avers zijn goedwillend maar naïef
WAT MOOI
IS DE
CAMPING
OP
EEN
DIXONS
PRIMAFOTO
Uit wraak man in
brand gestoken
OH MI
AM0RE,
WAT BEN JE
KNAP OP
EEN DIXONS
PRIMAFOTO
Bemiddeling laatste
kans VARA-conflict
p
ft
Dixoni
Kogelregen
op perron:
man dood
WÊ&m
Drugsdoden
Superkraak
Sterke verhalen op
Westerlings? 64e
Judith zingt zich
in de prijzen
Boos orkest speelt
in t-shirts
Harttransplantaties
liever niet hier'
M ispi
m
w.
VANAF 49 CENT
VANAF 49 CENT
het vrue volk
Van onze verslaggever HENK BLANKEN
REYKJAVIK Het Waapen van Amsterdam is
nog even spoorloos als het drie eeuwen is geweest.
Bergur Larusson (72) heeft 23 jaar gezocht. Maar
miljoenen kronen en verbluffende cijfers van twee
laboratoria ten spijt, is het door hem voor de IJs
landse kust gevonden wrak niet het met goud en
diamanten beladen VOC-schip, maar een doodge
wone Duitse trawler uit het begin van deze eeuw.
Schepenkerkhof
PRIMAFOTO'S BEHOREN TOT
DE BESTE IN NEDERLAND
MaEEBBSBEMB
47 Vestigingen in Nederland
Rotterdam Keizerswaard 11
Beijerlandselaan 202B
(Naast Kreymborg), Lijnbaan 79a,
W.C. Zuidplein hg 622
Dordrecht Statenpfein 41
Ridderkerk Geerlaan 1
«njndrecht Winkelcentrum Walburg
Gorinchem Piazza-Centre 72
Vergist
Dorps
Smaakstoffen
Meren
Zand
Oceaan
Verborgen in een zand
bank tussen de oceaan en
een IJ stands merengebied
lag niet hel VOC-schp
zoals hier op een tekening,
maar de Friedrich Albert,
een ijzeren trawler met
een houten dek (boven)
Voor het uitgraven van
het vermeende VOC-wrak
hadden de IJslanders een
diepe werkput gegraven.
PRIMAFOTO'S BEHOREN TOT
DE BESTE IN NEDERLAND
WSmiSmmm
De heer Van der Heide in zijn woonboot. Weer raak.
Obstakel
Ex-kapitebl Raymond Wester
ling, stram in de houding als ter
gelegenheid van z'n 6\ste ver
jaardag het volkslied wordt ge
speeld
fiffi*wj" 'wi*i
i.»«»r fV*f~ -,
9-rTfftt»» .-«i-
binnenland
IJslanders slaan flater:
VOC-wrak Duitse treiler
3
De bejaarde amateur-ar
cheoloog moet opnieuw begin
nen en doet dat ook. Nadat dit
weekend vast is komen te
staan, dat het gevonden wrak
een misser is, heeft hij met
lijn team alle apparatuur weg
gehaald. Zo zeker als de IJs
landers waren dat ze Het
Waapen van Amsterdam is de
in 1667 op de IJslandse r ust
jammerlijk vergane Oostindi-
evaarder, die met een rijke la
ding van Java op weg was
naar Nederland. IJslanders als
Bergur Larusson hebben zich
schier eindeloze moeite ge
troost om het wrak bloot te
leggen, waarvan zij dachten
dat het het begeerde VOC-
schip was.
Nu echter blijkt het waar
schijnlijk om de Friedrich Al-
bert te gaan, een Duitse traw
ler uit Getsemunde te gaan,
die in 1903 verging.
Het wrak, een schip van
ijzer met een houten dek, ligt
op de zuidoostkust van IJs
land, bedolven onder een iaag
van tien meter zand. Toen de
bergers zaterdag eindelijk dat
zand konden weghalen, kwam
het dek tevoorschijn van wat
absoluut geen wrak van de
Verenigde Oostindische Com
pagnie was. Vooral ijzer werd
gévonden, teveel voor Het
Waapen van Amsterdam, dat
van hout was gemaakt. Zwaar
teleurgesteld stopten de IJs
landse archeologen het werk.
Volgens Eyjolfur Konrad
Jonsson, parlementslid in de
IJslandse hoofdstad Reykjavik
en nauw betrokken bij de ber
ging, zijn de onderzoekers er
zeker van dat Het Waapen van
Amsterdam binnen 4 km van
dé onderzochte plek moet lig
gen, Uit archieven is gebleken,
dat het VOC-schip in septem
ber 1667 in vliegende storm is
vergaan op een plek die be
kend stond als schepenkerkhof.
In die buurt moeten circa veer
tig schepen liggen.
Alles heeft ook naar het hui
dige wrak verwezen. Bodem
onderzoek met sonars wees uit
dat er metaal in de grond zat.
„Van de kanonnen, dachten
we," zegt Jonsson. Een Zweeds
EN DAN'OOK NOG:
De hele maand september foto van dia
9 x IJ cm van 1.15 voor 75 ct.
19 v 15 cm van 1.45 voor 95 ct.
NIEUW: DIXONS REUZEFOTO
18 X 24 CM
VAN 6.95 VOOR 2.50
en een Nederlands laborato
rium onderzochten monsters
van teer en hout, die de ber
gers ai hadden gevonden. Vol
gens Johnsson kwamen beide
laboratoria uit op de conclusie
dat zich onder het zand een
schip moest bevinden met ma
teriaal uit ongeveer 1650.
Achteraf heeft het hout er
wel opvallend goed uitgezien.
Niet door rot aangetast. Wat
niet verwonderlijk is. omdat al
het gevonden materiaal
hoogstwaarschijnlijk nog geen
eeuw oud is. Een verbijsterde
Johnsson: „Niemand begrijpt
hoe we ons vergist kunnen
hebben in het wetenschappelij
ke rapport. We waren er zo ze
ker van. Nee, een volgende
keer vertrouw ik niet op die la
boratoria. Dan vertrouwen we
alleen nog op onszelf."
De teleurstelling bij de IJs
landse bergers is des te groter
omdat ze een zomerlang in
barre weersomstandigheden
hebben moeten werken. Om dit
jaar nog resultaat te kunnen
boeken werd zestien uur per
dag gewerkt, vier maanden
lang.
In totaal is volgens een ruwe
schatting 15 miljoen aan Het
Waapen van Amsterdam be
steed. De laatste anderhalve
miljoen op basis van juichende
dateringsproeven, aldus Jons-
De Nederlandse scheepsar-
cheoloog G. J. van Gortel van
het Scheepvaartmuseum in
Amsterdam vindt het ronduit
zielig dat de IJslanders niets
gevonden hebben behalve een
volstrekt oninteressant wrak
uit 1903. „Met een goed hu
meur proberen wij dit alle
maal te verklaren. Het is geen
halszaak. Het zijn echt goed
willende mensen. Maar ze zijn
een beetje dorps, onnozel,
naïef.
Ik denk dat de laboratoria
geen fouten hebben gemaakt in
hun analyse, al sluit ik ook dat
niet uit. Maar waarschijnlijker
is het dat de IJslanders het
rapport verkeerd hebben gele
zen, misschien wel omdat die
rapporten voor de leek onlees
baar waren. En dan is er na
tuurlijk altijd de spraakver
warring van de taalbarrière."
Van Gortel houdt het er
vooralsnog op, dat er zelfs
wanneer Het Waapen van Am
sterdam wordt gevonden "en
ooit gebeurt dat natuurlijk")
waarschijnlijk geen goud of
diamanten aan boord zullen
zijn. De "ongekende rijkdom
men" die zich volgens de anna
len aan boord moeten bevin
den, kunnen heel wel zijde,
kleur- en smaakstoffen zijn ge
weest. Voor het Nederland van
die tijd zeldzame artikelen.
Het schip was op zijn weg te
rug. terwijl VOC-schepen door
gaans met een lading goud
richting de Oost vertrokken.
Hij vindt het jammer dat er
zoveel geld is uitgegeven. Toch
kan voigens de scheepsarcheo-
ioog een mislukking als deze
bijdragen aan de samenwer
king tussen IJsland en Neder
land op zijn terrein. De IJslan
ders beseffen dat ze Neder
landse hulp nodig hebben. Mis
schien bij de volgende poging.
Op het terrein waar wordt ge
zocht liggen dus circa veertig
wrakken. Nieuwe' technieken
zullen worden gebruikt bij het
zoeken. Zegt parlementslid
Jonsson: „We moeten een vol
gende keer echt zeker zijn."
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De Am
sterdamse recherche zoekt en
kele mannen die dit weekeinde
in een woning in de Van Beu-
nlngenstraat in de hoofdstad
«en 33-jarlge man met spiritus
hebben besprenkeld en in
hrand gestoken. Hij liep ernsti
ge brandwonden op. Het
slachtoffer was uit zijn woon
plaats Roosendaal ontvoerd en
naar Amsterdam gebracht. In
4e woning daar bevond zich
nog een ontvoerde man, een
37-jarige Turk, die ook uit
Roosendaal afkomstig was. Op
zijn lichaam hadden de ont-
voeders brandende sigaretten
peuken uitgedrukt. De twee
konden uiteindelijk uit de Am
sterdamse woning ontsnappen.
Volgens de recherche heeft
de ontvoering vermoedelijk te
maken met een wraakoefe
ning, na een schietpartij half
juli in een woning in de Eerste
Helmersstraat in Amsterdam.
De bewoner schoot daar toen
een man neer die over de af
lossing van een schuld kwam
praten.
Ca. 300 m
HILVERSUM Op een
druk perron van het station
Hilversum is gisteravond een
Turkse man doodgeschoten.
De dader, een landgenoot van
het slachtoffer, werd door het
publiek overmeesterd. Hij
raakte daarbij zo zwaar ge
wond, dat hij in een ziekenhuis
moest worden opgenomen.
"Het is een wonder dat er niet
meer slachtoffers bij die
schietpartij zijn gevallen. De
kogels vlogen rond terwijl er
wel tientallen mensen op het
perron stonden," aldus de Hii-
versumse politie. Over het mo
tief dat tot de schietpartij
heeft geleid tast de politie nog
in het duister.
Het slachtoffer, de 50-jarige
A. B. en de dader, A. K. (47)
plachten elkaar het laatste
jaar geregeld in de restauratie
van het Hilversumse station te
ontmoeten. Zij kwamen steeds
gescheiden binnen, gingen na
een tijdje bij eikaar zitten en
er ontstonden dan gesprekken
die meestal onvriendelijk ver
liepen.
"Dat gebeurde ook ditmaal,"
aldus de politie. "Het slachtof
fer kwam om half zes binnen,
drie kwartier later kwam de
andere man. Ze gingen later
bij eikaar zitten, kregen een
woordenwisseling en liepen
even voor zeven uur naar bui
ten."
Op dat moment kwam juist
een trein het station binnen.
Het was even druk op het per
ron. De eerste Turk liep naar
buiten, richting stationsplein.
Zijn landgenoot volgde hem.
Er klonken schoten.
"De gewonde man strompel
de toen terug naar het perron.
Er werd op de trap en boven
op het perron wel acht tot tien
keer op hem geschoten. Hij
werd in buik en borst verschil
lende malen dodelijk getrof
fen."
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM - De eerste
stormachtige sep.emberwind
na een lange hete zomer heeft
alleen op het water een aantal
mensen in moeilijkheden ge
bracht,
Op de weg ondervond het
verkeer alleen last van enkele
omgewaaide bomen, borden en
takken.
Dat laatste kon de Rotter
damse familie Van der Heide
in haar woonboot aan het Gor
delpad niet beamen.
Hun woonboot werd voor de
tweede keer dit jaar getroffen
door een omgewaaide boom en
liep opnieuw aanzienlijk scha
de op.
De woonboot was nog maar
net hersteld van de schade die
een omgewaaide boom op He
melvaartsdag had aangericht.
De gemeente Rotterdam had
daarvoor een schadeloosstel
ling verleend omdat volgens
de heer Van der Heide hij vele
malen had gewaarschuwd dat
de bomen langs het Gordelpad
ziekteverschijnselen vertoon
den en dus gerooid moesten
worden.
De bomen zijn nu echter nog
steeds niet gerooid
en tot wanhoop van de familie
Van der Heiden werd zater
dagmorgen hun woonboot op
nieuw getroffen. Of de gemeen
te opnieuw voor schadevergoe
ding wil opdraaien, is nog niet
bekend.
Op het water raakten verder
een aantal watersporters in
moeilijkheden. Zo verdronk de
48-jarige K. Maas uit Deurne
in België zondag op de Grint-
pias in het Zuidlimburgse
Eijsden nadat zijn zeilboot
waarschijnlijk als gevolg van
een rukwind was omgeslagen.
Vrijdagnacht redde de Am
sterdamse politie een 28-jarige
Amsterdammer, die zich gedu
rende drie uur aan de boei
Pampus-10 in het IJsseimeer
EN DAN OOK NOG:
[X- hele maand september foto van dia
9 13 cm van 1.15 voor 75 cl.
10 x 15 cm van 1.45 voor 95 ct.
NIEUW: DIXONS REUZEFOTO
18 X 24 CM
VAN 6.95 VOOR 2.50
47 Vestigingen in Nederland
Rotterdam Keizerswaard 11
Beijerlandselaan 2028
(Naast Kreymborg), Lijnbaan 79a,
W.C. Zuidplein hg 622
Dordrecht StatenpTein 41
Ridderkerk Geerlaan 1
Zwijndrecht Winkelcentrum Walburg
Gorinchem Piazza-Centre 72
mam
^Crrji&
had vastgeklamd nadat hij
zijn omgeslagen catamaran
niet meer kon bereiken. Zijn
maat wist zwemmend de kust
te bereiken en de politie te
waarschuwen. Met ccn heli
kopter werd de man uiteinde
lijk gered.
Op de Waddenzee raakte een
aantal zeiljachten in moeilijk
heden. maar deden zich geen
persoonlijk ongelukken voor.
Van onze verslaggever
ALE VAN DIJK
HILVERSUM De VARA-
tv-aktualiteitenrubriek Achter
Het Nieuws zal voorlopig niet
in één of andere vorm op het
tv-scherm terugkeren. Als het
VARA-bestuur vandaag een
bemiddelingsvoorstel van
PvdA-Tweede-Kamerlid Piet
Stoffelen goedkeurt, zal er
voorlopig ook geen alternatie
ve redaktie worden gevormd.
De onderhandelingen met de
redaktie van de vorige week
door het VARA-bestuur opge
heven rubriek zijn dit weekein
de heropend.
„Als deze bemiddeling faalt
zijn er alleen nog maar verlie
zers," zei gisteravond Stoffe
len, ook lid van de Raad van
Toezicht van de VARA, na de
Verenigingsraad het hoogste
orgaan van de linkse omroep.
Op het bemiddelingsaanbod
van de FNV is de VARA dit
weekeinde niet ingegaan.
Kern van het voorstel-Stoffe-
len is, dat er binnen twee we
ken een nieuwe, uitgewerkte
programmaformule voor Ach
ter het Nieuws moet worden
opgesteld. Er moet bovendien
een interim-eindredaktie wor
den samengesteld, die onder
leiding van het hoofd Actuele
Informatie VARA-tv. Jan Na
gel, moet komen te staan.
Zodra er werkafspraken zijn
gevormd en de redaktieleden
die hebben ondertekend, wordt
volgens het plan-Stoffelen de
werving van een nieuwe eind-
redakteur (opvolger van Joop
van Zij!) gestart.
AMSTERDAM Een 19-ja-
rige Italiaan en een Australiër
zijn gisteren dood aangetrof
fen in een woning aan de Am
sterdamse De Wittcnkade. Ze
zijn overleden aan het gebruik
van een te grote dosis heroïne
in combinatie met cocaïne.
JISP Voor zeker 100.000
gulden aan buitenboordmoto
ren en andere watersportarti
kelen is dit weekeinde gestolen
uit een watersportzaak in het
Noordhoilandse Jisp. De da
ders maakten voor het vervoer
gebruik van een bij de firma
geparkeerde bedrijfswagen.
Voor de redaktie van Achter
het Nieuws vormt Nagel nog
steeds het grootste obstakel bij
de beoordeling van het bemid
delingsvoorstel. De redaktie
wil in de interim-periode de
eindverantwoordelijkheid leg
gen bij meer personen. Voi
gens Stoffelen is dat niet no
dig, omdat niet Nagel, maar
uiteindelijk het VARA-bestuur
de eindverantwoordelijkheid
op zich moet nemen. Maar dit
laatste was ook vóór de escala
tie van het conflict al het ge
val.
Zodra de bemiddeling van
Stoffelen is geslaagd, zal hel
bestuur in zijn gedachtengang
de schorsing van de rubriek
ongedaan moeten maken.
Intensief telefonisch overleg
tussen alle betrokken partijen
in het conflict, dat al maanden
sleept, heeft dit weekeinde nog
geen aanwijzing opgeleverd,
dat de bemiddeling zal slagen.
VARA-voorzitter Albert van
den Heuvel is dit weekeinde
van vakantie teruggekeerd.
Ook hij neemt sindsdien aan
de beraadslagingen deel. Toen
het VARA-bestuur vorige week
het besluit tot schorsing van
Achter het Nieuws nam, was
de VARA-voorzitter daar niet
bij.
MAANDAG 5 SEPTEMBER 1S83
HAARLEM Mis
schien heeft het wel
even in de bedoe
ling gelegen van de
64ste verjaardag
van Raymond Wes
terling een de
monstratie tot defi
nitief eerherstel
voor "onze kapi
tein" te maken,
maar daar kwam
het zaterdag in de
Haarlemse HTS in
de verste verte niet
van. "Onze kapi
tein", eens de ge
vreesde 'Turk',
bleek een prima
feestvarken, die
vergenoegd felicita
ties en cadeaus van
de toegestroomde
commando's, para
chutisten, KNIL-
ers, stoottroepers
en mensen van de
Prinses Irenebriga-
de in ontvangst
nam. Die ontroerd
de ene KNIL-er na
de andere stoot-
troeper op beide
wangen zoende.
Die enthousiast in
de handen klapte
na elke mini-toe
spraak van man-
nen, die vooral ver
telden geen spre
kers te zijn. En die
tenslotte, getooid
met groene baret,
voor het eerst
sinds 33 jaar, da
mes en heren
de grijzende en ka
lende strijdmakkers
van weleer voor
hield dat het motto:
lijden is strijden
"op ons slaat". Dat
deed de medailles
op druk gedeco
reerde revers wel
even rinkelen!
Westerling sprak
voorts over "een
onvergetelijke
dag", maar waar
schijnlijk minder
onvergetelijk dan
vele dagen, die nu
allang achter hem
liggen en waarin hij
het schrikbeeld
werd voor velen. Zo
niet voor hon die
zaterdag naar
Haarlem waren ge
komen om in gezel
schap van de door
hen vereerde vech
tersbaas nog eens
herinneringen en
sterke verhalen op
te halen. Daar bleef
het bij. Geen de
monstratie voor
eerherstel "het
zou mooi zijn als
het het gevolg van
deze bijeenkomst
zou zijn zei éen
der organisatoren
en geen tegen-
demonstraties,
waarvoor een mo
ment werd ge
vreesd. Wel nee,
gewoon een ver-
jaarspartijtje van
een versleten
vechtstier. omringd
door de vergane
glorie van wat eens
de bloem der natie
was.
Ovaties iedere keer
dat zij optrad, de
enige éérste prijs,
het predikaat 'de
beste van altemaal'
en daarmee de
prijs van de stad
s-Hertogen bosch
en tot slot ook nog
de Erna Spooren-
bergprijs voor de
beste alt/mezzoso
praan dat haal
de de 32-jarige
Amerikaanse mez
zosopraan Judith
Malafronte (rechts)
binnen op het inter
nationale vocalis
tenconcours in Den
Bosch. In haar
schaduw boekte
toch ook de Rotter
damse Nellie van
der Sijde (links)
vee! succes: ze
kreeg een tweede
prijs bij de sopra
nen. evenals de
Bulgaarse Mila
BmÉMEBsm
Krustinova en de
Britse Alison Pear-
ce.
In de groep bas/
bariton waren er
tweede prijzen voor
Harald Bjorky uit
Noorwegen en
John Hancorn uit
Groot-Brittannië,
bij de tenoren wer
den geen prijzen
toegekend.
Van de 110 kandi
daten die dit jaar
aan het concours
deelnemen haalden
15 zangers en zan
geressen de (inale.
AMSTERDAM
Met een protest
concert in de Grote
Zaal van het Con
certgebouw stelde
Het Nederlands Ka
merorkest zich zon
dagavond teweer
tegen het voorne
men van de rege
ring om het enige
kamerorkest in ons
land na 27 jaar te
laten verdwijnen.
Als de plannen van
de landelijke werk
groep orkestenbe-
stel worden over
genomen. zal het
orkest samen met
het Amsterdams
Philharmonisch Or
kest en Het
Utrechts Symfonie
Orkest opgaan in
een groot operaor
kest ten behoeve
van de Stopera, het
omstreden opera
gebouw in de
hoofdstad.
Prominente solisten
traden tijdens het
protestconcert be
langeloos op voor
een publiek van
ruim 2000 fans.
Naast Ronald Brau-
tigam, Elly Amelmg
en Han de Vries
waren ook de or
kestleden Duncan
McTier (contrabas),
Herre-Jan Stegen-
ga (cello) en Jac
ques Kantorow
(viool) solist.
De meest bijzonde
re was echter Henk
van Ulsen, die
sinds hij in het Hol
land Festival 1980
Merlijn met het
NKO uitvoerde, een
bijzondere band
met het orkest be
zit. Van Ulsen: "Als
het orkest in een
operaorkest is op
gegaan. mag het
van de minister
met de mensen die
geen "dienst" heb
ben best blijven
spelen.
Dat worden dan al
die stukken uit de
klassieke en mo
derne literatuur, die
zijn geschreven
voor twee harpen,
twee tuba's, con
tra-fagot en bas
fluit".
Achter het orkesl
hing tegen het or
gel een spandoek
met de namen van
een groot aantal
Europese kameror
kesten. Daarover
zakelijk leider Wim
Eilander: "Elk land
heeft zijn kameror
kest. Nederland
mag zijn enige ka
merorkest. een en
semble van top
klasse. niet laten
verdwijnen. Dat or
kest moet zijn
30ste verjaardag
vieren".
Tijdens het tweede
deel van het con
cert droegen de or
kestleden witte
t-shirts met de op
druk "Dat moet
blijven". Dirigent
Antoni Ros-Marba
bleef echter in
stemmig zwart. Hij
heeft de begrafenis
van zijn orkest ken
nelijk al aanvaard.
Minister Brinkman
van WVC (wel uit
genodigd) schitter
de tijdens dit con
cert door afwezig
heid. Enkele Ka
merleden waren
wel gekomen.
DEN HAAG
Staatssecretaris
Van der Reijden
(Volksgezondheid)
voelt er niets voor
harttransplantaties
voor rekening van
de ziekenfondsen
fe laten uitvoeren.
Ook ziet hij er geen
heil in harttrans
plantaties in Neder
land aan te moedi
gen.
Van der Reijden
heeft dat de Neder
landse hartpatiën
ten-vereniging per
brief laten weten.
Deze had hem ge
vraagd de zieken
fondsen en particu
liere ziektekosten
verzekeraars juist
wél de kosten van
deze zeer dure
operaties te ia-
ten betalen.
De staatssecretaris
gaat binnenkort
nog wel de Ge
zondheidsraad vra
gen wat deze denkt
over de mogelijkhe
den en wenselijk
heden van hart
transplantaties in
eigen land. Omdat
in het buitenland
de kennis op dat
gebied ai zo ver is
gevorderd, ziet Van
der Reijden het zelf
niet zo zitten.
De vereniging van
Nederlandse zie
kenfondsen heeft
zich steeds op het
standpunt gesteld
dat verzoeken om
vergoeding van
harttransplantaties
moeten worden af
gewezen.
53*:
s«!