Hongaars handels
centrum In Schiedam?
Recreanten profiteren mee
van herstructurering De Gaag
I
wm
Cafébaas Marcel
van Hassel wil
snel noodvestiging
Willemskade woon
gebied: fout erkend?
Het Vrije Volk SCHIEDAM
Arie de Hartog
h onderscheiden
Natuurexcursie
ws
PAGINA 12
ZATERÖAG 20 AUGUSTUS"! 988
Tv-ploeg vergezelt handelsdelegatie. Schiedams stedenschoon binnenkort in
Hongaarse huiskamers
W'fé<Mé rr
tw- - m
Kastelein van Thalia, bijgenaamd De Soepkip, is al
weer over de schrik heen na de brand 4
"SM/:
j «*f
<"4
''i
SCHIEDAM Een groep Hon
gaarse bedrijven overweegt serieus een
handelscentrum in Schiedam te vesti
gen. Een delegatie bezocht gisteren het
Stadskantoor om de mogelijkheden te
onderzoeken. De Hongaren werden ver
gezeld van een vijf man sterke ploeg
van de Hongaarse staatstelevisie, die de
komende dagen opnamen gaat maken
van de stad en bij enkele Schiedamse
bedrijven.
De Hongaren zijn in Schiedam
terechtgekomen via de contacten van
zakenman G. Toth. De directeur van G.
Trade BV is Hongaar van geboorte en
drijft al jaren handel met bedrijven uit
dat land. Hij fungeert ook als tolk tus
sen de diverse partijen.
Een forum van Hongaarse bedrij
ven werkt al twee jaar aan de vestiging
van een handelscentrum in ons land.
Tot nu toe werden de zakelijke belan
gen vanuit de ambassade in Den Haag
behartigd, maar inmiddels hebben de
Hongaren behoefte aan een zelfstandig
en grootschalig centrum. „Wat we nu
opzetten moet betekenis krijgen op Eu-
rofiees niveau," zegt Toth. „Ook Belgi
sche, Duitse en Engelse bedrijven moe
ten hier makkelijk binnen kunnen stap
pen. Laagdrempelig wordt het sleutel
woord."
Schiedam vindt men aantrekke
lijk omdat het dicht bij Rotterdam ligt,
goed bereikbaar is maar ook een gun
stiger prijspeil kent dan de Maasstad.
Waar het centrum zou moeten komen is
nog niet helemaal zeker, maar er is een
goede kans dat de Hongaren uiteinde
lijk terecht komen in een deel van het
Bols-complex aan de Burg. Honnerlage
Gretelaan, dat eigendom van Toth is.
De Schiedammer sluit niet uit dat het
binnen een jaar al zo ver is.
In eerste instantie zal het cen
trum Hongaarse bedrijven de mogelijk
heid bieden om hun produkten te pre
senteren. Zo'n twintig bedrijven hebben
daar al belangstelling voor getoond en
zullen zich permanent in het centrum
vestigen. De rest van de ruimten kan
roulerend door andere firma's gehuurd
worden voor wisseltentoonstellingen.
Op den duur is het ook mogelijk dat be
drijven die hier eenmaal voet aan de
grond hebben gekregen het gebouw
gaan verlaten om zich zelfstandig te
vestigen in de regio.
Roth: „Iedere Nederlandse on
dernemer die wat in Hongarije of het
Oostblok (want daarvoor vormt het land
de toegangspoort) wil verkopen, moet
er zo binnen kunnen stappen. Maar ook
mensen die juist Hongaarse produkten
willen importeren." Sinds 1 januari van
dit jaar zien veel bedrijven in Hongarije
zich genoodzaakt om ook te gaan ex
porteren. Vanaf die datum zijn alle be
drijven in principe zelfstandig geworden
en moet er met winst gedraaid worden.
Aanstaande maandag maakt de
meegereisde TV-pIoeg opnamen in het
Stadskantoor. Ais voorproefje kunnen
Nederlandse zakenmensen dan hun
wensen kenbaar maken in een pro
gramma dat vergelijkbaar is met Brand-
punt-in-de-markt. Toth: „Mensen die
iets te koop hebben kunnen dat aanbie
den, bedrijven die willen samenwerken
kunnen een Hongaarse partner zoeken.
Het is een testcase om te toetsen hoe
alert de reacties zijn bij Hongaarse be
drijven, want het wordt vrij snel uitge
zonden. Ik verwacht er veel van. Ik, denk
dat je niet raar moet opkijken als men
binnen een maand na de oproep al za
ken doet."
VLAARDINGEN - De ontwikke
ling van het tweede onderdeel van Mid
den-Delfland loopt met naar wens. De
aankoop van grond, die nodig is om tot
een handzamere herverdeling van het
gebied De Gaag te komen, loopt strot f.
Goeddraaiende glastulnders zoekei
momenteel naar gronduitbreiding en
kopen nu ook grond op van boeren.
Daarmee zitten ze de plannenmakers
dwars.
De verstedelijking van een van
de laatste 'open' plekken die de Rand
stad nog telt, Midden-Delfland, moet te
gengegaan worden. Daarom is er in
1977 de Reconstructiewet Midden-Delf
land in werking getreden. In drie delen
wordt het gebied aangepakt. Na Licke-
baert tussen Maassluis en Vlaardingen
is nu het het tweede deel, De Gaag bij
Maasland, aan de beurt. Het ontwerp
plan ligt op tafel.
De knelpunten zijn hier vooral de
slechte infrastructuur, de slechte opde
ling van het land, onvoldoende verharde
wegen en een verre van goede water
huishouding.-<
Om dat weer een beetje op orde
te knjgen err de werkcondities voor de
glastuinbouwers en boeren te optimali
seren zal er zo'n 66 miljoen in het 3030
hectare grote gebied gepompt gaan
worden om het te reconstrueren. Recre
anten zullen kunnen meeprofiteren van
die investering, want ook voor voorzie
ningen voor vrijetijdsbesteding zal geld
uitgetrokken worden.
Centrum van die recreatie-activi
teiten moet het gebied ten zuiden van
de boerderij Kraaiennest worden. Om
r, SCHIEDAM Vanwege zijn 40-
jarig jubileum als all-round vakman bij
houthandel W.S. van de Wetering is
Schiedammer Arie de Hartog door de
koningin onderscheiden met de ere-me-
daille in brons, verbonden aan de Orde
van Oranje Nassau. De onderscheiding
werd hem gisteren met bijbehorende
versierselen uitgereikt door burgemees
ter Scheeres.
de waterhuishouding te verbeteren
wordt daar namelijk een flinke plas aan
gelegd van 20 hectare als waterberging
voor de glastuinbouwers. Die zal voor
een gedeelte worden omzoomd door
een biezen begroeiing, die de zuiverheid
van het water zal bevorderen. „En als je
eenmaal water hebt, kun je dat natuur
lijk ook dienstbaar maken voor ande
ren," vertelt A. Verhage, viee-voorzitter
van de zogeheten 'Reconstructiecom-
missie.'
De zwemmers en surfers zullen
minstens nog een jaar of vier moeten
wachten, maar dan kunnen ze er naar
toe. Rond de elfhonderd recreanten zul
len in de plas kunnen zwemmen en zon
nen op de ligweides. Om nu niet alles
meteen rond de plas vol te laten lopen
met recreanten, worden de recreatie
mogelijkheden verdeeld Wer het deel-
plan. Meerdere wegen en fietspaden
worden aangelegd om het gebied beter
bereikbaar te maken en er komen ook
picknickplaatsen. -
Behalve naar deze recreatiemo
gelijkheden gaat er veel aandacht uit
naar de herverdelingvan de grond.
Voor de glastuinbouw is de ideale leng
te-breedteverhouding 1 op 2. Dat is nu
verre van bereikt. „Dus moeten we
gaan puzzelen," vertelt Verhagen. „Ais
je aan een landbouwer voorstelt om zijn
bedrijf op een andere plaats voort te
zetten en je geeft hem subsidies daar
voor, dan kan bereikt worden dat we de
grond beter kunnen verdelen en zo de
puzzel compleet maken. Op dit moment
hebben wij acht boerderijen op het oog
die in aanmerking komen voor verplaat
sing. Dit plan staat of valt echter met de
medewerking van de boeren. Willen ze
niet verhuizen, dan gaat het hele plan
met door."
„Om nu die grond te kunnen ver
delen," vertelt G. Koop van de Subcom
missie Landbouw, „hebben we een af
deling die grond opkoopt." Daarbij doet
zich op dit moment een groot probleem
voor. „Het gaat op dit moment en
dat is pech hebben voor ons heel
goed met de glastuinbouw. Er zijn er
een aantal die een beter gevulde beurs
hebben dan onze afdeling voor grond
verwerving. Die kopen ook grond op en
beconcurreren zo het plan."
Bij de indeling van het gebied
komt in de Oude Camps-, Kralinger- en
Dorppolder nieuwe glastuinbouw. Tege
lijkertijd zullen dan nieuwe wegen aan
gelegd worden die het gebied beter
moeten ontsluiten en er voor moeten
zorgen dat de bedrijven hun grond dich
ter bij huis hebben en makkelijker de
Rijksweg A20 kunnen bereiken. Op dit
moment heeft ruim de helft van de be
drijven slechts 60 percent van zijn
grond vlak bij zijn woning liggen. Dat
moet 80 percent worden.
In het ontwerpplan is er ook min
der ruimte voor boeren met cultuur
grond. Er wordt op gerekend, dat er
vrijwillig zullen verdwijnen. Het is de be
doeling dat de hoeveelheid cultuurgrond
teruggaat van 2470 hectare naar 1990
hectare. Daarvan moet dan 330 hectare
besteed worden aan uitbreiding van de
glastuinbouw in de drie eerdergenoem
de polders.
Enkele belangrijke weidevogef-
gebieden in de Commandeurs-, Klaas
Engelbrechts- en Duifpolder worden
aangewezen als beschermd gebied. Net
overigens ais de waardevolle natuurge
biedjes in de boezemwateren: zowel
langs de Gaag, de Viaardingervaart en
de Zweth, Door aankoop van deze ge
biedjes za! het mogelijk worden deze te
beschermen.
Voorlopig is het natuurlijk alleen
maar een plan. Er kan nog het één en
ander aan veranderen. Op de inspraak
avonden bijvoorbeeld waar mensen hun
meningen kunnen ventileren. Er zijn ver
schillende avonden daarvoor georgani
seerd, tot de sluitingstermijn op 24 ok
tober. Daarna is het wachten tot januari
1989, wanneer het plan moet worden
vastgesteld
VLAARDINGEN - De Neder
landse Jeugdbond voor Natuurstudie
heeft de zomervakantie er weer op zit
ten. De eerste excursie van het nieuwe
seizoer is op zondag 28 augustus en
gaat naar natuurreservaat De Kwade
Hoek. Het verzamelpunt voor Schiedam
en Vlaardingen is de molen in Vlaardin
gen om 7.30 uur. s 'h 1
"«M M
mm
/r /'SApf-V/,
Marcel van Hassel: ..Als je binnen komt mag je straks niet meer zien dat het nieuwbouw is.
Door Rob van Stek
SCHIEDAM Het interieur
van het café biedt een treurige aan
blik. Leeg, nat en kaal. Over de lange
banken, die tegen elkaar aan gescho
ven zijn, ligt een groot dekzeil. Het ta
pijt is doorweekt. Wie er over loopt
ziet het water omhoog komen rond
zijn schoenen. Van het plafond drup
pelt nog gestaag wat bluswater.
Alle spullen zijn verder inmid
dels uit het pand gehaald en opgesla
gen. Caféhouder Marcel van Hassel is
na een dag keihard werken al weer.
over de eerste schrik heen en zetnu
alles op alles om de deuren van zijn
zaak weer zo snel mogelijk te kunnen
openen. In een houten noodkeet dan
welteverstaan.
Dat was toch al de bedoeling,
want oorspronkelijk zou hij per Tde-
cember voor de stadsvernieuwing
hebben moeten uitwijken naar een tij
delijk gebouwtje op het Boerhave-
plein, in afwachting van de nieuw
bouw. De brand heeft die plannen on
verwacht vervroegd.
„Ik ben meteen met de ge
meente gaan praten en die stelde zich
gelukkig welwillend op. Ik moet na
tuurlijk uitgebreid met de verzekerin
gen in de slag, maar met een beetje
mazzel wil ik de tent binnen twee, drie
weken weer draaiende hebben," zegt
de kastelein hoopvol in zijn akelig lege
etablissement.
De hele entourage staat in
schril contrast met de sfeer van enke
le dagen voor de brand, toen Van
Hassel Het Vrije Volk nog in opperbe
ste stemming vertelde over zijn toe
komstplannen met Thalia, dat al vanaf
het begin van de jaren dertig op die
plaats gevestigd is. Sinds vier jaar
pacht Van Hassel (29) het schenklo-
kaal van zijn zwager Aad van Harme
ien, lid van de bekende Schiedamse
kasteleinsfamilie, die daarvoor zelf 25
jaar lang achter de bar stond in het
café onderaan de Rotterdamsedijk,
hoek Boerhaaveplein.
„Een café met een grote naam
m Schiedam, door Van Harmeien op
gebouwd," zwaait Van Hassel zijn
voorganger lof toe. Hij is trots op zijn
publiek, want iedereen komt er en het
gaat prima samen. Aannemers, dokto
ren, ^havenwerkers, ambtenaren en
werkrolk. „Van minimum tot maxi-
mumrhier maken ze een praatje met
elkaar"
Een rustig, fijn publiek, zo om
schrijft de waard zijn gasten. Vrouwen
hoeven niet bang te zijn dat ze in Tha-
iia zullen worden lastiggevallen. Moei
lijkheden zijn er zelden of nooit, hoog
stens af en toe een woordenwisseling.
„En als er dan eens wat is, probeer je
dat op een soepele manier op te los
sen. Zonder geweld of slaan, wat ze
tegenwoordig zo graag doen."
De stijl van Van Hassel als ca
fébaas is kalm en gemoedelijk. Hij
houdt goed in de gaten of iedereen
het wel naar zijn zin heeft, maar dringt
zich ook weer niet teveel op. Een gro
te, vaste kern voelt zich prima thuis in
die sfeer en komt al jaren over de
vloer. Sommigen al zo'n 25 jaar. De
kastelein schat dat 50 percent van zijn
cliéntele uit 'vaste jongens' bestaat,
de rest rouleert. „Het werkt hier ei
genlijk heel simpel. Komen er nieuwe
mensen dan worden ze snel opgeno
men of ze hebben het niet naar hun
zin en gaan weer weg.""
Vermoedelijk-als'enige café in
Schiedam heeft Thalia een echte
stamtafel. Twee keurige metalen
bordjes markeren de bijzondere sta
tus van het lange houten meubel. „El
ke ochtend heb ik hier een mannetje
of acht die hun bakkie koffie komen
drinken. Schilders, glazenwassers,
weef je wef. En dan wordt de wereld
even doorgenomen. Politiek, voetbal,
noem maar op.' Maar iedereen mag
hier gaan zitten, hoor."
Geheel anders gaat het toe als
de werkers uit de nabijgelegen Mer-
wehaven langskomen. Die hebben
geeneens tijd om even te gaan zitten.
„Ze komen in hun schafttijd even snel
innemen, dus dat Is trimmen voor die
jongens. Tempo twaalf. Overigens zie
ik ze minder nu het wat rustiger is ge
worden in de haven. Jammer."
Een uitgesproken buurtcafé is
Thalia nooit geweest. De dorstigen ko
men uit alle delen van de stad, tot en
met Woudhoek toe. Maar ook Vlaar-
dingers en Spijkenissers mag Van
Hassei tot zijn klanten rekenen. Percy
Deui woont in Groenocrd en is een
van die stamgasten. Achttien jaar ge
leden, toen hij nog in Oost woonde,
kwam hij voor 't eerst binnenlopen.
„Ik werd toen meteen gepakt
door het sfeertje," vertelt de Surina
mer. „Je bent hier altijd welkom, ik
heb in die jaren hele goeie vriend
schappen gesloten. Die slaapwijken
hebben niets te bieden, daarom ben
ik toch altijd hierheen teruggekomen."
Voor de kameraadschap."
„Ja, want wij hebben je toch
heel aardig in de club opgenomen, hè
Percy?" schatert zijn barmaat Aad
Marijnen („net als die wasmachines ja,
maar dan in lila"). Dagelijks gaat hij-
uit zijn werk bi] Wilton even onder aan
de dijk langs. „Effe *n potje haten,' ai1
je maten zien? Je' kenf iedereen. Ach,
wij horen hier bij het interieur. Als'we
niet thuis zijn zitten we op het bijkan-"4
toor, zeg ik aitijd."
Kastelein"' Van Hassel wordt'1
door de stamgasten bij voorkeur aan
geduid als De Soepkip. Maar daf mag.
„Want we kunnen een hoop hebben
van eikaar, nooit geen rottigheid,"Tegt"
Marijnen ten overvloede nog eens uit.
„Bovendien is het een beste vent. Hij'!
moest alleen hooi lusten, darrkon je"
hem op zolder Houden."
Het vaste clubje ziet de hele
verhuizingsoperatie met meer vertrou
wen tegemoet dan Van Hassel zelf.
„Het lijkt mij wei leuk, zo'n tijdje in"
een noodkeet bivakkeren en een"
beetje improviseren," zegt oudgedien
de Lou van Dijk. „De hele entourage'
maakt niet zo vee) uit, als dezelfde
mensen maar komen."
Volgens de planning moet de;;
nieuwbouw in juli 1990 gereed zijn.
Van Hassel moet het eerst nog zien
dat zijn zaak alle veranderingen onge
schonden overleeft. „De vernieuwing^
doet zeer, ja. Want je weet wat je had!3
Nieuwbouw kan leuk zijn, maar ik0'
moet toch maar weer zien dat ik die"
sfeer terugkrijg. Ik ga in ieder geval
zorgen dat de zaak goed aangekleed"
wordt. Werken met betimmeringen,"
gordijnen. Als je binnenkomt mag je3*
niet meer zien dat het nieuwbouw is."
En dan maar hopen dat de mensen»
nieuwsgierig zijn." M
T$
wkZ/'y
m&M,
//.-vvjy
/fa
Willemskade is nooit hei industriegebied geworden, dat Schiedam definitief op zou stoten In de vaart der volkeren.
Door Han van der Horst
Nog een paar maanden en het is
gedaan met de oude Wtllemskade. In de
buurt van de Groenelaan is men gestart
met de bouw van woningen. Daarmee is
na meer dan honderd jaar na dato een fi
asco definitief bezegeld: de Wiiiemskade
is niet het industnegebfed geworden, dat
Schiedam definitief op zou stoten in de
vaart der volkeren. De woonwijk Gorzen
heeft het laatste stukje bedrijfsterrein op
geslokt. Je zou kunnen zeggen: met het
besluit om op de Wiiiemskade die wonin
gen te bouwen heeft de grootste fout uit
de stedelijke geschiedenis zijn beslag ge
kregen.
Is dat rechtvaardig tegenover een
gemeenteraad die de Willemskade uitein
delijk als woongebied aanwees? Natuur
lijk niet, de stadsbestuurders van onze
tijd konden niet anders. Maar heel andere
dingen waren mogelijk geweest.
Tussen de Willemskade en de
Westerkade ligt de Westerhaven. Van de
Nieuwe Haven loopt die een stuk naar het
zuidwesten om uit te komen op een smal
kanaal dat op zijn beurt een verbinding
vormt met de Nieuwe Maas. Het is een
e vrij breed stuk water met hoge kades.
In de jaren vijftig van de vorige
eeuw is die Westerhayen aangelegd als
antwoord van Schiedam op de moderne
tijd. Want zelfs de oudbakken branders
die toen m de raad de dienst nog uit
maakten, beseften, dat in een tijd van
stoom en staal het traditionele stedelijk
bestel misschien niet helemaal meer een
toekomst had. Ze waren een beetje opge
pord door de spoorlijn die sinds een aan
tal jaren ten noorden van de stad richting
Rotterdam iiep.
Kon er geen aftakking naar de
Maas worden aangelegd, zo vroegen dy
namische ambtenaren zich af. Was het
niet mogelijk om van Schiedam een zee
haven te maken? Het lag tenslotte dichter
bij de zee dan Rotterdam. Er lag een fan
tastisch pian klaar, dat het gebied ten zui
den van de Rotterdamsedijk om zou tove
ren tot een indrukwekkend havengebied.
Daar schrokken Schiedams be-
stuurderen ernstig van. Dit was groots ge
dacht. Dit was duur. Dit zou de stad zeker
niet aankunnen. Men sprak er dus jaren
over en besloot tenslotte iets kleins te
doen. Men legde de Westerhaven aan,
klein en overzichtelijk, niet uitkomend op
de Maas, maar op de Nieuwe Haven. Dat
was voor Schiedam mooi genoeg.
En niks spoorlijn.-
Maar de Nieuwe Haven eindigt in
een smalle sluis. Zelfs in die tijd al zouden
de grootste schepen nooit de Westerha
ven kunnen bereiken. Aan beide kades
verrezen pakhuizen en branderijen, maar
het bleef allemaal net zo kleinschalig als v
dat haventje. Er ontstond geen alternatief y
voor de jeneverindustrie, waar Schiedam
met huid en haar aan was overgeleverd. v
Nu waren De Gorzen op zich uit-l9
stekend gebied voor de vestiging van in-,r
dustrieën. Langs de Hoofdstraat vond al
allerlei bedrijvigheid plaats, er was zelfs 9
een klein hoerenbuurtje voor passagie-
rende zeelui. Maar de gemeente zelf blok- w
keerde die ontwikkeling. Ze stond wo-^
ningbouw toe. Zo werd Schiedams meest
geschikte bedrijventerrein een arbeiders
wijk.
Als de Schiedamse bestuurderen*
zo'n dikke eeuw geleden even visionair
geweest waren als hun Rotterdamse co!-,ï
lega's, dan was het nog mogelijk geweest,,*
dat de rollen waren omgedraaid. Vooral
omdat in die dagen ook Pemls enige tijd
deel heeft uitgemaakt van de gemeente
Schiedam. In ieder geval was dan nu de
grootste haven ter wereld gedeeld door
een dubbelstad Rotterdam-Schiedam.
Daar Is het niet van gekomen.
Schiedam heeft zou je bijna zeggen
officieel de nederlaag geaccepteerd door
de laatste stukjes industrieel Gorzen een
woonbestemming te geven. Treurig? Er is
tóch een winnares. Dat is de leefbaarheid.
