m Vooral ouderen worden de dupe Vandaag net: Rotterdam bekeken door treinraampje RVS discrimineert Van onze verslaggever BERT VAN DOMMELEN De recreatiezaal van het bejaardentehuis biedt op het eerste gezicht een aanblik van vrolijkheid met voorbedachten rade. Frisse kleuren, wat schalkse bloemmotief jes. Hier dient het gezellig te zijn, de inrichting van de ruimte laat daarover geen twijfel bestaan. Maar aan het tafeltje waar enkele bejaar den zitten te praten staan de gezichten verre van opgewekt. „Ik gebruik acht medicijnen per dag," zegt een ge rimpelde vrouw. „Als ik voortaan elke keer dat ik naar de apotheek ga acht rijksdaalders moet beta len, dan heb ik de dokter niet meer nodig. Dan maar geen medicijnen meer." Haar gesprekspartners reageren met bezweren de opmerkingen: „Je ge zondheid is toch meer waard dan geld? Maar ook zij zijn het erover eens: „Die receptknaak, dat is pure diefstal. Dat is zoiets laags. Want wie zijn vooral de dupe? De oude mensen, die nu eenmaal meer kwalen hebben dan jongere." Een grijze heer met een stem die brokkelig is ge worden: „Wij moeten nu eenmaal vaak pillen slikken. Pillen voor het hart, pillen voor de bloedvaten, pillen tegen hoge bloeddruk, pillen tegen suikerziekte. Kun nen wij dat helpen? Hebben wij soms om on ze kwalen gevraagd? Huisartsen en apothe kers merken op het ogen blik dagelijks dat er. zeker onder hun bejaarde patiënten, onrust en verwarring heerst over de jongste bezuinigingsmaatregel in de gezondheidszorg, die ten onrechte als .receptriks" wordt aangeduid. Want het gaat niet om een rijksdaalder per recept briefje dat bij de apotheek wordt ingeleverd, maar om een knaak per dosis medicijnen die wordt voorgeschreven- Drie medicijnen op één receptbriefje betekent ƒ7,50 zelf betalen. De medici hebben ook wel rede nen om zich zorgen te maken over de gevolgen van de maatre gel. Hans Faddegon, één van de artsen van het gezondheidscen trum Randweg: „Ik zie het aan mijn particulier verzekerde pati ënten die hun geneesmiddelen niet of niet helemaal vergoed krijgen. Die maken er nogal eens een potje van, die moet ik echt achter de broek zitten om te zor gen dat ze hun medicijnen slik ken. Ik ben bang dat je hetzelfde 'verschijnsel ook bij fondspatiën ten zult zien wanneer ze na 1 fe bruari een rijksdaalder per ge neesmiddel moeten betalen." Wijkverpleegkundigen die dage lijks met bejaarde mensen te maken hebben delen Faddegons bezorgdheid. „Ik ben nog niet eens zo bang voor degenen die nu klagen. Ik maak me vooral zorgen over al die mensen die je niet hoort. Die nik3 zeggen, maar die gewoon de medicijnen die ze voorgeschreven krijgen niet gaan ophalen," zegt een wijkver pleegster. „Dat gebeurt nu al, en het zal na 1 februari alleen maar toenemen, vrees ik." In de wijk waar zij werkt, Rot terdam-Noord, kan ze precies vaststellen waar de pijn het hardst wordt gevoeld. „In de ge deelten met de wat duurdere hui zen wordt die receptriks hooguit terloops besproken. In de kleine straatjes van het Oude Noorden wordt er wel veel over gepraat. Die mensen zitten echt over die eigen bijdrage in." .iedereen die ik spreek klaagt ov er die knaak," constateert voor zitter A. de Pagter van de Alge mene Bond van Ouderen, afde ling Charlois. „Zelf heb ik geluk kig haast nooit een dokter nodig, maar ik ken bejaarden die per dag acht, negen verschillende medicijnen slikken. Die hebben pillen in alle kleuren van de re genboog. Ze leggen die medicij nen 's morgens vast klaar in de volgorde waarin ze ingenomen moeten worden. Als die mensen voortaan naar de apotheek gaan kost ze dat meteen een paar tientjes. En als het nou alleen die medi- cijnknaak was, maar zo ligt het niet. Het is de opeenhoping van allerlei verhogingen en extra kosten die juist de bejaarden treffen. Neem de bibliotheek. Duur vermaak en kostbare va kanties kunnen veel bejaarden niet betalen, dus hun alternatief was een goed boek lezen. Maar nu is het lidmaatschap van de bibliotheek in Rotterdam in één klap verhoogd van ƒ2,50 naar een tientje. Voor talloze be jaarden die elk dubbeltje twee maal moeten omdraaien is dat niet op te brengen. Er zijn er dus A* i si 4,1 I - f Toekomstbeeld voor veel ouderen: vier medicijnen halen, vier riksen bijbeta len. (Foto: BEN WIND) heel wat die maar niet meer naar de bibliotheek gaan. Of neem het openbaar vervoer. Dat wordt ook voor ons duurder. Niet zoveel weliswaar, maar die extra kosten komen wel steeds terug. En we ontkomen er niet aan, want een auto kunnen we al helemaal niet betalen. De mijne is althans de deur uitgegaan zo dra lk 65 werd. En zo is het bij bijna iedereen hier in de afdeling van de bond gegaan. We hebben geen armoe, gerust niet Maar we moeten wel stllle- tjesaan allerlei kleine dingen la ten. En Je doet er weinig tegen. Ik denk vaak: als je 64 jaar en 364 dagen bent is er nog niks met Je aan de hand. Maar zodra je één dag ouder bent mag je in de kantine van het bedrijf komen, krijg je een roerend afscheid en een gouden horloge en ben je af geschreven. Dan heb je niks meer in te brengen. Ik bedoel, 65 worden is niet erg, maar de na sleep die je ervan hebt Bij het ziekenfonds is het gemor over de „riks van Van der Reij- den" (de staatssecretaris van Volksgezondheid die de maatre gel door de Tweede Kamer sleep te) nog niet doorgedrongen. Dat geidt ook voor de Stichting Zie kenfonds Rotterdam, waar alle Rotterdamse fondspatiënten on der vailen. „Wij hebben nog betrekkelijk weinig reacties gehad," zegt di rectie-lid H. van Vliet. „Ik denk dat de telefoontjes pas goed los komen als de mensen per 1 fe bruari echt moeten gaan beta len." Bij het Haagse ziekenfonds Azl- vo is het de afgelopen week zoals bekend heel wat minder rustig geweest Azivo heeft beslo ten de riks niet te innen en dat heeft nogal wat deining veroor zaakt. „We hebben enorme bijval gekregen, niet alleen van patiën ten, maar ook van veel artsen," zegt Roger Sorèl, de eerste apo theker van de eigen apotheek die Azivo heeft. Al voor die tijd regende het trou wens telefoontjes, stonden talloze mensen aan de balie van Azivo om te vragen hoe het nu zat met die knaak, meldt woordvoerder Savelberg van het Haagse fonds. „Het werd ons duidelijk dat gro te groepen mensen die rijksdaal der, die komt bovenop de pre mies die al niet kinderachtig zijn niet kunnen opbrengen. We hebben mensen half jankend aan de telefoon gehad. Het risico is dat mensen zich tweemaal be denken voordat ze met hun klachten naar de dokter gaan. Dat mag niet, vinden wij." Azivo vindt bovendien dat de eigen bijdrage het solidariteits beginsel op de tocht zet, een standpunt dat huisarts Hans Faddegon deelt. „Je betaalt de ziekenfondspremie niet voor je zelf," legt hij uit. „We betalen met zijn allen voor degenen die nu medische hulp nodig hebben. En natuurlijk rekenen we er dan ook op dat anderen voor ons be talen als we zelf iets mankeren. Dat is een belangrijk principe, dat geweld wordt aangedaan door invoering van een soort eigen risico." Het Rotterdamse ziekenfonds - voorziet weer andere strubbelin gen. Iedere fondspatiënt krijgt namelijk een soort strippen kaart. Bij elke knaak die hij be taalt tekent de apotheker een strip af. Op die manier kan worden be paald wanneer iemand het maxi mum van 125 gulden per jaar aan eigen bijdrage heeft betaald. Wie boven dat maximum komt hoeft de rest van het jaar geen knaak per medicijn meer mee te nemen naar de apotheek. „We moeten oppassen dat men sen met denken dat die kaart weer een of andere folder is," al dus directeur Van Vliet. „En je krijgt onvermijdelijk dat men sen hem kwijtraken, vooral oudere mensen." De bejaarde Rotterdammer A. P. Beek zal van de kaart in elk ge val geen gebruik maken, heeft hij zich voorgenomen. „Ik betaal die knaak niet. Dan merk ik wel of ik medicijnen meekrijg of niet. Zo niet, dan zie ik wel. Dan beland ik binnen de kortste keren bij de specialist, en dat Is heel wat duurder dan een paar rijks daalders. Misschien pleeg ik dan burgerlij ke ongehoorzaamheid, maar de regering pleegt diefstal. Kijk, ik heb een pensioentje. Niet veel, 328 gulden per maand. Daarvoor heb ik een leven lang premie be taald. Dat moest, zeiden ze, dat was goed voor je oude dag. Maar dat pensioentje waarvoor ik mijn leven lang heb gewerkt wordt me op allerlei manieren weer uit mijn zak geklopt Ik be taal 216 gulden aan het zieken fonds, een tientje meer dan vorig Jaar. Ik heb pas twee belasting aanslagen gekregen. En nou die knaak weer. Dat betekent voor mij zes knaken per maand, want mijn vrouw en lk slikken allebei drie soorten medicijnen. Ik vind het nu welletjes. Trou wens, hoe zat het ook alweer met die VVD? Die zeiden voor de ver kiezingen toch dat de bejaarden, die het land hebben helpen op bouwen, bij het bezuinigen ont zien zouden worden?" Je hebt altijd linkmichels die bij dreigende prijsverhogingen aan het hamsteren slaan, onder het motto „wie 't kleine niet eert is 't grote niet weerd". Volgens Azivo-apotheker Roger Sorel heeft de hamsterwoede ferm toegeslagen toen bekend werd dat de medicijnknaak er aan kwam. „Meteen daarna za gen wij een piek In onze afleve ringen: er ging twintig tot dertig percent meer de deur uit. En van collega's hoor ik dat die soortge lijke ervaringen hebben. Er schijnen artsen bereid te zijn om net te doen alsof hun patiën ten plotseling veel meer medicij nen nodig hebben. Gelukkig doen de meeste artsen daar niet aan mee, maar er is natuurlijk wel een druk van patiënten op hun dokter om maar meer voor te schrijven." In Rotterdam valt het volgens het ziekenfonds met het hamste ren van medicijnen nogal mee. „De meeste hulsartsen lenen zich daar niet voor. We hebben boven dien al Jarenlang de afspraak dat patiënten maar voor één maand tegelijk geneesmiddelen meekrijgen." „Met dat hamsteren zal het zo'n vaart niet lopen", meent ook Hems Faddegon. „Natuurlijk vra gen de patiënten of ze niet wat meer kunnen krijgen, maar daar zijn grenzen aan. De apotheek is niet bereid om hele grote voorra den tegelijk af te leveen." Niettemin staat vast dat er op bescheiden schaal wordt gepro beerd alvast een paar rijksdaal ders uit te sparen. Wijkverpleeg kundigen stellen het vast. „Ze proberen voorraden aan te leg gen", zegt een van hen. „Dat 13 natuurlijk een hele kwalijke zaak als het gaat om geneesmid delen." En bij een Rotterdamse gezond heidswinkel komen eveneens sig nalen binnen dat er gehamsterd wordt. „Zo moeilijk is dat ook niet, want een recept is bij de meeste artsen makkelijk genoeg te krijgen." Ook hier maakt men zich zorgen over de gevolgen van de riks. - „Denk vooral aan de mensen met een hoge bloeddruk. Daar heb Je niet zoveel last van. wat de'ani- mo om dagelijks pillen te slikken al beperkt. Als de mensen voor die pillen ook nog elke keer een rijksdaalder moeten betalen zul len ze alleen nog maar moeiza mer gaan siikken. Terwijl die medicijnen toch echt nodig zijn." „het zoemt van de gesprekken over die knaak", meldt de huis meester van een Rotterdams be jaardentehuis. „Die mensen hier" knijpen hem geweldig." Een be jaarde heer mengt zich in het ge sprek: „Wij moeten het hier doen met 270 gulden zakgeld. Daarvan betalen we kleren, schoeisel, tele foon, openbaar vervoer of taxi als het slecht weer ia en ca deautjes voor de kinderen en kleinkinderen". „Dat lukt wel, maar als je nou 125 gulden per jaar voor medicij nen moet betalen van je zakgeld, dan wordt me dat we! een beetje te gortig. Ik betaal die riks niet. Dan maar geen medicijnen meer." „Die knaak", zegt huisarts Fad degon, „dat is een heel slechte bezuinigingsmaatregel." Hij ver gelijkt hem met een andere be zuiniging, die de regering eind vorig jaar doorvoerde, de „lijst van Gardeniers", waarmee een groot aantal medicijnen uit het ziekenfondspakket werd ge schrapt. Voor een groot deel ging het daarbij om middelen waarvoor goedkopere alternatieven beston den, voor een deel om medicij nen die erg veel schadelijke bij werkingen vertoonden. Boven dien werden allerlei middelen die ook zonder recept te krijgen zijn, en die ook de drogist ver koopt, uit het fondspakket ge licht. Die maatregel, zegt Faddegon, was veel zinniger en heeft ook heel wat minder problemen ver oorzaakt dan de medicijnknaak. Wijkverpleegkundigen, apothe kers en ziekenfondsen vallen hem bij. Ook zij noemen de lijst een redelijk geslaagde ingreep: de patiënt wordt er in de regel niet slechter van, en er wordt niet nodeloos gemeenschapsgeld uitgegeven voor te duren midde len. Als er medicijnen zijn, zoals be- ta-blokkers (vooral gebruikt te gen hoge bloeddruk) en penicilli- nes, waarvan erg veel soorten nodig zijn omdat patiënten er verschillend op kunnen reageren, dan zijn al die middelen pro bleemloos beschikbaar. Niemand hoeft du3 een beta-blokker te slikken waarvan hij akelig wordt. Alleen enkele heel dure antl-blo- tica dreigden te worden ge schrapt. De fabrikanten daarvan kozen ijlings eieren voor hun geld en verlaagden hun prijs. Toch heeft ook die geprezen lijst van Gardeniers zo zijn nadelen. Na de invoering van die lijst heeft bijstandsvader Flip de Bruijn voor het eerst medicijnen gestolen. Hij ging met zijn doch tertje, dat last had van aften (ontstekinkjes in de mond) naar de hulsarts en vroeg haar om een middel te geven dat het fonds zou vergoeden. De huisarts wou wel meewerken, maar in de apotheek bleek Flip de Bruijn toch 8,40 te moeten betalen. „Toen heb ik het flesje in mijn zak gestoken. Ik heb gezegd dat ik niet wilde betalen en dat de juffrouw van de apotheek me maar bij de politie moest aange ven. Want ik wii over dit soort zaken wel eens een openbaar proces." ZATERDAG 15 JANUAR119*3 'Die receptriks is pure diefstal

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1983 | | pagina 1