n
Bot-Don:
ven
1
m
„We moeten eens
wat terug doen"
Bloemslerkunst
in Vijfsluizen
Nieuwe commandant
met vrije volk
life*
l
Verkeersplan centrum
deze week Ingegaan
I
mm
MUSSS
^Van onze verslaggever
BART VAN LEEUWEN
SCHIEDAM Ergens
^tussen een leeg gat- en
H£ totale vrijheid. Maar
53ioe dan ook: in Schie-
ISdam. Zo luidt de toe
komstverwachting van
SEïtn van Schijndel (58),
k ex-Gorzenaar, ex-
^§VV'er en met ingang
^van morgen ex-direc-
Jeur van het Gemeente
lijk Woningbeheer. Al-
keen in vertrouwen wil
^;hij de motieven voor
;zijn Vervroegde Uittre-
j^ding vertellen, té per
soonlijk en misschien té
^emotioneel als hij die
Vindt voor het grote pu
bliek. En hoe het nu
--verder moet? "Och
•Deze week was hij nog
een vriendelijke direc-
-teur, indien nodig zake-
-«nlijk, en ambtelijk be
scheiden. "Tja, daar zal
ik nu wel niet onderuit
komen, hè?" antwoord
de hij op de vraag of
onze fotograaf hem
mocht portretteren. De
ontmoeting voor een ge
sprek vond plaats in
een kantoor, dat op en
kele tafels en stoelen na
volkomen was leegge
haald. Het bleek echter
niet het zijne te zijn,
rnaar dat van zijn voor
malige mededirecteur
Kulik, wiens vacature
nooit is opgevuld.
Schilderwerk
4?n-"
X CI7
Lawine
Jan van Schijndel, mor
gen directeur-af bij Ge
meentelijk Woningbeheer:
"We zijn geen sociale
dienst." InzetWoningbe
heer en renovatie (foto
Lorentzstraat)"Onze
jongens moeten blijven
praten en uitleg geven,
want de huur moet wet
hoger." (Foto's: ED EG-
GERMOND
Reserve
Opvolger
De medewerker van de aannemer op de wagen lijkt
ook niet echt gelukkig met de blauwe borden niet,
witte pijlen die op diverse plaatsen in de Schiedam
se binnenstad zijn neergezet.
s
Lieda Bot-Don: "We zitten op de kentering".
"-Het beheersapparaat van
10.000 Schiedamse woningen
buist in een sloopwijk. De 70
medewerkers van Gemeente
lijk Woningbeheer bevolken
een kantoortje aan de buiten
rand van de Brandersbuurt.
-Door de Noordvestgracht
-schijnbaar geïsoleerd van an-
'dere gemeentekantoren aan de
's Gravelandseweg. "Je moet
flink omlopen als je even bij
een andere dienst op bezoek
gaat. Behalve van de winter,
toen konden we over de
gracht," glimlacht Jan van
Schijndel.
Iets meer dan dertig jaar
heeft hij met hulzen te maJten.
Vooral met de financiële kant
-daarvan, want dat is zijn spe-
"Cialiteit sinds hij in 1943 bij de
-afdeling financiën van de ge-
meente Schiedam in dienst
trad. In '78 bereikte hij de top.
"Ik heb absoluut nooit ver
wacht dat ik ooit eens direc
teur zou worden. Het is het
ouderwetse bewijs dat als je
ergens lang blijft zitten, dan
kom je vanzelf hogerop. Ik
kwam erin toen een gestage
groei aan de orde was. Als je
eenmaal in die stroom zit, kun
je het meehebben."
Van Schijndel heeft als di
recteur zijn handen vol gehad
aan woningonderhoud, woning
verbetering en renovatie. Ook
heeft hij precies de periode
m.meegemaakt waarin de econo-
^•Tnle in Nederland hard terug-
an3ublde. met als gevolgen: sttj-
£*gende prijzen en dalende inko-
■r»»iens. Eén van de gevolgen
ïSroor Woningbeheer: van de bé-
«grote jaarlijkse huuropbrengst
Z van 42 miljoen gulden is 1,5
e miljoen oninbaar.
^^"Volkshuisvesting staat te-
**genwoordig flink in de belang-
isJ&eiling, vooral door de proble-
—men die mensen hebben met
ÜSJjb woonlasten. Vroeger .was
*«dat veel minder. De mensen
*38>erden wel als ze een huur-
■verhoging kregen, maar ze
Ilifilktcn het. Er is nog een ont-
<"*wikkeling. Woningbeheer was
«ÜVroeger wat schilderwerk en
^*cie daken bijhouden. Maar een
*ipaar jaar geleden is de nood-
£*aaak om huizen te verbeteren
«..en te 'renoveren ontstaan. Ook
~vvorden hogere eisen aan het
«'woongenot gesteld."
Hoe heeft u het dertig jaar
ZmMtgehouden bij Gemeentelijk
Woningbeheer?
Van Schijndel: "Ach, Je bent
erin opgenomen. Ik ben ook
een echte Schiedammer... Men
..denkt wel vaak: een ambte-
-naar zit elke dag achter zijn
„bureau op een stukje werk te
-wachten. Dat klopt niet. Je
„.r.aakt erbij betrokken, ik heb
-soms lange dagen gemaakt.
.^Maar onmisbaar ben ik hier
-niet. Ik kan mij voorstellen dat
.„"mijn vertrek een nieuw elan
•-oplevert voor Woningbeheer.
ntEr lopen hier een aantal jon
gens tussen de dertig en de
veertig, die weten van wan-
..Zou u het niet vervelend vin-
nien als Woningbeheer straks
..een andere koers gaat varen1
"Nee Mijn wil is nooit wet
geweest. Er zijn inzichten die
een paar jaar geleden nieuw
-•waren, die nu best fris bena-
.,,derd kunnen worden. En pro-
\-blemeri pakt ieder op zijn
-neigen manier aan."
■"—Heeft u als directeur een
"fstempel op Woningbeheer ge-
--drukt
„Nou, een stempel, je kunt
Injecties geven, je stelt vragen,
je kunt bijsturen, een duwtje
geven. Misschien op het punt
van de woonlasten, die probe-
'*v ren we goed in de hand te hou
den. Binnen onze mogelijkhe-
'Met de huren
sneltram aan
L?:* afrij
1
ZV'ZZH/Z. TfWZÊuZ. zZ'sZ.Z.
den zijn we goed bezig met de
problemen van de huurders.
Dat is niet gemakkelijk, je
hebt te maken met allerlei
voorschriften. Bijvoorbeeld de
jaarlijkse huurverhoging door
het ministerie, daar kom je
niet onderuit.
Wat doet Woningbeheer con
creet om de woonlasten.te ver
lagen?
„Bijvoorbeeld zuiniger pom
pen en verlichtingplaatsen,
woningenisoleren, leidingen
isoleren, en al onze huizen zijn
inmiddels van warmtemeters
voorzien. Maar ja, ik kan niet
eenzijdig, de woonlasten verla
gen als er kosten zijn. Neem
een verbeteringsplan, de men
sen hebben dan geen behoefte
aan meer huur maar wel aan
betere woonruimte.
Onze jongens in dié sector
moeten blijven praten en uit-
leg geven, want de huur moet
wel hoger. Ga maar na, je in
vesteert en dus moet je geld le
nen. Er ontstaat een gat in de
begroting, dat dak je samen
met de hogere huuropbrengst.
Toch komt dat verhaal
slecht over. Het feit dat je
meer weet is voor bewoners
niet gemakkelijk. Woningbe
heer is ingewikkeld. Ze zijn tè
afhankelijk van onze zorg.
Eigenlijk zou elke huurder een
individuele benadering nodig
hebben. Maar ja, we hebben
wel eens huisbezoeken afge
legd en dan werd dat ook erva
ren als een lawine informatie
die niet te verwerken was. Men
zegt al gauw: renovatie is al
leen in het belang van Woning
beheer."1
Is dat dan niet so?
„Kijk, de gemeente is geen
huiseigenaar om te verdienen,
maar om een goede volkshuis
vesting in stand te houden. On
ze exploitaties behoren rond te
zijn. Uit de huren moeten we
alles kunnen betalen, en als er
geld overblijft dan wordt dat
gereserveerd. Met dat geld
wordt geen sneltram aange
legd. Alle centen die de men
sen betaald hebben, blijven
hier."
Zijn de huurders wantrou
wig?
„Zij zijn niet wantrouwig.
Maar ze weten niet hoe het zit.
Het verhaal Is te ingewikkeld,
het komt niet over. Wie min
der weet voelt zich altijd bena
deeld, dat is nu eenmaal zo.
Wij lijden onder het image van
sommige particuliere huis
eigenaren, die het met het on
derhoud van de woningen niet
zo serieus nemen. Men denkt:
elke eigenaar is slecht"
V maakt sich nogal grote
zorgen over hoe het beleid van
Woningbeheer overkomt bij de
huurders. Ook toont u sich be
zorgd over de woonlasten. Is
dat op grond van een politieke
overtuiging?
„(verlegen glimlachend
red.) Dat is mijn karakter. Dat
heeft met politiek weinig te
maken. Ik word vaak gebeid
door mensen, dan wil je ze hel
pen. Maar ik merk wel eens
dat men het begrip sociaal
verhuurder, wat Woningbeheer
is, verkeerd uitlegt. We zijn
geen sociale dienst, we houden
ons bezig met sociale woning
bouw. Dat we dat op een socia
le manier doen. dat hoort er
bij."
Hoe reageert Woningbeheer
crp mensen met geldproble
men?
„Mensen met problemen
hebben we graag hier in huis,
want van een afstand kun je
niet zien wat eraan schort. Het
kan aan de besteding liggen, of
aan een te laag inkomen.: We
praten, treffen soms een rege
ling, wel op basis van de nor
male maandhuur, want die
moet toch binnenkomen. Ja, je
krijgt wel eens brieven waar je
toch van schrikt, waarin men
sen opsommen wat ze alle-
maal met hun kleine inkomen
moeten betalen.
Maar ik zie huur als één van
de eerste levensbehoeften. Je
hebt bij wijze van spreken
geen TV nodig als je geen wo
ning hebt. Allerlei kosten
vloeien vóórt uit het feit dat je
in een huis woont.
Gemeentelijk Woningbeheer
heeft toch een financieel ster
ke positie? In de gemeente
raad wordt nogal eens gespro
ken over de riante reserves
„De algemene bedrijfsreser-
ve bedraagt ongeveer veertig
miljoen gulden. Maar daar zit
ten allerlei verplichtingen aan
vast. Er moet geld blijven, voor
investeringen bij renovaties,
we moeten onverwachte tegen
slagen opvangen. De jaarlijkse
huurverhoging bijvoorbeeld
was tien jaar geleden nog acht
procent, nu nog maar drie.
Maar de financiële positie is
wel sterk te noemen?
„Nou, we staan er niet zo gek
op. Maar of we rijk zijn? Nee
hoor. We zouden best meer wil
len doen, maar Den Haag is
niet zo scheutig meer. En: men
heeft altijd geroepen: het gaat
goed met jullie. Dat hou Ik af,
want de huurders denken ai
gauw dat het geld voor iets an
dera dan hun woning wordt ge
bruikt."
De woningbouwverenigingen
in Schiedam staan er aanmer
kelijk slechter voor dan Ge
meentelijk Woningbeheer. Hoe
komt dat?
„Ik heb niet zo'n behoefte om
over de woningbouwverenigin
gen te praten, ik heb maar
weinig zich op de problemen
daar. Feit Is wel dat de meeste
van onze woningen na de oor
log zijn gebouwd. Zij zitten
met een groot stuk voor-oor-
logs bezit. Maar dat hoeft niet
persé de problemen te veroor
zaken, want het rijk geeft veel
subsidie voor het opknappen
van oude hulzen."
Er wordt (onder andere
door D'66 en PvdA) wel eens
gesuggereerd dat als het niet
beter gaat met de woning
bouwverenigingen, de gemeen
te hun kuisen maar moet gaan
beheren.
„Het lijkt mij dat Je dat niet
overijld moet zeggen. Je moet
dan de consequenties eerst
goed op een rij zetten. Dat Is
niet zomaar éé-twee-drie te re
gelen".
Verdoes, uw vermoedelijke
opvolger (B. en W. hebben hem
al voorgedragen, de raad ver
gadert maandag), trad de laat
ste jaren meer op de voor
grond dan u. Waarom?
„Dat is langzaam zo ge
groeid. Veel komt van Verdoes
af en hij heeft de mogelijkheid
om het duidelijk te brengen.
We hebben ons ook afge
vraagd: moet de directeur die
dingen, zoals de presentatie
van een renovatieplan, altijd
maar doen? Het liep goed met
Verdoes en niemand heeft er
ooit iets van gezegd."
Is hij op die manier klaarge
stoomd voor de funktie va» di
recteur?
„Nee. Zoveel dingen zijn on
verwacht gekomen. We hebben
nooit gedacht dat Kulik ziek
zou worden en vervolgens af
gekeurd. We hebben nooit ge
dacht aan het feit dat ik vroeg
met de VUT zou gaan. Wel is
het zo dat Verdoes op een ge
geven moment ln het gat van
de woningverbetering is ge
sprongen. Dan val je op en kun
Je beloond worden."
Denkt u dat Verdoes het
goed sal doen f
„Hij is een goede opvolger.
Ik wens ze allemdd! succes.
Ik hoorde u een keer praten
over "onze jongens" toen u het
had over medewerkers van
Woningbeheer. Heeft die ka
meraadschappelijke houding
te maken met uw voetbalver
leden?
„Ach nee. Dat heeft te ma
ken met de manier waarop Ku
lik en ik hier hebben gewerkt.
En de dienst is niet te groot
om de mensen hier persoonlijk
te bejegenen."
Verlangt u nog terug naar de
voetbalwereldf Gaat u straks
een bestuursfunctie bij een
vereniging vervullen?
,Jk denk het niet. Die sfeer,
die ken ik toch niet meer Ik
heb echt geen idee wat ik ver
der ga doen."
-'.L,
VLAAROtNóEV
SCHIEDAM Deze week is
het veelbesproken verkeerscir
culatieplan voor de Schiedam
se binnenstad voor een deel
van kracht geworden. Dinsdag
werden op diverse plaatsen in
en rond de nieuwbouw de door
automobilisten nogai eens ver
foeide eenrichtingsborden ge
plaatst. Binnen zeer korte tijd
stonden en reden de gepar
keerde auto's inderdaad in de
gewenste richting.
De rijrichting is voor een aantal
straten omgekeerd. Bijvoor
beeld de Lange Kerkstraat die
nu vanaf de Nieuwstraat alieen
nog richting Broersvest ingere
den kan worden. Ook de
Nieuwstraat is een eenrich-
tingsweg richting museum 'ge
worden. De Achterweg en de
Boomgaardstraat compfetéren
de eenrichtingsroute door de
nieuwbouw in het centrum!
Verder is ook het Broersveld,,
met goedkeuring van de win
keliers, "omgedraaid."
Door het nieuwe verkeersregi-
me moeten ondermeer de win
kels aan het Broersveld beter
bereikbaar worden. Ais het
aan de winkeliers lag. zou -het
Herenpad (het straatje tussen
Broersveld en Broersvest) een
tweerichtingsweg moeten wor
den. Het verkeer kan nu niet
van de Broersvest op de win-
keistraat komen.
SCHIEDAM „We moeten
ook eens wat terug doen." Om
die reden wordt op zondag 15
september een voetbaltoernooi
tussen ambtenaren van de ge
meente Schiedam en van de
Westdultse stad Esslingen ge
houden. Het college van bur
gemeester en wethouders
heeft daarvoor 3.000 gulden
ter beschikking gesteld. Eerder
nem een Schiedams ambtena
renteam deel aan twee toer
nooien in Esslingen.
Het geld, waarvoor een begro
tingswijziging heeft plaatsge
vonden. gaat grotendeels op
aan overnachting en verzor--
ging van de Duitse ambtenaren
in Schiedam. Voor de relskos-:
ten moeten zij zelf zorgdügen;
dat was andersom ook zg: Op-
zaterdag 14 september worden
de Esslingers In Schiedam ver
welkomd door een delegatie
van het gemeentebestuur.'Tus
sen Schiedam en Esslingen -
vinden al jarenlang sportüitwis-
selingen plaats.
SCHIEDAM Dit weekeinde
wordt in volkstuinencomplex
Vijfsluizen een bloemsierkunst-
tentoonstelling gehouden. De
expositie is hedenochtend om
haif elf geopend. Om vier uur
sluiten de deuren van Vijfslui
zen even, maar vanavond van
19—21.30 uur kan het publiek
er weer in. Ook morgen Is het'
voikstuinencomplex geopend,:
van 10.30—16 uur. Naast de
bloemsierkunst zijn er ook -f
kunstwerken van Joop Tool tè
bezichtigen.
SCHIEDAM J. F. van Roon,
vier jaar commandant van het
Zeekadetkorps Jacob van
Heemskerk, draagt zijn com
mando vandaag over aan R.
Gijtenbeek. Van Roon keert dja
zeekadetten niet de rug toe; hij
zal secretaris in het bestuur f,
worden.
SCHIEDAM De vredesac
tiviste opent de deur van haar
eenvoudige flatwoning aan de
Schiedamse Mgr. Nolenslaan,
Een grijze, oudere vrouw met
een ernstige "blik In de ogen.
Onopvallend en verzorgd ge
kleed. Ze biedt mij een kopje
koffie aan en ik mag een stoel
uitkiezen. Niets ln de rustige
kamer wijst cp een naderend
Volkspetltlonnément. Mijn
ogen vallen op een dik zwart
boek, dat apart ligt van andere
boeken ln een kast. Het 1b een
bijbel.
Duidelijk en krachtig verde
digt Lieda Bot-Don (64) even
later haar standpunten, zoals
ze ook vele andere vrouwen
heeft geleerd. Jarenlang Is
haar naam verbonden aan het
educatieve werk ln het Water
weggebied. Eerst in Vlaardln-
gen en later in Schiedam hielp
zij cursussen politieke vor
ming voor vrouwen opzetten
en stond zijzelf voor groepen.
Nu die goed lopen heeft ze wat
gas te ruggenomen en is ze
weer bezig de cursussen ook ln
Maasland van de grond te krij-
gen.
De werkgroep Schiedam Te
gen Kernbewapening is trots
op haar steun. De naam van
Lieda Bot-Don prijkt bovenaan
een lijst van mensen, die het
Comité ter Aanbeveling van
het Volkspetitlonnement wordt
genoemd. Ze was al bekend in
de actiewereld, via een werk
groep energiebeleid. Maar wat
juist nu opvalt, aan de voor
avond van de massale handte
keningenactie tegen dc kruis
raketten, ls haar prominente
rol ln de Nederlandse Christe
lijke Vrouwenbond en het
CDA-Vrouwenberaad ln Schie
dam.
Lieda Bot-Don: „Ik heb geen
moment getwijfeld toen mij
werd gevraagd of mijn naam
op die lijst mocht. Ik ben al
heel erg lang een echte paclfls-
te, ik heb mijn kinderen ook
een vredesopvoeding gegeven.
Voor mij staat als een paal bo
ven water dat de kernbewape
ning leidt tot algehele vernieti
ging. Einstein, de uitvinder
van de atoombom, heeft later
zelf gezegd: waar zijn we mee
bezig, ons denken is nog niet
klaar."
Is dat niet strijdig met haar
CDA-Iidmaatschap? „Juist
niet. Ik spreek het CDA aan op
wat In het verkiezingspro
gramma staat. Al moet ik toe
geven dat dat niet gemakkelijk
is. Een grote groep ln het CDA
denkt anders dan Ik. Het is wet
taboe in het CDA om over
bloedgroepen te praten, maar
ik kom uit de CHU. In de CHU
mocht ieder zijn persoonlijke
keuzen doen. niemand veroor
deelde elkaar."
.Jongeren zeggen vaak: je
hoort niet ln die partij. Maar
dan vraag ik: weten jullie voor
mij een ander huls? Ik b^n
overal al geweest, het beviel
me niet. Er zijn natuurlijk
meer punten dan alleen dc
kernwapens. Bovendien: Ik
verkies een lastige horzel 'te
zijn en te blijven. Als je erCrit
gaat dan ontbreekt dat andtfrc
geluld ln het CDA, Maar Hfet
doet wel pijn. als andere
CDA'ers zeggen: je bevuilt |je
eigen nest." v
Lieda Bot-Don vindt het
Volkspetitlonnement zinvpi.
„Laat nog maar een keer dui
delijk worden aan de regering
hoe een groot deel van ons
volk over die nieuwe kernwa
pens denkt." Tegelijk houdt ie
sterk rekening met de moge
lijkheid dat de regeringspar
tijen de honderdduizenden,
misschien wel miljoenen hand
tekeningen, naast zich neer
zullen leggen. .Je moet realis
tisch zijn."
Maar ook als dat gebeurt 'is
zij blij met de handtekeningen
actie. „Dan is het een uitste
kende oefening geweest vobr
een stukje echte democratie.
Want UU wordt de toekomst.
De stem van het volk zal vakfer
klinken. Vroeger werd er vobr
ze gedacht, tegenwoordig dén
ken en kiezen de mensen zelf.
Wc zitten op de kentering."