Stichter bibliotheek probeerde alle gezindten samen te brengen 6000 Handtekeningen tegen kruisraketten 1 Subtropisch sfeertje Vlaardingen houdt 4 min over in 'Ó4 Twee toppers In 't Koetshuys Verzuiling: nog een raadselachtig verschijnsel «ÉÉËIÉÉÉiM wm Van een onzer verslaggevers SCHIEDAM —- Ondanks vier daverende knallen 's ochtends op de Koemarkt zijn de Brandersfees ten zaterdag rustig van start gegaan. De binnen stad gaf niet bepaald het vrolijke beeld van een feestende gemeente, hoewel vrijwel de gehele dag een drumband en een looporkest voor muziek zorgden. De grotere activiteiten lagen voorname lijk net even buiten het centrum zoals het roeien in de Voorhaven waar honderden mensen op af kwamen en het touwtrekken op een terrein aan het Spinhuispad. Alcohol Sera presta tieloop op de Koemarkt (zie de start) bleek niet al te po pulair. De organisatie besloot alle deelnemers in de diverse afstanden tegelijk van start te la ten gaan. Motor Honderden mensen keken vanaf de kade aan de Voorhaven hoe 32 teams meededen aan "Schiedam Roeit '85" van de Zeeka- detten Roeien Sleutelbegrip Met verbeten gezichten laten de Bikers zich niet kennen. De motorjongens kwamen uit voor café De. Kuil dat net naast de prij zen greep. Krachtpatserij Keramiek van Paulien Ploeger: "{gebakken in een zelfgebouwde zoutglazuuroven, waardoor de klei zichtbaar blijft. HET VRIJE VOLK MAANDAG 23 SEPTEMBER 1935 Brandersfeesten erg rustig beg onnen Het was even schrikken voor de naar schatting honderdvijf. tig mensen die de officiële ope ning bijwoonden. Medewerkers van een vuurwerkfabrikant ontstaken vier „bommen" die een enorm geluid voortbrach ten. De bommen, die per stuk enkele honderden guldens kos ten, vlogen in de lucht uit el kaar waarna er een soort pa rachute met opdruk naar bene den kwam dwarrelen. Meteen na dit luidruchtige begin kre gen de toeschouwers een Schiedams borreltje in handen gedrukt voor dé massale toast op de feesten. Het mag geen verrassing he ten dat nog voor het middag uur de alcohol rijkelijk vloeide op de Koemarkt. De jenever vormt tenslotte, misschien niet direct de aanleiding, maar toch de vlag waaronder het Brandersfeest acht dagen lang duurt. Behalve de ochtendactivitei ten, met burgemeester R. Scheeres als stralend middel punt. ging de eerste dag van het feest volledig voorbij aan het winkelende publiek in het Schiedamse centrum. „Een feest, waar dan?" aldus winke lende mensen op de Hoog straat. Wellicht had het orga nisatiecomité niet gerekend op de zuigkracht van bijvoorbeeld de roeiwedstrijden van de zee- kadetten in de Voorhaven (Zuid) waarbij de kade uitpuil de van de toeschouwers. „We hadden de roeiwedstrij den ook niet kunnen noemen in het programma, maar dat had onsportief geweest. Je kan niet een hele week constant voor attracties zorgen," vond amb tenaar G. Schramm, de voor- zitter van het organisatiecomi té. Hij toonde zich trouwens meer dan tevreden met de start van de festiviteiten. Zoals gezegd, vooral 's och tends hielden de Brandersfees ten het centrum bezig. Grote hilariteit ontstond toen burge meester R. Scheeres met een „Willempie"-helm op het hoofd achterop ging zitten op een cros-motor. Op de Grote Markt was een parcours uitgezet door het crossteam The Weelie dat bijna de hele dag demonstra ties gaf. Scheeres had van te voren al voorspeld een ritje te zullen maken. Met een toch wat van angst vertrokken ge zicht reed hij zodoende over de wip-wap en een ander, moeilij ker aan te duiden obstakel. De. opening van de kermis even:later ging de burgerva der heel wat gemakkelijker af. Een bezoekje aan het spook huis en enkele minuten in de botsautootjes werden gerouti neerd afgewerkt. Intussenwas in het Stede lijk Museum via een telexver binding de schaakstrijd losge barsten tussen een delegatie uit Schiedam en de Franse zusterstad Vienne. Een partij die ruim zeven uur zou gaan duren en uiteindelijk door de Schiedamse "grootmeesters" werd gewonnen. De match was een Initiatief van Henny Maliankay wiens broer op dit moment exposeert met schil derijen waarin het schaakspel een belangrijke rol speelt. Dat de wedstrijd door de Schiedammers soms serieuzer werd genomen dan door de Fransen, bleek uit de schrifte lijke dialogen die via de telex kabel ontstonden. Rond het etensuur lieten de Fransen doorschemeren zich te goed te doen aan een uitgebreid diner voorzien van een Beaujolais 1980. Wellicht was dat de oor zaak van het dame-verlies waarna de Schiedammers ze gevierden. Terwijl de telex- wedstrijd vorderde, speelde artiest Gerard Cos een simul- taanwedstrijd tegen Schie dammers. Deze wedstrijden waren via uitzendingen van Radio Rijnmond te volgen. In tegenstelling tot een pres tatieloop op de Koemarkt, waar weinig deelnemers op af kwamen, bleek het roeien in de Voorhaven zowel bij het publiek als bij de deelnemen de ploegen ongekend populair. Tweeëndertig teams, waaron der het college van burge- SCHIEDAM ,;Hct is na tuurlijk puur toeval, maar ik vind het toch aardig dat het verschijnen van ons boek pre cies samenvalt met het vijfen zestigjarig jubileum van de Schiedamse Gemeentebiblio theek", aldus Han van der Horst, terwijl zijn linkerhand liefkozend glijdt over zijn laat ste geesteskind. Of liever ge zegd over het geesteskind van hem en een aantal medehisto rici. Vrijdagmiddag werd in Am sterdam het eerste 'exemplaar van het kloeke boekwerk „Broeders sluit U aan, aspec ten van verzuiling in zeven Hollandse Gemeenten" aange boden aan de Noordhollandse commissaris van de koningin Roel de Wit, die mede namens zijn verhinderde collega Pa- tijn uit Zuid-Holland bij deze feestelijkheid tegenwoordig was. /..v.. - Van der Horst, medewerker aan deze krant. en. zoals hij zelf graag zegt „van zijn vak gediplomeerd geschiedschrij- .ver", heeft :het hoofdstuk over Schiedam voor zijn rekening genomen.- v „En"., verduidelijkt hij, „de - hoofdpersoon daarvan is M. C. C,M, de Groot,, die je kunt be schouwen .als de eigenlijke stichter van de Schiedamse ge- méèntebibliothcek. Dus hebben wij met ons boek onbewust een eerbewijs gebracht aan die bi bliotheek in het kader van dat jubileum. We klagen vaak en graag over onze stad en ik doe daar met verve aan mee - maar. die stadsboekerij van ons, dat is ook landelijk gezien een juweel. Het is hoogstens jammer, dat ze zo krapjes zijn ondergebracht.- Die boeken verdienen een beter gebouw". Jij hoopt natuurlijk dat ge jouw boek kopen. „Ja, hoor eens. Ik heb daar zelf aan meegeschreven. Ik ken mijn collega's als heel zorgvuldige geschiedschrij vers die op basis van gedegen onderzoek toch een lekker ver haal op papier krijgen. Ik sta erachter. Ik ben er trots op. IX wou, eigenlijk, dat een hoop Schiedammers ons boek koch ten". „Broeders sluit U aan" is on derdeel van een groot nog ja ren durend, historisch project dat onder leiding staat van de Amsterdamse hoogleraar dr. Hans Blom. Tot in de jaren ne gentig zijn in het kader daar van een aantal, historici vaak full time bezig met onderzoek naar. verzuiling- Van der Horst: „Dat is heel belangrijk voor het begrip van de Nederlandse geschiedenis. Nergens in de wereld is het voorgekomen, dat bevolkings groepen katholieken, protes tanten, socialisten - zich zo isoleerden in hun eigen clubs' en verenigingen. En dat dan ook nog, zonder dat ze een bur geroorlog tegen elkaar begon nen. Verzuiling is hèt sleutel begrip van de Nederlandse, ge schiedenis van pakweg 188Ó tot diep in de jaren zestig. Ik héb zelf, toen ik een jaar of twintig was, de ondergang van de ka tholieke zuil meegemaakt en dus van mijn geloof en mijn aanvankelijk hoogst pauselijke instelling Het leven van ont zettend veel Nederlanders is door die verzuiling bepaald. Tot op de huidige dag". Zou je toch zeggen, dat er ge noeg over bekend was. „Veel wel, maar. niet genoeg. Je zou kunnen zeggen: histori ci weten er nu zoveel van, dat het verschijnsel cr alleen maar raadselachtiger op wordt. Wat denkt professor Blom overigens een van mijn leer meesters in dat mooie vak van mij wat denkt die nu? Dat je door bestudering van het ont staan van de verzuiling op plaatselijk niveau tot groter inzicht kunt komen. En hij heeft zijn vrienden, bekenden en leerlingen aan het werk ge zet. In "Broeders, sluit U aan" staan zeven artikelen over het ontstaan van verzuiling in ze ven Nederlandse gemeenten.. Gróte en kleine. Er staat een stuk in over Diemen, maar ook over Den Haag. En over Delft en Zaandam. Ik heb dus Schie dam genomen en daarin die merkwaardige figuur M. C. M. De Groot centraal gesteld, om dat hij helemaal niet in het hokje protestant, katholiek of socialist past. Om dat hoofd stuk zó aan te pakken, is overi gens een idee van Blom, De Groot probeerde met zijn orga nisaties juist alle gezindten sa men te brengen en ze niet te scheiden. Dat streven is mislukt en zo komen we weer terug bij de gemeentebibliotheek, want die komt voort uit het Volkshuis, een ontmoetingscentrum voor alle gezindten en op den duur wilden die gezindten er niet meer komen, omdat ze lie ver onder de vleugels van me neer pastoor of het bestuur van de SDAP zaten. Toen heeft De Groot de inventaris aan de gemeente geschonken, onder de voorwaarde dat Schiedam een gemeentebibliotheek zou openen." Ga je nog verder meedoen aan het project? „Ik denk het eigenlijk niet. Ik heb een behoorlijk drukke baan die niets met geschiede nis te maken heeft, maar met voorlichting over onderwijs kundige ontwikkelingssamen werking. Eh bovendien, als je moet kiezen: een dik jaar gele den zat ik in een restaurant op palen lekker vis te eten, terwijl de Tapajóz dat is een zijri vier van de Amazone - lang zaam, buiten zijn oevers trad. Bang hoefden we niet te zijn, want het water zou de start baan van het streekvliegveld1 toch niet bereiken. Kijk, zulke ervaringen zijn toch spectacu lairder en avontuurlijker dan je leven doorbrengen op een archief. Misschien heb ik toch te weinig zitvlees voor dit mooie vak. In november ga ik voor de Schiedamse Gemeenschap een paar openbare lezingen houden over de sociale geschiedenis van Schiedam. En verder heb ik momentcel geen historische plannen." „Broeders, sluit li aan", Aspecten van Verzuiling in ze ven Hollandse Gemeenten on der redactie van J. C. H. Blom en C. J. Misset is deel drie In de Hollandse Historische Reeks, uitgegeven door De Ba- taafsche Leeuw. meester en wethouders van Schiedam, probeerden de on geveer 250 meter zo snel mo gelijk af te leggen. „Het is nooit begonnen om leden te winnen. Nu moeten we een stop voor de teams in voeren anders gaat het festijn te lang duren," meende de onlangs be noemde commandant van de Zeekadettcn, Rob Gijtenbeek. Vorig jaar deden er achttien ploegen mee terwijl in '83 23 ploegen aan de start versche nen. Het fanatisme waarmee de ploegen elkaar te lijf gingen was soms ongekend. Een van de twee boten moest na één van de races zelfs door de ka detten worden gerepareerd. Er was zo krachtig aan de rie men getrokken dat één uit z'n voegen was gescheurd. De deelnemers werden luid toege schreeuwd door de enkele hon derden supporters. Er werd gevaren met B2 sloepen dé Zeemeeuw en de Aasmeeuw, die elk ruim twee ton wegen. Ware krachtpatserij kwam er ook aan te pas bij de touw trekwedstrijden die voor de deur van café de Goudsbloem aan de St. Annazusterstraat werden gehouden. De wed strijden werden geleid door de man die het touwtrekken drie jaar geleden als evenement voor de horeca introduceerde, Henk van Vessem. Zijn vroe gere café The Pub aan de Rot- terdamsedijk mag dan failliet zijn gegaan,- het touwtrekken bleek nog niet aan populariteit te hebben ingeboet. Na een titanenstrijd kwam café De Pul uit de bus als win naar. Er deden zes teams mee. Als dank voor hun pres tatie kregen de touwtrekkers van de Pul later in hun stam kroeg een "gratis vat" van de baas. Het schuchtere begin van de Brandersfeesten zal waar schijnlijk de komende week nog doorwerken. Verwacht wordt dat de jazznight zater dag en de zondagsmarkt op zondag de hoogtepunten van het Brandersfeest zullen vor men. Ook in Schiedam kan het tenslotte niet alle dagen feest zijn. Vla het werk leert men de kunstenaar kennen. Eeri l<un- stenaar„die al over de gehele wereld erkenning heeft gevon den- Paulien!,Ploeger maakt kera miek dat ook voor het gébruik geschikt is. Haar potten, vazef en schalen zijn gebakkeri'ifi een zelfgebouwde zoutglazuur oven. Bij dit unieke procédé smelt het zout samen metoe buitenste laag klei en vorrnt daarmée het glazuur. Oejcjei blijft dus zichtbaar. Het keramiek van Paulien,- Ploeger is ingedeeld in kleur vlakken. Dit is gedaan door middel van een uitsparings- techniék. De kleurvlakken zijn niet bedoeld als decoratief, maar als een voortzettingvan de vorm of een onderdeel- daarvan. Door MARJO PEPPELAAR SCHIEDAM Met de kleuret sen van Jan Montijn en kera miek van Paulien Ploeger heeft galerie 't Koetshuys aan de Lange Haven twee toppers in huis gehaald, die qua kleurge bruik zeer goed bij elkaar aan sluiten. Bovendien is het werk voor opmerkelijk schappelijke prijsjes te koop. Twee argu menten voor kunstminnend Schiedam om zich voor 20 ok tober naar de Lange Haven te haasten. Jan Montijn is zelf uiterst zwijgzaam over zijn werk. Zijn kleurenetsen zullen vele men sen aanspreken door het mooie kleurgebruik en het tere lijnenspel.. Er zit echter meer in de etsen van Jan Montijn dan zo'n puur esthetische benade ring laat zien. Zijn vaak op landschappen gebaseerde et sen gaan ais het ware een dia loog aan met de toeschouwer. Ze spreken tot de verbeelding. Galerie 't Koetshuys, Lange Haven 78. Openingstijden: donderdag 18.00-21.00 uur, vrijdag en zondag 13.0O-T/A* uur, zaterdag 11.00-17.00 wsi. MAASSLUIS De ophaalactie in het kader van het Volkspeti tionnement heeft in Maassluis zesduizend handtekeningen opgeleverd. Ruim honderd vrij willigers gingen vorige week langs alle deuren van Maas sluis om de protesthandteke ningen tegen de plaatsing van kruisraketten te verzamelen. Vooral in de Vogelwijk en bij de duurdere huizen in de SteendijkpoSder vingen zejbot, maar elders in de stad wefd de handtekeningenkaart grif afge geven j De IKV-kerngroep iirj Maassluis besteedt tijdens dé vredesweek uitgebreid aan dacht «an het volkspetitionne- ment. Hoogtepunt is een activi teiten/informatieavond op 26 september in de Koningshof. VLAARDINGEN—Waar liggen Turkije, Marokko, Suriname en de Nederlandse Antillen? Za terdagmiddag lagen deze verre landen even voor Buurthuis De Haven, waar een open-lucht manifestatie van het Stedeiijk Overleg Migranten werd ge houden. Prikkelende etens- luchtjes, thee lurkende Turkse mannen, een broeierige tem peratuur, een programma waarin niets op tijd begon en de stroom die uitviel/ zorgden tezamen voor die ontspannen atmosfeer dié zo kenmerkend is voor het leven in de subtro pische en tropische landen van herkomst van onze buitenland se Viaardingers. Aan talloze kraampjes konden de bezoekers zich te goed doen aan allerlei exotische lek kernijen als köfte uit Turkije, faliafe! (gemalen erwten met kruiden), B.B. met R. oftewel bruine bonen met rijst en rijst met pom uit Suriname enz. Voorwerpen, foto's, affiches en stoffen riepen verder een beeld op van,de verschillende lanV den, waaruit de migranten zoals ze tegenwoordig ge-'''" noemd worden afkomstig zijn. Dit alles werd omlijst met mu ziek en dans. De volksdanéfc groep van de Turkse verenP ging Folkjor uit Gorincherrfgaf een fraaie demonstratie. Twee Marokkaanse jongerfefi uit Parijs, opererend onder de naam Kamal Najib, gaven.hgt publiek, een staaltje van hui» muzikale kunnen, met als b)§- geieidingsintrumenteen^ 12-snarige gitaar met geknl.Kte hals. Suranti Vlaardingen,!-,'- stichting voor Surinamers en Antililanén in Vlaardingen, be sloot de culturele manifestafie' met een .optreden van de Sii- rantl-muziekgroep. Warme ka- seko en merengue in p!aat§, van koele pop en disco, dip' één middag taboe waren ingiet buurthuis. r Van een onzer verslaggevers VLAARDINGEN De ge meente Vlaardingen heeft in 1984 4 miljoen gulden overge houden. Dit bedrag is toege- voegd aan de saldi-reserve, het gemeentelijk spaarpotje, waarin aan het eind van het jaar bijna 11 miljoen gulden zal zitten. Een en ander blijkt uit de begroting 1986, die van daag op een persconferentie wordt gepresenteerd. Ondanks alle sombere uitspra ken over „bomen, die niet meer tot de hemel groeien" of „de franje is eraf, we moeten nu in het bot gaan snijden", ^blijkt die begroting vrij pro bleemloos sluitend te zijn ge maakt; Een belangrijke mee valler is een andere manier van financiering van het onderwijs, waardoor het nadelig saldo van het basisonderwijs daalt van 3,3 miljoen gulden in .1985 tot 1,2 miljoen gulden in 1986. Door een verdere inkrimping van het personeelsbestand op de secretarie en bezuinigingen bij Onderwijsbëgeleidings- dienst, Streekmuziekschool en Holy-ziekenhuis is het aanvan kelijk geraamde tekort tot nul teruggebracht. Voor 1986 zitten geen tariefs- j verhogingen in de pen. Alleen het havengeld zal omhoog gaan. Het watertarief en de af valstoffenheffing/reinigings recht gaan omlaag. Het reini gingsrecht, omdat de N.V. Af valverwerking Rijnmond zijn - prijs heeft laten zakken en het watertarief door een gunstiger inkoopprijs. Maar voordeeltjes over 1984 worden niet terug gegeven* aan de VlaardingSë bevolking. Zo gaf de AVR öVer dat jaar ruim acht ton teriigen Vlaardingen verdiende op'ffët drinkwater ruim zeven ton. Voor het zoveelste achtereen volgende jaar sluit VlaaYdiiftjen weer een boekhoudkundig^aar af met een voordelig saldojpe nutsbedrijven namen hét be langrijkste deel van dit'vocGÉ deel voor hun rekening mèP een overschot van 6,7 miljSën gulden, jterwijl voor 1984 q^re- kend was óp 4,5 miljoen gul den. Hef verschil is deels een gevolg van een herzieningen het elektriciteitscontract rifél ■Rotterdam. In de ontwerp-begroting stellen B en W yoor om uit de saldi- reserve een bedrag van 5,<T miljoen gulden te halen emdit te storten in het grondbedrijf. Het grondbedrijf is een géj= meentelijk bedrijf dat alleé^- meentegrond beheert. He!- kampt, vooral in de stadsver nieuwingsgebieden, met zeer grote tekorten, hoewel dëJqe- serves eind 1984 nog altijd— 18,4 miljoen gulden bedroë; gen. De storting van 5,2 mil joen gulden komt bovenoprBe 2,5 miljoen gulden, die al jaar lijks in fjet grondbedrijf geC pompt wordt, '■!■--5r In totaal geeft Vlaardingérijin 1986 266,4 miljoen gulden'uit: 21,8 miljoen gulden minded dan in 1985. -i-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1985 | | pagina 1