i
Vanno a Rotterdam per ui amim u nuu T
ma tornanoa casa con la bocca a
ArreStat° aJ™na tf
scom
i
m
e
Door BEN VAN HAREN en
WILLEM KLOPPERT
SAN REMO/ROTTERDAM Zo rap dat hij
zijn sigaar zelfs niet uit zijn mond kon nemen
^rd de Rotterdamse gebittenkonmg Bert van
jk kort geleden in het zonnige Italiaanse vakan-
:oord San Remo door carabinieri m de boeien
Islagen. Op last van een rechter uit Triest moest
mee naar Genua, de Olandesc die in 1980 naar
lie kwam en goud heeft verdiend aan de tand-
•ts-fobie van duizenden mensen. Het definitieve
de van het in 30 jaar tot kolossale proporties
^.tgegroeide Van-Wijk-imperium?
ifcNog maar enkele jaren geleden was "Gebitten-
piertje" serieus met vertegenwoordigers van de
erhcid en reguliere gezondheidsorganisaties in
slag over de financiering van Rotterdamse tn-
ïtutcn voor acupunctuur en klaar-terwijl
wacht-kunstgebittcn. Intussen staan echter de
s praktijkruimten ingerichte oude herenhuizen
n de Claes de Vrieselaan. de 's-Gravendijkwal
de Heemraadsingel te koop
Toch komen nog steeds als in Van Wijks bes-
jaren Italianen naar Rotterdam om zich een
[rothese te laten aanmeten. De deuren van Van
Vijks gebittenecntrales gaan ze echter niet meer
jh. Het Van-Wijk-imperium, dat beheerst lijkt te
livorden door een wereldwijde organisatie onder
leiding van "prof. dr." Kia Tong Fong, heeft vee
weg van een met meer te restaureren krot.
Evipan
De handel tan dr rijdende souvcmerivinkcl is teruggc
Jopen sind.s Bright Smile en andere vet>tiqingen van
Van Wijk m Rotteidam dc pootten geüoten hebben.
Familieleden
AngoscLadiu.no. ma
Sardegna. i
S9R
J f
fel:.?
Curacao
Ongelukken
Acupuncturist
Plaspillen
Dokter Fong
litgcteld
W j,
Bert van Wijk is geboren en
i Setogen m de kunstgebitten-
Al in 1953 bijvoor-
1/^beeW Bertje was toen acht
V jaar waarschuwde de In-
,vspecteur der Volksgezondheid
^t'SPL^adruk tegen de tanden-
«ommeme van zljn vader
Deze had een "Evipan-
t'i^rehiging opgericht, die ook
j Mn Bfelgie actief was Jean van
^TJk-stuurde er. zo blijkt uit
«t/tPfcb^kranteverslag, "geconstu-
tiifeoerae pseudo verpleegsters
(.y^hgajde huizen, welke zich uit
K&v'erf voor dienaressen der
volksgezondheid De door deze
dames geronselde patiënten
krijgen vervolgens bezoek van
een inspecteur, die de zakelijke
kwesties regeltDe Belgen
kwamen voor hun behandeling
naar Rotterdam
De ervaringen uit zijn jeugd
weerhielden Bert van Wijk er
met van in de voetsporen van
zijn vader te treden Van he
verlee werd hij 10 de grote
Rotterdamse kunstgebitten-
baas Althans zo presenteer
de hij zich graag
Het aantal bedrijfjes dat
zich op deze markt bewoog
was intussen enorm gegroeid
Wie van z'n tanden af wou kon
ook op andere adressen in Rot
terdam terecht dan bij het be
kende pand aan de Claes de
Vrieselaan
."De agenten die Van Wijk in
zijn riante verblijf aan de Ita
liaanse Cóte d'Azur kwamen
pppikken hadden zeer strenge
instructies Onder geen beding
mocht dc arrestatie van de
38-jarige odontotechmco mis-
lukken Van Wijk was ontmas
kerd als een van de drijvende
krachten achter een in heel
Italic operendc organisatie
'_vp.n malafide gebittenverko-
pers „Later kunt u altijd nog
naar een echte kaakchirurg,"
J.t;ek het motto van de prothe
se boeren te zijn Fong, die ook
gtfzocht werd. behield zijn vrij-
v néid Hij was net op tijd ver
stokken naar Parijs
Een zeer dure advocaat cn
sen ruime borgsom kwamen
PC aan te pas om Van Wijk
weer vrij te krijgen Hoewel
vrij' De vrijlating is slechts
voorlopige, hij mag Italië
niet verlaten Overwippen
aapr vrouw en kinderen in
Mtjnsheerenland is er voorlo-
'pif dus met bij, en ook moe
ders in Cagnes, op 50 kilome-
fcf-afstand aan de andere kant
van dc Frans-Italiaanse grens,
is onbereikbaar ver weg
"'Het ziet er bovendien naar
•uiLdat Van Wijk nog geruime
tijd m Italië zal moeten blij-
.fcéft. Hij zou zich namelijk niet
•beperkt hebben tot zijn gebrui
kelijke prothese-gescharrel,
maar een schuld van drie mil
joen gulden hebben opge
bouwd De schuldeisers zijn
vermoedelijk mafiosi. die zich
rnet^ de winstgevende zaken
zijn gaan bemoeien
Verbazingwekkend is dat
niet, want zelfs na een waar
schuwende advertentiecam
pagne van het Italiaanse mi
nisterie van Volksgezondheid
bleven de Italianen bij duizen
den toestromen Bij de boe
kingskantoren van Bright Smi
le stonden de mensen m de rij
voor hun "pijnloze behandeling
on gebit met levensgarantie".
Opvallend was wel de voor
name rol die familieleden van
„pionier" Jean van Wijk speel
den in het prothese wezeh De
gewezen tweede vrouw van
Berts vader bijvoorbeeld was
eigenaresse van instituut BTV
(Betere Tandverzorging), dat
ooit kon bogen op drie vesti
gingen Deze vrouw, Katharma
van Leeuwen Mcntz, bezat ook
Tandcnmstituut TI 100 aan de
Claes de Vrieselaan en Ventu
ra aan de Noordmolenstraat
Haar drie jaar jongere echt
genoot Henricus van Leeuwen
leidde Acudcnt vanuit het oor
spronkelijke Van Wijkpand
aan de Claes de Vrieselaan 15
Later ging deze ook als tand
heelkundige én tandtechnische
inrichting geregistreerde fir
ma naar de Hecmraadssingel,
waar TI 100, het Algemeen
Centrum voor Tandheelkunde
en Van Leeuwen onder eigen
naam praktijken openden
Berts echtgenote. Els van
Wijk-Muller (39), staat nu nog
bij de Kamer van Koophandel
genoteerd als directrice van
„Tandartsen Maatschap Rot
terdam" Zij voerde ook het bc
wind over Dr Dc Botr'i Tand
heelkundige Inrichting en Ei-
dent aan het Mathenesser-
plein Berts oom, Gerard van
Wijk, drijft van oudsher Dcnti-
lui aan de Hoogstraat
Bert van Wijk, kort voor het
einde van de Tweede Wereld
oorlog in het Duitse Wilhelms-
hafen geboren, raakte in zijn
jeugd internationaal georien
teerd Hij reisde rond in Duits
land en Frankrijk In zijn tie
nertijd vertoefde hij veel op
het bungalowpark Le Petit Pa
radis in Cagnes sur Mer, het
beleggingsobject van zijn va
der aan de Franse Riviera,
waarover zijn inmiddels 62 ja
rige moeder nu de scepter
zwaait Bertje leerde in dit
v lak bij het "belastingparadijs
3
Cnn u n miltnne r duf een
Incingiumtanila lire not
'ci portiamo uit poito m tre
ytorni II rimfttc a nuoio la
hm ca c lorna ui Italia cunun
kr.i luelio I cuate <Ji duv
,nm (a lncuriositi da un invcr
none puhhlicuana chv pro
metteva smaclianli soma con
un tapido ■.oceiorno a Rotter
Jam pli italwni sopraitutto ve
neti iiguri e lombardi telefo
navano al numero di Milano
Va grande trutfa e ininaia >.om
voeg orno a Rotterdam la cit
ta sede della c'm ca dove
avrebbc uvuto luoco 1 inter
vsfflt
Sejueiata Ij e iparra I )T
run I' 11 atuca dl den er i
partiva m cruppi d' cimiuan
,i!la volta dl Amsterdam pri
mi tappj del viaczi» della spe
rin/a devtmata ad mt-aneee
amaramente ParticoliR di
non vecondaru npo-tan/J J'
l, partema tl cliente doveva
iwre c 1 ac jlmcao a't-c ae
(.enlomila lire Arrivati ad
Amsterdam i naggiatot, uai
m"-"e aituj'a propno di Ironie
al j vlinica Secondo i pro
c-immi la t-3s(eria doveva li
,rsi I - e ani ml apev
sj iicle-t nvtriviia'niti
li pro-eai de'miiva ma viln
u-1 nrovvianrii voal itir -e
mcai dop»a varebbc o atiti co
stretn a r tare it viaeeio owu
mente rep! v indi) la aocs i
II eaa o c ^hr cone •'aan i
jnr-ut It i 1 c udtcl di 1 r at
mo'ti ovpiti della cl mea olan
Ccst n I s I SO 5 al I 1 VU
stretn r pe e-e I cspcncnia
na vcavo aa-no dovuto n
torrerc I vure di de it at
-"y her,met
nentemerte d do|ia*i p-nlun
eat d rteoerti odortoia'rici
vo-apietanente dive ai da
qu Ui P cve-tivanen-e con
cordati
Pvr i"iva e all arresto JlI
I ola- L*e g a.rn- a v -
tl cl en ll b'igad cel ore
Cvato p a vo te e
v nn.a a inrt—t-aC —a I a
r- invccc d pasaare
L -ropr c cure I rar a
tirato tjon le manette
tante it aan t*r t 1J
smile- e ancora aperU e fun
zionante i client .mzi armri
tc por"! epp""
di f rt li 1Pre
8it)
T- j
N«nno
-H
mJrn
1
a\
Italiaan at
ki anti n
nu lddi n di
am \tatu
a n Bi rt
i nn Wijk
nu t f tti
l< ttci s
Gebitten-Bertie is uitgeteld
n „„sr. JM-r fï <*■*■*-TT v - y - n, a r M I ap r T-," r
a,"4 tóL Vw, tv Jt
vev*u*Jiïtlt jftaa T.t V? M at i»SI Sa»
As
w f I
ZvW'h«Af
atsmi
Van Wijk
llfjt op af» -
i/apt n m I ta
in man r hi j
zijn Rotti r-
cla m se buur
man, di arts
K S Boi n,
stromt n de
Italianen
nog steeds
toe
Monaco gelegen oord mensen
kennen die precies wisten hoe
je de fiscus te slim af moet
zijn Met die kennis gewapend
ging hij later de oceaan over
In 1978 onthulde Het Vrije
Volk hoe Bert van Wijk de Ne
derlandse belastingen omzeil
de via het belastingparadijs
Curagao De tandtechnische in
richtingen Epu nn (voorheen
Evipan) aan de Claes de Vrie
selaan en Ei idinl aan het Ma-
thenesserplem werden geleld
door Jean tan Wtjks Dental
Holding NV, in 1971 opgericht
tn Willemstad met als enig
doel het vergroten van haar
vermogen De directie van de
holding lag m handen van de
eerste vrouw van wijlen Jean
van Wijk, mevrouw Geertrui
da Dorothea van Wijk Mac-
kenbach. Bcrts moeder
Doel van deze constructie de
(grote) winsten van de Rotter
damse gebittenecntrales van
Van Wijk als dividend naar
Curagao sluizen, waardoor in
Nederland aanmerkelijk min
der belasting betaald hoeft te
worden
Ook dat belasting ontduiken
had Bert niet van een vreem
de In 1957 al was zijn vader,
toen tevens directeur van dok
ter Boens Vacupan, gearres
teerd omdat hij de belastingen
miljoen gulden door dc
neus had geboord
Drie jaar eerder was Jean
an Wijk veroordeeld wegens
uitbetalingen van zwart loon
Het kon hem allemaal weinig
schelen, ook al bracht de belas
tingdienst op een gegeven mo
ment zijn bezittingen onder de
hamer De justitie had het toen
druk met de familie processen
en politic invallen volgden e!
kaar in die jaren in snel tempo
op
Bert van Wijk was van plan
"heel groot" te worden hoe
veel strijd hij daarvoor ook
zou moeten leveren met de jus
titie, de gemeente cn de Maat
schappij tot Bevordering der
Tandheelkunde Ongelukjes
konden natuurlijk gebeuren
maar daarvoor waren dan in
dc eerste plaats de artsen ver
antwoordehjk die in zijn in
richtingen werkten Zo had de
tandheelkundige K R (74) een
Rotterdamse journalist in 1972
zo snel aan een gebit geholpen
dat er later een zware kaak
operatie nodig was om de zaak
nog enigszins te herstellen
„Hoe lang doet u over het trek
ken van êcn gcbif" had de
rechter later gevraagd Drie
minuten en als het tegenzit
tien minuten luidde het ant
woord
Ook de dood van mevrouw
Gerrits van Delden 127) uit
Meppel, die m 1975 niet meer
bijkwam uit een narcose toen
ze bij Epivan "aan een gebit
geholpen werd" bleek onvol
doende aanleiding om Van
Wijk aan te pakken
Drie jaar later, in 1978, sloeg
Beit van Wijk naar alle kanten
zijn vleugels uit Hij belandde,
zoals het destijds omschreven
werd "m het wereldje van dik
ke automobielen, nachtclubs
en borreltafels, waaraan even
makkelijk gesproken wordt
over kunstgebitten, vermage
rtngskuren cn handel in zonne
banken als over acupunctuur
centra m Rotterdam. Berlijn
Munchen en Rome een abor
tusboot voor de kust van Italië
en oen kliniek voor celtherapie
in Zwitserland, en waar men
elkaar de hand boven het
hoofd houdt dan wel elkaar
openlijk laat vallen, al naar
gelang het uitkomt
Gebitten Bertje zag nieuwe
mogelijkheden Hij vond dat
hij te groot was geworden voor
zijn tandtechnische inriehtin
gen met extractie centrum en
wilde een eigen particulier
tandartsencentrum aan de
Vlasmarkt Om dat snel van
dc grond te krijgen - de ge
meente was immers bezig een
eigen Tandheelkundig Ccn
trum aan de Weslblaak op te
zetten koos Van Wijk voor
ssamenwcrking met do later
uitgewezen Cambodjaanse
v luchteltng dr Kia Tong Fong
Deze werd ook gepresenteerd
als de wereldberoemde acu
puncturist. die Van Wijks nteu
we onderneming het Acu
punctuurcentrum aan het Wee
na de nodige allure zou kun
nen geven
De nieuwe projecten liepen
vast, mede door onthullingen
in Het Vrije Volk van buiten
landse artsen en tandartsen
die met vette contracten naar
Rotterdam waren gelokt Zij
erkenden ook dat een verant
woorde medische behandeling
in beide centra met mogelijk
was
Een justitieel beslag op de
gehele inventaris van de Vlas
markt, op basis van het in
dienst hebben van Engelse cn
Ierse tandartsen zonder ver
gunning, werd nietig vt r
klaard Van Wijk opende
prompt enkele maanden 1 iter
opnieuw het centrum aan dc
Vlasmarkt, nu onder de naam
Tandartsenmaatschap Rotte r
dam Daar was voor miljoenen
aan apparatuur geplaatst en
om die rendabel te maken
haalde hij Franse tandartsen
naar Rotterdam en h( velde hij
zijn artsen van Evipan Ev i
dent over naar de Vlasmarkt
Daardoor werden dc instituten
aan de Claes de Vrieselaan en
het Mathenesserplein ge degra
dterd
Dat het Medisch Tuchteolle
ge tegen éen van de Evipan
artsen die de overstap maak
ten maatregelen nam wegens
een zodanige behandeling var
een 52 jarige Utrechtse dat de
vrouw later een kaakoperatie
moest ondergaan, stond Bcrts
plannen niet in de weg
De moneymaker startte
trouwens aan dc Vlasmarkt
ook met acupunctuur en begon
er een 'vcrmageringsafdeling
met spoedbchandeling via che
mische hongerstiünrs »n r>i
pillen
Na nog een wanhopige po
ging - goedkopt brillenhan
del in het onha ilbaar gebleken
Acupunctuurccntrum "van dr
B'ong aan hi t Weena trok
Van Wijk zich weer volledig
terug op de oude vertrouwde
basis aan de Claes dt Vriese
laan Daardoor kregen de ge
bittenmakers daar ook weer
b( voegde tandentrekkers bij
de hand
Dat was cmd 197') Een jaar
daarna werd in de Amerikaan
se stad Dover (Delaware i
Viapharm Ine opgericht, met
ren volgestort kapita il van
een miljoi n Amerikaanse dol
I ïrs (3 miljoen gulden) en dr
K 1 Fong als president dirct
tcur
FInkcle maanden liter ves
tigde Viapharm in Rotterdam
een filiaal Beheerder v in het
aan dc s Grav e ndijkw al (hoek
Sehic t baan straat ge v e s'igdr
bedrijf Bert van Wijk Hun
dtlsnaam Bright Smile Doel
het propageren van immediat
prothf ses zonder verhemelte
plaat
Volgens er n opgave van Bert
van Wijk aan de Kamer van
Koophandel in Rotterdam doet
vanaf 1 januari 1980 ook de
Tandartsen Ma.atsi hap Rotter
dam zaken onder de naam
Bright Smile
Die naam wordt m Italic ge
bruikt om met schreeuwende
reclame in de pers en op de te
levisie dutzenden te lokken
naar de gebittenfabriek van
Bert van Wijk Bijna dagelijks
kwaiTiin ze nut hussnn v nl
naar Roterdam
Het Italiaanse consulaat tn
Rotterdam werd in die tijd
overstroomd met klachten Er
verschenen daar landgenoten
die ontevreden waren over de
behandeling in de hotels en de
tandheelkundige instituten of
die in geldnood kwamen om
dit meer guldens gevraagd
werden dan in Italic was voor
gerekend Volgi ns een woord
voerder van het consulaat is
die klachtenregen begin dit
jaar opgehouden
Rond die tijd sloten ook de
filialen van BTV verdwenen
Ev idrnt en De Bocr's Tand
bic Ikundige inrichting van het
Mitlhc nesserplein en verliet
Acudent es het fraaie pand
aan d< Hecmraadssingel Me
vrouw Van Leeuwen Mentz
verhuisdf naar Noordwijk om
er de Tandenwinkel te begin
ncn Bert van Wijk en dokter
Fong openden in San Rcmo
en tandheelkundig instituut
•n ontwikkfldcn plannen voor
nog een inrichting in het Zui
ditaliaanse Ban
Aan de Claes de Vrieselaan
in Rotterdam stonden begin
deze w<ek ondanks alles nog
Italianen op de stoep Bert varï
Wijks buurman, dokter Kwen
San Boen heeft zijn Italiaanse
klandizie behouden De ver
koopster van het rijdende sou
v ermrw inkeltje heeft wel heel
wat minder klanten gekregen
Voor de ruiten van de Van
Wijkpanden aan de 's Gravcn-
dijkwal en de Claes de Vriese
laan hangen biljetten met de
tekst Pokt'.jkruimte tc koop
Tel 770303 - Na net draaien
van dat nummer horen we een
rouwenstcm aan de andere
kant, die meldt "Met Evipan
Die naam is jaren geleden al
gewijzigd in Epivan en vol
gens het handelsregister is dat
bedrijf eind 1978 opgedoekt
Van Wijk is uitgeteld, in ieder
geval in Rotterdam
