m m Hobbytuinen gaan op slot Kampeerhuisjes vrij gen- y Op maat Tegenstand Taai Groei De onderwijskrachten en het schoolbestuur van de nieuwe Jenaplanschool bijeen in de zandbak. Achter- aan-links: directeur Yvonne Koorengevel en naast haar vice-vocrzitter Jack Tsjang (met bril). Zelf een school voor je kind stichten en dan j feest vieren. Dat is niet niets. Leerlingen breker) i. joelend de met papier dichtgeplakte voordeur van de school open. Liedjes worden uit volle borst meegezongen door niet alleen de scholieren en de 'juf', maar ook door de ouders, die een middag vrij - j hebben genomen. Een kinderboekenschrijver,l^ëSt^ voor uit eigen werk en sluit met zijn voordracht j i aan bij een project van de school. j De scholieren, de onderwijskrachten en-üe>^ ouders maken een uiterst betrokken en gemd.ti.-.,, c veerde indruk. Het is immers 'hun* school, die-« wordt geopend. Het is 'hun' school, waar ze zo J lang voor hebben gevochten. En, het betreft 'hun' - onderwijs, waarvoor ze hebben gekozen. i Voor en tegenstanders knikken met respect; hier: wordt in ieder geval goed onderwijs gegeven. O Daarover zijn zij het eens. Het is woensdag 1 okto- ;i ber 1986. Plaats van handeling: de nieuwe Jenaruyf* planschool in Vlaardingen. Aan deze dag ging ruim een jaar politieke strijd vooraf tussen de n; ouders van de leerlingen, tevens schoolbestuur, en wethouder Ary Maarleveld (Onderwijs). v/ De ruzie duurt overigens nog steeds voort. De...:/ bron van het conflict is de 'richting' van de school; algemeen bijzonder niet religieus en toch bijzon der. Maarleveld ziet in het algemeen bijzonder on derwijs een concurrent voor het openbaar onder- wijs. Voor Vlaardingen is de bijzonder neutrale rij school nieuw, maar de vereniging van Verenigde n/ Bijzondere Scholen op algemene grondslag (VBS)...Ja in Den Haag merkt dat de laatste tien jaar de belangstelling voor de nieuwe onderwijsrichtijig^ toeneemt. >r,~!q Jaarlijks nemen zo'n twintig groepen ouders Jietiifin initiatief een dergelijke school te stichten. HVV- is»; verslaggever TON DAMEN dook in een betrekKë^^ lijk nieuwe schoolstrijd. '!-V "tls Een van de dïie lokalen van de algemeen bijzondere school 'in vol bedrijf'. (Foto's: Arie Wapenaar) Door onze medewerker HAN VAN DER HORST SCHIEDAM Op het eerste gezicht is Schie dam wel de laatste ge meente, die een boek over de eigen waterlei ding zou moeten heb ben. Tenslotte ontleent de stad haar reputatie aan heel wat krachtiger vocht. Toch ligt nu in ;de boekhandel een werkje over de kraan •boven de gootsteen en .nadrukkelijk niet over de tap. En de schrijver ds ook nog Hans van der •Sloot, wiens historische ^onderzoekingen tot nog toe veelal de jenever tot onderwerp hadden. Heeft de Blauwe knoop nu ook in de geschied schrijving toegeslagen? Het omslag, van Van der Sloots nieuwste.boek „Een slok .water, een -bete broods," toont twee volksvrouwen die bezig „zijn uit de gracht een emmert- jé water te putten. Maar op dé 'eerste pagina is het .de bran- dcrsstad, wat de klok slaat. Schiedam in de negentiende eeuw: De Lange Haven met spoelingschuiten en op de kade nog een blijk van de moderne tijd: de palen van de splinternieuwe telefoon dienst. (Foto's Arie Wapenaar) Versuft Hans van der Sloot - kassen, gereedschapskisten:-'én-Ai- de oogst het regelmatig ontgel den. Peentjes worden uit' de grond gerukt, bloemkolen -„ear rode kolen drijven in het ëlnlJ gelwater. Om de vernielingen in te dammen, is het aantal In gangen al eerder terugge-.'. bracht van vier naar twee.' Maar deze maatregel bleek' niet afdoende. n Schuurtjes op camping? Ouders bepalen zelf hoe hun kind de lessen krijgt VLAARDINGEN Wat doe je als je een school voor je kind wenst die niet bestaat? Zelf maken! De ouders van de leerlingen van de nieuwe Jena planschool aan de Kraanvogel laan in Vlaardingen hebben hét {gedaan. Ze stichttén een bijzondere neutrale school en namen zelf zitting in het be-, stuur om binnen de onderwijs- wetgeving een eigen leerplan op te zetten. Gekozen werd voor een onderwijssysteem dat uitgaat van de theorieën van Peter Petersen, beterbekend als het Jenaplan. „Het fs beslist een hele klus geweest om de, school van de grond te krijgen," bekent ouder J, Tsjang, vice-voorzit- ter van de Stichting Jenaplan school. Waar je bij voorbeeld geen rekening mee houdt,is dat je veel tegenstand op je weg ontmoet: Niettemin kan ik het ièdereen aanraden. Sticht je eigen school." Tsjang bemoeit.zich als lid van het schoolbestuur direct met het onderwijs dat zijn zoon Kénneth krijgt. Hij zal dat, evenals de ouders van an derede scholieren, ook blijven doen. „Wij gaan ons natuurlijk niet mengen in de wijze waar op' de onderwijskrachten met de leerlingen moeten om gaan,"vertelthij; -jJMaar we willen wel invloed hebben op het onderwijs zelf. Zo hebben we met een aantal Ouders eni ge avonden besteed aan over? lég met de docenten over een project 'boeven' (dat' aansluit op het thema van de kinder boekenweek, réd.)We willen precies weten wat onze kinde ren op school doen. We willen dat omdat we ge loven in het Jenaplan, dat is gestoeid op een samenhang tussen de situatie thuis en die op school. De opvoeding thuis moet het kind terugvinden op school Herkenbaarheid voor het kind; daar streven we haar. Nu streven alle Jena planscholen daarnaar," ver volgt Tsjang. „Dat wij zelf een school gesticht hebben, ligt. meer in het feit dat wij ais ouders ook nog erg kritisch van aard zijn. Je kunt het ver gelijken met het eten van brood. Je vindt bakkers dicht in de buurt, maar er zijn er ook verder weg. Je kvrnt brood éten dat van de bakker om de hoek is, maar je kunt ook uit zoeken waar het beste of lek kerste brood te krijgen is. Als het brood wat je zoekt onvind baar blijkt,ga1 je misschien overwegen het zelf te bakken. Het is precies zo met onder wijs en wij hebben als ouders gekozen voor. het laatste." Onderwijs op maat, daar Is het Tsjang om te doen. Dat be tekent niet dat hij' straks één' algemene bijzondere school voor het voortgezet onderwijs gaat stichten als zijn zoon van de basisschool komt. „Dat is nog veel moeilijker," legt hij uit. „Maar bovendien zou ik dat niet willen. Langzaam 'maar zeker moeten kinderen zich kunnen weren in de grote maatschappij. Die is bok niet naar wens te kneden. Ik wil dan ook zekér niet naar een si tuatie als bij de Vrije School. Als mijn kind van school komt moet het zich niet dood-onge- iukkig gaan voelen en hopeloos de vernieling in raken. „Niettemin wil ik dat de ba sisschool het kind krachtig op voedt in een filosofie waarin ik mij kan vinden. Zo willen wij dat onze Jenaplanschool rol- doorbrekend onderwijs geeft, hetgeen nietzozeer met het Je naplan heeft.te maken als we met de opvattingen van de ouders;'Wij hebben er daarom voor gezorgd dat we een vrou welijke directeur hebben." De tegenstand dié Tsjang en de andere ouders van de Stich ting ter Bevordering van het Neutraal Bijzonder Onderwijs in Vlaardingen (SBNBOV) ont moette kwam vooral van de Vlaardingse onderwijswethou der Ary Maarleveld. De PvdA- wëthouder vindt het - een treu rige zaak dat- de ouders een nieuwe; school- hebben opge richt, terwijl twee openbare Vlaardingse scholen hebben moéten fuseren. Hij ziet het al gemene bijzondere onderwijs vooral als een concurrent voor het openbare onderwijs en meer nog als een aanval op de kwaliteit van de scholen In het algemeen. Maarleveld bij de officiële opening van de Jenaplan school: „Het gevaar bestaat dat deze school een elitairé be doening wordt. Als ik zo eens om mij heen kijk, dan lijkt het wel een reünie van de kunste naarsgroep Vlaardingen 65. Als straks zou blijken dat deze school een goed documentatie centrum kan opzetten en een aardige jeugdbiliotheek kan inrichten, ben ik half bedroefd. Bedroefd voor de scholen .waar het niet kan. Want", zo ver volgde de wethouder, „ik ben ervoor dat de zoon van Jan met-de-pet betzelfde kan leren als de dochter van de direc teur. Openbaar onderwijs is dan ook niet rood, zoals wei eens ten onrechte wordt ge zegd. Het openbaar onderwijs is er voor iedereen; voor katho-, lieken, christelijken, rijken, ar men, socialisten, kapitalisten, en ieder ander. Mocht nu blij ken dat het succes van alge meen bijzonder onderwijs doorzet, dan hoop ik dat het de rol van het openbaar onder wijs overneemt. Voorop staat dat iedereen naar. een goede school kan. Maar ik vrees dat het, mede in verband met de bezuinigingen die voor de deur staan, een andere kant op gaat. In dat geval zou het.algemeen bijzonder onderwijs wel eens een privilege kunnen worden, dat ten koste van het openbaar onderwijs zal gaan". De weerstand van Maarle veld is hét afgelopen jaar taai gebleken. Aan zijn'zijde vond: hij steeds zijn 'eigen fractie en tegenover zich de WD, die vanuit''; liberale overwegingen (vrijheid van onderwijs) over tuigd is van het recht van ouders zélf te bepalen wat goed is voor hun kind. De an dere partijen, afgezien van de CPN; wisselden steeds van me ning. „Oh, wat is Kèt tóch inge wikkeld", kreunden de raadsle den steeds in de voorbereiden de commlssiévëfgadéringen. Adjunct-directeur S. J. Steen; van de vereniging van Ver enigde Bijzondere Scholen voor onderwijs op algemene grondslag in Dén Haag is nog twee keer afgereisd om zelf in Vlaardingse ^.commissie- en raadsvergaderingen, te knok ken voor de Jenaplanschool. Van voor hém onverwachte zijde, het CDA, kwam uiteinde lijk de beslissende steun. Volgens J. H. Eigeman, ad junct-secretaris van de VBS, moet de vereniging steeds har de strijd leveren. „Het confes sioneel en het openbaar onder wijs spreken gewoonlijk alleen over zichzelf en elkaar", licht hij toe. .Algemeen bijzonder onderwijs komt in him taalge bruik. niet voor. Dat is type rend voor dé verhoudingén. Wij bestaan niet voor hen en als blijkt van wel, dan worden, we bestreden". Niettemin noteert Eigeman jaarlijks veel nieuwe vereni gingsleden. „De laatste tien tot vijftien jaar is de belangstel ling voor deze richting enorm toegenomen", weet hij. .Alleen al vanuit het zuiden van het land komen jaarlijks al zo'n vijftien initiatieven van ouders die een school willen beginnen bij ons binnen. Daarvan lukt het overigens nog geen kwart om de school uiteindelijk te stichten. De tegenwerking van uit de politiek is groot. Landelijk gezien is de weer stand bij het CDA groter nog dan bij de PvdA. In het pro gramma van de Partij van de Arbeid staat dat zij kiest voor een stelsel van onderwijs waarin bijzonder onderwijs en openbaar onderwijs elkaar aanvullen. Met die tekst kun je verschillende kanten op. Een ander probleem is dat bijzonder neutraal ten onrech te wel eens elitair wordtge noemd. Is één bijstandsmoeder die een'; omscholingsproject volgt én haar kinderen naar een bijzonder neutrale school stuurt elitair? En straatarme kunstenaars die -hetzelfde doen?' Hoewel 'het verwijt eli tair' soms begrijpelijk is neem jrri bijvoorbeeld het Rijnlands Lyceum in Wassenaar is dat in het totaalbeeld niet vol te houden", vertelt Eigeman. Het'etiket .'alternatief' wijst Eigeman minder resoluut van de hand. „De scholen die wor den. opgericht zijn vaak Jena plan-, Montessori, of vrije op-, leidingen" besluit hij. „Die ouders willen graag een nieu we vorm van onderwijs, waar voor binnen de bestaande structuren vaak geen plaats is". Eigeman verwacht dat nog veel ouders het voorbeeld van de Vlaardingse Jenaplan school zullen volgen. h&ltTZtu H '6-ASsj A±'.'tji Van der Sloot schrijft niet over water alléén In de tweede alinea vinden we reeds de woorden "klare je- never".v „Een siok water, een, bete broods" is uitgegeven ter gele- genheid van het eerste eeuw-' feest van de Schiedamse wa terleiding. De Openbare Nuts bedrijven Schiedam (ONS) vonden het een goed idee, als ër eens een boekje verscheen, waarin werd beschreven hoe het er nu een eeuw geleden met het drinkwater voorstond. Van der Sloot heeft die op dracht graag aanvaard. Wat hij 'de lezer biedt, is ech ter méér dan een opsomming van de gebeurtenissen die er toe hebben geleid, dat in 1886 de Schiedammers vJsn. het eerst konden kennismakei met kranen en fonteinen, waaruit gezuiverd drinkwater vloeide. Dat thema' snijdt Van der Sloot pas vrij diep in zijn boek aan. „Een slok water, een bete broods" is een sociale geschie denis van Schiedam in het laatste kwart van de negen tiende eeuw. De invalshoek is tweezijdig: hygiëne éri gezond heid. Dat is een goede greep. Na tuurlijk was het best mogelijk geweest om een gedetailleerde bedrijfsgeschiedenis te schrij ven. Maar zo'n benadering is een beetje uit de tijd. Er ont staat dan een kroniek van een aantal gebeurtenissen, zonder dat er verbanden worden ge legd met wat er verder in de samenleving gebeurde. Van der Sloot geeft de poli tieke en sociale context van het ontstaan van de Schiedam se waterleiding een buitenge woon zwaar accent. Zo krijgt de lezer begrip voor de tijd van toen en hij ontdekt, waar om er bijvoorbeeld tien jaar gezeur en getouwtrek in de ge meenteraad voor nodig was, voor een zo nuttige en noodza kelijke voorziening als de wa terleiding eindelijk tot stand kwam. Van der Sloot beschrijft dat allemaal op de wijze die. we van hem gewend zijn: hélder, beeldend en spannend. Hij roept voor ons op het beeld van een in zich zelf gekeerde, sme rige stad die geen antwoord wist te geven op de eisen van de nieuwe tijd. Die stad stonk. Voor de af voer van vuil en branderijaf- val was Schiedam aangewezen op een netwerk van grachtjes en sloten, dat eigenlijk uit de zestiende eeuw dateerde. Toen woonden er hoogstends een paar duizend mensen en het voornaamste bedrijf was dc visserij. In het laatste kwart van de negentiende eeuw waren er meer dan twintigduizend Schiedammers. De meesten daarvan vonden een bestaan in de branderij, een zeer milieu- v~--iHende industrie om v ->ens een moderne en a.; t v. monistische term te ge- bruixen. En daar was het grachtensysteem niet op bere kend. Dat Schiedam werd gere geerd, zo laat Van der Sloot zien door een selecte groep no- tabelën. Wat die allemaal met elkaar, bedisselden, liet het ovegrote deel van de arme en gehoorzame bevolking koud. „Tijdgenoten schetsen het beeld van een beroepsbevol king die volslagen versuft z'n werk verrichtte in een afmat tend geestdodend ritme waar in werkdagen werden gemaakt van zeventien uur of meer," schrijft Van dér Sloot. De notabelen plachten zeer lang over iets na te denken, vooral, als het een vernieu wing betrof. Dit tot grote er gernis van de toenmalige bur- gemeester Piet van Dijk van Mathenesse, die vijfentwintig jaar lang met logge olifantspo ten door de Schiedamse porse leinkast liep. Hij was dan. ook zeer gehaat en als Van Dijk iets voorstelde, was dat op zichzelf al een reden om het te gen te houden. De waterleiding was ook een idee van de burgemeester. Hij had geweldig veel goede argu menten aan zijn zijde, want juist na 1875 ontdekten de ge leerden, dat ziektes veroor zaakt werden door bacteriën en dat je die met hygiëne en schoon drinkwater op een af stand kon houden. Tegen het beginsel van de drinkwaterlei ding hadden de meeste raads leden niets. Zij vonden echter, dat niet de gemeente, maar particulieren de exploitatie ter hand moesten nemen en die hardnekkigheid was er verant woordelijk voor, dat de discus sies tien jaar duurden. Toen was er eindelijk een kieine meerderheid vóór een plan, dat de Rotterdamse ingenieur Halbertsma al vier jaar daar voor aan de gemeente had voorgelegd. De waterleiding begon op 1 oktober 1886 te functioneren. Dat gebeurde zonder enige feestelijk vertoon. Maar uit het feit, dat de Schiedammers van het begin af aan vee! meer drinkwater gebruikten dan zelfs de groot ste optimisten hadden ver wacht, bleek, dat het nieuwe bedrijf in een grote behoefte voorzag. „Een slok water, een bete broods" biedt een goede inkijk in de Schiedamse samenleving van een eeuw geleden. Ik zelf kreeg na lezing van zoveel goed beshreven veilig heid de neiging om een bad te nemen. En terwijl het warme water uit de douche op mijn rug kletterde, was ik blij, dat ik in 1986 leefde. De goede oude tijd is een drogbeeld. „Een slok water, een bete broods" is uitgegeven door In- terbook International. Prijs in de boekhandel: 19,95. (Van een onzer verslaggevers) VLAARDINGEN Op beide toegangsbruggen naar de 53 hobbytuinen in Hoiy-Noord worden volgende maand hek ken geplaatst. Tot deze maat regel is door B. en W. besloten, omdat de tuinen veel te lijden hebben van vernielingen. "Van begin af aan, zo'n tien jaar ge leden," zegt Waling van der Hamme van de afdeling sport, recreatie en jeugdzaken van de gemeente. "Het ene jaar wat meer dan het andere, maar voor sommige tuinders bleef het een kwelling." Op het complex moeten de ft "Ik vind het erg jammer,'.', zegt Van der Hamme. "Er-,/ gaat nu een stukje openbaar-, heid verloren. Er zijn genoeg mensen, die daar graag lopen, maar dat straks vanwege een paar rotjongens niet meer kun nen doen." HOEK VAN HOLLAND Het dagelijks bestuur van de deelgemeenteraad overweegt om het plaatselijke recrea tieoord open te stellen voor niet-Rotterdammers. Het idee is niet nieuw en zowel in de deelraad als in de commissie al meermalen aan de orde ge weest. De gedachte heeft steeds sterker vormen aangenomen na het besluit van de Rotter damse gemeenteraad dat het. recreatieoord kostendekkend moet worden geëxploiteerd. Daardoor is het oorspronkelij ke principe losgelaten dat juist de minder draagkrachtige Rotterdammers op het Hoekse terrein een recreatiemogelijk heid moesten krijgen. Die so ciale doelstelling is volgens het deelraadsbestuur vrijwel verdwenen. Tot nu toe moest men in Rot terdam wonen om voor een kampeerhuisje in aanmerking té komen, maar wanneer men later verhuisde mocht het huisje worden behouden. Overigens is het toewijzings- beleid nog steeds een bevoegd- heid van de Rotterdamse- ge- meenteraad zodat de deelge? meenteraad in dit geval alleen maar een advies kan uitbren-, t A i i yfttnornj.1 i'-iw o! HOEK VAN HOLLAND Houders van sta-caravans óp de nieuw aan te leggen cam ping am de Kaapweg móeten gelegenheid krijgen om schuurtjes te bouwen. Dat Is de mening van Jaap Plena; chef van dc dienst voor sport en recreatie. Omdat schuurtjes op de camping "opvallend zichtbaar" zullen zijn, wil Pié- na zowel wat betreft afmeting als uiterlijk de voorwaarde stellen dat de schuurtjes 'één vormig moeten zijn, Er zal voor de bouw. een bouwvergün- ning aangevraagd moeten worden. -

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1986 | | pagina 1