Voor duizenden
guldens gestolen
Beheerder voor
migrantencentrum
Bouwspeelplaats
zoekt vrijwilligers
Brug afgesloten
Museumvrienden naar
'dromenland' Italië
Tekst en foto's
Hanny Rennen
en Tornde Geus
'.Afrika, van.de ande
re kant bezien," Is de ti
tel die Hanny Rennen
en Tom de Geus zelf
meegeven'aan hun ver
haal. Het is alweer een
dik half jaar geleden
dat Hanny ontslag nam
als coördinator van de
Stichting Maatschappe
lijk Werk in Schiedam.
Met Tom, haar vriend,
besloot ze de gok te wa
gen en een zeker en
welvarend bestaan in
te ruilen voor een
avontuur: een trek
tocht, zonder vastom
lijnde route, door Afri
ka. Een - jaar rondtou-
ren en maar zien wat
ervan komt. Onlangs
ontvingen wij een reis
verslag van het duo
(Hanny en Tom zijn nu
in Ghana)Vandaag
plaatsen wij daarvan
het eerste deel. De reis
naar Ghana; via Tune
sië, Algerije, Niger en
Togo. Een eerlijk ver
haal van twee wester
lingen, die de directe
confrontatie met de
Derde Wereld vol vra
gen en twijfels onder
gaan.
Niger
Droogte
kaartje van
Afrika
Zandstorm
Kolonie
Hanny Ren
nen en Tom
de Geus
Smijten met geld
Impressies
van de trek
tocht van de
twee Schie
dammers
door het noor
delijk deel
van Afrika.
Het echtpaar Zuidgeest
AUIImM.
ALGERIJE
ItOYFTC
Soedan;
[TANZANUL
ANGOLA
HET VRIJE VOLK
Schiedam
'ZATERDAG 4 ME11935
Half september vorig jaar
vertrokken we uitSchiedam.
Met; onze «elf verbouwde Mer
cedes 207-bus; op naar Afrika.
We hadden toen zo'n tien
maanden, in het'verschiet om
te: avonturieren. Het idee was
om al trekkende door moeilijk
begaanbare landschappen een
andere kant van de wereld te
zien. Andere volken, totaal an
dere culturen, klimaten en pro
blemen daagden ons uit. Ook
de spanning om te ervaren of
wé als westerlingen voldoende
inventiviteit zouden hebben
om onzekerheden en. confron-:
taties mét. onbekende middelen
aan zoudén kunnen.
We zitten nu in Ghana aan
de Westkust van Afrika en rij
den zpndér voorruit Heerlijk;
zo)is; natuurlijke v airconditipfs
nirig tijdens het 'rijden! Maar;
problematisch - om aan een
nieuwe ruit te. komen. Onder;
delen voor dit type auto hebr.'
ben ze hier nergens. Als wé dat
hadden geweten waren we met
een ander type gegaan.
Een hele; tijd brachten we
door in Tunesië en Algerije,
voornamelijk in bet woestijn-
gedeélte. Onvergetelijke herin
neringen hebben we daaraan.
Het was heel indrukwekkend
om door honderden kilometers
zand te rijden. Daar heb je nog
échte stilte en rust Heerlijk.
Maar ook een beetje eng. We
zijn er zo klein en kwetsbaar.
We voelen ons heel afhankelijk
van de auto. In het begin heb
ben we heel wat zand geschept,
gezwoegd en gezweten om de
auto uit te graven. Een enkele
keer waren we na uren zand
schéppen bijna ten einde raad:
de auto zakte almaar dieper en
dieper in het zand. Als uit de
hemel geroepen kwam er toen
een landrover langs. Met ver
eende kracht lukte het daarna
weL Als het erop aankomt
helpt iedereen iedereen in de
woestijn. Het kan.ccn kwestie
van leven of dood zijn.
Een Algerijnse woestijngids
vertelde later dat er het laat
ste jaar altijd nog 74 mensen
dood waren aangetroffen. We
weten nu dat "woestijn-rijden"
vooral een kwestie van erva
ring en goed kijken is. Nadat
we goed door hadden dat we
echt maar een heel klein beetje
lucht in de banden moesten la
ten hadden we nauwelijks pro
blemen meer met inzanden.
En we hadden geleerd de zeer
zachte stukken zand op af
stand te herkennen en daar
niet in te rijden, maar zo mo
gelijk omheen.
Van Algerije reden we zo Ni
ger in, één van de Sahellanden.
Midden in de zandvlakte moes
ten we echt zoeken om de
grenspost te vinden. Swingen
de en lachende negers deden
er de controle. Ze zetten gelijk
de cassette-recorder aan in de
'In de woestijn ben je
klein en erg kwetsbaar'
auto. Een verademing vergele
ken: bij i het strenge Islamiti
sche gedrag van de Algerijnen.
Het; leek wel alsof de Islam el
ke luchtigheid en vrolijkheid
verbiedt. In Niger zagen we
gelukkig weer alle vrouwen
yrij op straat rondlopen; kleu
rig gekleed en blote schouders.
Dit was ondenkbaar in Alge
rije, waar de, meeste vrouwen
«waar. gesluierd als schichtige
schimmen langs glé lemen mu
ren snellen;.; .«S?
Later moesjén we echter
concluderen dat de positie van
vrouwen' In- Niger, en ook In
Burkina Faso. Togo en Benin
ook niet' benijdenswaardig is.
Dit zal wellicht nog voor meer
landen gelden, maar daar wa
ren wij niet. Overal zien we
hardwerkende vrouwen. Zij
zorgen voor dé wateraan voer:
vaak één hele klus, want het
water wordt met; teilen op het
hoofd, meestal van ver, elke
dag gehaald. Voor de aanvoer
van brandhout, de bereiding
van het eten en de verzorging
van de kinderen. Daarnaast
hebben vele vrouwen een eigen
stukje land, waarop ze yams
(een soort aardappel), mais,
uien: of gierst verbouwen. In
ieder geval produkten voor
eigen gebruik en voor de ver
koop op de markt. De mark-
topbrengst van deze eigen
stukjes land Is voor de vrou
wen zelf. zodat ze op die ma
nier enige economische zelf
standigheid hebben. Dit is een
belangrijk voordeel van de tra
ditionele verhoudingen boven
het, uit het westen, geïmpor
teerde gezinsdenken, waarbij
de vrouw economisch afhanke
lijk is gemaakt van de man.
De mannen in dit deel van
Afrika houden zich vooral be
zig met het hóuden van vee (in
de Sahel). het slachten, me
taal- en leerbewerking en het
werk met de "machete": het
kappen van hout en bomen
(ten zuiden van de Sahel). In
de traditionele verhoudingen
geldt voor mannen nog sterk:
hoe meer vrouwen, hoe meer
aanzien en hoe meer werk er
verzet kan worden. Volgens ve
len wordt dit echter steeds
minder. Meer kustwaarts zien
we ook steeds meer mannen op
het land en op de plantages
werken. De loondienst-verhou-
ding treedt daar in de plaats
van de traditionele produktie-
verhoudingen.
In Niger werden we vooral
geconfronteerd met de gevol
gen van de droogte. Bij de
grens begon het al. Daar zat
een vluchtelingenkamp met
zo'n 6.000 mensen. Algerije
zorgt er voor tenten en voed
sel. Langs de route tot Agadez
zagen we veel uitgemergelde
en dode kamelen en ezels. Her
en der zaten er langs de kant
van de weg mensen om water
te bedelen-
Het grootste veehoudende
Toearog-volk, wat eens met
kamelen-karavanen woestijn
handelsroutes' beheerste, is
hier. tot de bedelstaf gedoemd.
Ze zien er ongezond en heel
mager uit. We vragen ons af
waarom deze mensen hier in
gódsnaam blijven zitten. Je
kunt toch niét leven van het
toevallig gekregen water van
die ene auto die die dag langs
komt en bereid is te geven?
Dat is toch gewoon gaan zitten
wachten op je dood?
En toch gebeurt het in dit to
taal onleefbaar geworden ge
bied. De paar struiken die er
staan zijn geheel kaalgevreten
door kamelen en al het dorre
hout is door mensen gekapt
om er vuurtjes van de stoken.
Dit kappen van al dat hout Is
een probleem wat we In heel
de Sahel zien. Zolang mensen
dit zo massaal (moeten) blij
ven doen draagt dit alleen
maar bij tot een snellere woe
stijnvorming. Het gebied
droogt sneller uit. De wind
krijgt steeds meer kans om
met het zand te spelen en nieu
we plantjes hebben geen tijd
om te groeien.
Wij hebben een paar weken
zandstorm meegemaakt. Er is
dan geen houden aan. Hele
zandbergen verplaatsen zich.
We voelen de ellende van deze
mensen en schrikken als we
merken dat kinderen ons afval
stelen. We voelen onze bevoor
rechte positie en zijn blij dat
we in Nederland geboren zijn.
maar we weten ook dat het
niets opschiet om hier voor
suikeroompje te spelen. Als de
ze mensen hier willen blijven
wonen zullen ze dat op een
zelfstandige manier moeten
kunnen, want uiteindelijk kan
een volk niet leven van "de
geer.
Van een Nederlandse non
hoorden we dat de regering
van Niger voor het verstrek
ken van voedselhulp e.d. eist
dat de Nomaden zich ergens
vestigen en overschakelen op
landbouw. En wie dat niet wil
krijgt niets. Dit lijkt heel hard.
maar op de middellange ter
mijn gedacht is dit wellicht de
enige aanpak mét perspectief.
Of de regering dit echt kracht
dadig aanpakt, is ons niét zo
helder geworden.
Zo hoorden we meerdere
malen dat de regering van Ni
ger zich voornamelijk bezig
houdt met het vergaren van al
le ontwikkelingshulp,; Dit - als
antwoord op onze vraag wat
de; regering voor: haar land;
doet. De élite; 'die' zich daar
mee bezig houdt, 'zorgt ec wel
voor dat ze zelf - niets tekort
komt. Het is overduidelijk dat
van "iets krijgen" geen land
beter wordt. Corruptie blok
keert heel veel.
Daarnaast zijn er ook een
hoop onzinnige ontwikkelings
hulp-projecten. Een klein voor
beeldje. Wé waren bij een
Amerikaanse vrijwilliger, die
voor 2 jaar in een dorpje bij
een meer zit in het midden van
Niger. Hij had er als taak de
redenen van de stagnerende
visgroei te onderzoeken en na
te gaan hoe de visopbrengst
van het meer te vergroten zou
zijn. Daartoe onderzocht hij de
vissen en de kwaliteit van het
water. Hij kon niets bijzonders
ontdekken.
Na drie maanden had hij in
de gaten met een., onzinig
vraagstuk bezig te zijn. Wat
was er aan de hand: zijn chef,
een man uit Niger, gaf de vis
sers zo nu en dan toestemming
om met grotere netten dan
was toegestaan te vissen, op
voorwaarde dat hij de helft
van de extra vangst zou krij
gen. Op deze manier worden
ook ontwikkelingshulpcentjes
over de balk besmeten.
Bekend is ook de miskleun
om, ter bevordering van de
eigen voedselvoorziening, stuk-,
jes landbouwgrond aan echt
paren te geven, op naam van
de man. Typisch westers ge
dacht. De mannen deden niets
meer, streken het geld op, de
vrouwen moesten hard werken
op het land en verloren hun
economische - zelfstandigheid.
Geen wonder dat de vrouwen
er de brul aan gaven en terug
naar hun eigen dorpen gingen.
Ze gingen er Immers alleen
maar op achteruit.
We raken er steeds meer van
overtuigd dat deze landen voor
hun problemen hun eigen op
lossingen moeten zien te vin
den en dat het Westen zich
daar vooral niet te veel mee
moet bemoeien. Het Wésten
zou beter kunnen beginnen .met
deze landen niet meer voor het
eigen economisch voordeel te
gebruiken. In West-Afrika
geldt dat vooral voor Frank
rijk.
Zo is Niger dan wel geen
Franse kolonie meer, maar
eigenlijk maalct dat niet zo'n
verschil. Van de grote ura-
niummijn, Nigers belangrijk
ste inkomstenbron;in Arlit is
51 procent in handen van de
Fransen tegen 49 procent van
Niger. Zo is het ook met de
banken in Afrika. 21e heten heel
fraai "banque d'Afrique",
maar ze zijn helemaal niet ih
handen van Afrikanen,maar
van de Fransen.
In Togo maakten we mee dat
er een week was van de
vriendschap tussen Togo en
Frankrijk. De hoofstad. Lomé.
was vol spandoeken gehangen:
"Vive La France", "Vive Lc
President Francois Mitter-
rand" en dergelij ke. Er werd
een militaire parade gehouden,
inclusief Franse para's en de
hele dag defileerden groepen
soldaten, vrouwen en kinderen
voor de president en zijn Fran
se gasten. We hoorden dat elk
bedrijf verplicht is voor een
dergelijke défilé een afvaardi
ging te sturèn. Een geldver
slindend en waanzinnig gedoe,
waar geen Togoiees op vooruit
gaat "3;
Van de- andere kant hebben
we ook vaak gezien dat deze
landen lonken naar de Wester
se consumptiemaatschappij.
Overal zagen wij dure. voor de.
bevolking, haast onbetaalbare
importprodukten, die de eigen
inlandse produkten verdrin
gen. Jammer, want hierdoor
maken deze landen zicb al
maar afhankelijker.
Volgende week deel 2: Ver
blijf in Ghana V
Van onze verslaggeefster
JOLY VAN 'DER SPEK
SCHIEDAM "Het is net een
droomwereld. Al die schitte
rende kastelen en kerken.
Prachtig. Prachtig,"je kijkt je:,-,
ogen uit." Mevrouw Zuidgeest,
penningmeester van de Vereni
ging van Vrienden, weet vaak
„niet wat ze ziet" tijdens de
excursies van de museum-
vrienden. Dit jaar gaat de héle
club naar Florence "Firen-
ze" voor de Italianen.
Vierenveertig mensen stappen
maandag in de bus om via
München af te zakken naar
Florence. De kunstliefhebbers
zullen'verschillende musea,
kerken, tuinen; bruggen én pa
leizen bezichtigen. Vooral oude
kunst komt aan bod, maar er
is ook de mogelijkheid een Co-
bratententoonsteliing te bezoe
ken „Maar daarvoor hoeven
we niet helemaal naar Floren
ce, want er zijn schilderijen bij
uit óns eigen Stedelijk Mu
seum", vertelt Mevrouw Zuid
geest die samen mét haar man
en de rest van het bestuur de
reis op poten zette.
De club van vrienden telt meer
dan vierhonderd leden en or
ganiseert naast concerten jaar
lijks een grote.excursie. P.
Zuidgeest, secretaris van de
Veréniging: ;,Het bégon met
een bezoek van kunstliefheb
bers uit een partnerstad van
Schiedam: Vienne in Frankrijk.
Zij waren hier drie jaar geleden
met historische opgravingen
uit'hun stad en nodigden ons
uit bij henïangs te komen Dat
hebben we gedaamen dat zijn'
weblijven doen", aldus de se
cretaris. I- -
Hele boeken hebben ze al
doorgeworsteld. En met hen
de tweeënveertig anderen. De -
kéart wordt uitgelegd. "Hier op-
de piazza d'Signoria gaan we
ons eerste kopje koffie drin-
kén", verzucht de penning-
meestér,„daar kun je de sfeer
van Florence proeven." Haar
man vult aan: ^.Natuurlijk gaan I
we naar de Ponte Vecchio. de
oudste brug van de stadwaar -
kleine winkeltjes ingebouwd 7»
zijn." Het bestuur heeft geen
dagdeling gemaakt voor het
bezoek aan de stad. iedereen
wordt vrij gelaten om te gaan
en staan waar hij of zij wil.
Eerdere excursies die de vrien
den maakten waren naar En-
geland en Frankrijk. Lyrisch
daarover vertelt Mevrouw 2
Zuidgeest: „Ik heb in een mar
meren stoel gezeten door de
Romeinen gemaakt en een 'I
marmeren beeld aangeraakt
dat jaren in de Rhone had ge
legen. Dat is fantastisch. Punt-
gaaf." De vrienden betalen
voor de reis ruim denierihon-f
derd gulden.; „En dat is echt
niet duur voor dertien dagen",
verdedigt de penningmeester
terwijl ze opstaat om een fol-
dér te halen. „Hier, academi- ;-
sche reizen voor twaalf dagen:;
3200 gulden."
De kunstkameraden gaan een;-
dag naar Pisa om de scheve
toren en de Domkerk te bekijf
ken. tn Lucca, een middel-
eeüwse stad, wordt een wan-'
deling gemaakt. De vierenveer
tig kunstliefhebbers hebben de
beschikking over een bus en
bestuurder. „We hebben spe
ciaal Órn dezelfdë chauffeur als
vorig jaar gevraagd, een gezel
lige vent"' De vrolijke chauf- -
feur brengt de vrienden op 18
mei terug....;.,
SCHiEDAM—Het sociaal
educatief centrum voor mi
granten aan de Parkweg mag
een beheerder aanstellen voor
twintig uur per week. Een ver
tegenwoordiger van het minis
terie van WVC zegde toe dat
de financiën voor deze mede
werker beschikbaar komen. De
mededeling werd gedaan bij
de officiële opening van het
centrum die gistermiddag een
enorm aantal belangstellenden
trok. Zo'n honderdvijftig men
sen keken toe hoe wethouder
Luub Hafkamp (welzijn) en B.
J. W. Bothe van het ministerie
de naam van het centrum ont
hulden.
't Parkweg heet het centrum,
een naam die door de migran
ten zelf werd bedacht. Zo op
hel Oog is de naam voorzien
van een verkeerd lidwoord.
Legt men de klemtoon op de
laatste lettergreep dan blijkt
de naam te slaan op het park
dat vroeger op de plaats van -
het schoolgebouw heeft gele- -
gen en nu inderdaad "weg" is.'
Wethouder Hafkamp toonde
zich verheugd met de ministe-
riële toezegging voor een "hal-
va" beheerder. In zijn toe-
spraak had hij het gebrek aan
een dergelijke beroepskracht
al onder de aandacht ge
bracht.
De officiële opening, die volgt
op een eerder gehouden Open
Huis, werd verluchtigd met een
optreden van een volksdans
groep. De bezoekers konden
vervolgens een rondleiding;
krijgen door het pand dat on
dermeer diverse leslokalen en
een vergaderruimte heeft.
SCHIEDAM Een automobi
list uit de Donker Curtiusstraat
is gedupeerd voor zo'n twee
duizend gulden. Onbekenden
braken zijn geparkeerde auto
open en namen een zonnebril
en een stereo-installatie mee.
Vermoedelijk wisten zij met
een valse sleutel één van de
portieren te openen.
Uit een schoenenwinkel aan de
Broersvest verdwenen vijf kof
fers, twee truien en enkele
schoenen met een gezameiijke
waarde van ruim tweeduizend
gulden. De daders hebben zich
waarschijnlijk in de winkel in
laten sluiten. v
SCHIEDAM De bouwspeel
plaats in Schiedam Noord, die
op 19 juni weer open gaat,
zoekt enkele vrijwilligers. Deze
moeten minstens twee ochten
den of middagen in de week
op de plaats aanwezig zijn om
de naar schatting tachtig kin
deren die er dagelijks zullen
komen te begeleiden. De
bouwplaats telt nu een be
roepskracht en twee vaste vrij
willigers.
Behalve het timmeren van
hutten en winkeltjes worden er
op de bouwspeelplaats activi
teiten en als vlaggenroof, cir
cusmiddag en een indianen-
feest georganiseerd. Mensen
dié zich op willen geven als
vrijwilliger kunnen telefonisch
contact opnemen met de
SSSN, 70.12.67.
SCHIEDAM De Westerha-
venbrug zal de komende week
twee nachten voor al het ver
keer worden afgesloten. Dit in
verband met reparatiewerk
zaamheden. in de nacht van
zes op zeven en van zeven op
acht mei kan het verkeer dé
brug van half één 'nachts lot
half zes 's ochtends niet pass»
ren. Het verkeer wordt omger„
leid via de Willem de Zwijger--
iaan. Havendijk en de Lek-
straat. De route is aangegeven
met oranje verwijsborden.
