nor
maal dat klanten te vriend wor
den gehouden met gratis extra
medicijnen, fikse kortingen, ge
schenken en reischeques. Bij Azi
vo was het volgens Hubert ge
gaan om één groothandel die ja
renlang royaal aan klantenbin
ding had gedaan.
Althans, dat hield hij lang vol. In
feite heeft een ander bedrijf toe
gegeven ook voor ruim 53.000
gulden aan smeergeld en rond 30
mille aan gratis medicijnen te
hebben uitgegeven om de vriend
schap met de Azivo-apotheek
(een zeer grote klant, tenslotte)
warm te houden.
Toen Hubert daarnaar werd ge
vraagd (toen hij twee dagen in
verzekerde bewaring werd geno
men) herinnerde hij het zich
plotseling weer. Waar dat geld
en die medicijnen dan gebleven
waren? Allemaal ten goede geko
men aan Azivo, natuurlijk.
HUBERT WERD als eerste apo
theker opgevolgd door zijn goede
vriend Wauters, die tijdens zijn
dienstverband met Azivo ook al
schnabbelde: hij werd eigenaar
van de apotheek Gouka b.v. in
Schiedam, waar hij nog steeds
werkt.
Onder hei regiem van Wauters
hebben zich enkele raadselachti
ge importen van geneesmiddelen
voltrokken. Hubert, die op gezet
te tijden naar Engeland ging en
daar goede relaties moet hebben
opgebouwd, deed geregeld zaken
met de Britse leverancier Al-
pharm Ltd. Het ging daarbij om
zogeheten parallelimporten: im
port van geneesmiddelen die je
ook in Nederland kunt krijgen,
maar die in het buitenland goed
koper zijn.
Meteen na Huberts vertrek ver
dween Alpharm uit beeld en wer
den de Engelse bedrijven Racey
en Norpharm (die kennelijk zeer
nauw samenwerken) steeds be
langrijker leveranciers voor dc
Azivo-apotheek. Bij de leverin
gen was ook het Rotterdamse be
drijf Stephar b.v. betrokken.
Stephar mag ongeveer 180 ge
neesmiddelen importeren (er
zijn er in Nederland tussen 2500
en 3000 op de markt). Maar Wau
ters wilde uit Engeland ook mid
delen betrekken die Stephar hem
niet zomaar kon leveren. Hij
wendde zich tot P.S. Exler (niet
te verwarren met de gelijknami
ge apotheek uit de Hof-Hubertke-
ten), de directeur van Stephar.
Die wilde zijn grote klant wel
helpen.
HOE DIE HULP precies is ver
leend is raadselachtig. En de
facturen vergroten die raadsel
achtigheid alleen maar verder.
Het gaat hierbij om in elk geval
twee zendingen, een ter waarde
van ruim 27.000 gulden en een
voor 128 000 gulden.
Voor elk van deze partijen zijn
twee facturen afkomstig van Ra
cey, gevonden. Een gericht aan
Azivo, de andere aan Stephar b.v.
Merkwaardig, want Wauters had
de import volgens hem en vol
gens Exler zelf verzorgd; Ste
phar had alleen bemiddeld. Nog
merkwaardiger: de facturen wa
ren bijna, maar niet helemaal
hetzelfde. Eindbedrag, factuur
nummer en datum kwamen
overeen. Alleen stonden op de
Stephar-factuur andere medicij
nen dan op die voor Azivo.
Op de factuur die aan Stephar
was gericht kwamen alleen mid
delen voor waarvoor Stephar re
gistraties en BTW-vrijsteiling
had. De factuur voor Azivo ver
meldde nogal wat geneesmidde
len waarvoor dit niet gold. De
douane kreeg de Stephar-factuur
te zien en liet de zending soepe!
doorgaan. Dat was niet zo mak
kelijk gegaan als men daar de
factuur aan Azivo had gezien.
Hoe er nu twee facturen per zen
ding in de wereld konden ko
men? Geen idee. zeggen Wauters
en Exler eendrachtig. Maar er
zijn meer vraagtekens.
PARALLEL geïmporteerde ge
neesmiddelen krijgen gewoonlijk
een extra registratiecode mee.
Grote hoeveelheden medicijnen
die Racey en Stephar aan Azivo
hadden geleverd misten behalve
de normale code ook deze extra
code. Volgens Exler hoefde die
er ook niet op te staan.
Bij Azivo denkt men daar anders
over. Toen Exler na het vertrek
van Wauters op bezoek kwam
kreeg hij dan ook voor 50.000 gul
den geneesmiddelen, die door
Wauters bij Stephar waren be
steld, in de handen gedrukt met
de eis om die alsnog van dc wet
telijke codes en bijsluiters te
voorzien. Exler voldeed aan die
eis. Waarom? Klantenbinding,
zegt hij.
Een volgende vraag is of Wau
ters niet wat erg veel medicijnen
uit Engeland heeft laten overko
men. Zo goedkoop waren ze ook
weer niet, zeker als in aanmer
king wordt genomen dat Azivo
als zeer grote afnemer ook in Ne
derland fikse extra kortingen
kan bedingen.
Van sommige middelen impor
teerde Wauters hoeveelheden
waarmee hij jaren toe kon. Dat
is simpel uit te rekenen met be
hulp van de omloopsnelheid van
deze middelen. Nu liggen ze
maar in de ziekenfondsapotheek.
Eén in de reeka apotheken
i^an dc „Hof-Hubertgroep":
apotheek Exler aan het Rot
terdamse Noordplein. Uiterst
rechts op de foto een ander
eigendom van Gerard Hof,
café De Bulldog aan hetzelfde
plein.
wat renteverlies oplevert.
Samengevat: er zijn verbazend
grote hoeveelheden medicijnen
ingevoerd tegen prijzen die niet
zo verschrikkelijk interessant
waxen. De vraag is of daarbij
netjes BTW is afgedragen en of
de registratieplicht niet is ontdo
ken. De vraag is ook wie nu
eigenlijk belang had bij dergelij
ke transacties.
Duidelijk is wel wie de verant
woordelijkheid had. Ook in een
ziekenfondsapotheek is de apo
theker de baas. Het ziekenfonds
is wettelijk verplicht hem zwart
op wit te garanderen dat hij zijn
werk in volle onafhankelijkheid
kan doen.
STEPHAR TREFT in elk geval
geen blaam, zegt directeur P. S.
Exler. "Wij zijn een serieuze far
maceutische groothandel die aan
alle eisen voldoet." Ook Wauters
zegt niets verkeerds te hebben
gedaan. Volgens hem probeert
Azivo alleen maar de aandacht
af te leiden van de zwarte pot.
"Bovendien zitten achter de hele
zaak allerlei politieke toestan
den. De PvdA-er Van der Hoeven
creeerde steeds baantjes voor
mensen die op zijn lijn zaten. De
PvdA heeft bij Azivo op een on-
oirbare wijze de macht gegrepen
om zo invloed te krijgen binnen
het ziekenfondswereldje. Verder
is Van der Hoeven rancuneus:
daarom probeert hij waarschijn
lijk mij van alles in de schoenen
te schuiven."
Van der Hoeven: "Het huidige be
stuur van Azivo heeft zelf een
aantal zaken bij Justitie aange
kaart. Dat wordt uitgezocht. Ver
der is het zeker niet zo dat bij dit
fonds mensen op hun partijlid-
maatschap worden geselecteerd!
Maar we maken er geen geheim
van dat wc een fonds zijn dat als
het moet vecht voor de belangen
van de verzekerden. Dat is in de
ze tijd hard nodig. Als mensen
niet alleen vakkennis hebben,
maar zich ook enthousiast voor
die Azivo-opvattingen inzetten,
dan vind ik dat zeker geen na
deel."
