Dokters eii
Tf~ TfOME
_Jf SWEET HO-
AT KOMT
- f g TOCH ZEL-
ir'"f Jf DEN VOOR
Met /ij» pfcj; bruten"
Froucke
Stoeckart:
„Het is alle
maal teruff-te
voeren op
macht en on
macht."
Hoofdinspecteur J. Reints: „Van alle bemiddelingspogingen van surveillanten of wijkagentenis wei-
nig of niets terug te vinden in de politiestatistieken."
-• "V A AR OM
BLIJFT ZE
DAN BIJ
HEM I - De er
varing is dat vrouwen, ook al
OE DAN JE
MOND
,7 OPEN - Mis-
TlE doet
nou
ZOIETS
y~-\ E DOKTER
IS TOCH
0 Jf NIET
BLIND- De
AN DE PO
LITIE DAN
NIETS
DOEN
.1 i 't-it
r- Van on7.e verslaggeefster
MARIA EMONS
- M ME -- Als hij
-«*- thuis komt van
jzijn werk is het eten nog niet
Klaar. „Ik ben vanmiddag bij
Dora geweest en heb de tijd
niet in de gaten gehouden."
zegt zijn vrouw terwijl ze de
aaardappcls schilt. Vanuit de
•.huiskamer schalt de top-40
hem tegemoet. Hij pakt de
krant van de deurmat en gaat
pet muzikale lawaai tegemoet.
„«-.Doe dat klercding uit," ge
biedt hij zijn dochter die de
muziek gebruikt om haar beat-
balietpassen bij te houden.
Waarom?" is haar antwoord
'terwijl ze door gaat met snelle
heupbewegingen. „Omdat ik
-het zeg." Dochter geeft geen
sjoege. „Hoor je niet wat ik
zeg? Doe dat klereding uit. Ik
heb al genoeg lawaai an me
-kop gehad de hele dag."
„Ach man." De muziek gaat
zachter.
v „Is dat uit?" vraagt hij.
„Verdomme, ik mag ook
nooit wat." roept ze en draait
wild de knop om. „Zo ben je
thuis en het begint al weer. 'k
Zal blij zijn als ik het huis uit
ben."
„Wel godverdomme," hij
smijt zijn krant neer. „Ik werk
me het ieblazcrus om jou de
nieuwste kieren an je reet te
geven en jij weet niet beter als
-die stomme dansjes en het
•'huis uit willen. Wie denk je
^'eigenlijk wel dat je voor je
,'Jlébt, hè? En het vreten is ook
MPog niet klaar. Dat mens zit
'godverdomme liever met d'r
„vriendinnen te ouwehoeren
l.i,dap 'ns an d'r vent te denken."
,,Ach lui. kanker toch niet
zo," zegt dochter-lief en draait
ïde radio weer aan. Dat is te
veel. De deksel vliegt van dc
pan. De stoppen slaan door.
één stap is hij bij haar en
geeft haar een „kledder voor
d'r harses", zoals hij later za!
vertellen. Ze gilt boven de mu-
"zifik uit. Zijn vrouw komt uit
fle keuken aangelopen en be-
- gint in het wilde weg standjes
uit te delen, naar hem, naar dc
dochter. Die kan ook een klap
krijgen, Er worden verwijten
naar elkaar geschreeuwd, ge
scholden. Er .vallen nog meer
..klappen. Een enkele trap. Gil-
j- lea Huilen.
De buren bellen de politie.
De aardappels zijn gaar.
„Dc meldingen
wan onenigheid binnen het ge-
zin zijn frequent," zegt hoofd
inspecteur J. Reints van de
Rotterdamse zeden- en jeugd-
politie. Hoe frequent kan hij
"•echter niet zeggen, want het
Rotterdamse korps houdt geen
•cijfers bij. „De categorie ge-
1 weid-binnen-het-gezin komt in
onze overzichten niet voor."
Hij voegt er onmiddellijk iro
nisch aan toe: „De categorie
-fOut-parkeren wel. Maar daar
is dan ook een economisch be
lang mee gemoeid."
Alle bemiddelingspogingen
Vanwijkagenten zijn op de
dagstaten dan ook niet terug te
;:vinden. De keren dat surveille
rende agenten het heetst van
de strijd hebben gesust even-
•- min.."
..Alleen concrete delicten,
waarbij dus officieel een
kiacht i ingediend, en die we
floorgeven aan justitie, zijn in
'onze rapportage te achterha-
zegt Reints. „Voor I&62
zijn negentien geweldsdelicten
tegen vrouwen en kinderen, ge-
'plecgd door gezinsleden, door
gestuurd naar justitie." Hij
lacht wat schamper. „Dat zegt
dus alles over de zeefwerking
•rond.geweid binnen het gezin.
„van de trap gevallen" worden
snel aanvaard Vaak weten
huisartsen niet eens waar ze
op moeten letten bij klachten,
waarvan geweld dc oorzaak is.
Froucke Stocckart geeft een
voorbeeld: „In Utrecht was een
huisarts betrokken bij een
overlegsituatie over geweld
binnen het gezin. Zelf had ze
het nog nooit meegemaakt in
haar praktijk, zei ze. Enkele
weken later meldde ze. dat ze
het dagelijks tegenkwam nu 2e
weet waar ze op moet ietten."
Dokter C. N'. Roos. waarne
mend voorzitter van de Rotter
damse Huisartsen Vereniging,
heeft in zijn praktijk ook nooit
wat te maken gehad met ge
weld binnen het gezin. Hij be
twijfelt de resultaten van zijn
Haarlemse collega.
„Uiteraard willen wij wel
aandacht geven aan deze pro
blematiek. Van der Meer. van
de Rotterdamse GG en GD.
heeft ons ook daarom ge
vraagd. Het prooieem is al
leen, dat wij door erg veel ak-
tie- en belangengroepen wor
den benaderd, die allemaal
willen dat wij ons in hun speci
fieke materie verdiepen.
Drugsverslaving, vroege ont
dekking van ontwikkelings
stoornissen, alcoholisme, eu
thanasie, noern maar op. Daar
komt bij dat ons vak naast de
zuiver medische ook steeds
meer de psycho-sociale kant
op schuift. We willen ons best
bezighouden met mishande
ling. maar we moeten er de
tijd ook nog eens voor hebben."
Dat dat ook hard nodig is,
maakt hoofdinspecteur Reints
van de zeden- en jeugdpolitie
onomwonden duidelijk,
„Huisartsen iaten zich al te
graag zand in de ogen
strooien Vooral als het om in
cest gaat. Daarom kankert
mishandeling van vrouw en
kinderen soms jarenlang door
voordat er een aanklacht komt
bij politie of justitie. Dan is er
in de regel al zo veel verhard
en verziekt in zo'n gezin dat je,
als het om een kind gaat. al
leen over kunt gaan tot uit
huis-plaatsing."
In de huisartsenopleiding
aan Erasmus worden er pas de-
laatste jaren acht lesuren aan
seksualiteit besteed in het vier
de jaar van de opleiding. Er is
pas ingebracht dat ook sek
sueel geweid behandeld hoort
te worden. Het aantal lesuren
binnen de opleiding ligt echter
niet voor het grijpen.
■iniA.11 a
en niets over de omvang."
Hij is ervan overtuigd dat dc
omvang van gezinsgewcld ja
renlang is onderschat.
De Haarlemse huisarts G.
Thomassen heeft onlangs twee
maanden lang genoteerd hoe
vaak geweld in het gezin is ge
bruikt. Daartoe had hij een
speciale vragenlijst ontwor
pen, die mensen aan het praten
brengt. Bij één op de acht con
sulten tijdens zijn spreekuur
werd toen mishandeling van
gezinsleden gemeld.
In één van de drie van die
gevallen was er in het verle
den iangdurig mishandeld. De
ze cijfers komen overeen met
Amerikaanse bevindingen.
over gezinsgewcld te spreken.
Echter wel als feministe, en op
persoonlijke titel.
Machtshandhaving cn on
macht dus.
Mevrouw Stoeckart verdui
delijkt: ..Kijk naar onze slaap
steden. Er is bijna niets. Be
halve dan de zandbak, waar de
peuters in mogen spelen, met
de moeders eromheen om de
kinderen uit elkaar te halen.
„Nee Jantje, je mag niet
slaan." Maar wat Jantje dan
moet doen met zijn agressie
wordt niet geleerd. Daar kun
nen we zelf ook slecht mee
overweg."
„Aanvankelijk werd aange
nomen dat in lagere milieus
meer geweld voorkomt dan in
hogere. Dat is niet zo. Het ta
boe op lichamelijk geweld is in
hogere milieus zwaarder. El
kaar slaan wordt asociaal ge
vonden. Daarom wordt er in
die kringen minder over ge
sproken. Maar het is er wel.
Ook hoeft geweld zich niet al
tijd te uiten in slaan. Jennen,
elkaar tarten en vernederen is
ook geweld. Ais je echtschei
dingsverslagen doorleest kom
je in veel gevallen lichamelijk
of geestelijk gcv/cld tcrrcn
worden ze regelmatig in el
kaar geslagen, niet bij hun
man weggaan. Zelfs als ze van
huis zijn weggelopen en tijde
lijk onderdak hebben gevonden
in een opvanghuis, gaan mis
handelde vrouwen na een paar
dagen of weken weer terug
naar huis.
„Voor een deel is dat omdat
ze economisch afhankelijk zijn
van hun man," zegt Stoeckart.
„Bijstand is niet een echt al
ternatief. Bovendien was de
huisvesting tot voor kort een
groot probleem. Veel gemeen
ten vroegen een economische
gebondenheid. Dat is nu geluk
kig veranderd."
„Maar zeker zo belangrijk is
de mythevorming om het hu
welijk heen. Het wordt niet
van je verwacht zo maar je
man in dc steek te laten. Het is
geven en nemen, en overal is
wat."
Juist omdat mishandeling in
de regel geen brute krachtpat
serij is, maar voortkomt uit
onmacht, voelen zowel slacht
offer als dader van geweldple
ging in het gezin zich schuldig.
De spijtgevociens over het ge
beurde zijn meestal gToot.
Hoofdinspecteur Reints be
vestigt dat.
„Het geweld binnen het gezin
is soms ongelooflijk. Toch ho
ren we dan zo'n in elkaar ge
slagen vrouw zeggen: als het
maar voor een tijdje niet meer
voorkomt. Op maatschappelijk
niveau is het mishandelen niet
te tolereren, maar op het indi
viduele vlak zien we toch een
grote mate van acceptatie.
Datzelfde merk je bij het doen
van aangifte. Als we het
slachtoffer van mishandeling
vragen wat de bedoeling van
de aangifte is, dat ze rekening
moet houden met een rechts
zaak. boete, een mogelijke de
tentie van de dader, gaat de
vrouw aarzelen. Een straf op
mishandeling blijkt dan niet te
zijn gewenst. Het slaan moet
alleen stoppen. Mcesta! wordt
de klacht dan ingetrokken."
En het patroon van mishan
delen gaat door.
Stoeckart: „Je ziet het over
al. Zodra er opvanghuizen ko
men voor mishandelde vrou
wen en hun kinderen, stromen
ze vol."
handeling is bela
den met schaamte en schuld.
Men praat er niet gemakkelijk
over. Vrouwen doen liever een
zonnebril op dan hun dichtge
slagen ogen te tonen. Of een
coltrui aan. die dc wurgstre-
pen in de hals moet bedekken.
Ze twijfelen vaak of ze nou wel
mishandeld zijn. Geslagen? Ja.
Maar mishandeld? Dat is zo'n
groot woord. En hadden ze zijn
driftbui niet kunnen voorko
men? Ze weet toch, dat hij
graag in een net huls thuis
komt, cn dat het eten dan
klaar moet zijn?
Zijn de gewelddadigheden
van seksuele aard, dan is het
taboe zo mogelijk nog groter.
Voora! ais het om incest gaat.
Mondje toe. lijkt dan het de
vies te zijn. Voor meisjes is
weglopen vaak de enige moge
lijkheid om aan de seksuele
opdringerigheid van haar va
der te ontkomen.
Ook tegenover de huisarts
bewaren vrouwen en meisjes
meestal het stilzwijgen als het
om de ware aard van hun
klachten gaat. Of ze verzinnen
een smoes.
Van dc ruim negenhonderd
mishandeld' vrouwen, die af
gelopen ja r een tijdje in op
vanghuizen in dc Rotterdamse
regio heoben gewoond, bleek
het overgrote deel meerdere
keren met klachten bij de huis
arts te zijn geweest. De oor
zaak van hun klachten werd
meestal niet genoemd.
I* Froucke Stoeckart
kan er kort over zijn:. „Het
verschil in macht tussen man
nen en vrouwen, en tussen
ouders en kinderen is de oor
zaak van geweid binnen het
gezin."
Mevrouw Stoeckart. ooit een
kort jaar voorzitter van de
Rooie Vrouwen, i.s besluursas-
sistente van de Rotterdamse
wethouder J. H. Simons, cobr-
dinatiewethoudcr van Emanci
patie Zaken, en als zodanig lid
van de ambtelijke werkgroep
Emancipatie. Ze stelt nadruk
kelijk niet in die hoedanigheid
huisartsen vragen in de regei
ook niet naar de oorzaken. Ver
halen als „een keukendeurtje
tegen m'n oog gekregen" of
Een
ordinaire caféruzie is voor de
politie makkelijker op te los
sen dan een gezinsruzie. Ook al
slaat de man zijn hele huis
