Jaap Jacobs|ai^iiyMefeaar bfoéeopen tentoonstellingen diversen vandaag en morgen Sch 1 Over de krijgs raad, zijn afkeer van autoriteit, de eigen verantwoordelijkheid, anarchisme, het we- reldbedreigende mili tarisme, zijn mede gevangen, de Kafka- sfeer in de bajes, zijn hongerstaking en zijn herwonnen zelfres pect z ut ,Q oc o WOUTERSE, JE KRUGT NU EINPELUK T/JP VOOR JE PUIVEN EN JE PENE!OEN GAAT NAAR PE SPAARBANK ROTTERPAM. Rotterdam ROTTERDAM EN OMQEVINQ HET VRIJE VOLK extra 7 m ooi' ceurin? ter zeker. i evan 10 3 lijn 10 guj. gaart- aertui- »r 'ti 000 kV aar reeri 9 maf jebieif iheèlf geëf gege- el ït ver- mil uitte deze.; ing.. avond izal: ont- herin- e ViV sn ge- sen om van. ereni'. in ne- >ch- 10 uur i vari aari aaf' be- te- es ef- itie. u Jé 'P-' lie Jen deel. dat uit. 'Volgens ethische normen hadik niet gestraft mogen worden' rtie/ 'uari 1. ite- >r-„ in n, op- ïeer Klppevel— Er Is veel over geschreven. Je kent het complex van toto's In de krant, van de televisie. En toch. Mijn eerste kennis making met de Bijlmerbajes, ingeklemd tussen een Indus trieterrein en de metrobaan, bezorgt me kippevel. En een plotseling opkomend, niet te stuiten poep-gevoel. Geen traites, geen ramme lende sleutelbossen. Alles elektronica. Werkelijkheid ge worden science fiction, huiver ingwekkende kilheid, die o, schizofrenie welhaast wreed verstoord wordt door drie lieftallige receptionistes, die de bezoeker allervriende lijkst, ja, met warm medege voel te woord staan. .„Is uw bezoek aange vraagd? Ja? Mag Ik dan even uw paspoort of rijbewijs zien? In welke hoedanigheid komt u?'0, als vriend, prachtig. Wilt u' dan plaats nemen in de wachtkamer, dan wordt u van zelf opgeroepen." Veronica komt via de Inter-, com oorverdovend het wacht lokaal binnen. Af en toe onder-, broken voor een mededeling. „Bezoek voor Jacobs kan door lopen, bezoek voor Jacobs—" Ik zie hem voor het eerst. Tenger, bleek. Jaap Jacobs, 31 jaar, Rotterdammer, arts. IliJ zit een gevangenisstraf van anderhalf jaar uit. De gebrui kelijke straf voor een totaal weigeraar. We zitten tegenover elkaar aan een tafeltje. Links en rechts van ons doen twee ge detineerden schuchtere pogin gen tot seksueel contact met hun vrouw/verloofde/vrien din. Hartverscheurend. Een bewaarder houdt vanaf zijn stoel in het midden van het be- zoeklokaaltje alles diskreet In de gaten. We'praten op samenzweer derige fluistertoon. Omdat de ervaring geleerd heeft dat de burokratlsche weg die gevolgd moet worden om als journalist een gedetineerde te spreken te krijgen zó lang Is en de kans, dat een verzoek om een inter view uiteindelijk door het mi nisterie van Justitie wordt af gewezen zó groot is zeker in hel geval van een totaalweige raar, In wie de overheid gezien de zware straf die zij oplegt blijkbaar een grote bedreiging ziet besluiten Jaap en Ik een andere weg te volgen. Welke weg? Het interview heeft plaatsgevonden, laten we het daar maar bij laten. Hij gaat uitvoerig in op de achtergronden van zijn totaal weigering. Veel van wat hij me heeft verteld kan ik om re denen van ruimtegebrek hier niet kwijt. Een paar van zijn opmerkingen wil ik u echter niet onhouden. Over de krijgsraad die hem veroordeelde: „Een voorge kauwd proces. De rechters luisteren nog net om te kunnen horen wat zij in hun al vast staande uitspraak aan argu menten van de verdediging moeten weerleggen". Over de „criminelen" te mid den van wie hij als, principieel vertoeft: „De mecsten drugsverslaafden en buitenlan ders beschouw ik nauwe lijks als crimineel, maar meer gecriminaliseerd door de poli tieke keuzen die we in Neder land maken. Ik vind hen r.et zo goed politieke gevangene: a als mijzelf'. Over de zin van gevangenis straf: „Van resocialisatie, sti mulatie om ons van het crimi nele pad te krijgen is hier niks te merken...". .Toen ik zo'n twaalf jaar ge leden gekeurd moest worden voor militaire dienst, had ik nog nauwelijks anti-militaris- tische ideeën. Ik was ook niet ;o opgevoed. Wel had ik al ong een afkeer van autoriteit, mals mijn vader die over mij trachtte uit te oefenen. Maar ook na mijn studie medicijnen waren mijn ideeën over het le- ger nog niet veel verder dan een grondige afkeer van de ka- «averdiscipline. Jk ging als arts in een ver- P'eegtehuis werken. Dat bete kende tevens dat ik jaarlijks mistel van militaire dienst kon "Ogen, wat na vier jaar afstel zou worden. In het verpleegte huis kwam ik echter ai snel in hotsing met de hiërarchie. Ik ontwikkelde ideeën, waarvan iemand zei dat ze anarchis tisch waren. Daarop ben ik werken gaan lezen van anar chisten als Bakoenin, Kropot- kin en Domela Nicuwenhuis en jk vond daarin terug wat mij bezielde." „Ik heb me er later vaak aan geërgerd als er negatief over knarchisme werd gesproken, omdat het voor mij een heel Positieve instelling betekent. Jaap Jacobs: 'Van protest komt bij zo'n procedure niets terecht' u. u. O O X het hart op de tong O Q waarbij je je eigen verant woordelijkheid niet overdraagt aan het gezag." ,Ik begon mijn eigen verant woordelijkheid ten aanzien van allerlei zaken te beseffen: de Derde Wereld, het milieu, energie, speciaal kernenergie, militarisme. Ik kon dat niet aan anderen politici, mili tairen, industriëlen overla ten. Op veel terreinen begon ik mijn leven anders in te rich ten. Ik sloot mij aan bij een groep die bezig was met het oprichten van een gezond heidscentrum, ik ging sober der leven, verkocht mijn auto, werd vegetariër en vrijwel ge heelonthouder en ging biolo gisch verbouwde groenten eten." Maar nog steeds vulde ik jaarlijks een briefje in om uit stel van militaire dienst te vragen. Inmiddels begon ik wel in te zien dat het militaris me in de wereld meer kwaad dan goed doet Dat ook Neder land dat militarisme steunt via wapenhandel en door steun aan bondgenoten, waaronder enkele dictatoriaai geregeerde landen en een land als Ameri ka dat overal in de wereld dic tatoriale regimes in het zadel helpt of houdt." Ook de enorme sommen geld die voor militaire doeleinden worden uitgegeven vond ik weerzinwekkend. Een fractie ervan zou alle ellende op aarde kunnen oplossen. Bovendien worden straatarme landen aangezet om meer geld uit te geven aan bewapening dan aan hun ontwikkeling. Ik vond dat ik op z'n minst een protest hiertegen moest laten horen. Daarom deed ik een beroep op de Wet Gewetensbezwaar den. Toen ik voor de zoge naamde éénmanscommissie was geweest, besefte ik al gauw dat van een protest bij zo'n procedure niks terecht komt. Niet het leger, maar jouw persoontje staat ter dis cussie. In deze eerste fase werd ik niet erkend als gewe tensbezwaarde en van de re3t van de procedure zag ik toen verder maar af. Bij mijn principiële afwij zing van het militaire sys teem, waarin mensen tot beve len opvolgende robots worden .gemaakt en mijn afwijzing van het militarisme in de we reld kwam al snel een derde doorslaggevend motief voor mijn latere totaalweigering. Ik ging meedoen aan demonstra ties tegen kerncentrales, zag hoe het leger daar tegen de eigen bevolking werd ingezet, maar vooral werd me de bete kenis van atoomwapens duide lijk. Sinds de invoering van het atoomwapen is de militaire strijd werkelijk waanzinnig geworden. De effecten van kernwapens zijn nog onvol doende bekend. WAt ervan be kend is is dat ze tot massa moord leiden. Een massa moord waarvan de omvang immens is en altijd groter dan verwacht, zoals blijkt uit de slachtoffers die al gelanceerde atoombommen nog steeds eisen. Omdat kernbewapening als afschrikking alleen kern wer ken ais de tegenstander ervan overtuigd is dat je bereid bent die wapens te gebruiken, wordt gewerkt aan bescherming te gen kernwapens en aan het uit denken van beperkte kern-aan vallen. Dit wordt zo intensief aangepakt, dat al snel het idee kan gaan ontstaan dat zo'n be perkte kernoorlog inderdaad gevoerd kan worden. Reagan heeft zich al eens versproken door ,op te merken dat een kernoorlog in Europa tot de mogelijkheden behoort. Collega's van mij hebben be rekend dat bij een beperkte kernaanval op Nederland aan 90 percent van de slachtoffers die in leven blijven en dat zullen er honderdduizenden zijn geen medische hulp meer gegeven kan worden. Zij zullen langzaam kreperen. Je hebt dus geluk als je meteen dood bent. Toch nemen een hoop men sen aan dat de wijze regeer ders we! wijzer zullen zijn en het zover niet zullen laten ko men. Uit de geschiedenis en de gedragswetenschappen is evenwel bekend dat in crisissi tuaties niemand rationeel blijft denken. Al met al vind ik dat je de nucleaire bewapening niet mag accepteren, meer nog, dat je er tegen in verzet moet ko men. Dus besloot ik niet meer gedwee mijn uitstel aan te vragen, hoewel het de laatste keer geweest zou zijn. Na een •maand of vier kwam de reac tie: een oproep voor over een halfjaar. Ondertussen was ik toegetre den tot een politiek dienstWei- gerkollektief. Het moment van mijn arrestatie wilde ik niet onopgemerkt- voorbij laten gaan. In maart van dit jaar, toen ik had moeten opkomen, stopte ik met werken al3 waar nemend huisarts en dook on der. Met een vriend uit Amst- merdam organiseerde ik een actie waarbij we ons zouden laten oppakken. We bezetten, met een groep Onkruiters, de Fokker-vesti ging In Papendrecht. Daarmee wilden we de Aandacht vesti gen op de enorme militarise ring van Fokker, die in enkele jaren voor meer dan 30 per cent afhankelijk is geworden van militaire orders en op de gewetenloze manier waarop Fokker wapenhandel drijft met dictatoriale regiems. Na een kort verblijf bij de rijkspolitie in Dordrecht we gens lokaalvredebreuk werden we naar Nieuwersluis getrans porteerd, waar het leger zijn eigen gevangenis heeft, het "depot voor discipline" zoals ze het daar noemen. Daar krijg je bijna plechtig een uni form en een geweer aange reikt, die je als totaalweige raar natuurlijk niet aanneemt. Maar daarmee is het niet op volgen van een dienstbevel een feit, zodat ze je kunnen opslui ten. Na een dag Nieuwersluis en een tripje naar de auditeur-mi litair in Arnhem werden we naar de Bijlmerbajes ge bracht, zonder dat ons dat ove rigens was verteld. En daar mee begon mijn gevangen- schap."- "Mijn kennismaking met het instituut huis van bewaring was niet zo aangenaam. Dc vrijheidsbeperking houdt niet op bij het niet naar buiten mo gen, maar omvat zowat alle terreinen van het dagelijks le ven. Er is een enorme controle, een Kafka-sfeer, maar dan weer net niet consequent, dus ook niet effectief, waardoor het vaak op pesterij gaat lijken. Na elk bezoek, ook van advo- kaat en reclassering, word je gevisiteerd. Dat i3 de onteren- de handeling, waarbij het hele lichaam tot in de bilnaad wordt afgezocht. De camera's en het intercomsysteem ma ken de sfeer van "Big Brother is watching you" compleet. Voor mij persoonlijk was de onmogelijkheid mijn eigen voedsel te krijgen de grootste beperking. Voor mij is mijn voedingswijze een levensop vatting. Vegetarisch, biolo gisch, rauw voedsel, niet al leen om gezondheidsredenen, maar ook uit afkeer van de in dustriële manier van voedsel bereiding, de kunstmest, insec ticiden, milieu-uitbuiting, smaak- en conserveringsmid delen en de uitbuiting van de Derde Wereld-landen. Wat ik ook probeerde ik kreeg het door mij verlangde voedsel niet. Over wat er mijn lichaam Ingaat wil ik echter zelf de baas blijven. Ik begon een hongerstaking. En ik was bereid om tot het einde door te gaan. Dat was een emotionele, persoonlijke beslissing. Vanuit rationele motieven of als actie- middel zou ik nooit voor een hongerstaking kiezen. Want al snel wordt dan niet meer ge sproken over de zaak waar het om gaat maar over de per soon. Na tien dagen hongersta king, waarvan de vier laatste dagen ook dorststaking, zag men waarschijnlijk wel in dat het mij ernst was. Na een tele- jjntje met Den Haag kreeg ik voeding die ik op grond van mijn levensopvatting wenste." Hij ziet zichzelf als een poli tiek gevangene. "Daarmee bedoel ik. dat to taalweigeraars gestraft wor den 'omdat ze weigeren mee te doen aan de Nederlandse mili taristische politiek, terwijl ze volgens ethische normen eigenlijk niet gestraft zouden mogen worden. De excessieve straf van 18 maanden, waarvoor je in Ne derland doorgaans een flinke misdaad moet plegen, is alleen te verklaren uit de militaristi sche denktrant, die niets men selijks heeft, kritiek slecht kan verdragen en zich alleen door dwang staande kan houden. En, een zogenaamde oplos sing voor het totaalweigerpro- bleem is er niet, omdat niet de totaalweigeraars het probleem vormen, maar het militarisme het wereldbedreigende pro bleem is. De op zich goed be doelde pogingen om totaalwei geraars vrij te krijgen wijs ik dus af, omdat ze niets verande ren aan het militarisme. Activiteiten die ik batten de gevangenis zou kunnen doen lopen intussen echt niet weg. Ik bewonder mensen die het le ger van binnenuit uithollen. Maar ik zou het, denk ik. niet kunnen. En of het effectiever is waag ik te betwijfelen. De vita le plaatsen in het leger zijn door keurtroepen bezet en daarop heb je geen invloed. Er zit niets anders op dan de straf die me is opgelegd uit te zitten. Maar behalve gevangenis houdt totaalweigeren voor mij ook in dat ik daardoor mijn baan in het gezondheidscen trum verspeelde. Bovendien liep hierdoor mijn huisartsen bevoegdheid af, zodat ik om weer praktijk te mogen gaan doen weer een opleiding van een jaar zal moeten volgen. En als algemeen arts kun je momenteel vrijwel uitsluitend in loondienst bij instellingen gaan werken, waar je gevan genisverleden je bepaald niet de voorkeur zal geven boven de talloze andere kandidaten die er thans in het artsenvak ook al zijn. Al met al weinig gunstige toekomstperspectie ven dus. Waarbij dan nog de vraag rijst: hoe kom je straks mentaal uit zo'n gevangen schap? Maar mijn grootste voldoe ning put ik toch uit mijn her wonnen zelfrespect. Dat ik na tien jaar jaarlijks een knieval voor het door mij steeds meer verafschuwde militarisme ge maakt te hebben eindelijk weerstand heb geboden. Ik kan mezelf weer In de ogen kij ken." AANDAG 6 DECEMBER 1382 ■n 32 Alhsmbra 1, tel. 330293: Van de koele meren des doods (16) 2. 6.45 en 9.30 uur. Alhambra 2, tel. 330293: Grea se I! (a.l.) 2 uur Les uns et Jes aut^es (a.l.) 8 uur. Caiyapo 1, tel. 131855: E.T. (a.l.) 1.45, 6.45 en 9.30 uur. Calypso 2, tel. 131855: De man met het dodelijke oog (12) 2, 7 en 9.45 uur. Calypso 3, let. 131855: Stripes (a.l.) 1.45, 6.45 en 9.30 uur. Centraal, tel. 138210: Hot legs (18) 12.30, 2.15, 4, 5.45, 7.30 uur. Cineac AD (Beurs), tel. 138082 Class of 1984 (16) 2. 7 en 9.30 uur. Cineac NRC (Bijenkorf), tel. 121139: The thing (16) 2, 7 en 9.30 uur. Cinerama 1, te!. 115300: Blade runner (12) 2, 6.45. 9.30 uur. Cinerama 2, tel. 115300: The road warrior (16) 2, 7 en 9.30 uur. Cinerama 3, tel. 115300: Young doctors in love (a.l.) 2.15, 6.45 en 9.15 uur. Cinerama 4, tel. 115300: Pol tergeist (16) 2.15, 7.15 'en 9.30 uur. Cinerama 5, tel. 115300: La passante du sans-souci (a.l.) 2.15, 6.45 en 9.15 uur. Corso, tel. 121110: The empire strikes back (a.l.) 2, 6.45 en 9.30 uur. beh. ma.av. Kriterion, tel. 128615: la nuit de Varennes (16) 8 uur. Lumiere 1, tel. 117755: Porky's pikante pretpark (16) 2, 7 en 9.30 uur. Lumiere 2, tel. 117755: The entity (12) 2, 7 en 9.30 uur. Lumiere 3, tel. 117755: Monty Python live at the Hollywood bow (a.l.) 1.45. 6.45 en 9.15 uur. Lumiere 4, tel. 117755: Sum mer lovers (12) 1.45, 6.45 en 9.15 uur. Metro 1, tel. 844393: Once upon a time in the west (12) 2 en 8 uur. Metro 2, tel. 844393: Querelle (16) 7 en 9.30 uur, di ook 2 uur. Re*, tel. 772793: Emalia, heet en pervers (18) 10-24 uur. Thalia, tel. 111555: E.T. (a.l.) 2. 6.45 en 9.30 uur. 't Venster 1, tel. 364998: La Femme d'è Cöté (16) do. t/m di. (beh. ma.) 19.30 en 22 uur. 't Venster 2, tel. 364998: Film liga: di: Als twee druppels wa ter (16) 20 en 22.30 uur. 't Venster 3, tel. 364998: Orestiade Africano (16) 19.30 en 22 uur. Spijkenisse Euro, tel. 01880-24144. zaal 1: Piranha II (16)1.30. 6.45 en 9.15 uur. Zaal 2: Ademloos (16) 1.30. 6.45 en 9.15 uur. Zaal 3: The black cat (16) ma. di. 1.30, 6.45 en 9.15 uur. Zaal 4: Por ky's pikante pretpark (16) 1.30. 6.45 en 9.15 uur. Hellevoetsluis, Tivoli, tel. 01883-2608: vr. t/m ma: Por ky's pikante pretpark (16) 20 Ahoy', tel. 812095: Afvaltech '82. di. 10-17 uur. Volksuniversiteit, tel. 363722: Piano-recital door Ineke Kok. Werken van o.a. Beethoven en Chopin, di. 14.30 uur. Spijkenisse, De Stoep. tel. 01880-24766: film: "Land schap na de slag", ma. 20.15 uur. Atlas van Stolk, tel. 767433: tekeningen van Langendijk, t.m. 23 jan. "83. Museum Boyman-van Beunin- gen, tel. 360500: Het nieuwe bouwen in Rotterdam, 1920-1960, t/m 6 febr. Kunst nijverheid; presentatie zilver collectie, t/m 28 nov. Educatief project "Boymans van bin nen". Rembrandt "De een dracht van het land", t/m 12 dec. Vaste opstelling: moderne kunst 1850-1950. Richard Ser- ra. Nieuwe presentatie oude kunst. Italiaans schilderkunst 15e-18eeeuw. Kunstnijverheid; moderne keramiek. Museumschip "Buffel" tel. 137342; Vaste opstelling: scheepssier, bewapening en voortstuwing; navigatie; sloe pen; uitrusting van het schip; rad en schroef; stoom op sche pen; scheepsbouw (tussendek), 't Bakskwartier: spel-, werk- en leesruimte (tussendek). Leven aan boord 1868-1896 op va rend schip en 1896-1950 op lo gementsschip (kuildek). Historisch Museum "De Dub belde Palmboom", tel. 761533; .Diaklankbeelden en films over oud-Rotterdam. Mu- seumspellen voor de jeugd. Oude ambachten, havenberoe- pen, speelgoed, oude verffa- briek, geschiedenis van Delfs- haven. Tingieterij in werking op ca. 100 meter afstand in het Zakkendragershuisje. Kollektie vaandels, t/m 2 jan. Museum voor land- en vol kenkunde, tel. 111055: Foto grafie in Latijns-Amerika 1860-1982 t/m 2 jan. '83. Lisa Kokin - batikdoeken thema Midden-Amerika, t/m 12 dec. Islam,-een levenswijze. Ikat, in katoen tot nader aankondi ging. Islam, spelenderwijs, in de doehoek, elke woensdag en zondagmiddag. Rijnmondhuis, tel. 111320: pasteltekeningen van Helen van Stralen, t/m 5 jan. '83 Salvador Allende Center, tel. 122515: expositie Pato Made ra, t/m 18 jan. AMRO-bank Coolsingel, tel. 283405: schilderijen en werken op papier van Rob Figee, t/m 3 jan. Spaarbank Botersloot, litho's, eisen en schilderijen van Christine Nilesen-Veerkamp, t/m 16 dec. Galerie Aelbrecht, tel. 771637: etsen en schilderijen van Laeti- tia de Haas. Hollandse land schapsaquarellen van Gerrit Neven tot eind dec. Galerie Belroae, tel. 145102: Bloemboeketten van Eveline Wandemaker-van der Kaag. Poppen van klei, van Ria Pang- Feyen en Stefanie van der Valk, t/m 18 dec. Galerie Clara, St. Clara Zie kenhuis: prenten, plastieken en projekten van Truus Wilmink, t/m 19 dec. Cultuurschepen Keerweer, tel. 148924: schilderijen, goua ches. aquarellen en tekeningen van Clazien immink, t/m 1 jan. Galerie Maas, tel. 124048: ■schilderijen en offsetlitho's, van Pavel Horak, t/m 17 dec. Keramiek, beelden, schilde rijen en grafiek, t/m 13 jan. Lijnbaancentrum, tel. 142522: De plastic tas. t/m 15 jan. Galerie Betty Kousbroek, tel. 675536: keramiek van Inge Kaptein. Brons van Dorris Pol- latschek. Schilderijen van R. Lopez-de Ahumada. Galerie Fenna de Vries, tel. 361519: aquarellen, tekeningen en grafiek van Co Westerik, t/m 9 jan. Art Gallery Hilton, tel. 144044: tekeningen, schilderijen en li tho's van Marlies Vonk, t/m 2 jan. Marius Richters, schilde rijen, etsen en tekeningen. Galerie 108, tel. 123995: schil derijen, fotografie en repros van Steef Zoetmulder, t/m 1 feb. Centrum Beeldende Kunst, tel. 360288: overzichtstentoon stelling beeldende kunst "uit de percentageregeling", t/m 31 dec. Gemeentearchief, tel. 775166: 125 jaar stadsarchief, t/m 14 jan. Galerie 't Venster, tel. 124118: Anzinger en Schmalix, schilde rijen, t/m 15 dec. David Mach (Engeland), nieuwe figuratie in de beeldhouwkunst, vanaf 17 dec. Westersingel 8, "Verdeelde beelden", vanaf 9 dec. Archiefwinkel; Dirk Langendijk en zijn zoon Jan Anthony, Rot terdamse tekenaars rond 1800 (mei diakiankbeeid), t/m 10 dec. De jaren dertig (met vi- deoprogr.) vanaf 15 dec. Bouwcentrum, tel. 116181: "Duiker, architect van een nieuwe tijd, expositie van het werk van Duiker, Bijvoet en Wiebenga, t/m 1 jan. 't Boekatelier, tel. 122434: li- thografisch werk van cursisten van steendrukkerij Dévoilé, t/m 14 dec. Gemeentebibliotheek, tel. 135040: Hans van der Werf en Ria Lenferink: "Linnaeus ach terna door Lapland", t/m 1 jan. Gemeentebibliotheek Croos- wijk: droogbloemenschilderijen van Helen Ong. t/m 31 dec. Metrostation Oostplein; Gale rie Nieuw Rotterdams Peil: schilderijen van Piet Roovers, t/m 3 jan. Diergaarde Blijdorp, tel. 654333: "Evolutie 100 jaar na Darwin", t/m 1 maart Galerie 2000. tel. 363018: "Azië"-verkooptentoonstelling. Kunst- en gebruiksvoorwerpen uit India. Thailand, Afghanis tan, Perzië. Collectie sieraden uit Turkmenië, Nagalan en In dia, t/m 31 dec. Open Huis Pauluskerk, Mau- ritsweg 20: grafische kunstwer ken van hedendaagse Italiaan se kunstenaars. Collectie post zegels en munten geïnspireerd op St. Franciscus, t/m 31 dec. Galerie Perspektief, tel. 675722: werk van Paul den Hollander, t/m 6 jan. Trefcentrum, tel. 361081: schilderijen, tekeningen, foto's en objekten van Timo Luyten t/m 22 dec. Galerie GeeVI, tel. 01887 - 3069: Weggeefkunst, t/m 8 dec. Bibliotheek Bergambacht: Ke ramiek van Andrea van Hou ten. Grafiek en schilderijen van Pieter Man in 't Veld, t/m 18 dec. Gemeentehuis Ridderkerk: "Het leven en de Dood Tele visiekijken, een studie van Prof. Roelofsz, t/m 24 dec. Galerie/Artoteek: Joost Mln- nigh, olieverf en grafiek. 10 t/m 31 dec.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1982 | | pagina 1