Schiedammer
heelt theater
weer
1
De achterkant van
de jeneverstad
I
y.
£0
Tachtig slangen op
Sefpo in Harmonie
Kabels werken
niet door warmte
Franse winkels en
straatjes In muséum
WKm
mmmmm
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIEDAM „Ik zou het niemand aanraden
om schrijver te worden want een echte schrijver
leeft tegelijkertijd in de hel en de hemel." Dit
schrijft Maarten Biesheuvel in het voorwoord van
de verhalenbundel „Ingebrande scène en andere
verhalen". Zaterdagmiddag las hij het voorwoord
voor tijdens de presentatie van het boekje en
prijsuitreiking van een verhalen- en gedichten
wedstrijd ter gelegenheid van de Boekenweek
1986.
Echt boekje
Oud-wethouder Herman Posthoorn onthult een kopie
van een blazoen van de Schiedamse rederijkerskamer
Roo Roosen. (Foto Ed Eggermont)
mm
Steegjes
Dicht op elkaar
Arbeiders
-Th,/ i
Octave de Coninck ging de steegjesin en vond daar zijn inspiratie.
'n Echte schrijver leeft in de
hel en in
de hemel
Dat alles speelde zich af in
het Passage Theater, aan het
eind. van de Uitstuif, die daar
de gehele middag was gehou
den. Ruus Aret van de jury
vertelde dat de organisatoren
(boekverkopers en bibliotheek)
„nooit" hadden gerekend op zo
veel inzendingen. In; totaal
moest de jury 200 verhalen en
gedichten beoordelen. „Het ni
veau viel ontzettend mee", al
dus Aret, Het verhaal „Inge
brande scène" van Pim Cuij-
pers werd bijna unaniem door
de jury als de beste be
schouwd.
ElfInzendingen koos de jury
-uit;voor een prijs. Ze werden
tevens gebundeld en door de
jonge Schiedamse uitgeverij
Scriptum in een reeordtempo
van twee en halve week als
boekje uitgegeven. Aanvanke
lijk was dat niet de bedoeling.
Volgens Hans Ritman van
Scriptum hadden de Schie
damse boekverkopers „een
veredelde fotokopie" in ge
dachten. „Krentewegers als ze
zijn", aldus Ritman. Dankzij
Scriptum en subsidies werd
het een echt boekje, gedrukt in
een oplage van 500 exemplaren
en te koop ƒ9.90.
Maarten Biesheuvel deelde
in het Passage Theater de eer
ste exemplaren uit aan zijn
vrouw Eva en de' tien win
naars. Kén minder, dan het
Van een onzer verslaggevers
SCHIEDAM Passage Bio,
de kleine filmzaal van het Pas
sage Theater, bestaat niet
meer. Zaterdag opende oud
wethouder .Herman Posthoorn
de ingrijpend verbouwde zaal,
die nu naar een Schiedamse
rederijkerskamer Roo Roosen
zaal heet. „Een zaal waar bij
na alles mogelijk is", aldus
Posthoorn, daarmee het start
sein gevend voor de Uitstuif,
een presentatie van het" pro
gramma in het nieuwe seizoen
van Passage, Teerstoof, mu
seum, bibliotheek en streekmu-
ziekschool.
De Roo Roosenzaal zal niet
gebruikt worden - voor bruilof
ten en partijen, zei de. wethou
der. Hedendaagse dans, voor
stellingen die in de Teerstoof
qua hoogte niet uit de voeten
kunnen, amateurvoorstellin-
gen, educatieve en kunstzinni
ge activiteiten worden erin on
dergebracht. Het Ls niet de be
doeling dat de nieuwe zaal de
functie van het Teerstoof-thea-
ter aan de Nieuwstraat over
neemt.
Posthoorn opende de zaai
door een blazoen te onthullen
van het historische Schiedam
se literaire gezelschap Roo
Roosen. Het bord is een kopie,
gemaakt door Ascpn de Nijs'
naar een origineel dat geschil
derd werd ter gelegenheid van
een loterij in 1666. Van de op
brengst werd destijds wees
huis De Lindenhof gebouwd.
De wethouder bracht daarna
met de aanwezigen een toast
uit op „de Schiedammers en
hun theater": „De Schiedam
mer heeft het theater weer ge
vonden."
De gehele middag gonsde
het gebouw van diverse activi
teiten en korte voorstellingen
door onder meer Hans Liberg,
Karin Bloemen, Djazzex
(dans) en de veelbelovende
Paul de Leeuw. „Dé ontdek
king van het seizoen", vindt
Passage-directeur Connie Eg-
gink van deze jonge cabare
tier. Ook Ham en Hoppa kan ze
waarderen. „Twee ontroerende
clowns. Ik heb ze nu zes keer
gezien en ik ben er iedere keer
weer van onder de indruk."
Met de ingebruikneming van
de Roo Roosenzaal is een eind
gekomen aan een ingrijpende
verbouwingsoperatie, die 1,4
miljoen gulden kostte. Alleen
het buitenwerk resteert nog.
Daarmee is onlangs een begin
gemaakt. Vernieuwd werden
de centrale verwarming, keu
ken, trekkenwand en licht- en
geluidinstallatie.
„Er, is meer dan één jaar
verbouwd, waarin wij onder de
idiootste omstandigheden heb
ben moeten werken", zegt Con
nie Eggink. Ze is dan ook blij,
dat het werk althans binnen
klaar is.
Maarten
Biesheuvel
in gesprek-
met win-
naar Pim
Cuijpers
(links).
Achter hen
staat Hans
Ritman
van uitge
verij Scrip
tum. (Foto
Ed Egger
mont)
- V
aantal verhalen omdat één
deelneemster tweekeer in de
prijzen viel. Onder de win
naars bevond zich gemeente-
voorlichter Theo Reynman,
die in het boekje Mathijs (naar
zijn zoon) van Rijswijck heet.
Ingebrande scène, hét titel
verhaal, gaat over een bewo
ner van een verzorgingstehuis.
Het beschrijft de martelende
minuten tussen het moment
waarop een verzorgster hem
vertelt „Meneer Overveen?
Kunt u even meekomen naar.,
uw kamer? Elisabeth is' niet
goed geworden.'-' en de aan
komst in de kamer. Een ver
haal, waarin de spanning lang
zaam oploopt, en dat een
uiterst verrassend einde heeft.
„Ingebrande scène en ande
re verhalen". On. Pim Cuij
pers, met een voorwoord van
J. M. A. Biesheuvel. Omslag
Edwin Hagendoorn.'Uitgeverij
Scriptum, Schiedam. ISBN
90.71542.0225 Prijs f 9.90.
door onze medewerker
HAN VAN DER HORST
SCHIEDAM De histori
sche schil van Schiedam
staat er nog en in toenemen
de glorie. Er is de laatste ja
ren weer belangstelling voor
het stedelijk erfgoed, zoals
de rijken van vorige genera-
ties', die hebben nagelaten.
De stad is ophieuw trots op
de boebt van de Lange Ha
ven met zijn statige heren
huizen. De bevolking spant
zich in om monumenten te
herstellen, getuige - bijvoor
beeld de pogingen om de af
geknotte molen "De Palm
boom" na haast tachtig jaar
opnieuw van een kroon te
voorzien. Getuige ook het
Idee van de distillateurs om
weereen traditionele bran
derij op te richten.
Maar achter die schil van
grootsheid treft de bezoeker
van Schiedam eigentijdse
nieuwbouw aan of met na
me ter hoogte van de Noord-
vest woestijnen die het ge
volg zijn van kaalslag. Daar
hurkte vroeger de achterkant
van de jeneverstad: de mise
rabele huisjes, de bochtige
steegjes en de benauwde hof
jes. Daar huisden de zwoe
gers die in branderijen en fa
brieken de kapitalen verdien
den voor de rijke-eigenaars
die him herenhuizen aan de
Lange Haven oprichtten. De
slopershamer heeft er gena
deloos huisgehouden. Er is
niets meer van over. Niets?
Ja toch. Een paar kunste
naars hebben die achterkant
van Schiedam, zoals die tot
in de jaren zestig bestond,
voor het nageslacht vastge
houden-
Hun werk is momenteel te
zien in een bovenzaal van het
Stedelijk Museum op de
Hoogstraat. Twee maquettes,
één van Schiedam nü en één
van Schiedam vroeger, hel
pen de bezoekers zich te ori
ënteren.
Dat is belangrijk, want de
expositie is aanvankelijk op
gezet voor de kinderen van
Schiedam die er in klassever-
band kwamen kijken. Ze wa
ren zo enthousiast, dat de
museumdirectie de Indruk
kreeg, dat ze met deze opstel
ling ook de volwassenen een
groot plezier zou doen. Sinds
afgelopen woensdag zijn zij
welkom om de stadsgezich
ten van Octave de Coninck,
Herman Paradies en Charles
Kemper te bewonderen.
Die kunstenaars lieten zich
niet verblinden door de schit
tering van de stad..Zij waren
evenmin gevoelig voor de
eeuwenoude opmerking van
alles wat in Schiedam door
de eeuwen heen de macht
heeft gehad: "Waarom toch
altijd dat negatieve?". Zij
gingen de steegjes in en von
den déér hun inspiratie. Zo
dat hun werk nu niet alleen
artistieke, maar ook een zeer
belangrijke historische waar
de heeft
Dat geldt met name voor
Octave de Connick, die in de
jaren veertig, vijftig en zes
tig grote hoeveelheden aqua
rellen 'en pentekeningen
maakte van de stad.' De laat-
sten verschenen meestal in
de Schiedamse dagbladen
met een dromerig stukje' van
Octave de Coninck eronder.
De Coninck bekeek de stad -■
met: de ogen van een buiten
staander, want hij kwam uit
'Rotterdam. In de meidagen
van 1940 weggebombardeerd,
huurde hij een woning in de
Hemaflat, onderdeel van een
moderne schil van rijkdom
die in de jaren twintig en
dertig aan de oostkant van
Schiedam was aangelegd. De
Hemaflat aan de Koemarkt,
was één van Nederlands eer
ste moderne flatgebouwen.
De Conick had vanuit zijn
voorkamerraam een prach
tig uitzicht op de totaïe oude
stad. Daar kwam het van.
Daardoor trok hij de stegen
in.
De hele binnenstad van
Schiedam is nog niet drie
maal zo groot als het Rotter
damse schouwburgplein.
Met buitenwijken erbij be
sloeg de stad nog niet de
helft van het tegenwoordig
bebouwde oppervlak. Toch
waren er veel meer Schie
dammers dan tegenwoordig:
de mensen woonden zeer
dicht op elkaar met veel te
velen in veel te kleine huis
jes. In bepaalde delen van de
binnenstad was men nog niet
eens aan electriciteit toe en
men behielp zich met gas
lampen, die elders al be-
1 schouwd' werden als,een her
innering uit: grootmoeders
'tijd.
De gevolgen voor de ge
zondheid waren duidelijk. El
ke Schiedamse dertiger her-;
innert zich',; dat soma één of
twee 'klasgenootjes ineens
verdwenen waren: die zaten
dan in de vakantiekolonie,
waar zij met frisse lucht en
gróte hoeveelheden gekookte
melk enigszins op krachten-
werden gebracht, zodat zij
het steegjesleven weer aan
konden.
Die werkelijkheid proef je
in het werk van Octave de
Coninck. Maar ook iets an
ders: de schilderachtigheid
van die oude binnenstad.
Daar is nu niet veel meer
van over. De architecten van
de nieuwbouw die op de kaal
slag is verschenen, hebben
wel geprobeerd iets van inti
miteit, iets van verrassende
doorkijkjes te creëren. Maar
het is gebleven bij halfslach
tige pogingen. Eén ding heb
ben ze wel bereikt, één ding
waar de echte Schiedammer
uit de binnenstad altijd aan
wilde ontsnappen: dat de bu
ren hoe dan ook bij je op tafel
konden kijken.
Wat dat betreft, is een toe
stand hersteld, die een voor
name aanleiding, vormde
voor de genadeloze afbraak
van de achterkant van de je
neverstad. De mensen die het
in de jaren vijftig en zestig
voor het zeggen hadden iri de
stad, waren voormannen van
de PvdA en de KVP. Partijen
die het bij de verkiezingen
moesten hebben van de ar
beiders. - v
En de arbeiders zagen Voor
het eerst de welvaart gloren.
Ze wilden van dat zwarte
verleden af. Want langs de
schilderachtigheid wandelen
is heei iets anders dan er te
moeten wonen. Toen in het
begin van de jaren zeventig
jonge, gestudeerde opstande
lingen op de PvdA-iedenver-
gadering durfden aandringen
op renovatie van een paar
oude straatjes, stond zo'n
oude SDAP-er schuimbek
kend op.
„Jongen", brieste hij,
„Naast de gootsteen moesten
wij schijten."
En daarmee was de kous
af.
Dat geeft de historische
waarde van het werk van Oc
tave de Coninck-voor het he
den aan. -
Jongeren die er langs lo
pen, zullen met vertedering
naar die aquarellen en pente
keningen kijken. Ouderen
ook, maar hun heimwee zal
zeker gemengd zijn met bit
tere herinneringen. En mis
schien met angst, als ze met
een denken, aan de politieke
en sdciale ideeën die na de,
verkiezingsuitslag van mei-
meer dan ooit opgeld doen.
Wim Nesse:
„Mil'n wagen
is mijn wo-
ning." (Foto
Ed Egger
mont)
SCHIEDAM Toen hij een 'i;
jongeling was' van nauwelijks
zestien jaar, meldde de Schie
dammer Wim Nesse zich met
hoge stem aan bij transportbe
drijf Kleinekoort Poot Baade.
Zijn jongelingsjaren bracht hij
door als bijrijder. Op achttien
jarige leeftijd haalde hij zijn rij-
bewijs en zat voortaan zelf
achter het stuur van een paf
vrachtwagen. Nü, 25 jaar later,
is Wim Nesse nog altijd in
"dienst bij hetzelfde bedrijf in
Schiedam en rijdt hij interna-
tionale routes. Zaterdag werd
in het wijkcentrum van de her
vormde gemeente 'de Rank'
zijn 25 Jaar trouwe dienst be
loond met een receptie en ca
deaus.
Ondanks de vrije zaterdag
konden de aanwezige collega's
van Nesse zich maar moeilijk
losmaken van hun beroep. In
de grappen die óver en weer
werden gemaakt stond toch
vooral de vrachtwagen cen
traal, als: „Hij daar, dat is dé
slechtste chauffeur, hoeveel
brandstof die wel niet gebruikt
voor zijn wagen." „Ja, ja," zo,
luidde het repliek van de
'slechtste chauffeur'; „Maar
die knaap verbruikt het meesté
bier."
Geen van de chauffeurs zou
het beroep in willen ruilen "voor
een ander, zo bleek. Wim Nes-,,
se: „Wij zijn allemaal vrijbui-
ters. Je zou ons niet hele da-
gen op een kantoor tussen vier
muren móeten stoppen want
dan worden we gek."
Wim Nesse rijdt voornamelijk
vrachten gasbuizen en hout.
Het aantrekkelijke van zijn
werk vindt hij het feit dat het
een vrij beroep is. „Natuurlijk
moét je ervoor zorgen dat je je
vracht op tijd laadt en lost,
maar 'op de weg' ben je zo vrij
als een vogeltje. Geen baas dié
de hele dag op je vingers staat
te koekeloeren."
Nesse rijdt ook op het buiten
land; België, Luxemburg,
Duitsland. Hij is vee! van huis
weg maar voor Nesse is dat
geen enkei bezwaar. „lk heb J/;
geen vrouw dié thuis op me sj
wacht. Mijn wagen is mijn wo-
ning," aldus de jubilerende
vrachtwagenchauffeur.
Vooralsnog is de 41-jarige
Nesse niet van plan gas terug
te nemen. „Maandagochtend
zit ik om 5 uur alweer in mijn
wagen, richting België."
VLAARDINGEN Het was
voorpagina-nieuws in 1977:
voor het eerst had een tijger
python zich in gevangenschap
voortgeplant. Walter Getreuer
(31) uit Delft had dat voor el
kaar gekregen. Experimente
rend met vochtigheid, tempe
ratuur en licht had hij de slang
in de juiste stemming gekregen
om te paren. Nu heeft diezelf
de Walter van zijn hobby zijn
beroep gemaakt en reist hij
met slangenexpo „Serpo"
door Nederland. Tot en met 22
juni toont hij tachtig van zijn
tweehonderd slangen in de
Harmonie.
In de verduisterde Harmonie
staan evenzovele verlichte ter
raria met slangen uit de hele
wereld, met uitzondering van
inheemse soorten. Enkele
exemplaren zijn zwanger en
Walter verwacht dat tijdens de
expositie enkele zullen paren.
Hoewel slangen schemerdieren
zijn en pas 's avonds actief
worden, zijn er altijd wel enkele
in beweging. De langste is een
netpython van tegen de vijf
meter.
Acht jaar was Walter toen zijn
liefde voor de slang werd ge
boren. In Ermelo ving hij een
giftig addertje. Gelukkig beet
het dier hem niet, maar zijn va
der liet het hem toch niet hou
den. Sindsdien heeft hij zijn
verzameling opgebouwd door
kopen," kweken en ruilen. Zo
kocht hij slangen van Blijdorp
en dierentuinen in Bangkok eh
New York. - i 1
„Slangen zijn zo interessant en
boeiend. Het zijn heel erg fas-
cinerende dieren", zegt Walter.
„Ze komen voor over de hete
wereld in alie mogelijke bioto-
pen; Er zljn veel regels; maar
er zijn nog meer uitzonderin-
gen die de regel bevestigen.
Het zijn ook heel efficiënte die
ren, want ze hebben zich heeL-.,.-
goed aan het milieu aange-
past;"
Zijn ideaal is om een perma- -
nent centrum in te richten met
reptielen en amfibieën. Een
aanzetje vormt zijn mobiele ex-
positie waarmee hij vier en een^-
halve maand achtereen in dé-J?
Palace Promenade in Scheve^ jf_
ningen staat.'„Een goede voor
lichting ontbreekt", vindt Wal
ter. „Als iemand een slang te-
genkomt, moet hij hem niet g.
nutteloos doden. Dat is op dit „j
moment de eerste reactie.
Maar mensen die in een ge
bied met veel slangen wonen,
worden nooit gebeten. Het zijn
meestal buitenstaanders die
gebeten worden."
Slangenexpo Serpo. Harmo-
nie, Schiedamseweg 51,
Vlaardingen. Geopend dage-
lijks van 10-22 uur en zondag J
van 10-16 uur. Tot en met 22,.
juni.
VLAARDINGEN Ruim 400
telefonische klachten kregen
de gemeentelijke energie- en
waterleidingbedrijven (GEWB)
zaterdag over storingen of het
uitvallen van de televisiezen
ders. De Indische Buurt moest
het zelfs een tijd zonder radio
signaal doen. Zaterdagavond
was het euvel grotendeels ver
holpen, hoewel sommige ge
bieden nog zonder de TV-zen-
ders Music-Box en Sky-Chan-,
nel zaten. Volgens de GEWB
was de warmte de boosdoe-
ner. Hierdoor raakten bepaal-,;,
de aansluitingen in de CAI-kas-
ten buiten werking. Dit werd
veroorzaakt door het ontbre-
ken van isolatiemateriaal.
MAASSLUIS Frankrijk is j
het centrale thema van de
jongste expositie in het Ge
meentemuseum in Maassluis.
Daar stellen de kunstenaars
Peter Dumas en Jan van Heel
werk ten toon, waarin steeds
typische Franse tafereeltjes te
zien zijn. Voor Peter Dumas
zijn dit vooral de mooie Franse
winkelpuien, geschilderd in
zachte kleuren. De Hagenaar
Jan van Heel voelt zich vooral
aangetrokken tot de achteraf-
straatjesvan Parijs, waarin het
bruist van het leven.1
Het is interessant om te zien
hoe verschillend beide kun
stenaars met hun liefde voor
Frankrijk omgaan. Ze gebrui
ken ook verschillende materia
len: Peter Dumas vooral goua
che en aquarel, terwijl Jan van
Heel alleen met olieverf werkt.
Ook is een groot verschil in
stijl. J"
De gouaches van Peter Dumas
zijn heel licht van kleur, en zeer
strak van lijn. In zijn recentere
aquarellen Is dat iets minder
het geval. Hier zijn ook meer
details uitgewerkt zodat het
geheel Iets levendiger wordt.
Door hét aquarelleren heeft de
Vlaardlngse kunstenaar ook
zijn gouache-techniek wat ver- e
levendlgd. Het latere werk ziet
er over het algemeen een stuk
minder strak uit, dan de vroe
ge gouaches.
Het werk van Jan van Heel is
erg donker. In de schilderijen
van deze 88-jarige kunstenaar
zijn duidelijk invloeden van de
Franse schilderkunst uit het
begin van deze eeuw te zien.
Ondanks de donkere tinten
wordt al snel duidelijk dat Jan
van Heel veel van Parijs houdt.
Hij heeft Parijs dan ook eens
"een verre geliefde" genoemd.
De tentoonstelling werd vrij
dagavond geopend door me-
vrouw Snoeck Schuller, de
nieuwe wethouder van culture
le zaken in Maassluis.
Jan van Heel en Peter Dumas,
tot en met 3 augustus in het
Gemeentemuseum, Zuiddijk
16, Maassluis. Geopend: di.
tm zon. van 14.00-174)0 uur.