Kunstenaar schept, exposeert en iaat alles gewoon achter
32 woningen erbij
H
'Problemen ASH VB
voor 1988 opgelost'
Fouten bij ramp
oefening 'nuttig'
Zeven auto's
opengebroken
Gorzen krijgt
post voor ouderen
Rotterdam krUgt
380 miljoen gulden
wv ws
VLAARDINGEN - 'De
*roodbebaarde Viking
reus uit Holland' werd
hij in een krantestukje
genoemd, in het zwem
bad heette hij Neptunus
en op straat kreeg hij
geregeld te horen dat
hij een broer van Fidel
Castro had kunnen zijn.
Feesten
SP-raadslid
Arnold van
Wezel in zijn
brigadeirui
met een
exemplaar
van zijn Cu
baanse kran
tje: „Ik had
die baard al
voordat ie
mand in Ne
derland nog
van Fidel
Castro ge
hoord had"
(Foto en re
pro Arie Wa
penaar)
Rechts bouw
vakker Van
Wezel aan de
sinaasappel-
pluk: Die
manana-men-
taliteit, daar
mogen ze van
mij wel van
af"
Verworvenheden
Sociale controle
Rooskleurig
I Rampzalig gevecht
Beeldend kunstenaar Herman Lamers:
installaties maken waarmee je je ei
gen denkprocessen op gang kunt hou
den... (Foto's Arie Wapenaar)
Beelden in de gekraakte fabriekshal aan de Lange Haven 87 in Schie
dam: alternatief voor een cleane expositie tussen drie schotjes...
Rijkssteun
HET VRIJE VOLK
vlaardingen-schiedam
;'Ze staan op hun vrije
dag op de bouwsteiger'
ï?- 4
Arnold van Wezel ontkent
heftig dat zijn martiale baard
groei voortkomt uit bewonde
ring voor de Cubaanse leider.
„Welnee joh, ben je gek, Ik had
die baard al voordat iemand in
Nederland nog van Castro had
gehoord. En bovendien: ik rook
hélemaal geen sigaren. Hoewel
Jk?moet zeggen dat ze daar
vkn uitstekende kwaliteit zijn."
""Vijf weken bracht het Vlaar
dingse SP-raadslid op Cuba
dotfr, en dat hebben ze daar ge
weien ook. Zijn collega-bouw
vakkers op de werkvloer bij
voorbeeld, die even moesten
wennen aan Van Wezels Hol
landse doordouwersmentali
teit. „Als je weet hoe het bij
ons in de bouw toegaat sta je
daar wel te kijken. Aan organi
satie kan er behoorlijk wat
worden verbeterd. Maar je
loopt tegen de manana-menta-
liteit op, als het vandaag niet
komt, dan komt het morgen.
Van mij mogen ze daar wel
van af," zegt hij.
Als bouwvakker maakte hij
deel uit van een 240 man ster
ke internationale brigade, die
op uitnodiging van de Cubaan
se regering een werkbezoek
bracht aan het eiland. Vier we
ken lang staken anarchisten,
sociaal-democraten, commu
nisten, feministes en socialis
ten uit alle Europese landen de
handen uit de mouwen in de
bouw en op eeneltrusplantage.
Delaatste-week 'stond' Inhet
teken van "de twintigste (Sterf
dag van gueriilastrijder Ché
Guevara, die in 1967 in het Bo
liviaanse oerwoud werd ver-
moord..'Maar. rhetoprbgraxnxna
bevatte "niet alleen maar lood
zware onderdelen. Na het werk
was er tijd voor sport en ont
spanning. 5» "OOf
„Honkbal is dé sport daar,
dat zie je overal op straat. Van
die apies die nog nauwelijks
kunnen lopen zijn al met een
stok in de weer," geeft de
Vlaardingse Cuba-ganger zijn
eerste indrukken weer. „En
feesten kunnen ze ook als de
beste, maar wat wil je met die
muziek die ze daar hebben. Die
mensen komen bij wijze van
spreken al dansend uit de
baarmoeder."
„Je wordt als brigadlst van
alle kanten in de watten ge
legd. Waar we ook kwamen,
hele scholen stonden met vlag
getjes naar ons te zwaaien, een
fantastische sfeer," gaat hij
verder. „En reken maar dat er
goed te eten is, want daar hou
den de Cubanen wel yan-.Trou-
wens, wat eerste levensbehoef
ten betreft is het daar,prima
geregeld, daar is allemaal
makkelijk aan te komen." Ik
vond ook dat ze. er allemaal
erg goed gekleed bijliepen.^ Al
leen voor luxe zaken moet ge
spaard worden, maar ja, dat
geldt hier ook".
Voor Van Wezel was het zijn
tweede bezoek aan het Caraibi-
sche eiland. „Net als vorige
keer ben ik er heen gegaan om
met eigen ogen te zien hoe het
socialisme daar gestalte
krfjlft." geeft hij op als reden
voor zijn reis. Daarbij wil Ik
niet alleen van de top en van
de partijkaders horen hoe het
zit, maar juist van de mensen
aan de basis. Dan moet je de
werkvloer op en met ze praten.
Net zoals de SP in Nederland
ook doet."
Ondanks enige kritiekpunten
is de Vlaardinger vol lof over
't Cubaanse model. Vlot somt
hij de verworvenheden van de
Castro's socialisme op: gratis
onderwijs, gratis gezondheids-
Jzorg, -"bijna gratis openbaar
vervoer/ lage huren eni gega-
F; randeerd -werk. „Door de revo-
llutie hebben ze daar eempaar
jfstappen kunnen overslaan. Za-
'ken waarvoor'wij met de SP al
Jjaren aan het knokken zijn, een
•fininimumpakket aan- voorzie-
nlngen, dat hebben ze daar al
lemaal al bereikt. De gezond
heidszorg staat er bijvoorbeeld
',op een erg hoog peil, de kinder
sterfte is er even laag als in
Nederland. - Ze «-streven-maar
"één-arts op de 100 gezinnen,
wat al bijna bereikt is. Verge-
,lijk dat eens met ons land!
Hïèr wbrdt de gezondheidszorg -
voor de gewone man stap voor
stap afgebroken," aldus de
strijdbare SP-er.
Van Wezel was ook bijzonder
onder de indruk van het sys
teem van wijkconüté's dat de
Cubanen kennen, de zoge
naamde CDR's (Comité's ter
verdediging van de Revolutie),
Deze democratisch gekozen or
ganen spelen een zeer belang
rijke rol in het sociale leven
van de wijk. Alle kwesties die
de wijk aangaan worden in het
comité besproken. Bij burenru
zies wordt er bemiddeld, bij
ziekte wordt er hulp geboden,
als er een huis vrijkomt wordt
bekeken wie er? het meest be
hoefte aan heeft-' ■-
J v to* w y
Via de comité's blijven ook
de bestuurlijke kaders op de
hoogte van wat er onder de
mensen leeft, de CDR's,zijn de
directe schakel tussen top en
basis. -Daarbij is vooral veel
aandacht voor de jeugd, de ge
neratie die de revolutie van
3959niet heeft meegemaakt.
„Dé CDR's proberen de jonge
ren,.het hoe en waarom van de
revolutie tilt te-leggen, en de
noodzaak om haar te verdedi
gen. Anderzijds wordt er ook
goed naar de jeugd geluisterd.
Want als je dat niet doet kom
je jezelf toch vroeg of laat een
keer tegen als maatschappij,"
aldus Van Weezel. Dat vanda
lisme nauwelijks voorkomt en
de jeugdcriminaliteit laag is
heeft volgens hem alles te ma-,
ken met die laatstgenoemde
functie van de comité's.
„Op een gezonde manier heb
je daar een behoorlijke sociale
contrdle," vervolgt hij. „De
CDR's verzorgen ook een soort
burgerwacht. Dat heeft zijn
wM; -K 93
rmmmr
geschiedenis, je moet dat zien
in het licht van het,.feit dat er
al zes aanslagen op-Fidel ge
pleegd zijn, en er al twee Inva
siepogingen zijn gedaan. Toch
is het niet zo dat je constant in
de gaten wordt gehouden 'en
gecontroleerd. Je moet het be
schouwen als een soort buren
hulp, net als bij ons na de oor
log. Bij ons Is het nu ieder voor
zich, daar sta je nog veel meer
in dienst van de gemeen
schap."
Als voorbeeld noemt de SP-
er de vrijwillige bouwhrlgades
die de comité's op de been we
ten te brengen ter' bestrijding
van de woningnood/op dit mo
ment volksvijand nummer een
op Cuba. „En dat lukt hoor, ik
heb ze zelf aan het werk ge
zien. Mensen uit alle beroeps
groepen staan op hun vrije za
terdag en zondag op de bouw
steiger. Dat is toch een heel
andere mentaliteit dan bij ons?
Ik vind dat geweldig," aldus de
brigadlst.
Van Wezel erkent dat hij een
wel bijzonder rooskleurig
beeld schetst van het leven op
het socialistische eiland. Zo
wordt er van zijn kant weinig
vernomen over de crisis in de
Cubaanse economie, politieke
gevangenen, de discriminatie
van homosexuelen en de moei
lijke positie van de vrouw in
de macho-cultuur. „Problemen
en fouten heb je overal, daar
wilde ik niet de nadruk op leg
gen," stelt de SP-er, die krach
tig weerspreekt dat hij zich
zou hebben laten inpakken
door partij- en regeringsfunc
tionarissen: „Tegen mensen
die dat denken kan ik alleen
maar zeggen: ga er zelf maar
eens kijken. Gewoon eens doen.
Want ook/toeristisch Is het
heel aantrekkelijk."
Voor/Van Wezel, inmiddels
ook geabonneerd op een Cu
baanse krant, staat In ieder ge-
,val vast dat hij de opgedane
kennis en ervaring ook in Ne
derland ten nutte kan maken.
.Natuurlijk, je wordt altijd een
stuk wijzer van zo'n reis, het
verruimt je blik enorm. Als ze
nu tegen je zeggen: 'dit Is on
mogelijk', of 'dat kunnen we
niet betalen', dan denk je: ho,
ho, in een ander type maat
schappij kan het wel," besluit
de 'roodbehaarde Vikingreus'.
CHIE 'AM Een ieeg-
sttóntie fabriek kraken, ter
plëkke beelden maken, twee
weken exposeren en dan weer
wegwezen, met achterlating
van de hele tentoonstelling.
Dat is de filosofie van beeldend
kunstenaar Herman Lamers
(33). In de volkomen trooste
loosheid van de verlaten fa
briekshallen, waar onttakeling
en verval tastbaar zijn gewor
den, komen zijn kunstwerken
tot stand.
„Nee, ik vind 't zelf niet zo
naargeestig. De ruimte is
rauw, en concreet. Door er hel
dere, niet-functionele elemen
ten aan toe te voegen, wat ik in
feite doe, wordt het contrast
tussen beeld en omgeving
groot," zegt Lamers. Zijn jong
ste project, getiteld 'Spring
'Grove, een installatie van
beeldrulmten*, is tot en met 4
November tussen 12.00 en 16.00
,?uur te bezichtigen in het voor-
-maUge bedrijfspand van het
^gelijknamige schoonmaakbe-
/fiüdjf, aan de Lange Haven 87
^n Schiedam.
Lamers begon zijn reeks in-
idustriële kraakactles in Gro-
ttüngen, waar hij de Academie
wvoor Beeldende Kunsten door
iep. Een idee dat uit nood ge-
ren werd, want ergens an-
jsjders kon hij zijn grootschalige,
Bmonumentale projecten niet
Wonderdak brengen. ,Jk ben
f daar begonnen in bakkerij De
Toekomst, later heb ik geexpo-
•seerd in de turnzaal van een
voormalig politiebureau. In
dat soort ruimtes kon ik einde-
lijk de ideeën die ik in vijf jaar
f. academie had opgedaan le-
t vensvatbaar maken. Voor mij
- was dat het alternatief voor
f' een cleane expositie tussen
drie schotjes," verklaart hij.
'f Toen hij drie jaar geleden
naar Rotterdam kwam, ging
hij do«r met die prakt'jk
WZJPt
Eerst liet hij zijn oog vallen op
Cohens Behangfabriek aan de
Linker Rottekade, daarna trok
hij in het pand van Sherry de
Terry aan de Schie. 'Spring
Grove" werd december vorig
jaar gekraakt. Het kostte La
mers drie maanden breken en
puinruimen om de hal voor
zijn doeleinden geschikt te ma
ken. Met een materiaalsubsi
die van de Rotterdamse Kunst
stichting werkte hij vervol
gens nog eens zes maanden
het opbouwos van zijn
beelden, uit perspex, betonij
zer, doek, golfplaat, asfalt, as
best en zeil.
Er kwamen er acht te" staan
op de vuile, beschadigde tegel
vloer, tegen een decor van af
bladderend stucwerk, half ont
mantelde leidingsystemen en
van het plafond druipend, roes
tig lekwater. Het licht komt
van bovenaf, door de gaten in
het dak en door hoge, deels
dichtgetimmerde ramen. Som
mige van de installaties heb-
ben nagenoeg de omvang van
een fabriekswand.
Het maken van dergelijke in
stallaties ervaart de Rotter
dammer elke keer weer als
een rampzalig gevecht. „Het is
hard knokken om je eigen si
tuatie te creëren. De kick is
dan dat de ruimte op een gege
ven moment zo is getransfor
meerd dat je kunt zeggen: dit
is mijn plek. Soms snap je pas
na drie maanden, welke beteke
nis een bepaald beeld voor je
heeft En dat wil ik toch: beel
den maken waarmee je je el-
gen denkprocessen op gang
kan houden."
Voor Lamers heeft zijn
werkwijze het grote voordeel
dat hij de expositie vanaf de
grond kan opbouwen. „Ik krijg
wel eens te horen dat ik mezelf
beperkingen opleg door me zo
aan een plek te binden, maar
ik voel me juist heel vrij. II:
bouw m'n installaties qua
maat en kleur in onderlinge
samenhang op, direct geïnte
greerd in de omgeving. Ver
koop is niet aan de orde, dus
daar hoef ik me geen zorgen
o>'e'" te maken, en over vervoer
evenmin. Na afloop laat ik al
les gewoon staan. Uiterlijk na
een jaar moet je weer verdwij
nen uit zo'n hal."
Door het grootse, monumen
tale karakter van zijn installa
ties begeeft Lamers zich vaak
op het grensvlak van beeld
houwkunst en architectuur.
„Als je op deze schaal werkt, Is
het af en toe lastig de uit
gangspunten te blijven zien.
De architectuur houdt zich be
zig met de verhouding mens
omgeving, ook ik probeer een
antwoord te geven op de kern
vragen die daarbij spelen. Om
dat ik gebruik maak van niet-
functionele architectonische
elementen, heb Ik veel meer
vrijheden om de positie van de
mens in die omgeving te bena
drukken en te bepalen," licht
hij toe.
.Deze ruimte bestaat niet
meer als ruimte, maar als
beeld, dat Is de metamorfose
die Ik hier heb willen bewerk
stelligen," gaat hij verder. „Als
toeschouwer treedt je een to
taalbeeld binnen, een eenheid.
In dat beeld heb ik diverse
suggesties gecreëerd van
openheid en beslotenheid,
vooral in de twee ruimtes die
je doormoet om de grote hal te
bereiken. Die doorgangen, die
wisselende posities die je dan
kunt innemen, buitenstaander
of binnenstaander, dat interes
seert me."
Lamers noemt zijn beelden
duidelijk, maar ze kunnen op
de toeschouwer hetzelfde ef
fect hebben als een doodlopen
de straat. „Je ziet dat 't dood
loopt, en toch loop je nog een
stukje door naar die blinde
muur. Sommige van mijn in
stallaties zijn van een afstand
ook volkomen duidelijk, maar
loop erheen en je merkt dat er
toch wat verandert als je dich
terbij komt,' besluit hij.
ZATERDAG 31 OKTOBER 1987
VLAARDINGEN Voor het
einde van het jaar zullen da
problemen met de Algemene
Stichting voor Huisvesting en
Verzorging van Bejaarden
(ASHVB) zijn opgelost. Deze
verwachting heeft wethouder J.
Madern (Maatschappelijke
Dienstverlening), tevens voor
zitter van de stichting, gisteren
uitgesproken tijdens een pers
conferentie gewijd aan het
dreigend faillissement van de
stichting. Evenals de werk
groep, die de financiële positie
van de stichting onder de loep
heeft genomen, hoopt de wet
houder, dat het rijk en het Al
gemeen Burgerlijk Pensioen
fonds (ABP) zullen bijspringen.
Zoals wij gisteren reeds meld
den dreigt binnen vier maan
den faillissement van de stich
ting. Belangrijkste probleem is
De Wouthof, waarvoor bij de
bouw in 1979 een dure lening
bij het ABP is afgesloten.
Sinds de huren van dit com
plex ouderenwoningen vorig
jaar met 163 gulden omlaag
moesten ais gevolg van wijzi
gingen in het woningwaarde-
ringstelsel, moet de stichting
er geld op toeleggen. De vorig
Jaar ingestelde werkgroep
heeft berekend, dat de tekor
ten zullen oplopen tot 12 mil
joen gulden.
Madam heeft evenals de werk
groep 'gegronde hoop", dat het
rijk een dee! van de verliezen
voor zijn rekening zal nemen.
Hij baseert dit op het feit, dat
het rijk destijds garant heeft
gestaan voor de Wouthof-le-
ning. De wethouder wijst er
verder op, dat de problemen
door het rijk veroorzaakt zijn.
Madem: „Er is gebouwd op
verzoek van het ministerie.
Niemand maakte problemen,
toen wij de Wouthof gingen
bouwen."
Daarnaast hopen betrokkenen,
dat het ABP er akkoord mee
zal gaan de 'dure' lening in een
goedkopere om te zetten. Met
het ABP Is al enkele keren ge
praat. Wethouder Chr. van
Roon (Financiën): „Men wenst
on speaking terms te blijven. Als
wij de zaak maar hard genoeg
aanpakken, komen wij tot een
oplossing."
Zowe! de werkgroep als belde,
wethouders ontkennen, dat de
problemen te iaat zijn onder-,
kend. „Tot juli 1986 waren er
geen noemenswaardige pro-
biemen", zegt de heer A.M.V.
Besters, beleidsmedewerker
bij de afdeling stadsontwikke
ling. Van Roon: „De echte pro
blemen zijn In 1986 ontstaan.
Daarvoor zijn er hooguit enkele
schermutselingen geweest. Het
ministerie heeft ons gefopt. Het
heeft de hoge kwaliteit van de
woningen In De Wouthof niet
gewaardeerd." Niettemin be
vestigt de heer M. Ouwens,
hoofd van de afdeling stads
ontwikkeling, dat b. en w. van
Vlaardlngen er het ministerie al
in 1981 en 1982 op hebben ge^
wezen, dat 'regelingen niet op
elkaar aansloten'.
De ASHVB is in Vlaardlngen -
verantwoordelijk voor 229 ver
zorgingsplaatsen en 750 oude
renwoningen. BI] de stichting"'
werken 154 personeelsleden.
Zowel voor personeel ais be
woners hebben de problemen
'geen nadelige gevolgen', zo
benadrukt Madem.
VLAARDINGEN „Lang niet
feilloos, maar bijzonder nuttig.
We weten nu In ieder geval
waar de zwakheden liggen,"
zegt voorzitter R. Blom van de
gemeentelijke commissie Be-
drijfs Zelf Bescherming (BZB)
over de gisteren gehouden oe
fening Integratie '87. Het doel
van de grootscheepse operatie
was om de samenwerking tus
sen zes Vlaardingse Instanties
voor vrijwillige hulpverlening te
testen op hun functioneren bij
calamiteiten.
Aan de oefening werd deelge
nomen door de BZB, de EH-
BO-brigade, de RK EHBO Ver
eniging, de Reserve Politie, het
Rode Kruis en de Lotusgroep.
In totaal waren 150 personen
in touw, waarvan 35 de rol van
slachtoffer speelde.
Volgens het rampenscenario
had er gisterochtend op de
Nieuwe Maas ter hoogte van
de Maasboulevard een zware
ontploffing op een schip plaats
gevonden, met als gevolg veel
licht en zwaar gewonden en
grote materiële schade In het
gebied rondom het Deltaplein.
Door een onverwachte explosie
ontstond om half twaalf een
tweede rampgebied ter hoogte
van de Beugsloepweg. Om het-
allemaal echt te laten lijken
werd gebruik gemaakt van
knalvuurwerk en benzinebran
den.
Tot de taken van de deelne-
mende vrijwilligers behoorde
het verlenen van eerste hulp,
het redden van gewonden uit
het rampgebied, het bestrijden
van branden, en het inrichten
van een noodhospitaal en een
basiskamp.
„Er Is flink wat fout gegaan,
met name in de communica
tiesfeer. In de coördinatie moet
er beter Ingespeeld worden op
de mogelijkheden en de onmo
gelijkheden van de aparte
groepen. En we hebben betere
verbindingsapparatuur nodig.
Maar dat resultaat hadden we
wel verwacht. We hebben
groepen bij elkaar gebracht
die normaal nooit samen oefe
nen," evalueert Blom. Het sal
do Is volgens hem daarom toch
positief: „We hebben erg veel
geleerd. Er komen rapporten
van, het Is op video vastgelegd
en we gaan het nog uitgebreid
nabespreken. Daar zullen ze
ker verbeteringen uit voortko
men."
VLAARDINGEN Zeven au
to's In de omgeving van de
Sprinterpiaats zijn opengebro
ken. In alle gevallen werd een
zijruitje ingeslagen. Bij drie wa
gens bleef de schade daartoe
beperkt. Uit de andere vier
werden geluidsapparatuur en
een boormachine ter waarde
van 1000 gulden ontvreemd.
De totale schade bedraagt
1500 gulden.
Van vier wagens, die gepar
keerd stonden op de Elzen- en
Wllgendreef, zijn de emblemen
ontvreemd. De plaatjes zijn
met behulp van een schroe-
vendraaier losgewrikt.
SCHIEDAM Schfedam-Zuid
krijgt een wijkkantoor voor ou
deren. Maandag wordt de wijk
post geopend. De rest van de
week zijn er demonstraties
volksdansen (dinsdag)en gym-
nastleken (woensdag). Donder
dag wordt er een tentoonstel
ling gehouden van foto's van
oud Schiedam. Vrijdag 6 no
vember worden er oud Hol
landse liedjes gezongen met
een broodmaaltijd en soep na
afloop. Hiervoor moet men zich
van tevoren opgeven bij de
wijkpost In de Oude Maas
straat 22.
VLAARDINGEN In de
maand september zijn 32 wo
ningen aan de 2e Van Leyden
Gaelstraat in Vlaardlngen op
geleverd. In uitvoering waren
op 30 september in totaal 131
woningen, waarvan 75 woning
wetwoningen, 55 premiewonfn-
gen en 1 ongesubsidieerde wo
ning. De desbetreffende wonin
gen komen aan de Waalstraat,
Oosthavenkade, Afrof, Kornetls
Speelmanstraat en In de Zee
heldenbuurt. Sinds het begin
van het jaar zijn in Vlaardlngen
357 woningen gereedgekomen.
ROTTERDAM Rotterdam
krijgt volgend Jaar van het rijk
minimaal 380 miljoen gulden
voor woningverbeteringen. Dat
blijkt uit cijfers die staatssecre
taris Heerma van Volkshuis
vesting bekend heeft gemaakt.
BIJ de verdeling van de contin
genten per provincie kan dat
bedrag nog oplopen.
Van dat geld wil Rotterdam
2000 aangekochte particuliere
huurwoningen op hoog niveau
.renoveren en 400 aangekochte
woningen een kleine beurt ge
ven. Van de vooroorlogse wo
ningwetwoningen krijgen 700
huizen een renovatie op hoog
niveau en 500 op laag niveau.
Van de naoorlogse woningen
komen ongeveer 2000 huizen
In aanmerking voor groot on
derhoud of een kleine verbete-
rlng.
