I
mm
mt -%
Proj ectonlwikkelaars
zétten gemeente klem
'mmi
I
Middenstanders gedupeerd
IP'#
3SBH*
lllil
i'/i
iZJmjm
imammr
m r
r ikrn - i-ft
^fflMKBS ^^ESSEES
*«®s
mmmm
ff
M w&i ■••Yï'
isï
r.'TParticuliere kwestie'
r» ai
ysËSËm
Aanslibben
Optimistisch
Rug tegen muur
Advocaat
'4
'v"-?£a
-
$»-> v? '5
z'<f 'v/>^
ZATERDAG 14 MB 1963
'i*
,W'/T( 44
WW/,'/,
'"'W'-, Ait,,,
'"te-m?
'6 *:m
M3ÈÜU
'**S//*S/SS/M,
kemsse
je gel
Wethouder G.
van der
Pluijm op dc
"plants des
on hei Is". Het
bord op de
achtergrond
vermeldt nog
de inmiddels
achterhaalde
opleverings
datum: eind
1982.
WX* V,**SS'\
.'i'ftV.ft'y-yy-.
■S.i,*!j ïJ
t V':-
Foto's:
NIELS
VAN DER
HOEVEN
'ra»
bjf, Van onze verslaggev.er
BEN VAN HAREN
SPIJKENISSE Project-
ontwikkelaars krijgen voort
gaan in Spijkenisse alleen nog
y maar de kans om iets groots
■op te zetten als ze een serie
zekerheden op tafel kunnen
.cleggen. Wethouder Gcr van
der Pluijm zegt: "Ik wil niet
zeggen dat ze er bij ons nooit
- meer in komen, maar van de
nare ervaringen in ons stads-
centrum hebben we een hoop
r. geleerd."
De sinds 1978 politiek actieve
D'66'er heeft het laatste halfjaar
.slapeloze nachten gehad. Reden:
de bouw van het nieuwe stadhuis
met bijbehorende parkeergara-
- ge, woningen, winkelcentrum en
kantoren was stil komen te lig-
•<_igen. De financiële nood was bij
-bouwer/projectontwikkelaar
Mcijers Aannemingsbedrijven
jMAB) zo hoog gestegen dat le
veranciers en onderaannemers
niet meer op tijd betaald konden
worden. De bedrijvigheid rond
het trotse sociaal-culturele cen
trum De Stoep stokte. De ontwik
keling van het nieuwe stadscen
trum van de groeigemeentc
(kwam volledig vast te zitten.
Koortsachtig overleg en bij
stelling van de oorspronkelijke
erfpachtsvoorwaarden leidden
tenslotte tot hervatting van de
.bouwwerkzaamheden, waaraan
de gemeente 35 miljoen gulden
betaalt. Verzekeringsconcern
Nationale Nederlanden nam de
directie van MAB over en zette
.een andere aanncmingsmaat-
^Schappij (Dura) op.
-De bouw van het stadhuis was
L' gered, maar daarmee nog niet
het hele centrum, waarvoor eind
"^dOSO de eerste paal de grond in-
- "ging. Het gemeentebestuur be-
'perkte zich tot het project waar
in het zelf partij was en hield dc
-.Clïanden af van de rest, waarin Al
bert Heijn, Blokker en C&A. cn
nog tien detaillisten eind vorig
"jaar hun handel wilden gaan
- drijven.
_.,'Dit zogenaamde ABC-complcx
;bleef buiten de onderhandelingen
met de gemeente, die tot hervat
ting van het werk door een ande
re aannemer leidden.
f<-
Wethouder Van der Pluijm wil
vr r Spijkenisser bouwschan-
daal eigenlijk liever niet praten.
Het is geen project van de ge-
meente, maar een zaak tussen
Nationale Nederlanden, MAB en
-de winkeliers. Zo'n particuliere
kwestie wil ik niet bespreken,"
duidt zijn eerste commentaar,
t'. Ras nadat een nijvere voorlich-
iEWhgsambtenaar hem duidelijk
- heeft gemaakt dat de gemeente
eg natuurlijk wel mee te maken
heeft cn hem er bovendien op
heeft gewezen dat de schuld toch
"bij anderen ligt wil Van der
Pluijm alles uitleggen.
Uit de archieven blijkt dat
Spijkenisse al moer dan tien jaar
j m.
W' 'A
WSk
'S'sss/f/y//ty-y//y
%>>/M
y..*"
Sloopwerk
aan muurtjes
en het dak is
volgens Na
tionale Ne
derlanden no
dig voordat de
bouw van het
ABC-complcx
hervat kan
worden.
geleden projectontwikkelaars
over dc vloer had. Zij zouden de
toen nog maar 27.000 inwoners
tellende gemeente wel eens even
aan een modern, op verdere ont
wikkeling vooruitlopend, dyna
misch centrum helpen.
Empeo, dc ook in Schiedam ac
tieve ontwikkelingsmaatschappij
van Bredero, stuurde toen zelfs
zijn president-directeur dr. J. de
Vries naar de Spijkenisser ge
meenteraad in de hoop goede za
ken te kunnen doen. De Vries
presenteerde een pompeus plan
met behalve een nieuw "stads
kantoor", sociaal-medische voor
zieningen, onderwijsgebouwen,
bijna veertigduizend vierkante
meter kantoren en winkels plus
enkele liefst 35 meter hoge toren
flats met 500 woningen. "Uw ge
meente groeit naar 80.000 inwo
ners en daarvoor heeft u zo'n
centrum nodig," hield de Empco-
direeteur zijn gehoor voor. Bin
nen anderhalf jaar kon de bouw
starten als men Empeo zijn gang
liet gaan voor het gehele gebied.
Toen de gemeenteraad me
de door beïnvloeding van actie
voerders niet erg warm bleek
te lopen voor het verkooppraatje
gooide De Vries het over een an
dere boeg. Wijzend op de al in
1967 gesloten samenwerkings
overeenkomst dreigde hij dat hij
Spijkenisse een rekening zou stu
ren van 25 miljoen gulden ('ont
wikkelingskosten') als zijn plan
nen niet werden aanvaard.
Dc Spijkenisser gemeenteraad
hield uiteindelijk het hoofd koel
en koos voor een kleinschalige
ontwikkeling, met mogelijkhe
den tot verdere uitbouw voor het
geval dat de groei van de ge
meente dat nodig zou maken.
Volgens die zogenaamde "aan
slibbingsmethode" is het nu in
uitvoering zijnde centrumplan
ontwikkeld. De concrete invul
ling volgde nadat minister Gruij-
ters eind 1977 zekerheid ver
schafte over de groeitaak van
Spijkenisse.
Drie grote projecten kwamen
var) de grond. De blokken 37 en
38. ontworpen door het architec
tenbureau Hoogstad, bevatten
een combinatie van stadhuis,
Termeulcns warenhuis, kantoren
cn woningen op een parkeergara
ge. De gemeente nam daarin
deel voor 35 miljoen gulden (ten
behoeve van parkeergarage cn
stadhuis). De rest, waarbij blok
34, dat met winkels en woningen
de aansluiting met het oude cen
trum geeft, zou in particuliere
handen komen. MAB-projectont-
wikkeling zou met eigen bedrij
ven het geheel bouwen.
Op 14 november 1980 sloeg de
toenmalige PvdA-wethouder
Koos van Leen de eerste paal.
Meijers' MAB had inmiddels al
koopcontracten afgesloten met
Termeulen, C.& A. en een aantal
kleinere winkeliers. Over dc ver
koop van het restant waren on
derhandelingen gaande met ver
zekeringsconcern Nationale Ne
derlanden. Meijers was zelf zo
enthousiast over dit project dat
de bouw gerust gestart kon wor
den. Een belegger voor het reste
rende deel zou zö gevonden zijn...
Dat was echter te optimistisch
gedacht, bleek vorig jaar. Met
Nationale Nederlanden was de
zaak met rond te krijgen. Ook
andere beleggers waren terug
houdend geworden en MAB zelf
kwam door het Babylondcbacle
in Den Haag in de knoei.
Aanvankelijk wilden de leve
ranciers en onderaannemers nog
wel geduld oefenen. Dc betalin
gen bleven echter steeds langer
uit, cn toen de banken de kraan
geheel dichtdraaiden voelden
ook leveranciers en onderaanne
mers niets meer voor verder
werken.
Tot overmaat van ramp ont
stonden cn er ook problemen met
dc fundering van de parkeerga
rage. Door grondverschuivingen
in de bouwput liep een aantal pa
len schade op. Voor een miljoen
gulden werden corrigerende
maatregelen getroffen. Die scha
de nam de verzekering op zich.
Van der Pluijm: "Wij werden
toen met de rug tegen de muur
gezet. Nationale Nederlanden
wilde het werk van de MAB met
een nieuwe aannemer voortzet
ten, echter alleen wanneer de
erfpachtsvoorwaarden soepeler
werden. Wij stonden voor de keu
ze; principes handhaven of win
kelcentrum overeind houden. We
hebben wat water in de wijn ge
daan en de bouw kon verder."
Volgens de wethouder zal dc
oplevering van het deel met het
stadhuis geheel volgens schema
plaatsvinden in het begin van
volgend jaar. Zelfs heeft het er
naar uitgezien dat al eind dit
jaar de bouw gereed zou zijn,
maar brand bij de producent van
het houten dak van de raadszaal
heeft vertraging opgeleverd. Een
nieuw dak zal twee maanden la
ter klaar zijn dan aanvankelijk
was berekend.
De parkeergarage kan deze zo
mer al in gebruik worden geno
men. Het andere complex (biok
34 met ABC-winkels) had in no
vember opgeleverd moeten wor
den, maar de bouw daarvan is
pas maandag hervat. Na maan
denlange stilstand.
■mtm
De drogist staat als gevolg van de vertraging bij de bouiv
van het Spijkenisser winkelcomplex letterlijk op straat, maar
hij kan tenminste nog zaken blijven doen. Andere midden
standers zat het niet
Advocaat mr. J. van den
Hoek
zo mee.
SPIJKENISSE Peter en Jo-
landa van Dijk zitten sinds no
vember werkeloos thuis. Nog
voor Sinterklaas hadden ze in
het nieuwe centrum van Spijke
nisse hun eigen winkel in ijzer
waren en gereedschappen willen
openen. Een ander slachtoffer
van het MAB-bouwschandaal is
de juwelier, die zijn naam niet in
de krant wil hebben. Evenals het
echtpaar Van Dijk had hij zijn
vorige baan opgezegd. Waar
schijnlijk aan de slag.
De materialen en interieurarti
kelen die de winkeliers al in huis
hebben zullen voorlopig nog wel
onaangeroerd blijven. Jolanda
van Dijk, de 26-jange Delftse on
derwijzeres, had achteraf het lo
pende schooljaar rustig kunnen
afmaken. Ze schiet er nu een
aantal maanden salaris bij in,
"Vorig jaar juni hebben wij het
huurcontract getekend. Pogingen
om een bestaande zaak over te
nemen waren vastgelopen. Na
enig marktonderzoek kozen we
voor vestiging in het nieuwe hart
van Spijkenisse. Mijn man, die al
enige jaren in deze branche
werkzaam is, wilde eindelijk wel
eens op eigen benen staan. Zelf
zag ik het ook wel zitten. Ik zeg
de dus per november mijn baan
op. Toen bleek dat de winkels
niet op tijd open zouden gaan za
ten we allebei zonder werk. Ik
ben nu maar in de studie voor
handel in gereedschappen en
ijzerwaren gedoken", zegt Jolan
da.
In alle drukte van het Spijke
nisser bouwschandaal zijn de
middenstanders in de knel ge
raakt. Tien van dc dertien huur
ders van de inmiddels aan Natio
nale Nederlanden toebehorende
winkels in het complex, dat aan
sluit op het Shoppingcentrum
aan dc Passage in Spijkenisse.
hebben ten einde raad de daar
gevestigde jonge advocaat Jan
van den Hoek ingeschakeld.
Toen dat gebeurde was het
eind maart en op allerlei brieven
van huurders aan MAB en Natio
nale Nederlanden was niet ge
reageerd. Dc gemeente bemoeide
zich er evenmin mee. Alleen dro
gist A. A. Wiemolts van drogiste-
rij/parfumerie d'Orchidee had
wat medewerking gekregen: hij
mocht aan de rand van het amfi
theater bij De Stoep twee porto
cabines plaatsen om zijn handel
voort te zetten. Hij had de huur
van zijn oude pand opgezegd en
moest eruit.
Van den Hoek: "Op 29 maart
heb ik namens de gedupeerde
huurders een brief geschreven
aan Nationale Nederlanden, die
toen een paar dagen eigenaar
bleek te zijn. Daarin heb ik de
moeilijke situaties van de winke
liers aangeroerd en voorgesteld
de huurinning pas zes maanden
na oplevering in te laten gaan.
Ook op deze eerste brief van
mij werd niet gereageerd. Op 20
april heb ik een volgende brief
gestuurd. De huurders waren
met mij eens dat dreigen met
het opzeggen van de huurover
eenkomst wegens wanprestatie
de enige mogelijkheid was om de
verhuurder onder druk te zetten.
Nergens in het contract staat na
melijk een bepaling over schade
door late oplevering.
Direct nadat dus massaal ge
dreigd was met huuropzegging
kwam er een uitnodiging voor
een gesprek. Daarin liet Nationa
le Nederlanden blijken zijn uiter
ste best te willen doen om zo snel
mogelijk tot oplevering te komen
cn enige schadevergoeding te
willen overwegen. Vorige week
kreeg ik te horen dat maandag
de bouw hervat zou worden en
dat de huurders pas drie maan
den na oplevering huur verschul
digd zijn. Zekerheid over de ople
veringsdatum is er nog niet,
maar gestreefd wordt naar juni".
Dc juwelier, die overigens pas
in februari een arbeidsovereen
komst beëindigde omdat hij al
op vertraging rekende, zegt:
"Zoiets overkomt me geen twee
de keer. Ik heb al 25.000 gulden
uitgegeven aan intericurmate-
riaal en kan niks beginnen. Het
kost me veel rente. Een noodwin-
kel zoals de drogist die heeft is
in mijn branche niet mogelijk".
De juwelier gelooft niet in een
opening van zijn zaak in juni.
"Interieurbedrijvcn gaan gelijk
met de bouwvak op vakantie.
Volgens mij zullen pas na de zo
mer de deuren van de winkels
opengaan", zegt hij.
In het zogenaamde blok 34
blijft een bouwbedrijf van MAB
het werk doen, maar Nationale
Nederlanden voert er zelf de di
rectie over en doet dat zeer kri
tisch. Reeds gemetselde binnen-
en buitenmuren zijn gesloopt en
dc dakbedekking van het ABC-
warenhuis is weer verwijderd.
Volgens Bouw- en Woningtoe
zicht van Spijkenisse was er
geen sprake van slechte bouw,
maar zijn de eisen van het verze
keringsconcern hoog.
Directeur H. Rademakers van
Nationale Nederlanden zegt:
"Onze bouwkundigen hebben
vastgesteld dat de kwaliteit van
het metselwerk en dakbedekking
niet was zoals in de overeen
komst staat die wij met MAB
hebben afgesloten. Zelf had ik
wel een andere kleur steen willen
hebben, maar de architect heeft
me ervan kunnen overtuigen dat
de al aangebrachte steen de juis
te kleur is. Wij wilden zekerheid
hebben dat we met deze bouw in
de toekomst geen problemen
krijgen. Vandaar de wijzigin
gen".
Rademakers voegt hier aan
toe dat weliswaar een MAB-be-
drijf bouwt, maar dat onderaan
nemers rechtstreeks door Natio
nale Nederlanden worden be
taald, "Dat was nodig om van
die kant het vertrouwen terug te
krijgen. We hopen zo spoedig
mogelijk op te leveren".
V