Het was een vriendendi enst
T
t
Milieu-alarm
Schiedams bedrijf slaat
'berucht' zinkafval op
was Nieuwland de trots van een groeiende stad
h
Het Vrije Volk SCHIEDAM/VLAARDINGEN
Racisme-
publicaties
in de computer
Klaverjassen
in De Woudhoek
Vlaardingers op de vlucht voor
ontsmettingsmiddel in tuin
w
l
tl
wv/ws
PAGINA 10
ZATERDAG 29 JUL11989
Door Bernadette Neelissen
VLAARDIN GEN Stomver
baasd was Ton van Driel (24) toen
hij gisteren bij aankomst in zijn
huis aan de Roemer Visschers-
straat een briefje vond waarin hij
verzocht werd zo snel mogelijk
contact op te nemen met de brand
weer. Hij wist toen nog niet dat
het bodem-ontsmettingsmiddel,
dat hij de dag tevoren door vrien
den van hem in zijn tuin had laten
strooien, tijdens zijn afwezigheid
voor heel wat consternatie had ge
zorgd.
Omwonenden, die door de uit
wasemingen van het spul last had
den gekregen van keelpijn en tra
nende, prikkende ogen, hadden de
politie gebeld, die op haar beurt de
brandweer en de Dienst Centraal
Milieubeheer Rijnmond (DCMR)
alarmeerde. De tuin met het stin
kende goedje, dat al met plastic fo
lie was afgedekt, werd nog eens
extra goed ingepakt, en het echt
paar Snuvering dat de melding
had gedaan moest hals over kop
midden in de nacht een veilig
heenkomen zoeken. DCMR nam
monsters. Gisteren werd bekend
dat het gaat om het bodemont
smettingsmiddel Di-tra-pex, een
mengsel van dichloor-propeen en
methyl isocyanaat.
„Ik dacht eerst dat het een grap
was, dat briefje," aldus een ge
schrokken Ton van Driel. „Maar
toen ik hoorde waar het over ging
stond ik perplex. Ik had vrienden
van mij gevraagd om het spul in
m'n tuin te gooien; daar had al ze
ven jaar niets in gebloeid dan on
kruid. Die vrienden werken zelf
bij kassen in het Westland,maar
dus ik dacht dat ze wel zouden we
ten wat ze deden."
Het ontsmettingsmiddel wordt
volgens Van Driel regelmatig in de
Westlandse kassen gebruikt en is
'op zich geen schadelijk middel'.
„Ik ben uitgegaan van de ervaring
van mijn vrienden." benadrukt
Van Driel nog eens. „Het strooien
was gewoon een vriendendienst
Ja, ik denk datje dit wel de ironie
van het lot kunt noemen."
Rosemij Snuverink woont met
^aar^nahCRolandyehydochtertje
Rosanne van'bijna f jaar schuin
boven Ton van Driel. Zij belde in
de nacht van donderdag op vrijdag
de politie. Ze logeert nu tydehjk
bij haar schoonouders in Gouda,
en is alleen maar even thuis om de
katten te voeren.
f Rosemij vertelt wat er donder
dagavond'gebeurde: „Om ongeveer
half tien begonnen mijn man en ik
last te krijgen van tranende ogen.
Het vreemde was dat we het alle-
cvee precies tegelijk kregen, dat
zette ons aan het denken. Ik had
gezien dat er mensen bij Van Driel
in de tuin bezig waren geweest en
belde de buren om te vragen of zij
er ook last van hadden. Dat bleek
niet zo te zijn. Logisch achteraf ge
zien, want hun balkondeuren ko
men niet rechtstreeks boven de
tuin van Van Driel uit."
De buren besloten te komen
'snuffelen' bij Snuverink. De klei
ne Rosanne, over wie Rosemij zich
veel zorgen maakte, sliep onge
stoord door. Binnen een kwartier
hadden ook de buren last van de
zelfde irritatie-verschynselen.
Prikkende, tranende ogen, en een
pijnlijke keel. Ook de politie-agent,
die kort na het telefoonije van Ro
lland enn Rosemij Snuverink ter
plaatse was, kreeg last bij het on
derzoeken van de tuin van Van
Driel.
„Rond half twaalf was de
brandweer bij ons," vertelt Rose
mij. „Wij hebben bij de buren ge-
ROTTERDAM Vrijwel alle
publicaties over racisme en discri
minatie van migranten in Neder
land zijn opgeslagen in een compu
ter in Rotterdam. Het systeem be
vat tweeduizend titels met een
korte samenvatting van ieder tijd
schriftartikel of boek dat dit on
derwerp behandelt. Het program
ma is te koop voor 575 gulden.
Een abon"D:rout op aanvullingen
kost 250 gulden per jaar. Het pro
gramma is ondergebracht bij het
Anti Racisme Informatie Centrum
(ARIC), telefoon (010)-4113911.
SCHIEDAM Het jaarlijkse
zomerklaveijastoemooi van de
Stichting Gecoördineerd Ouderen
werk Schiedam wordt gehouden
op 4 en 11 augustus in het dien
stencentrum De Woudhoek aan
het Heijermansplein 35 in Schie
dam. Aanvang 13.00 uur. Er kun
nen maximaal 52 spelers mee
doen. Inschrijven kan elke werk
dag van 09.00 tot 12.00 uur bjj de
balie in de Heyermansflat.
Hoe een
-^Tienden-
dienst tot gro
te consterna
tie leiden.
X v.
Door Ben van Haren
De boeren willen weg uit de
Zuidbuurt omdat hun eerder
door Windmill-fluor aangetaste
koeien dioxine-melk geven.
Bewoners van de Roemer
Visscherstraat moeten in de
bloedhitte met dichte ramen
slapen of de nacht in een ande
re stad doorbrengen omdat
vrienden van hun buurman m
het Westland normaal te ge
bruiken onkruidverdelger in
zijn tuin hebben gestrooid.
Een ZWAK windje dreigt
een wolk giftig zoutzuurgas
over de stad te blazen.
Dat is Vlaardingen, zomer
1989.
Burgemeester Fred van Lier
en wethouder Henk van der
Linden werden gisterenochtend
om vijf uit hun bed gebeld in
verband met het milieu-alarm.
Omdat het zwakke windje naar
het zuiden ging draaien, meldt
het rapport van de politie, die
zelf al extra geluidsapparatuur
op surveillancewagens had ge
monteerd om op het eerste sein
veel meer Vlaardingers massaal
uit him bed te kunnen roepen.
Nog meer feiten: het KNMI
meldt dat gisternacht pas na
half dne enige wind meetbaar
was. Omstreeks vijf uur wak
kerde deze iets aan aanvanke
lijk uit het zuid-oosten (zeg uit
de richting Waalhaven), maar
ze draaide naar het zuiden (dus
uit de richting Oude Maas).
Pas toen ging bij de plaatse
lijke autoriteiten de alarmtele
foon. De lekkende container
was in de voorgaande vijf uur
getransporteerd van Waalhaven
naar Booy Clean aan de Oude
Maas.
Het alarm werd ook weer
snel opgeheven. Terwijl het
alarmsein bij hembinnen- g
kwam, hoorde burgemeester*!
Van Lier dat op de andere lijn 3
het regionale (Rotterdamse) cri
sisteam meldde dat het gevaar
geweken was. „Ik hoefde niet 'm
eens mijn bed uit te komen. Zo s
weinig tijd zat er tussen de
twee telefoontjes," zegt plaats- m
vervangend milieu-wethouder^
Henk van der Linden van
Vlaardingen. De CDA-er neemt
nog een week zijn PvdA-collega O
Bas Goudriaan waar, die met
vakantie is. w
„Er is een strakker milieube
leid nodig. We zullen de indus
triële activiteiten nauwlettend
moeten volgen," vindt Van der
Linden. „Wat nu is gebeurd, is
niet normaal. Het is toch ab
surd dat zoiets kan voorko-
len."
Ja, denk ik dan. Dergelijke
risico's zijn natuurhjk wel in
herent aan het wonen in of
vlakbij een industrieel gebied.
En zij waren in de afgelopen 25
jaar voor velen reden om*
Vlaardingen de rug toe te ke
ren. Daar denkt het CDA in de
ze stad heel anders over.
zeten. De mensen van DCMR wa
ren er ook, en die raadden ons aan
het huis niet meer te betreden tot
dat het spul zou zijn opgeruimd.
Midden in de nacht om half vier
zijn we toen naar Gouda afge
reisd."
In de nacht van donderdag op
vrijdag was brandweerman C.A.
Verschuure als officier van dienst
aanwezig op de plek des onheils.
Hij was er gisteren ook bij het
schoonmaken van de tuin. „DCMR
heeft advies ingewonnen by het
proefstation voor land-en tuin
bouw in Aalsmeer," zegt Ver
schuure. „Het spul heeft een prik
kelende werking op de slijmvlie
zen. Gistermiddag hebben we met
bescherming van persluchtmasker-
tjes het afdekplastic weggehaald, r
zodat de dampen konden uitwaai
en. Tijdens de werk/,»irr,heden
moesten omwonenden hu men
dichthouden. Daarna kon d< -ge-
ving weer worden vrijgegeven, het
gevaar is geweken."
Verschuure zegt dat de stof op
zich niet gevaarlijk is. „Maar voor
alle zekerheid heeft DCMT de fa
milie Snuvering toch even naar de
dokter te gaan. Voor alle zeker
heid. Hun balkondeuren zitten pal
boven de tuin van Van Driel. Zij
zijn dan ook de enige buurtbewo
ners die last hebben gehad van ir
ritaties en de enigen die geévacu-'
eerd zijn."
De stof is nu uitgedampt en le
vert geen gevaar meer op. Van
Driel moet echter wel volgende
week dinsdag zij tuin laten 'frezen'
door de mensen die het spul er
hebben neergestrooid. „Om de al
lerlaatste restjes te vermalen," zegt
Verschuure. „Doet Van Driel dat
niet, dan doet de gemeente het de
woensdag daarop op kosten van
Van Driel."
Vandaag komt de familie Snu
verink in de loop van de dag weer
terug naar het huis aan de Roemer
Visscherstraat. „Ik vind het overi-
-nrr
hier nog maar pas én nu al zo'n'
toestand! Een leuke entree."
Een andere bewoner van de
Roemer Visscherstraat kan zich
nog herinneren dat Van Driel,
toen hij een goed half jaar geleden
in de straat kwam wonen, al zijn
buren een fles wijn cadeau gaf.
„Ik heb al tegen hem gezegd: dit
keer gaat het je nog veel meer
wijn kosten!" lacht Van Driel's
straatgenoot.
Directeur H.
Kreft van
TSM by de
speciale bak
op het terrein
aan de Nieu
we Waterweg-
strafat, waarin
het zinkafval
is opgeslagen.
Door Marcel Potters
SCHIEDAM Het Schiedamse
bedrijf Van Tiel en Van Schie Mi
lieu bv (TSM) is bereid naast de
1000 ton zinkafval uit het schip
Pro Americana ook de 1000 ton af
val, dat nu nog bij het Rotterdam
se stuwadoorsbedrijf SOM ligt, op
zijn terrein langs de Wilhelmina
Haven op te slaan. Volgens direc
teur H. Kreft heeft het ministerie
van VROM toestemming gegeven
voor de stort van de in totaal 2000
ton zinkresidu. Een woordvoerder
van het ministerie ontkende giste
ren echter dat het de bedoeling is
het afval bij SOM eveneens naar
Schiedam te verplaatsen.
Het zinkafval, dat gisterochtend
uit de Pro Americana werd gelost,
heeft in Schiedam nns niet zyn
eindbestemming p* den. Het
ministerie van VROM, de milieu
organisatie Greenpeace en de ver-
voersbond FNV 'eisen' dat het ma
teriaal wordt teruggestuurd naar
de producenten in Denemarken en
Italië. Volgens de Amsterdamse
metaalhandel Magnus Internation
al bv, op dit moment de beheerder
van het zinkresidu namens een
Braziliaanse eigenaar, is dat echter
onmogelijk omdat de diverse par
tijen afval met elkaar zijn ver
mengd.
Magnus International heeft te
kennen gegeven de 1000 ton afval,
die nu nog bij de Merwehaven ligt,
naar België en Spanje te willen af
voeren. Zevenhonderd ton gaat
vrijwel zeker terug naar de produ
cent; er wordt volgens woordvoer
der ir E. Denig nog gewacht op
een invoervergunning van de Bel
gische autoriteiten. De rest wordt
vermoedelijk afgevoerd naar Span
je of Westduitsland, waar het zal
worden recycled. Magnus, hoopt
de contracten met een verwer
kingsbedrijf volgende week rond
te hebben.
Voor TSM, een bedrijf dat op
basis van de Wet Chemische Af
valstoffen (WCA) 'droge mag
opslaan, kleven er nog een paar ri
sico's aan de opslag. Als de uit
spraak van de Rotterdamse recht
bank op 16 augustus in het nadeel
van de Staat uitvalt, is het moge
lijk dat het Schiedamse bedrijf zelf
voor de afvoer moet zorgen. Van
daar, zegt Kreft, dat zijn bedrijf uit
voorzorg een aantal bankgaranties
heeft verworven Kreft ontkent dat
het materiaal, dat door Greenpea
ce werd bestempeld als 'zwaar
chemisch afval', gevaar met zich
brengt voor de volksgezondheid.
„Ik kan me produkten voorstel
len," zegt hij, „die qua stuiven en
afgifte nog veel gevaarlijker zijn.
Dit spul is helemaal niet gevaar
lijk. Tja, je moet het natuurlijk
niet eten..."
De 1000 ton zinkafval werd gis
terochtend gestort in een speciale
bak op het terrein van Van Tiel en
Van Schie. De tijdelijke opslag
volgens Kreft voor maximaal een
jaar wordt beschermd door een
halve millimeter dikke laag
LDPE-folie, gemaakt van poly-et-
hyleen, dat op de bodem van de
stort is aangebracht. Een waterwa
gen staat klaar om stofvorming te
gen te gaan.
„Als men geen mogelijkheid
vindt," zegt Kreft, „om het spul el
ders in Europa goed te verwerken,
zal het definitief worden verwij
derd. Dat betekent dus storten, in
eigen land op de Maasvlakte, of
eventueel in de DDR. Myn bedrijf
is alleen ingericht voor tijdelijke
opslag van dit soort materiaal."
ili
De kapel op de begraafplaats onderaan de Vlaardingerdyk (het witte gebouwtje in het midden van de foto) was de eerste bebouwing die
vanuit Schiedam binnendrong in het 'vrye' Nieuwland.
Door Han van der Horst
SCHIEDAM Het buurthuis
van de wijkvereniging Nieuw
land in Schiedam is aan het zil
veren jubileum toe. En dat wordt
na de zomer in gepaste feeststem
ming herdacht. Daarbij zal onge
twijfeld ook aandacht worden
besteed aan de manier waarop
de gemeente Schiedam met haar
eerste nieuwbouwwijk omgaat.
Wat ooit de trots was van een
groeiende stad die in de jaren
na de oorlog ijverig meedeed
aan de wederopbouw, is tegen
woordig bijna een renovatie-
buurt. Wethouders filosoferen
openlijk over het afbreken van
flats. Grote stukken groen vallen
ten offer aan nieuwbouw voor de
nieuwe jonge garde beter-gesitu-
eerden.
Een flat in Nieuwland? Dat
was in die wederopbouwtijd de
haast onbereikbare wensdroom
van verloofde stelletjes. Tegen
woordig halen veel Schiedam
mers hun neus op, als Volkshuis
vesting ze suggereert er te gaan
wonen, Nieuwland is een stief
kind geworden. „Was Nieuwland
maar vrij," moeten de buurtacti-
visten in hun wanhoop wel eens
hebben gedacht.
Zouden de dingen er dan beter
.voorstaan?
Nieuwland is al eens vrij ge
weest. Het grootste deel van de
bekende geschiedenis was de pol
der aan de voet van de Vlaardin
gerdyk een aparte ambachtsheer
lijkheid samen met Kortland
de huidige Mariastraat en omge
ving in het Westen en 's-Gra-
veland. De scepter werd ge
zwaaid door de ambachtsheer
van Kethel en Spaland, dat wei.
In 1697 deed de toenmalige
heer, Jacob Muys de Braauw,
zijn Nieuwlandse bezit aan de
stad Schiedam over. In de prak
tijk betekende dat het volgende:
de bestuurders van Nieuwland
werden niet langer door hem,
maar door de burgemeesters van
Schiedam benoemd.
In 1818 riep koning Willem I
de gemeente Nieuwland, Kort
land en 's-Graveland in het le
ven. Alles compleet net eigen
burgemeester, wethouders en
raad. Die hadden het niet zo
druk. Want de nieuwe gemeente
bestond slechts uit een paar pol-
dertjes met daarin her er der
verspreid boerderijen landar-
beiderswonmkjes. In die tijd wa
ren er 295 inwoners, 146 van het
mannelijk en 149 van het vrou
welijk geslacht. Er stonden 73
woon- en twee pakhuizen. Bij el
kaar verzorgden de Nieuwlan-
ders 733 stuks vee. Dat staat te
lezen in het oudste gemeentever
slag waar het Schiedamse ar
chief over beschikt.
Een gemeenteverslag uit die
dagen heeft wel wat weg van een
modern belastingbiljet. Elk jaar
kregen de Nederlandse burge
meesters uit Den Haag een vra
genformulier, dat zij ingevuld
moesten retourneren. De ge
meentesecretaris van Nieuwland,
die dit karwei klaarde, moet
daar niet meer dan een uurtje
werk aan hebben gehad. Want er
viel gewoon niks te melden.
Hoe stond het bijvoorbeeld
met de godsdiensten? Antwoord:
„De gemeente Kerkelijk, zoo met
de hervormden als de Rooms
Catholijken met de Gemeente Ke
thel vereenigd zijnde, is er over
dit onderwerp niets te melden."
Waren er nog schendingen
van de grondwet voorgekomen?
„Er zijn geen overtredingen van
de grondwet bekend. Het Policie-
wezen wordt behoorlijk uitge
oefend. Bedelaarsgestichten en
gevangenissen bevinden zich in
deze gemeente met."
In 1854 meldt de gemeentese
cretaris op een vraag naar de
toestand van het wegdek: „Eigen
lijke straten en pleinen zijn er in
deze gemeente niet."
Waren er nog schadelijke die
ren gesignaleerd? „Gedood één
wezel."
Een klacht komt in elk jaar
verslag terug: de boeren hebben
last van longziekte onder de run
deren, maar de toestand van de
veestapel geeft toch geen aanlei
ding tot zorg.
Een andere zinsnede die de
opeenvolgende gemeentesecreta
rissen in hun keurige schoolhand
steeds weer opschrijven, luidt:
„Veranderingen hebben alhier
geen plaats gehad."
Toch waren die veranderin
gen er wél. Want Schiedam be
gon heel langzaam de gemeente
binnen te dringen. De katholieke
parochies legden gezamenlijk een
begraafplaats aan langs de Vlaar
dingerdyk. Iemand stichtte een
timmermanswinkel met vijf
knechts. Er kwam een scheeps
werf. Er verrezen ongetwij
feld langs de Noordvestsingel
twee branderijen. En het inwo
nertal nam langzaam toe tot 359
volgens het laatste verslag van de
afzonderlijke gemeente Nieuw
land, Kortland en 's-Graveland.
Dat werd in 1854 naar Den Haag
opgestuurd.
Uit de tijd
Dat mapje verslagen in het ar
chief laat goed zien waarom zo'n
minimaal poldergemeentje uit de
tijd raakte. Dat blijkt niet uit de
antwoorden, maar uit de vragen
van de regerim t worden er
namelijk stee er pn 7p tonen
duidelijk aan, dat het oude geza
pige Nederland begon te moder
niseren. Zijn er stoomwerktuigen
in de gemeente? Dat is nu een
belangrijke vraag. (Antwoord:
„geene"). En wat hebben B. en
W. gtiaan om de inenting tegen"'*
de gevreesde pokken te bevorde
ren? „Aanbeveling" schreef de
gemeentesecretaris er achter.
Het was allemaal te klein en
te weinig. En meer kon het ook
niet worden, als de begroting al
tijd beneden de zevenhonderd
vijftig gulden per jaar bleef. De
regering kreeg teveel van dit
soort verslagen binnen. Daarom
werd in 1854 een streep gehaald
door een breed assortiment van
die minigemeentes. Ook Nieuw
land werd opgeheven. Men voeg
de het niet bij Schiedam, maar
bij Kethel.
Dat was op dat moment niet
zo gek, want het ging om een
landelijke gemeente en veel
Nieuwlanders hadden daar hun
familie. Dat kun je bijvoorbeeld
zien aan de achternaam van een
der laatste wethouders: Lansber
gen.
Maar economisch drong
Schiedam Nieuwland wel bin
nen: langs de Noordvestsingel
verrezen steeds meer branderijen
en de stad waarvan de ge
meentegrenzen eigenlijk de ves
ten volgde kwam steeds nau
wer in zijn jasje te zitten.
In 1868 kwam het tot een
nieuwe herindeling. Schiedam
kreeg de polders Kortland en
Nieuwland tot aan de toenmalige
Oude Dijk. Tegelijkertyd werd
Oud en Nieuw Mathenesse
vanaf de Broersvest oostwaarts
tot aan het Marconiplein by
de stad gevoegd.
Toen verloor Nieuwland dus
zijn vrijheid. Lessen voor de toe
komst geeft het niet. Wel levert
het een goede suggestie voor het
jubileumcadeau. Als gemeente
had Nieuwland een echt wapen
Dat zou erg goed passen op het
buurthuis: drie gouden korena
ren op een blauw schild. Dat
misstaat nergens
ïl
i
1*8
xH* '/y;
StJh
,1 lbi MV mf
"M*
STV*1
Wȕ
#1
xm&mr «***- ix -jsps-
