mm
fIBHf
■mmmm
vandaag .met
Moet
onde rwii zere s terug achter de wastobbe?
-r Stukgoed
WÊImmlÈ
v
i
M
mmmêiÊk
'J-
sfWSPt
-
In een hoek van het Rotterdamse collegezaaltje waar het inter
nationale feminisme zich - op uitnodiging van het Studium Gene
rale van de Erasmus universiteit - heeft verzameld staat een
opengewerkte stenen tors. Hoogleraren gebruiken het ding om
hun studenten te laten zien hoe de ruggegraat precies in elkaar
zit. De tors staat met de rug naar het publiek toe.
Na de theepauze heeft een nieuwsgierige feministe (of een pes
terige mannelijke bezoeker?) het geval omgedraaid. En jawel
hoor, het vertoont alle kenmerken van mannelijkheid. Sommige
vrouwen kunnen er wel om lachen, andere lopen met hevig ge
fronste wenkbrauwen zichbaar geërgerd door.
■Tekst:;
Bert van Dommelen
HIP
IIPÏP
ffr-.K j
-vc-b
■i.
mm
ff
ZATERDAG 16 APRIL 1983'-- -,?&/*■
jVlet een glimlac
v.ï^V. t:.;
V
Zuster Marie
Soiedad Perpl
nan: "Aan dat
soort ontwikke
lingshulp heb
ben wij geen be
hoefte.
feeksuele
Rotterdam, nog nauwelijks
bekomen van de dorpsrellen
rond het eroscentrum, is dagen
lang de plaats geweest waar fe
ministen uit alle delen van de
wereld plannen hebben ge
smeed om de gedwongen pros
titutie en de vrouwenhandel te
bestrijden.
De bedoeling is dat er een in
ternationaal netwerk komt te
gen deze zwaarste vorm van
wat in het vrouwenjargon "de
exploitatie van vrouwen" heet.
Hoe dat netwerk er precies
gaat uitzien en wat het gaat
doen, daarover kunnen de vrou
wen nog geen concrete medede
lingen doen.
Dat komt echter binnenkort,
verzekeren ze ons. Zeker is wel
dat de prostituée uit de crimi
nele hoek gehaald moet wor
den. Zoals een deelneemster
aan het tiendaagse seminar
zegt: "Het is toch raar dat in
veel landen mannen wetten ma
ken die vrouwen strafbaar stel
len als ze de diensten aanbie
den waarom mannen vragen.'
Zeker is ook dat de feminis
ten het vraagstuk van de ged
wongen prostitutie en de vrou
wenhandel breed zien. Je kunt
dat verschijnsel, vinden ze, niet
los maken van het algemene
probleem van de sexuele sla
vernij van vrouwen. Een flink
deel van de tien Rotterdamse
dagen schijnt dan ook te zijn
opgegaan aan het nogmaals
analyseren van de onderdrukte
en afhankeljke positie waarin
vrouwen in de mannenmaat
schappij verkeren.De complete
•feministische geloofsartikelen
werden nog maar eens doorge
nomen.
-- De gruwelijkste voorbeelden
worden genoemd. Een vrouw
uit Colombia vertelt hoe een
vader zijn zevenjarig dochter
tje ontmaagdde onder het mot
to: "Ze is van mij, en bovendien
,wil ik de eerste zijn."
i-Kortom, zo lang mannen de
baas zijn, zo lang zij de wetten
maken en de economische
macht in handen hebben, zo
lang zullen ze vrouwen in
sexuele slavernij kunnen hou
den, zeggen de feministen.
t-, kkk
De blije glimlach verlaat
jhaar bijna geen moment. Ze
vertelt hoe mannelijke toeris-
jten haar land in groepen van
tweehonderd tegelijk binnenko
mmen op zoek naar drie dagen
('goedkope sex, sex, en dan nog
maar weer eens sex, en ze
j glimlacht. Ze wijst erop hoe de
dochters van haar land per ca-
I talogus aan de (westerse) man
worden gebracht door postor-
derbedrijven die zich hebben
[gespecialiseerd in vrouwen, en
|ze glimlacht. Ze praat over de
^Nederlandse reisorganisatie
Spartacus, die mannen naar de
Philippijnen lokt met de folder
["150 plaatsen waar u plezier
[kunt hebben met jonge jon-
i gens", en ze glimlacht.
Maar achter die glimlach
van zuster Marie Soiedad Per-
Uitzoeken maar! Van
achter een ruit (waard
oor zij voor de vrouwen
niet zichtbaar zijn) be
gluren buitenlandse toe
risten in Thailand "mas
seuses" waaruit zij kun
nen kiezen.
i
fielt en na twee uur keten ze terug
<^arde open plek waar de vser jongens
Sjafen
heef! een sjaaltjeen do t dit
eert jongen. Dart ront f>e!
jpttxre weer in. On jongen
ue gaat achter' haar aan,
^n^her messje ingehaald
Wat
(Banakok! erg oc
w»tirschtt|
erg OM
meisje mei u naar/
Zó een kettinkje/
Afs eon fitan
w'i doot het
Bnödha
pinan gaat een strijdbare femi
niste schuil, vastbesloten om
paal en perk te stellen aan de
toestanden die ze beschrijft. Ze
heeft daarmee niet gewacht op
het ontstaan van een interna
tionaal feministisch netwerk.
Het gaat in haar land, Filip
pijnen, al de goed kant op,
meldt ze. Het sextoerisme is er
flink aan het teruglopen, als ge
volg van acties en de steun van
de internationale vakbonden
van hotelpersoneel.
"De bonden hebben geholpen
de hotels schoon te vegen en ze
hebben er openlijk op gewezen
wat dat sextoerisme voor onze
vrouwen betekent. Het jaar
daarop daalde de omzet in dat
toerisme met een kwart. De
vliegtuigmaatschappijen moes
ten twee vluchten naar de Fi
lippijnen per dag schrappen."
Maar nog alijd geldt in haar
land, en in andere Aziatische
landen, dat het voor veel vrou
wen makkelijker is om een
baantje te vinden in de prosti
tutie dan in de fabriek. Het land
is arm, maar de prostitutie flo
reert dankzij toeristen, zeelui
en soldaten van de grote Ame
rikaanse militaire bases.
Van de overheid is weinig
steun te verwachten: die heeft
vooral oog voor de dollars die
de sextoeristen het land binnen
brengen. Al stroma die dollars
er volgens zuster Marie Soie
dad weer net zo hard uit, want
de prostitutie is big busines, ge
rund door internationaal opere
rende lieden.
Er is dus nog heel wat werk
te doen voor zuster Marie Soie
dad cn haar medestandsters.
En dan is de positie van de
vrouw op de Filippijnen vol
gens haar nog lang niet zo treu
rig als in veel andere landen; ze
wordt van oudsher al niet uit
sluitend als onmondig ge
bruiksvoorwerp beschouwd.
Ontsteltenis tijdens de pers
conferentie die de vrouwen
vlak voor het einde van hun
tiendaagse seminar geven: een
verslaggever (een man uiter
aard) vraagt eerst of de vrou
wen zich ook bekommeren om
mannen die in de prostitutie
zitten.
Vervolgens wil hij ook nog
weten wat de feministen nu
precies willen bestrijden, de
prostitutie als zodanig of het
huidige systeem van prostitu
tie. Dat soort vragen is in dit
gezelschap onvergeeflijk, zo
wordt hem snel en afdoende
duidelijk gemaakt.
Zijn deride vraag hoe groot
is de omvang van de vrouwen
handel dreigt in het rumoer
verloren te gaan. Er komt uit
eindelijk toch een antwoord op,
namelijk dat de feministen het
ook niet weten. Alleen in Duits
land al moeten er een paar dui
zend zitten, maar kom daar
maar eens achter.
Ook José van Hussen, een
ambtenares die hier minister
Schoo van Ontwikkelingssa
menwerking vervangt, heeft
geen idee. „Het opsporen en
vooral het bewijzen van - ou-
wenhandel is erg moeilij /e
moeten meer te weten nen
over de methoden die daarbij
worden gebruikt, over de plaat
sen waar het gebeurt en over
het gebruik van geweld erbij."
Ze wijst er overigens op dat
gedwongen prostitutie en vrou
wenhandel in strijd zijn met de
elementaire mensenrechten, zo
dat de Nederlandse overheid
zich er ferm t"gen keert.
Nederland mlt in een aantal
landen zelfs fondsen beschik
baar voor vrouwenorganisaties
die de commerciële sexuele ex
ploitatie van vrouwen bestrij
den. Alleen leert de praktijk dat
die vrouwenorganisaties lang
niet altijd weten dat ze geld
kunnen krijgen. De ambassades
blijken ook niet steeds de in
nigste contacten met ze te on
derhouden.
Sexuele slavernij, zegt de
Amerikaanse Kathleen Barry,
is elke situatie waar vrouwen
in zitten zonder er iets aan te
kunnen veranderen, waarbij ze
sexueei worden geëxploiteerd
en fysiek worden misbruikt.
Dat is een niet zo makkelijk
weghappende definitie, maar ze
wil er maar mee zeggen dat
sexuele slavernij niet iets
slechts is dat alleen in de derde
wereld voorkomt.
Ook in de westerse wereld,
ook in Amerikaanse gezinnen
zijn er legio voorbeelden van
aan te wijzen, meent ie.
Maar. maken haar zusters
uit ontwikkelingslanden duide
lijk, in veel landen van der
de wereld leiden armoede en de
traditionele rol van de vrouw
als eigendom van de man wel
sneller tot gedwongen prostitu
tie en vrouwenhandel.
De Colombiaanse Olga Lucia
Toro ziet in de vrouwenhandel
zel's een nieuwe vorm van ko
lonialisme: „Onze vrouwen wor
den naar de zogeheten ontwik
kelde landen gehaald om zich
daar te prostitueren." Zij wijst
ook op de invloed van de katho
lieke kerk in haar land. „Vrou
wen zijn bij ons madonna of
hoer. Ze dienen tot het huwelijk
maagd te zijn; sex is alleen
voor de voortplanting. Dat be
tekent dat sex voor hen een
voortdurende bron is van angst
en schuldgevoelens."
In een Afrikaans land ais Ka
meroen is het al niet heter, ver
klaart dr. Hanna Tiagha, die in
Rotterdam kon verschijnen na
dat haar man daarvoor toe
stemming had gegeven (alleen
dan gaat de overheid akkoord
met dit soort reizen).
In haar werelddeel waar
vrouwen letterlijk worden ge
kocht (soms al op heel jonge
leeftijd) mogen mannen hun
vrouw, zuster of dochter doden
als die de familienaam heeft
geschonden door buitenechtelij
ke sex. Geen wonder dus dat
prostituees er gi itraft worden,
tnrwijl hun ante.i vrijuit
gaan.
De vrouw als koopwaar: zus
ter Marie Soiedad Perpinan
weet er alles van. „Het westen
bestelt bij ons meisjes om te
dansen in discotheken. Die
vrouwen eindigen vaak in de
prostitutie. Aan dat soort ont
wikkelingshulp hebeen wij geen
behoefte."
k k k
„Er zouden trainingscentra
moeten komen waar prosti
tuees of vrouwen die in de pros
titutie dreigen terecht te komen
een vak kunnen leren en wor
den voorbereid op een terug
keer in dc maatschappij",
meent dc Senegalese Awa
Thiam.
Zuster Marie Soiedad Perpi
nan glimlacht opnieuw: haar
congregatie van de Goede Her
der is met dat werk al begon
nen.
Zusters van haar orde wer
ken trouwens van oudsher al
veel onder vrouwen die het
moeilijk hebben, en dus ook on
der prostituées. „Wij hebben
bijvoorbeeld zusters in Parijs,
Wervend plaatje uit een
folder die reclame maakt
voor sexreizen naar
Thailand. "Enkele sex-
stoeipoesjes die u in
Bangkok een hele nacht
kunt gebruiken," zegt het
bijschrift.
op Pigalle." zegt ze, om maar
eens een poe! van ontucht tc
noemen.
Zelf doet ze vooral onder
zoekwerk. Zo heeft ze onlangs
614 Filippijnse prostituées on
dervraagd, met nogal opmerke
lijke resultaten. Het blijkt dat
de meeste prostituées niet met
harde hand de rosse wereld in
gebracht zijn, of cr ingeluisd.
Ze hebben wel degelijk zelf ge
kozen. „Hoewel, kun je van kie
zen spreken in een i.\nd waar
het gemiddelde loon '.36 maal
zo laag ligt als in Amerika, en
110 maal lager dan in Japan?"
Het blijkt dat vrijwel aile
vrouwen in de prostitutie zich
zelf slecht en zondig vinden, en
dat ze er ook vrijwel allemaal
uit willen. De meesten denken
dat dit ook mogelijk zal zijn.
Sterker nog: driekwart van hen
is zeer hoopvol over de eigen
toekomst.
Kortom, concludeert zuster
Marie Soiedad, werken onder
prostituées is geen verloren
moeite, geen vechten tegen de
bierkaai, althans niet in haar
land. Als je deze vrouwen alter
natieven biedt, andere moge
lijkheden om het benodigde
geld voor hun familie of voor
hun studie bij eikaar te krijgen,
dan zulien ze daarvan graag
gebruik maken.
kkk
De prostituées en verhandel
de vrouwen zelf ontbreken ove
rigens op het Rotterdamse se
minar. Fr wordt over hen,
maar wel zonder hen beraads
laagd door scxegenotcn die
zich lotgenoten voelen, slacht
offers van de mannenmaat
schappij.
Het gevolg is w«J. dat veel
deelneemsters de neiging heb
ben om zich niet tc beperken
tot het deelterrein van de ged
wongen prostitutie en de vrou
wenhandel. Ze lijken in één
klap de mannen-overheersing
op dc hele wereld te willen aan
vatten. Daarna moet het ook
met die gedwongen prostitutie
en vrouwenhandel vanzelf wel
goed komen.
Voeg daarbij dat de plannen
voor het wereld-netwerk tegen
deze commerciële uitbuiting
van vrouwen tot nog toe vaag
zijn en de vraag rijst hoe lartg
de aspirant-prostituées en de
meisjes die verhandeld dreigen
te worden nog geduld moeten
hebben.
Zuster Marie Soiedad toont
opnieuw haar glimlach. Inder
daad, zij heeft die neiging om
meteen de hele wereld maar
even te verbeteren ook ontdekt.
Maar ze is niet zo bang dat de
speciale aandacht en zorg voor
de prostituées en de verkochte
vrouwen in die brede aanpak
zullen worden gesmoord.
„Dat internationale netwerk,
dat komt er wel. Maar waar
schijnlijk pas als er eert concre
te gebeurtenis is, die een aan
leiding biedt.
Zo is het bij ons ook gegaan.
De vroegere Japanse premier
kwam op bezoek, wij wilden bij
die gelegenheid demonstreren
tegen het Japanse sextoerisme
naar de Filippijnen en daar
door ontstond een beweging te
gen dit soort toerisme, die ook
buiten dc vrouwenbeweging en
buiten de Filippijnen steun
kroos." t
Zal er straks op de hele we
reld geen prostitutie meer te
vinden zijn? Dat is volgens de
Amerikaanse Charlotte Bunch
niet de vraag waarom het gaat.
„Wij weigeren alleen de onver
mijdelijkheid van prostitutie te
aanvaarden." En Siriporn Skro-
banek uit Thailand vult aan:
„Wc willen niet de rechten van
de vrouw verder beperken; we
willen het recht van de vrouw
op sexuele zelfbeschikking al
gemeen erkend krijgen."