Rustig met de VUT, zei directeur bij jubileum \%artïmgers b< Sloop Het Centrum laat gat na, letterlijk en figuurlijk Jan Bulva: De zaak is toch niet zo eenvoudig Wasserette Biljart Ontslagen VOB'er Van der Ven: 'Misschien is er nog wel een baas die nog drie jaartjes werk heeft voor een 57-jarige vakman' Bewoners rond L Costerstraat parkeerruimte a.u.b. Gemaskerde Pa lestijnen verras ten in Nablus de- legatlelaider John Ranshuijsen l hem een te te Door Wessel Penning SCHIEDAM Het zal je maar gebeuren. Veertig jaar in dienst bij een zelfde bedrijf en dan op een dag plotse ling horen, dat er zeer binnenkort geen werk meer voor je is. Dat overkwam de ze week de Schiedammmer M. van der Ven, werknemer bij de reparatiewed Vlaardingen Oost Bedrijven (VOB). Af gelopen maandag hoorde hij met nog 430 collega's dat de werf failliet is. Het merendeel van de werknemers kon direct naar huis. Van der Ven (57) kan nog even blijven. Nog even. Want over een week of zes zit het werk dat nog gedaan moet SCHIEDAM - In thea ter De Teerstoof speelt het to neelgezelschap United Sweat vanavond vanaf 20.30 uur het tweeluik 'Wasserette Biljart' van Mars'na Norman. In Wasserette ontmoe ten twee totaal verschillende vrouwen elkaar in een wassa lon in New York. In het café naast de wasserette speelt het stuk. Biljart zich af. Shooter, een succesvolle dlsc-jockey, bezoekt de bareigenaar Willie, de oude biljartvriend van zijn overleden vader. Shooter heeft succes, geld en een vrouw. Wil lie heeft het leven al achter zich, maar kan in tegenstelling tot Shooter wel biljarten. Een kaartje voor dit tweeluik kost ƒ12,50, CJP- en Pas 65-houders betalen ƒ10. worden ér ook op. Voor zijn afdeling hij is machinebankwerker in de Anker en Kettingenfabriek van de werf is nog we! werk. „En dat hebben we altijd voldoende gehad. We hebben nooit ver lies gedraaid. Maar ja, we zijn meege sleept in de algemene malaise van VOB, dus zijn wij nu ook failliet," zegt Van der Ven spijtig. Pas sinds 1982 is de afdeling van de Schiedammer een onderdeel van Vlaardingen Oost Bedrijven. Daarvoor heette zijn werkgever nog gewoon de Anker- en Kettingenfabriek Schiedam (AKS), en was het bedrijf gevestigd op de Buitenhavenweg in Schiedam. VOB nam zes jaar geleden het bedrijf over. De ankerfabriek kreeg een nieuwe vesti ging op het terrein van de grote repara tiewerf aan de Vlaardingse Vulcaanweg. Van der Ven ging mee. „Ik had geen keus," weet hij nog. „Het was ontslag nemen of meegaan." Uiteindelijk kreeg Van der Ven het ook bij VOB goed naar z'n zin. „Hoewel het op een groot be drijf toch altijd minder gezellig is dan op een kleiner bedrijfje.". Dat grote bedrijf VOB ging maandag failliet. Het betekende het ont slag van Van der Ven, die daar niet be paald op gerekend had. „Ik heb er het hele weekend eigenlijk niet aan ge dacht. Maandagmorgen op de werf hoorde ik dat alle werknemers om tien uur. in de kantine moesten komen. Er gingen al geruchten dat h9t fout zat," vertelt hij. in de kantine deelde de di rectie mee dat het inderdaad afgelopen was. Van der Ven: „Toen werd het even heel stil." Want het faillissement en de daaraan gekoppelde ontslagen kwamen toch als een verrassing. Vooral voor Van der Ven, die drie weken geleden nog zijn veertigjarig jubileum bij de An ker- en Kettingenfabriek vierde. Hij ont ving toen uit handen van de Vlaardingse burgemeester Van Lier een zilveren ko ninklijke onderscheiding. En tijdens die bijeenkomst sprak VOB-directeur Blok geruststellende woorden. Van der Ven: „Hij vroeg hoe oud ik precies was, en zei dat ik tot m'n zestigste nog wel in dienst kon blijven bij VOB. Ik dacht toen dat is mooi, dan kan ik over drie jaar zo de VUT in. Ja, als ze dat tegen je zeg gen, dan geloof je dat toch." De Schie dammer lacht er cynisch om. „Toch moet de directie toen ai geweten heb ben dat het fout zat," weet hij. Maar verwijten wil hij toch niet maken. „Ik weet zeker: dat men van alles gedaan heeft om de boel nog te redden. Hoewel wij als werknemers nooit veel hoorden over wat er speelde. Wat er loos was vertelden ze niet." Ondanks dat heeft Van der Ven toch altijd met plezier gewerkt. Van z'n zeventiende bij de fabriek in Schiedam tot z'n zevenvijftigste, als voorman op de Anker- en Kettingenfabriek van VOB. „Nooit heb ik een ochtend gehad dat ik geen zin had om naar m'n werk te gaan. Iedere morgen ging ik op de fiets, weer of geen weer," vertelt hij. En lachend verhaalt hij over de lol die hij heeft ge had in die veertig jaar In de fabriek. Van der Ven: „Onder elkaar was het meestal wel gezellig. Soms haalden we op het eind van de dag bij een melkboer wat pilsjes. En de baas maar zoeken naar ons." „Ja," gaat hij dan door. „Het zal een aardige omschakeling zijn. Ik zit nu in die sleur van het werk, en over een week of zes ben ik opeens iedere dag thuis. Dat zai toch even moeilijk zijn. Maar daar kom ik wel weer overheen," zegt Van der Ven dan toch wat opge wekter. „Ik ga werk zoeken. Op de fiets rijd ik gewoon een paar metaalbedrijven in Schiedam en Vlaardingen af. Mis schien is er nog wel een baas, die nog drie jaartjes werk heeft voor een 57-jari- ge vakman." Voorlopig wordt hij dank zij zijn veertigjarig dienstverband nog tot februari uitbetaald. Tijd ge noeg dus om te solliciteren. Maar hij begrijpt dat zijn kansen op nieuw werk tamelijk gering zijn. Een werkgever zal waarschijnlijk liever een jongere, goed kopere metaalbewerker aannemen. Van der Ven moet dus echt reke ning gaan houden met werkloosheid. Bang om zich te gaan vervelen is hij ze ker niet. Dat is ook niet echt nodig, VOB-werknamer M. van der Ven werd vorige week ontslagen: „Het kwam als een volslagen verrassing." want de Schiedammer heeft genoeg hobbies. Zo traint hij op doordeweekse avonden de laagste seniorenelftallen en een dameselftal van de Schiedamse voetbalclub HBSS. En gedurende zeven maanden per jaar zit hij met zijn vrouw ieder weekeinde „op de camping in Nieuwe Tonge". Daar heeft Van der,Ven een caravan en een tuintje, waaraan al tijd we! wat te doen zou zijn. „Nee, maak je over mij maar niet ongerust. Ik vermaak me wel hoor," denkt hij. Zijn vrouw, tot dan toe nauwe lijks bij het gesprek betrokken: „Toch zal het heel vreemd zijn, ais je gewoon thuis bent. Je kunt maar beter werk hebben." Van der Ven haalt zijn schou ders op. „Ik wacht maar af. Ik zie wel." SCHIEDAM De bewoners van de straten in de omgeving van de Lau rens Costerstraat vinden, dat er meer parkeerruimte moet komen in hun buurt. Zij vinden dat er nu in het plan van de gemeente voor de inrichting van< hun woonomgeving, te weinig parkeer plaatsen zijn ingetekend. De gemeente gaat binnenkort nachtelijke tellingen houden om duidelijkheid te krijgen over de bewering van de bewoners, dat de aangehouden parkeernorm van 0,8 auto per woning te laag is. Ongeveer 35 bewoners van de bestaande huizen hebben zich deze week in het Stadskantoor over de ver schillende plannetjes in hun-buurt uitge sproken. Tevreden toonde men zich over het groengebiedje 'Land van Ris' en het nieuwe plein tussen Marconis traat en Laurens Costerstraat. Met na me het aanbrengen van een behoorlijke groenstrook in de buurt werd op prijs gesteld. Ook vond men de verdere plan nen voor de Laurens Costerstraat, Kep- plerstraat, Copernicusstraat en -plein, Archimedesstraat, Simon Stevinstraat en Christiaan Huygensstraat heel aar dig. Op twee onderdelen hadden ver schillende bewoners kritiek. Behalve op het geringe aantal parkeerplaatsen had den met name de bewoners van de Si mon Stevinstraat en de Archimedes straat aanmerkingen op de afwatering. Zij vrezen dat hun achtertuinen onder water komen te staan als er geen bete re drainagevoorziening komt dan nu is voorgesteld. Hun tuinen liggen aanzien lijk lager dan het straatoppervlak in het nieuwbouwbuurtje. De gemeente zal de voorgestelde maatregelen nu nader gaan bekijken. De vraag is of er voldoende ruimte be schikbaar is om het aantal parkeer plaatsen uit te breiden. Aan de ruime opzet van de groenstrook wil de ge meente liever niets veranderen. Ook de toekomstige bewoners van de nieuw bouw worden nog aangeschreven om op de plannen te reageren. Binnenkort krijgen de bewoners bij het verslag van de informatieavond ook de uiteindelijke voorstellen toegestuurd. Ze gaf toe dat er toch een politie- De gearresteerde komt niet Een delegatie van Vlaardingers be zoekt op uitnodiging van de Neder lands-Palestijnse Kring thans Israël. De Kring hoopt zo meer begrip te krij gen vor de situatie van de Palestijnen onder Israëlische bezetting. Onder de Vlaardingers bevinden zich enkele raadsleden die op persoonlijke titel de reis maken. Het zijn J. Ranshuijsen van de PvdA, R. Poppe van de SP, J. Bulva van de WD, A. Ranshuijsen- Hoogenboom van de Onafhankelijk D66 en J. Vons van de PSP/CPN/PPR. Verder maakt opbouwwerker G. Her ders deel uit van dëgroep namens de SISO, T. Jansen als arts en J. van Hooijdoinck namens het organiserend comité. Van de Palestijnse Arbeiders vereniging zijn J. Abu Hunein en A. Ghazal mee. Fotograaf E. Eggermont en P. Braat maken de reis mee om materiaal te verzamelen voor een ten toonstelling, die de Kring later in het jaar in de Grote Kerk organiseert. Ver- slaggever Ad Hoogerwerf en fotograaf Roel Dijkstra reizen voor Het Vrije Volk mee en doen dagelijks verslag. Door Ad Hoogerwerf JERUSALEM De laatste dag van de week heeft de Vlaardingse dele gatie uiteindelijk toch gesproken met ie mand die het Israëlische weerwoord op de bezettingspraktijken uiteen mocht zetten. De woordvoerster was geen over heidspersoon die betrokken is bij het in stand houden van de Israëlische aanwe zigheid in de Gazastrook en de West- bank. Miryam Shomrat is als deputy di rector vooral betrokken bij contacten met Europa en met Nederland in het bij zonder. „U had eerder contact met ons moeten opnemen, dan had ik iets kun nen regelen," luidde het excuus. Het te lefoontje had gepleegd moeten worden door kwartiermaker Jef van Hooijdonck, die al drie weken in het land is. Hij was ervan uitgegaan dat woordvoerder J. Ranshuijsen die taak op zich had geno men. Ranshuijsen heeft de hele week moeten bellen om het een en ander recht te zetten. Over het voornemen om Perez zelf te spreken werd wijselijk geen woord meer gerept. Shomrat heeft vervolgens gepro beerd het Israëlische standpunt duidelijk te maken. Haar verhaal stuitte op veel onbegrip bij de Vlaardingers, die zich de hele week hebben laten informeren door Palestijnen. De emoties die het zien van een militaire onderdrukking bij de politici en andere delegatieleden heeft los ge maakt, konden door haar betoog niet meer worden uitgewist. Alleen de WD- er Jan Bulva kon zich 'de angst van de meeste Israëliërs voorstellen. „We zijn het er allemaal over eens: die bezetting is niet goed. Het veroorzaakt veel leed. Er moet een oplossing worden gevon- den. Maar wat gebeurt er als die getrain de PLO-strijders uit Tunesië terugkeren? Nee, de zaak is toch ingewikkelder dan het lijkt. Het is niet zo eenvoudig." Shomrat wees de delegatie vooral op het veiligheidsvraagstuk, het hete hangijzer in het conflict. Ze gaf een korte beschrijving van de noodzaak om de Westbank te behouden. Shomrat: „Het Israel binnen de grenzen van '67 bestaat vooral uit laagland. Zonder radarposten op de bergen kunnen we de troepenbe wegingen van bijvoorbeeld Irak niet zien. Irak heeft een miljoen soldaten met oor logservaring. Ze hebben altijd mee ge daan in de oorlogen tegen Israel. De af stand is klein: tanks kunnen binnen vier entwintig uur aan Onze grens staan. Spionagesatelieten hebben we niet. Die zijn te duur. En ik verzeker u, we ontvan gen pertinent geen informatie van de mi litaire satelieten van de VS. Die bergen kunnen slechts op een paar gemakkelij ke verdedigbare plaatsen worden door kruist. Ook daarom moeten we Judea en Samaria behouden. En heeft de PLO haar extreme fracties niet in de hand, dan kunnen we constant mobiliseren. Ze zullen bijna 70 percent van onze bevol king en 80 percent van onze industrie onder zich weten. Want wie de bergen bezit heeft de kustvlakte in zijn macht." En over het psychische effect van fysieke aanwezigheid op strategische punten zei ze: „De vijand moet kunnen zien dat we sterk staan. In de Iran-Irak oorlog heb je het gevolg van onderschat ting gezien. Irak verkeek zich op de sterkte van Iran, met een gruwelijke strijd als gevolg." ke oplossing nodig is. „I would love to tell you the solution," zei ze, „maar ik weet het niet." Over de ?tatus van het gebied moet volgens haar worden on derhandeld met de Palestijnen. De vraag is met welke. „Als Egypte en Jordanië na het sluiten van de vrede met onze zuid erburen de Camp David-akkoorden had den uitgewerkt, dan hadden de bezette gebieden nu al een andere status gehad. Als de Palestijnen op de Westbank niet de gematigde woordvoerders hadden vermoord die met ons wilden praten over zelfbestuur, dan was de opstand niet nodig geweest. We zoeken nog altijd de gesprekspartners onder de plaatselij ke bevolking zelf. Uiteraard praten we niet met de PLO, waarin, ondanks de tactiek om te zeggen akkoord te gaan met een deling van het gebied, nog altijd door kopstukken wordt gesproken over gewapende strijd naast het voeren van politieke gesprekken, Is het niet over tien jaar, dat ze aanvallen, dan wel over hon derd jaar. Ze hebben een lange adem. Kijk naar de kruisvaarderstijd." Enkele delegatieleden brachten de ellende en harde straffen in de gebie den ter sprake. De vele schendingen van de mensenrechten. Volgens Shomrat wordt er niet geschoten om te doden, mits een soldaat in het nauw zit en zijn leven in gevaar is. Als er slachtoffers val len ligt dat aan ouders, die de kinderen niet van de straat houden. Als soldaten niet volgens de voorschriften handelen, worden ze berecht. Dat is meerdere ma len voorgekomen. Wanneer er jongens worden vastgehouden zonder proces, dan is dat een preventieve straf, zegt ze. voor de rechter, omdat anders de bronnen moe ten worden prijsgegeven, die de PLO aanhanger heeft verraden. Toen Remi Poppe doordramde over onmenselijke praktijken, riep Shomrat geïrriteerd uit: „Wat denkt u? Dat we een bezetter zon der moraal zijn?" Het idee van Bulva om toch de gebieden te ontruimen om vervolgens de veiligheid te laten garanderen door de grootmachten slaat bij de Israëlische overheid niet aan. Shomrat wees erop, dat in de eerder gevoerde oorlogen niet op internationale garanties kon worden gerekend. „Daar hebben we van ge leerd. We voeren onze oorlogen zelf. Er hoeft hier geen vreemde soldaat te vech- ,en' Over de wereldopinie was ze kort. „U kunt onze angst niet begrijpen. Wat •is belangrijker, de wereldopinie of onze veiligheid? De vraag was het gezel schap duidelijk. De grootste critici voeg de ze er aan toe, zijn de Israëliërs zelf. Een Sjeroet, de gebruikelijke ne- genpersoons taxi in Israel, bracht het ge zelschap 's middags naar Ramallah, een plaats op de Westbank, even buiten Je rusalem. De rit voerde langs de vele bui tenwijken van de, voor drie godsdien sten, heilige stad. Op de route door het dorre, ietwat bruine, droge heuvelland schap, werden ook de schitterende ge bouwen gepasseerd van de welgestelde Arabieren. De rijken ontvangen meestal geld van in het buitenland werkende fa milies. Ramallah had iets van een uitge storven spookstad, zo verlaten lagen de straten erbij. Sluitingstijd betekent hier dat echt alles is afgesloten. Alleen een PLO-vlaggetje in de telefoondraden maakte het straatbeeld iets vrolijker. Een militair ligt uitgestrekt in de zon op het dak van een gebouw. De groep brengt een bezoek aan Al-Haq, een niet-politiek onderzoeksbureau dat de schendingen van de mensenrechten in kaart brengt. Een van de medewerkers, de Nederland se socioloog Joost Hilterman, heeft er in de afgelopen jaren rapporten vol ge schreven. Van martelingen tot landcon- fiscaties. Eenmaal terug in het hotel was er een ontmoeting met de Palestijnse jour nalist Saman Khoury, correspondent voor AFP en lid van het bestuur van de Arabische journalistenbond. Zijn verhaal was even kort als triest. Het werken als Palestijnse journalist wordt vrijwel onmo gelijk gemaakt door de censor, die in de strijd tegen de Intifata weinig toelaat. Niet dat het beperken van de vrijheid van meningsuiting iets uitmaakt. „Het nieuws lezen we toch wel via Israëlische kranten, de radio en illegaal gedrukte en verspreide tabloids (kleine krantjes- A.H.)," aldus Khoury. De Joden beschouwen het natio nalistische streven van Palestijnen naar een eigen stuk grond, als een kwestie van zij of wij. Een derde staat zal Israel omwille van de veiligheid niet toestaan, meende Shomrat. Wat Israel volgens Shomrat de Palestijnen biedt is gelijke politieke rechten. En daar moeten ze maar genoegen mee nemen. De Broersvest in vervlogen dagen, met in het midden Café Het Centrum, links lijn 8. Door Han van der Horst SCHiEDAM Broersvest, don derdagochtend, half twaalf. Oudere he ren bleven een ogenblik stilstaan en ke ken plechtig toe. De slopers waren nu echt serieus bezig met het al jarenlang scheefhangende café Het Centrum. Hé: dak was al verdwenen en zo nu en dar vloog wormstekig timmerhout door de al eerder kapot geslagen ramen. Een zeer vertrouwd stukje binnenstad ging roemloos ten onder. Het was geen re den tot rouw, maar wel tot een korte mijmering over de breekbaarheid van het bestaan. En dat deden die oudere heren. Het waren oer- en oerechte Schiedammers. Dat kon je aan hun ver weerde hoofden zien. Het voortbestaan van café Het Centrum had zich in de jaren zeventig en tachtig een grote mate van vanzelf sprekendheid verworven. Terwijl er steeds minder van de oorspronkelijke Broersvest overbleef, terwijl aan alle kanten nieuwbouw het vertrouwde ver ving, bleef dat oude kroegje daar in die put overeind als herinnering aan hoe Schiedam eens was. En nu zijn dan tóch de slopers gekomen. Het meest opvallende aan café Het Centrum was de trap naar beneden die de merendeels oudere stamgasten dagelijks af moesten. Het pand stond een stuk lager dan de rest van de be bouwing. En dat Is al bijna zestig jaar zo. Het straatniveau van de Broers vest is omhooggebracht, toen de ge meente van de landelijke Rotterdamse- dijk een brede verkeersbaan maakte. De Broersvest -- tot dan toe een soort plantsoen werd meteen maar mee uitgeroepen tot grotestadsboulevard. Het eerste stuk zo tussen de Korte Singelstraat en de Koemarkt kwam op dezelfde hoogte als de dijk. De bebouwing verdween in een soort put. Alleen de exploitanten van het nog steeds bestaande café-restau rant De Amstelbron deden daar wat aan. Zij lieten hun hele pand omhoogvij- zelen, wat voor die tijd een spectaculair stukje ingenieurswerk was. De halve stad kwam naar het wonder kijken. Zo bleef café Het Centrum ach ter in een put. Voorbij de Passage was tot in de jaren vijftig nog zo'n put, waar een rijtje huisjes stond, dat iedereen kende. Want vlak daarvoor was een hal te, die de meeste Schiedamse autobus sen moesten passeren. Bovendien had je er het beginpunt van de lijnen naar Vlaardingen. Daar wachtten dus dage lijks honderden met uitzicht op de put en het pand van bode Stokhof. Aan het bovenraam precies op de hoogte van de nieuwe straat zat altijd een dikke oude man die nauwelijks bewoog en dat beeld staat duizenden echte Schiedam mers voor altijd in het geheugen gegrift. Eind jaren vijftig maakte deze put plaats voor het flatgebouw waarin nu die wasmachinezaak gevestigd is. Zo bleef alleen café Het Centrum over als herinnering aan het oude straatniveau. Het was een kroeg die iedereen kende, maar die weinigen bezochten. Want Het Centrum werd bezocht door een kleine groep echte oude, door-en door Schiedammers. Tot het laatst heerste er echt de sfeer van de oor spronkelijke jeneverstad. Om in dat mi lieu te worden toegelaten, moet je een zwaar toelatingsexamen doen, En het was weinigen gegeven daarvoor te sla gen. Dat merkten zo rond 1970 een aantai dissidenten van café Het Sterre tje aan de overkant. Het Sterretje ademde toen een heel andere sfeer dan tegenwoordig. Nu trekt het een publiek van ambitieuze jongeren die iets willen maken van hun leven zonder meteen de yup uit te han gen. Toen was het meer een zaak voor mensen die zich verwant voelden aan de revolutionaire geest van de jaren zestig. Het waren mensen met een vaag artistieke inslag die althans in hun vrije tijd graag de bohemien uithingen. Het was een plek voor spijkerbroeken, cor duroy en radicale maatschappijkritiek. De inrichting van het café was daarbij aangepast. Sinds 1890 was'er eigenlijk niks meer veranderd en er kon geen blind paard schade doen. Het per soneel gaf nu en dan blijk van verach ting voor dit pseudo-revolutionaire pu bliek, tot wie overigens schrijver dezès nadrukkelijk behoorde. Daar kwam ru zie van en een aantal stamgasten be sloot om dan maar Het Centrum tot ver zamelpunt van de Schiedamse onvrede te maken. Bijkomend voordeel: een gro te pils kostte er slechts vijftig cents. O, we werden best bediend. We mochten rustig aan de tafeltjes in het ruime café plaats nemen. Maar de stamgasten keken ons bevreemd aan. En dat hielden ze consequent vol. Te gen zoveel gemoedsrust konden de dis sidenten van Het Sterretje niet op. En zo behaalden de echte oude Schiedam mers een totale overwinning: we moch ten dan wel studeren, voor dit examen waren wij gezakt. Zo bleef café Het Centrum door de stormpjes van de tijd In Schiedam zichzelf. Tot tóch de sloper kwam. Als iets in de binnenstad letterlijk en figuurlijk een gat achterlaat, dan is dat deze kroeg. Want Je kunt van Het Centrum zeggen wat je wilt, het was en bleef een wereldzaak!

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1988 | | pagina 1