I
üi
wEm
V
I
Pm
i
Vandaag met:" Gummiwinke
stand
Dagje.-Spido ++4-4- Stukgoed
LI oud
- 1
4mm
mm
f§
1
zé-
f:-Ml
/iilillllllli
#SSPt
WÈÈÈÊ
m
WmÊ
mÊÈmmMi.
i^ÊÊÈÈÊÉi&idji!'
m%
'V-O
t-"4 w-i -
"Feest
Indruk maken
Pronkstuk
Knap werk
mr->k
Wéli
«.4
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1983
E
EN ongelooflij
ke salon.
Twaalf van de
twintig stoelen
zijn gesigneerd.'De maker is
Henri Jacob. De periode?
Zeg... omstreeks 1790. Nee,
we bieden het niet als .geheel
aan. De waarde ligt tussen do
honderd- en honderdvijftigdui-
zend gulden."
::,s Op alles voorbereid ben je
/Christie's binnengestapt, maar
'[ditdit slaat alles.
'V De "ongelooflijke salon" is
•piet eerder opgevallen. Geen
'ponder, hij verdrinkt in de
'hoeveelheid. Krottenkoning H,
J. Fennis heeft zich duidelijk
nog op een andere markt be
logen dan die van het onroe
rend goed. Moet je dit de an
tiekmarkt noemen? Het lijkt
Wel een supermarkt,
js Directeur H. Nijstad van
i Christie's Amsterdam, waar ze
rcen directeur trouwens 'chair
man' noemen, toont begrip.
.Medewerkster voor public re-
■C lations Dorrit Terwindt was de
trap naar het entresol van de
grote zaal al opgestapt. Boven
ook volgestouwd met 'huis-
I raad' heb je een beetje over
s'/zicht. Nijstad komt er bij en
/.geeft gelegenheid om rustig
I /rond te staren.
"Ik heb Fennis wel ontmoet."
begint hij, "ondermeer op een
Z. Tekst:
ANNEMIEK VAN OOSTEN
De term „krottenkoning" vond de voormalige Rotter
damse mammoethuisbaas H. J. P. Fennis een verve
lende, dwaze en ordinaire titel. „Mensen willen ge
woon in krotten wonen. Krotten zijn goedkoop. Ze
slaan eikaar dood voor zo'n huisje,"; vertelde hij Het
Vrije Volk in 1979.
Het krottenrijk in Rotterdam, in beter dagen driedui
zend woningen groot, stortte niet lang daarna in. En
de koning? De koning is gevlucht voor de fiscus. Het
laatste bericht over zijn verblijfplaats dateert van 9
december 1981., Toenmalige verblijfplaats van de ver
bannen vorst: Chili.
En nu, twee jaar later, slaat de verbazing om de afwij
zing van dat „krottenkoning" alsnog om in verbijste
ring.
De plek waar dat gebeurt is het gerenommeerde vei
linghuis Christie's te Amsterdam, waar op last van de
deurwaarder der Rijksbelastingen te 's-Gravcnhage
op 7 september aanstaande Fennis' interieur wordt ge
veild.
„Een collectie belangrijke Franse, Italiaanse en Hol
landse meubelen, sculpturen, decoratieve kunstvoor
werpen, schilderijen. Delfts aardewerk en Chinees en
Japans porselein," meldt Christie's.
Directeur H. Nijstad van Christie's heeft ook zijn ogen
uitgekeken. „Een gefrustreerd man," luidt zijn conclu
sie. „Kijk maar, overal engeltjes, wapens en portret
ten."
En over de verwachte opbrengst: „JeWeet het niet bij
een veiling. Blijf ik aan de veilige kant dan zeg ik: één
tot anderhalf miljoen. Dc waarde van dit alles? Zo'n
tweeëneenhalf miljoen gulden."
Verbijstering. Fennis werd niet alleen zo genoemd, hij
voelde zich koning!
Hoogmoeds
waanzin
van een
.y/y,
wr „W'
-
V-' i> v
■'•13
t-W
uSfflaHsmaLu. c,m< U,..
5
."-Duitse antiekbeurs. Daar heeft
j hij toen die wandschildering
-gekocht," wijst hij. 'Weer en-
geitjes", volgt droog.
"Fennis had een zekere
smaak. Verstand had hij er
/.niet van, maar hij liet zich
:,;-goed adviseren. Hij ging niet
over één nacht ijs."
Er verschijnen pretlichtjes
in zijn ogen als hij verder
/"-gaat: "Hij kocht bijna nooit
/-zelf. Dat liet-ie doen. Wel
,ïkwam hij op kijkdagen. Nee,
v-het was geen opvallende fi-
guur. Hij niet, zijn vrouw na-
tuurlijk wei. Ze kwamen altijd
...samen. Zij had de broek aan.
Ook letterlijk, van die panter-
broeken. Ja, die vrouw kun je
met recht een "poes" noemen."
Voordat wc weer afdalen
V- wijst hij nog even op een groep
vazen in een hoek van de en-
(ntresol.
Het kan bijna niet missen,
„maar je kunt niet weten "Is
-Ket Delfts blauw?" vraag ik.
Z"Mooie vazen," zegt Nijstad.
v "Vooral die grote pot. Hij is
maar liefst'74 centimeter lang.
/-Uit de achttiende eeuw. De
.Wgarde ligt tussen de acht- en
twaalfduizend gulden."
Op weg naar beneden vertelt
/- hij: "Het komt, niet vaak voor
dat we een hele partij uit één
/•/huis hebben. Het gebeurt zel-
den. Dit is bovendien een grote
Partij. Een erg grote én waar-
devolie."
i /En dan begint het tot me
.j door te dringen. Het is "feest"
I bijr Christie's. Dit heeft het
/sjieke veilinghuis nog nooit
;méegemaakt. Het enthousias-
"tne straalt van iedereen af.
Ook van de medewerkers die
de Fennis-eolSectie 'uitstallen'
voor de kijkdagen van 31
augustus tot 6 september aan
staande.
Feest, niet alleen vanwege
-v'
Het pronkstuk van de familie Fennis.
de hoeveelheid en de kwaliteit.
Vooral feest, vanwege de sa
menstelling van dc collectie.
"Van alles wat en véél," zegt
directeur Nijstad. Zijn biik
dwaalt rond en hij maakt een
wijds gebaar: "Het moest een
paleis worden. Een droompa-
Ieis. Overdonderend moest het
zijn.-Ach, kijk maar rond, hier
heb je geen psychiater bij no
dig. Deze man was zwaar ge
frustreerd."
We staan voor een vitrine.
Het glaswerk achter glas is
rijkelijk versierd. Druk. Nogal
bont.
Is dit mooi?
Nijstad: "Wat is mooi? het is
goed. Het is niet zomaar glas
werk. Het is het glaswerk van
de Graaf van Parijs. Kijk, het
Bourbonwapen. Ja," klinkt het
wat schamper, "dit is de hoog
moedswaanzin ten top."
"Het palcis van de krotten
koning" luidde de kop in Het
Vrije Volk van 12 februari
1977. Een droom, want H. J. P.
Fennis woonde destijds in een
goed onderhouden villa te
Wassenaar. Zijn droom was
wegens moeilijkheden met zijn
architect en aannemer gestokt.
De Wassenaars villa was een
slap aftreksel van het Scheve-
ningse paleis bovenaan dc bou
levard dat Fennis zichzelf wil
de bouwen.
"Een goede architect," ver
zekert directeur Nijstad van
Christie's. "Hij heeft onder
meer de nieuwe troon in de
Ridderzaal gemaakt. Ja, ik
heb het over M. van den Ende
in Den Haag."
"Hier," wijst hij op twee zo
genoemde plafondstukken, "de
ze zijn niet oud hoor. Ze zijn
gemaakt door de zoon van Van
De "ongelooflijke" salon van Henri Jacob. De waarde
is honderd tot honderdvijftigduizend gulden.
den Ende. een eersteklas
beeldhouwer. Twee rijksinstel
lingen hebben er al belangstel
ling voor getoond. Ze willen
hun kroonluchters eens mooi
hangen."
We dwalen verder door de
grote zaal. Het oog valt op een
gobelin met wapen. De engel
tjes op de plafondschildering
door Christie's keurig opge
hangen kijken mee. "Weer
een wapen," zegt Nijstad. "En
die engeltjes. In alle soorten en
maten. In marmer, in hout, in
brons, in lood."
Even verkeren we in een
soort niemandsland, zo van
wat zullen we nu eens bekijken
en er flitst door me heen: Ko
men de voormalige huurders
van Fennis toch nog eens bij
hem thuis. Alleende gast
heer ontbreekt. Die heet "in dit
geval Christie's.
"Dit schilderij," zegt Nijstad
die een keus heeft gemaakt,
"typeert de man. Hier, een
vrouw met een weelderige boe
zem, een gouden beker in haar
hand en geld op tafel. Die
schilderijen Het is een dwa
ze verzameling."
En dan "struikelen" we over
een leren neushoorntje, een
soort kinderpoef. De waarde
blijkt eindelijk geen grote
bedragen nihil te zijn.
"Niet alles is waardevol,"
zegt Nijstad, "Er zitten ook
nieuwe dingen tussen, zoals die
plafondstukken. En een aanta!
waardeloze dingen. Fennis
heeft gekke dingen gedaan.
Neem deze kolommetjes. Ze
zijn aardig versierd, maar het
stelt niets voor. Hij wilde er
lampen van laten maken.
We zijn bij een volgende sa-
ion gearriveerd. Zeven stuks
groot. Dit keer vraag ik naar
eens niet of het 'mooi' is. Mijn
vraag luidt nu: "Is dit echt?"
Nijstad: "Een schattige salon'.
Niet zoveel waare als de vori
ge maar heel mooi. De stoelen
zijn bekleed met "Aubuissin ta-
pistry". Aardig, die afbeeldin
gen met kinderen. Het is uit
1790. Ik schat het geheel op
achttien- tot twintigduizend
gulden.
Enthousiast troont Dorrit
Terwindt ons mee naar twee
marmeren fonteinen. Een stel
letje, want de vissen boven de
bakken, die tegen een wand be
vestigd moeten worden, kijken
eikaar aan. "Heel mooi," verze
kert directeur Nijstad.
"En dit bankje," zegt Dorrit
Terwindt. "heeft Christie's
Londen nog geveild. Ais ik het
goed heb, is dat in 1964 ge
beurd. Leuk, zien we het weer
terug."
"Kun je je dit alles in één
huis voorstellen," vraagt di
recteur Nijstad even later. We
staan op het punt de grote zaai
met entresol in het statige
pand van Christie's Amster
dam te verlaten, wanter is
nog meer.
Hij verwacht, geen antwoord
en kijkt waarschijnlijk voor
de zoveelste keer sinds de aan
komst van de Fenniscollectie
een tikkeltje afkeurend.
"Hoelang hij hierover heeft
gedaan? De man is met verza
melen begonnen in het midden
van de zestiger jaren."
Een dan zeer beslist: "Nee.
gehecht kan hij aan deze ver
zameling niet zijn geweest.
Hechten? Welnee, dit alles is
bedoeld zoals de Fransen
zeggen pour epater le bour-
gois. Indruk maken, daar ging
het om. Mensen moesten paf
staan, dat zie je aan de collec
tie.
Christie's, volgestouwd met Fennis' huisraad... Dit
heeft het sjieke veilinghuis nog nooit meegemaakt. Fo
to's: Ticloman van Rijnberk
We passeren een kolossale
eettafel met zes kolossale stoe
len. Op de tafel ligt een ver
dwaald ornament. Inderdaad,
een engel.
Eten aan zo'n tafel, zou Fen
nis dat nou werkelijk ervaren
hebben als de hemel op aarde?
Krottenkoning Fennis heeft
werkelijk aan alles gedacht,
blijkt even later, na een afda
ling, in het zwaarst beveiligde
deel van Christie's Amster
dam. We passeren een getra
liede deur op weg naar het
Fcnniszilvcr.
"Het zilver wordt apart ge
veild. Het is een andere markt,
een ander publiek," vertelt di
recteur Nijstad.
Je waant je hier in Londen.
Niet bij Christie's, maar in de
zogenaamde Silver Vaults in
Chancery Lane, waar in onder
grondse gangen achter grote
kluisdeuren handel in zilver
wordt bedreven.
Dc zilverkenner van Chris
tie's legt een object opzij. De
houten tafel waaraan hij werkl
wordt leeggeruimd. En dan
komt het pronkstuk van de fa
milie Fennis tevoorschijn, een
zilveren tafel-plateau uit I83ï
van gigantische afmetingen,
vervaardigd door Alexander
Kortes, werkzaam in Sint Pe
tersburg met daarop een ge
deeltelijk verguld "pièce de
milieu". Het is nog een karwei
om het ding in elkaar te zetten.
"Pak die kandelaars er ook
even bij," vraagt directeur Nij
stad. "Ja. zet die zo maar neer.
Het gaat erom een indruk te
krijgen."
Het geval staat. Even is het
stil. Ik denk aan die tafel bo
ven. Tja, hiervoor is een fors
tafelblad wel vereist.
"Mooi?" herhaalt Nijstad
mijn vraag. "Het is verdraaid
knap werk. Ik heb respect voor
het kunnen van de zilversmid.
Trouwens, die kandelaars op
de hoeken zijn ook goed. Ze
zijn schitterend gedreven. Het
zijn de kostbaarste kandelaars
uit de zeventiende eeuw. Ten
minste, dat zouden het zijn,
ware het niet dat dit nu net ko-
piën zijn. Er staat nu voor on
geveer een kleine ton op tafel."
EEN KLEINE TON
echoot het op weg naar boven
in mijn hoofd. Maar dc zilver
kenner van Christie's maakt
daar een eind aan. Hij is ons
achterna gesneld. "Ik heb nog
wat," kondigt hij aan.
Hij leest van een papiertje:
"Tien kilo zilver. Dinner servi
ce. Schalen en terrines van cir
ca 1900 uit Parijs. Geschatte
waarde acht- tot twaalfdui
zend gulden."
En alsof het nog niet genoeg
is geweest, wijst directeur Nij
stad bij de uitgang op nog twee
marmeren plateaus (met en
geltjes) en een marmeren hal
tafel. "Dat is te zwaar. We heb
ben het maar beneden laten
staan."
Weer buiten klinkt één
woord naHoogmoedswaan
zin.
4*. jf
rm
Engeltjes.
De 'duivel' i
verzamelde
ze blind.
•Jt
te
KV.
•v.\mnqm--Srv
-
