mm
foto's: BEN WIND.
Een week hing was het
weer 'oorlog'. Ameri
kaanse troepen met
groot materieel rolden
de Rotterdamse haven
binnen tijdens de NA-
VO-operatie "Refor
mer", de grootste naoor
logse legeroefening in
Nederland.
Een handjevol anti-mi
litaristen trachtte de
enorme legerkolonnes
tot staan te brengen.
Maar als olifanten den
derden de soldaten
langs de vredesmieren.
Is "Reforgcr '83" zo
maar een oefening of is
'tiet slechts een voor
proefje van wat ons
ystraks in echte crisis
tijd te wachten staat?
'De demonstranten die
Jin boeien geslagen en
pan de oren getrokken
^gefotografeerd werden
^afgevoerd, menen dat
er in oorlogstijd een
grotere dreiging uit
gaat van de kant van
de NAVO-bondgenoten,
dan van de Russische
beer. Een strategische
^bezetting van Rotter
dam en het Rijnmond
gebied sluiten zij niet
guit.
Wat is de huidige rol
daarin van het contai-
neroverslagbedrijf
Europe Container Ter
minus (ECT) en het
stuwadoorsbedrijf
Quick Dispatch? Dat
bij deze bedrijven al
jarenlang wapenover-
sdag plaatsvindt is be
kend.
Onkruit en de Vereni
ging van Dienstweige
raars beschikken ech
ter over sterke aanwij
zingen dat met name
bij ECT nucleaire wa
pens ons land in en uit
gaan.
Rotterdam leeft op een
1984
Realiteit
Verboden Toegang
Kernramp
oeneiru
Grootste
Controle
A m c rik au it se pa >t tser-
rnertuiaen dendemi Rot
terdam binnen. Ern tnr-
ko m.stii) spottkhr*r!<l mm
ven bezet huvciujcb'u tl
(onder)
bloemen voor
ROTTERDAM. meidagen
1345. Amerikaanse troepen be
vrijden de stad nadat de Duit
se nazi's zijn verjaagd. De fas
cisten zijn voorgoed versla
gen... Duizenden Rotterdam
mers verwelkomen hun Ame
rikaanse bevrijders met ge
juich en bloemen.
13 september 1983, de Rotter
damse Beatrixhaven. Zwaar
bewapende Amerikaanse mili
tairen rollen in pantserwagens
uit het VS-schip "Cyenus" de
Nederlandse wal op. De bevrij
ders van weleer zijn terugge
keerd voor de NAVO-oefcning
"Reforgcr *83" (een samen
trekking van "Return to Pur
ees in Germany").
Opvallend detail, nu bijna 40
jaar later: geen Nederlanders,
niet één Rotterdammer te zien
met een bosje bloemen om hun
bondgenoten te verwelkomen.
Zelfs mr. G.J.B. Hilterman,
Wibo van der Dinde en Joseph
Luns blijven op deze druilerige
koude dag liever thuis.
Wel aanwezig als "wel-
komstcomité'' is een groepje
verregende demonstranten.
Hooguit 50 jonge mannen eri
vrouwen begroeten de grim
mig uitgedoste Amerikaanse
militairen met kreten als "vui
le fascisten" en "Yankee, go
home." De betogers, leden van
de anti-militairische groep On
kruit, de Vereniging van
Dienstweigeraars, IKV Ban de
Bom, Vrouwen voor Vrede cn
Midden Amerika Groepen wer
pen een blokkade van mensen
lichamen op.
Door op de spoorrails of ha
venweg te gaan zitten trachten
de actievoerders de bulderen
de militaire kolonnes te stop
pen. Slechts enkele minuten
slagen ze in die opzet. Dan
grijpt een geweldige politic
macht in en wordt het „linkse
tuig" aan de kant geschoven.
Even later denderen de Ameri
kaanse pantserwagens als oli
fanten langs de vredesmieren.
ECT: "Alle controle op het
containervervoer bij ECT ont
breekt. Met name als het gaat
■>m verzegelde containers uit
Amerika, aangevoerd via de
United States Lines. Kr i-, geen
enkele Nederlandse instantie,
dus ook de douane niet, die de
zegels van die containers mag
verbreken en juist hierin kun
nen dus zowel nucleaire als
strategische goederen worden
vervoerd.
Het is ons bekend dat af en
toe de KCT-kade volledig
wordt afgezet door een gigan
tische bewaking .van Ameri
kaans iegerper.suncei. Hij dat
deel van de kade, nabij het
door de USL gehuurde gebou
wencomplex van de ECT aan
de Seattleweg, zijn volgens on
ze- zegslieden onderzeeers ge
signaleerd waaruit materiaal
wordt gehaald en ander mate
riaal wordt ingeladen." aldus
de antimilitarist.
tLeo Brouwers in "Verboden
toegang": "Over de opslag
plaatsen van ki rnwapens in
Nederland bestaan sterke aan
wijzingen Maar .'tof- die kern
-.vapens ons l.uid binnenkomen
is een geheim dat tot nu toe
vi-ei beter bewaard is Het zou
waarschijnlijk heel wat op
ia building veroorzaken als be
kend zou worden hoe kernwa
pens vervoerd worden.
Want dan zou misschien wel
blijken dat er heel wat mensen
langs de bi-treffende routes
wonen, veld meer dan in de
buurt van opslagplaatsen. In
West-Kuropa liggen duizenden
kernwapens opgeslagen Die
moeten af en toe worden nage
keken of vervangen. Een feit is
dus dat er regelmatig trans
porten van kernwapens plaats
vinden. Maar hóé: per schip,
per vliegtuig, tiver de weg*.'").
vervoer van kernwapens op
Rotterdams grondgebied blijft
een zaak van volstrekte ge
heimhouding. Ook de burge
meester krijgt er niets over te
horen." schreef defensieminis
ter Schollen in januari 1980
aan dc Rotterdamse gemeen
teraad.
Tot grote geruststelling van
de miljoenen mensen in het
Rijnmondgebied voegde de mi
nister daar meteen aan toe
"dat het uitgesloten is dat zich
tijdens opslag of transport een
kernexplosie zou voordoen."
I 'tOje
W0X
Deze week maakte ex-minis
ter Flobert Mr.Namara van de
fensie in Amerika nog bekend:
"Op 2-1 januari 19til stortte bo
ven Guld.sboro in de Ameri
kaanse staat Noord Carolina
een in moeilijkheden verkeren
de bommenwerper neer. Vlak
voordat het toestel te pletter
sloeg wierp h.-t vliegtuig twee
bommen van Ui megaton af.
fv-n van de bommen brak en
besmette d<- omgeving Smet
fgutomum
Rij de tweede bom voorkwa
men een parachute en een vei-
ligbeids.schakelaar dat er een
explosie volgde die 1800 maal
zwaarder zou zijn geweest dan
die van Hirosjima in 19-15."
Oftewel 1800 maal de vernie
tiging van 1800 Rotterdam men
in Neder),and.
Hoofddeel van de Reforger-
operatie is om te kijken hoe
snel Amerikaanse troepen in
crisistijd via Nederland naar
het gevechtsgebied in Midden-
Duïtsland kunnen worden ge
transporteerd.
En met crisistijd wordt be
doeld een mogelijke confronta
tie tussen Oost en West. of po
pulairder gezegd, een oorlogs
dreiging van de Russische
beer. Want zo liggen nu een-
maai dc strategische oorlogs
kaarten van de NAVO anno
1983.
Wc staan aan de vooravond
van het 'doemjaar' 1984.
Wordt Nederland weer be
zet? Niet door de al jarenlang
verwachtte Russen, maar door
Amerikaanse en Canadese mi
litairen en de Engelse troepen
van "Iron Ladv" Margaret
Thatcher.??
Rollen kernbommen via de
Rotterdamse haven Neder
lands grondgebied binnen.
Science fiction?
Wiert. John en Sjaak, leden
van de actiegroep "Pest Refor-
ger" en eerder deze week be
trokken bij de blokkade van
het Amerikaanse leger mate
rieel bij de Waalhaven, zeggen:
"Dit gcschetse scenario is voor
ons net zo reèel als een moge
lijke bezetting van Polen door
de Russen.
Sterker nog, we achten een
Amerikaanse bezetting van
West-Europa met een presi
dent als Reagan, een zeer be
dreigend toekomstbeeld. Van
daar onze acties in de Rotter
damse haven. We zouden het
echter ook gedaan hebben als
het om Russen ging...
We zijn tegen elke vorm van
militarisme vanwege de grote
bedreiging die er vanuit gaat.
We voelen ons echt bedreigd
door dit grote Amerikaanse
machtsvertoon. Nu zijn het
nog oefeningen, volgend jaar
kan het ineens menens zijn. De
Rotterdamse en de Rijnmond
bevolking hebben er geen weet
van op wat voor grote bom zij
leven."
Hoe zot
-■ die over deze problematiek
ook nauw contact hield met
HVV-rcdacteur Hans Hoff
mann -- "Eindelijk een hard
feit: van één schip, de "Ameri
can Ranger", staat vast dat
het minstens éénmaal kernwa
pens heeft aangevoerd, in 1973,
bestemd voor het Amerikaan
se leger in West-Duitsland.
Het schip is vui het Belgi
sche Zee-brugge naar het Euro
pese vasteland gevaren, waar
na de lading niet binnensche
pen is doorgevoerd naar de
BHD. Dat het enkel deze ene
keer kernwapens heeft ge
transporteerd. lijkt wel heel
erg toevallig. Ook doet het
schip de haven van Rotterdam
af en toe aan.
Begin 1982 duikt de "Ameri
can Ranger" plotseling op in
de Ecmshaven voor de aan
voer van conventionele muni
tie, uu- per trein ivia Gronin
gen. Zwolle, Arnhem) naar
Amerikaanse legerbasis in de
BRD wordt gebracht. Tijdens
een persconferentie levert dit
een onhandig optreden op van
premier Van Agt die de vraag
of de "American Ranger" ook
kernwapens vervoert, "noch
bevestigt, noch ontkent."
containeroverslagbedrijf ECT
boven water als het gaat om
de mogelijke aanvoer van
atoomwapens.
Daar is een aantal redenen
voor: het bedrijf zit zo in el
kaar dat zowel op de kade als
op de kantoren niemand een
overzicht krijgt van wat er
precies bij ECT gebeurt. Bij
Quick Dispatch en bij Kuhne
en Nagel, ooit ook genoemd als
kandidaten, is dit overzicht er
wel.
In de top van de KCT zitten
een aantal ex-marinemensen.
Tijdens "Pest Reforgcr" zijn
trouwens bij ECT ook weer
open containers gelost met
tank voertuigen.
Daarnaast staat ECT bekend
als permanent wapenoverslag-
bedrijf in containers. De Uni
ted States Lines opereren er
via hel Amerixaanse Military
Traffic Management Com
mand (MTMC) in Cap el le a/d
IJssel, een legeronderdeel dat
alle vervoer van Amerikaanse
ladingen wapens naar West-
Europa regelt. Bovendien
komt hij ECT ook twee keer
per jaar het USL-schip "Ame
rican Ranger" aan."
In het boek "Verboden toe
gang, kernwapens in Neder
land", schrijft Lou Brouwefs:
In 1980 schreef de Russische
biochemicus Medvedcv in zijn
boek "Kernramp in de Oeral";
"In 1957 ontplofte een opslag
plaats Van radioactieve afval
stoffen, g'-legen in een dichtbe
volkt gebied in de Sovjet-Unie.
Een zeer omvangrijk gebied
met een oppervlakte van bijna
drieduizend kilometer (vele
malers groter dan Nederland),
inclusief enkele grote meren,
werd hierdoor besmet.
Het gevolg was zonder meer
rampzalig: honderden mensen
werden gedood en duizenden
liepen stralingsziekten op.
hogget-,r.ger. spreken over een
spooklandschap zonder enige
begroeiing, ruim twintig jaar
later, is dit gebied levensge
vaarlijk." b
Maar gelukkig blijft het vol
gens ex-defensieminister
Scholten "uitgesloten dat er
ooit in het Rijnmondgebied
zich een kernexplosie voordoet
tijdens opslag of transport van
kernwapens."
Achtte defensie het tot voor
kort ook niet uitgesloten dat er
zich een explosie zou kunnen
v oordoen met een "doodgewo
ne oefenmijn?"
H.ms Hoffmann schreef op
11 december 1978 in HVV: "In
Nederland liggen ongeveer 200
taktische kernkoppen opgesla
gen. In totaal liggen er T.OOü
Amerikaanse nucleaire wa
pens in Europa - merendeel
op Duits grondgebied die
•■én of twee keer per jaar in de
VS "gecheckt" moeten wor
den."
Gaan ze per schip, per vlieg
tuig of over de weg? Of mis
schien toch wel onder water
per onderzeeboot via de Rot
terdamse havens? KCT mag
het weten...
Gevraagd naar commentaar
bij de ECT-directie was het
antwoord van de directiesecre
taresse steevast: "De directie
is in vergadering..."
Maar echt commentaar kan
de directie van ECT toch niet
geven, want: "De opslag en het
De grootste legeroefening,
ooit op Nederlands grondge
bied gehouden, is van start ge
gaan. Het oostelijk deel van
ons land. de omgeving van
Eindhoven, is een week lang
tot "oorlogsgebied" verklaard.
Aan Nederlandse kant doen
30.000 militairen aan Reforger
mee en aan Amerikaanse zijde
11.000 man. Wanneer deze troe
penmacht straks de Maas
oversteekt, richting Wcst-
Duitsland komen er nog 5.000
Duitse soldaten bij en 800 En
gelsen. De NAVO-oefening, die
op Duits grondgebied "Atlantic
Lion" heet, duurt voor de Ne
derlandse manschappen tot
het einde van deze maand.
i uvn aif.
Wiert, John en Sjaak: "Rot
terdam staat al jarenlang be
kend als een grote wapenover
slag-haven. Zelfs hebben we
sterke aanwijzingen dat er bij
ECT aan de Prinses Margriet-
haven nucleaire wapens wor
den overgeslagen."
Waarop baseren jullie datt
Wiert vervolgt over zijn aan
wijzingen van mogelijke nu
cleaire wapenoverslag bij
Wiert: "We hebben onze in
formatie van havenarbeiders
en van kantoorpersoneel.
Steeds komt de naam van het
