Gemeente: asiel-aanvragen
moeten sneller afgehandeld
Sterke verhalen op Rotterdamse leugenbank
Middeleeuws boek
verontrustend voor
Lidui na-vereerders
Het Vrije Volk SCHIEDAM
'Lang verblijf van asielzoekers in wisselwoningen onaanvaardbaar'
n
Nieuwe confrontatie NCRV-
Schiedam via de radio
Vertaling van oud geschrift over opstandige
vrouw en wonderbare
erwtensoepvermenigvuldiging
Sjakie en de
Chocoladefabriek
Opknapbeurt
voor
Muziekschool
T -
V/
PAGINA4
ZATERDAG 28 OKTOBER 1989
Door Ben van Haren
SCHIEDAM Van de 52 asiel
zoekers, die sinds eind 1987 in
Schiedam zijn opgevangen hebben
er twaalf langer dan een jaar moe
ten wonen in een wisselwoning.
Dat is niet aanvaardbaar vindt het
gemeentebestuur, maar het weet
eigenlijk ook niet hoe ze dat kan
voorkomen.
Een snellere afhandeling van de
asielaanvragen bij het ministerie
van Justitie zou de oplossing kun
nen brengen, staat in een nota die
volgende week in de raadscommis
sie voor Stadsvernieuwing en
Volkshuisvesting aan de orde
komt. Er ligt derhalve een brief
klaar voor de minister waarin de
ze wordt herinnerd aan het uit
gangspunt dat zijn collega van
Welzijn, Volksgezondheid en Cul
tuur de gemeenten voorhield toen
hij in 1987 vroeg opvangplaatsen
beschikbaar te stellen.
Schiedam reageerde twee jaar
geleden positief op dat verzoek
door het beschikbaar stellen van
zeven wisselwoningen in de wijk
Nieuwlaad, die niet meer nodig
waren voor tijdelijke behuizing
van bewoners van te renoveren
panden in stadsvernieuwingsgebie
den. Die wooncontainers waren
direct beschikbaar en konden, uit
gaande van een tijdelijke bewo
ning tot maximaal een jaar, uitste
kend dienen voor de asielopvang,
redeneerde het gemeentebestuur.
In de praktijk bleek, dat het mi
nisterie van Justitie veel langer
werk had met de behandeling van
sommige asielaanvragen. Naast de
lange duur van het wachten op
een uitspraak over een asielver
zoek kregen de vluchtelingen hier
door in Schiedam ook nog te ma
ken met een verlenging van htm
verblijf in een gehorige, bekrom
pen en nauwelijks privacy bieden
de wooncontainer. Voor sommige
van deze op de vlucht zijnde men
sen van soms geheel verschillende
culturen is het dan ook niet vol te
houden.
Uit de cijfers van de gemeente
blijkt dat sinds Schiedam zich op 1
november 1987 bereid verklaarde
24 asielzoekers op te vangen 21
in wisselwoningen en drie (toen
een Iraans gezin) in een flat er
52 personen deze richting op zijn
gekomen. Het gaat om 25 Tamils,
14 Pakistani, 7 Joegoslaven, 3 Ira-
iüërs en 3 Nigerianen. Hiervan
zijn er twaalf binnen een halfjaar
vertrokken, dertien binnen een
jaar en negen na een verblijf van
meer dan een jaar.
Twintig hiervan vertrokken
met onbekende bestemming en
een is na overleg met zijn huis
arts terug gestuurd naar een
asielzoekerscentrum toen hijj in
conflict kwam met andere bewo
ner; van de opvangplaatsen. Ver
schillende keren hebben asielzoe
kers om overplaatsing gevraagd
naar andere gemeenten. Als rede
nen werden aangevoerd het in die
andere plaatsen beschikbaar zijn
van betere woningen, het dichter
bij kennissen kunnen wonen of
het bestaan van conflicten met
huisgenoten. In geen van die ge
vallen is het verzoek ingewilligd.
Momenteel wonen achttien
asielzoekers in Schiedam, van wie
vijf al bijna twee jaar. Van de
langst hier wonenden zitter er vier
in de wisselwoningen en een in de
opvangflat. Deze laatste woont sa
men met twee asielzoekers die
hier korter dan een jaar zijn. Ver
der zijn in de zeven wisselwonin-
gep thans ook aanwezig zeven
asielzoekers, die na april zijn aan
gekomen.
Sterke verhalen vertellen, dat
kan havenwethouder R. den
Dunnen (tweede van links) ook.
Met een weids gebaar laat hij
(van rechts naar links) voorzitter
S. Schipper van de Havenvereni
ging, directeur B. s' Jacob van
bank Mees Hope (de financier)
en directeur H. Koops van het
Maritiem Museum zien hoe je
dat doet. In de hoop dat al die
vissers die vanaf nu zullen aan
meren in de Rotterdamse haven,
op de Leugenbank zijn voorbeeld
zullen volgen.
De Havenvereniging droeg de
Leugenbank gisteren aan de ge
meente Rotterdam over, in ver
band met haar 50-jarig jubileum.
Tot praten hier u neergezet,
maar op de waarheid niet gelet'
is de spreuk die in de rugleuning
van de houten bank by het Mari
tiem Museum staat gegraveerd.
De naamgeving Leugenbank ver
wast naar het gebruik dat vooral
vissers in ruste op een bank aan
de haven hun sterke verhalen
plachten uit te wisselden. In tal
van vissersplaatsen staat zo'n
bank al honderden jaren. Rotter
dam, een stad met een ryke
scheepvaarthistorie, kon dan ook
niet achterblijven.
SCHIEDAM In het KRO-ra-
dioprogramma over mediazaken
Ratel heeft voorlichter Jan Lang
straat van Gemeentewerken gister
middag presentatrice Karin de
Groot van het NCRV-programma
'Ja natuurlijk* verweten, dat zij de
grote persoonlijke belangen van
kopers en toekomstige bewoners
van woningen in Spaland op on
verantwoorde wijze in de waag-
SCHIEDAM Theater De
Teerstoof draait woensdagmiddag
de kinderfilm Sjakie en de Choco
ladefabriek. Sjakie is dol op choco
lade. Als hij een keer geld vindt op
straat koopt hij er meteen een reep
voor. Daarin vindt hij een Gouden
Wonderbon, die hem recht geeft
op een rondleiding in de snoepfa-
briek van Willie Wonka. Met nog
vier andere kinderen bezoekt hij
de geheimzinnige fabriek. De film
begint om 14.00 en is geschikt
voor kinderen van 8 tot, 12 jaar.
De toegang bedraagt 3,75 gulden.
schaal heeft gesteld.
De oppervlakkigheid waarmee
zij heeft gesproken over de veront
reiniging in de onderlaag van een
deel Van de nieuwbouwwijk deug
de niet, zei Langstraat. Karin de
Groot, die in tegenstelling tot de
Schiedamse woordvoerder in de
KRO-studio zat, hield vol dat zij
haar korte conclusie op voldoende
informatie had gebaseerd.
De NCRV-presentatrico kwam
met een nieuwe ongenuanceerde
stelling toen Langstraat verwees
naar de aan te brengen leeflaag.
„Ja, een afdeklaag die op sommige
plaatsen nog vuiler is dan de on
derlaag," zwiepte De Groot de
ether in.
Het onderwerp was in het
KRO-programma aan de orde ge
steld naar aanleiding van publika-
ties over de uitwisseling van prij
zen tussen NCRV en de gemeente
Schiedam. De NCRV deelde de 'Ja
natuurlijk niet'-prijs uit aan Schie
dam omdat in Spaland milieu
vriendelijke woningbouw wordt
uitgevoerd op verontreinigd ha-
venslib en de gemeente gaf- een
'Haakse rioolpijp' aan de NCRV
omdat zij beweringen doet, die
haaks op de waarheid staan.
SCHIEDAM In de dependan
ce van de S treekmuziekschool
Nieuwe Waterweg Noord aan de
Lange Meuwstraat klinken sinds,
enige tijd niet alleen ragfijn piano-
spel en subtiele fluitklanken, maar'
op gezette tijden ook gehamer, ge-?
zaag en gehoor. Het monumentale'
pand, gebouwd aan het einde van*
de 18e eeuw, ondergaat momenteel'
een ingrijpende opknapbeurt.'
„Maar we hebben het heel slim ge-;
organiseerd, zodat de werkzaamlie- -
den de lessen eigenlijk nauwelijks'
storen," vertelt waarnemend di-'
recteur Arthur de Bussy, „Eigen
lijk verloopt het schoolleven rede
lijk normaal."
In juni gaf de gemeenteraad
toestemming om voor 360.000 gul-j
den te vertimmeren aan het ge-*
bouw, dat jaren zwaar verwaar-*
loosd was. Daarnaast is het budget»
voor het dagelijks onderhoud met?
10.000 gulden op jaarbasis ver
hoogd. Ronduit beroerd, karakteri-
seert De Bussy de staat van het"
pand voordat mettde face-lift be-*
gonnen werd. „Helaas heeft het
heel lang geduurd voordat de ge
meente daarvan doordrongen was.
Vorig jaar is de wethouder een
keer komen kijken, ik geloof dat
dat een eye-opener was."
Een kamer is inmiddels klaar,
zoveel mogelijk in oude sfeer en
stijl hersteld. De Bussy is tevreden,
maar constateert tevens met spijt
dat er meer mogelijk? was. „Eigen
lijk zou je het hele pand grondig
moeten restaureren, in plaats van
achterstallig onderhoud "plegen in
het binnenwerk. Je hebt hier bij
voorbeeld schitterende plafonds
die het waard zouden zijn om
weer gezien te worden. Nu komt
er noodgedwongen een systeempla-J
fond voor."
Wat er met de aan het pand
vastgebouwde aula gaat, gebeuren
is vooralsnog onduidelijk. Het ver
zoek van de school om deze ruimte
ook op te knappen werd door de
gemeente afgewezen. De aula zou
bouwkundig in zo'n slechte staat
verkeren dat sloop eigenlijk nood
zakelijk is. De Bussy: „In dat geval
moet er dan toch hard over nieuw
bouw gedacht worden, want wij
kunnen die ruimte absoluut niet
missen."
je Door Han van der Horst
SCHIEDAM Het Schiedam-
se VVV doet heel wat om toeris-
?»ten naar Schiedam te krijgen.
Maar die ene dag per jaar dat de
touringcars werkelijk in file op
de afslag staan, daar heeft het
niets mee te maken. Want die
vervoeren geen recreanten, maar
gelovigen.
Nog steeds vindt jaarlijks de
Stille Omgang plaats ter herden
king van Sint Liduina, Maagd en
Martelares. Dan komen vooral
behoudende katholieken uit Bel
gië en het zuiden van het land
naar de Singelkerk om daar de
Schiedamse heilige te vereren.
Na een plechtige mis houden dj
"al biddend een tocht door de bin
nenstad. Geestelijken gaan voor
op, terwijl zij de rozenkrans bid
den. Zo trekt een stukje middel
eeuwen langs de boetiekjes van
de winkelstraten.
En de deelnemers zijn zich
van dit contrast bewust. Ze beho
ren tot de aanhangers van Gijsen
en Simonis. Ze djn bang van de
moderne wereld met zijn com
merciële verleidingen die de
mensen afbrengt van het pad der
vaderen. Die mensen zien htm
s oude zekerheden op de televisie
onderuit gehaald. Ze zijn bang en
vinden kracht bij elkaar
J f De stille omgang vindt plaats
in de lente. Toch is in 1989 de
herfst een extra hoogseizoen
voor de vereerders van Liduina.
Eindelijk kunnen zij het oudste
Nederlandstalige geschrift over
- hun heilige in huis halen. De
Historische Vereniging Schiedam
publiceerde een herdruk van
'Tleven van Liedwy, die Maghet
van Sciedam", een vijftiende
eeuwse biografie compleet met
een moderne vertaling. Toch is
dat een verontrustend boek.
Want daarin wordt een heel an
dere Liduina ten tonele gevoerd
dan die gelovigen tegenwoordig
willen vereren.
De Schiedamse stierf op 14
april 1433 na een ziekbed, dat
aldus haar middeleeuwse levens
beschrijvers drieëndertig jaar
geduurd had, precies even lang
als het leven van Jezus. Pas ruins
vier eeuwen later, in 1878 werd
zij door de paus officieel heilig
verklaard.
Dat had zo zijn redenen. Een
dikke eeuw geleden begonnen de
gewone mensen in heel Europa
in opstand te komen. Zij geloof
den niet meer in het woord van
dominee en pastoor. Zij wendden
zich tot de nieuwe in het oog
der kerk duivelse leringen
van socialisme en liberalisme.
Die hadden het volgende ge
meen: zij gingen ervan uit, dat
de mensen niet in ootmoed op de
hemelse beloning moesten wach
ten, maar het recht hadden het
lot in eigen handen te nemen en
te vechten voor de toekomst van
zichzelf en hun kinderen. Daar
had de officiële kerk bezwaar te
gen en daarom werd een tegenac
tie begonnen
Men stelde voorbeelden uit
het verleden. Pastoors en bis
schoppen bevorderden de vere
ring van heiligen die hun lot al
tijd zonder morren hadden ge
dragen. Maria bijvoorbeeld werd
naar voren gebracht als de moe
der van Zeven Smarten.
Ook Liduina paste in dat stra
mien. Zij had immers geduldig
haar drie en dertig jarige ziekte
gedragen, daar in het kleine
Schiedam en God zelfs gedankt
voor wat haar was overkomen.
Rond haar ziekbed waren dan
ook vele wonderen geschied In
gezelschap van haar engelbe
waarder bezocht zij de hemel en
had aldaar vele contacten met
Maria Eenmaal zag zij zelfs Je
zus, als kind, maar toch gekrui
sigd.
De Schiedamse vrouw uit de
middeleeuwen werd in die perio
de door heel Europa bekend als
een door lijdzaamheid geheiligde.
Zelfs de decadente Franse schrij
ver Huysmans schreef na zijn be
kering tot het katholicisme een
veel verkochte biografie over
haar.
Maar de échte Liduina was
helemaal geen lijdzame heilige.
Zij was een opstandige vrouw die
haar ziekte gebruikte als wapen
tegen de gevestigde orde, vooral
die van de kerk. Dat blijkt duide
lijk uit het middeleeuwse ge
schrift, waarvan nu de vertaling
dankzij de heren Jongen en
Schotel beschikbaar is gekomen.
Maden
Alles bij elkaar vormt deze
oudste biografie van de ichie-
damse maagd geen smakelijke ge
schiedenis. De auteur vertelt, hoe
zij na een fatale val op het ijs,
langzaam wegrotte. Al haar won
den worden beschreven. Zelfs de
exacte omvang van de maden die
in haar buik rondkropen, blijven
de lezer niet bespaard. En al deze
verhalen vol gruwelijkheid en
stank worden afgewisseld met
beschrijvingen van de hemelse
heerlijkheid die ze tijdens haar
visioenen meemaakte. De men
sen die Liduina honderdelf jaar
geleden heilig verklaarden, haal
den van dit alles maar een paar
aspecten naar voren. Zij leggen
uit, dat die bezoeken aan de he
mel een soort beloning waren
voor haar geduldig gedragen lij
den.
De feiten zijn anders. Liduina
deed alles wat ze kon om de za
ken nog erger te maken dan ze al
waren. Ze smeekte God om nog
meer wonden en kwalen, een
verzoek waar de Almachtige, al
dus de beschrijvingen uit die
tijd, gaarne op inging. Ze at rijna
niets; Een moderen psychiater
heeft een aantal jaren geleden
een overtuigend boekje geschre
ven, waarin hij uitlegde dat zij
De heren Jongen en Schotel (rechts), die de vertaling verzorgden van het middeleeuwse geschrift.
leed aan de ziekte anorexia ner
vosa. Lijders daaraan meestal
vrouwen leggen zichzelf vas-
tenkuren op tot zij er aan sterven
en als zij om welke reden dan
ook tóch wat eten, braken zij al
les meteen weer uit. Inderdaad
vertelt de biografie over 'de mag
het van Sciedam', dat zij zonder
voedsel of drank toch in leven
bleef.
Er zijn vele redenen voor deze
psychische ziekte. Het kan een
manier zijn om aandacht te trek
ken. En dat deed Liduina volop.
Zij gebruikte haar lijden en visi
oenen om de gang van zaken in
de hele stad te beïnvloeden.
Want ze had iets tegen de toen
malige pastoors. Ze zat vol verha
len over tussenstops op haar rei
zen naar de hemel: hel en vage
vuur, twee plekken waar volgens
het katholieke geloof zondaars te
recht komen. Daar ontmoette zij
overleden pastoors en priesters.
Verdiende loon! Ze hadden de
verhalen over haar bovennatuur
lijke contacten niet serieus geno
men. Of althans volgens ie
stadsroddel in hun leven niet
altijd even rechte paden bewan
deld.
Harde tijd
De gewone Schiedammers uit
die tijd moeten van zulke verha
len gesmuld hebben. Zij leefden
in een onzekere en harde tijd vol
oorlog en gevaren, waarin ieder
een om te overleven alleen maar
aan zichzelf móest denken. Hun
eigen stad was een verzameling
houten hutten, waar alleen de
voor begrippen uit die tijd be
scheiden kerk en stadhuis boven
uit staken. De meeste mensen
leefden van de visserij. In kleine
huikjes voeren zij het zeegat uit,
waar ze gemakkelijk ten prooi
konden vallen aan noodweer of
zeerovers, want het land ver
keerde in een sosjrt burgeroorlog.
Strenge winters bedreigden het
leven. Als de rivieren toe vroren,
viel de aanvoer van voedsel weg.
Doodgaan van kou en honger
was voor de meeste mensen een
jaarlijkse bedreiging.
Het stadsbestuur was net als
overal in handen van een kliekje
rijken die alleen het eigen belang
voor ogen hadden. En van de
geestelijkheid viel ook weinig
troost te verwachten. Pastoors
leidden een prettig leven. Elke
kerk had zo zijn vaste inkomsten
die erg veel leken op belastingen.
Veel mensen geloofden dar ook,
dat het einde van de wereld na
bij was.
Want wat je in het dagelijks
leven zag, viel niet te rijmen met
hoe de wereld eruit zou moeten
zien. Dat ideaalbeeld was heel
duidelijk. De middeleeuwers ge
loofden in een standenmaat
schappij. De gewone mensen
werkten, Zij gehoorzaamden aan
de overheden edelea of stads
bestuurders die mild en recht
vaardig heersten. Pastoors en ka
pelaans zorgden voo het ziele-
heil. Maar de stadsbestuurders
waren corrupt en de geestelijken
zaten vaak te drinken en te
schransen en dan ook nog in
het gezelschap van aantrekkelij
ke dames. Priester werden in die
tijd velen vanwege de vaste in
komsten die aan die functie ver
bonden waren.
Aan de andere kant: je leefde
maar één keer. De dood kon elk
moment aan de deur kloppen.
Daarom moest je genieten, zoals
het nog kon. Als de rijken in die
dagen luxueuze feesten gaven,
dan werden tegen het eind vaak
door dienaren afbeeldingen van
geraamtes vertoond. Het plezier
kon maar al te gauw verkeren in
dood en ondergang. Het was een
manier van leven waarmee nie
mand eigenlijk goed raad wist.
Tegen alle corruptie, al dat
perverse, al die omkering van
wat goed, waar en schoon was,
ontstond verzet. Er waren men
sen die de maatschappij van wel
eer wilden herstellen en als ech
te middeleeuwers die overal de
hand van god in zagen, begonnen
zij met het geloof. Ze stichtten
gemeenschappen een soort
kloosters waarin men zich
keerde tegen het lekkere leven
van de pastoors en de gevestigde
machten binnen de kerk. Daar
werd een eenvoudig bestaan ge
leid. De ware gelovige gaf net als
Jezus zijn bezit aan de armen.
Hij bereidde zich voor op het
eeuwige leven.
De gevestigde pastoors en ka
pelaans hadden vaak weinig op
met deze vernieuwingsbeweging.
Dat gold ook voor Schiedam,
waar zo'n kritisch kloostertje be
stond dat derhalve zware concur
rentie aan moest gaan met de
geestelijken van de Grote Kerk.
Erwtensoep - «-
De zieke Liduina was een ge
schenk uit de hemel. Letterlijk.
Want ze had direct-contact met
de moeder'Gods.* Ze bracht be
richten mee, die niet vleiend wa
ren voor lastige pastoors. Boven
dien nam zij afstand van de ge
neugten des levens, want ze koos
voor het lijden. Daarmee liet zij
zien, dat zij van de rijken en de
machtigen met hun mooie leven
niets moest hebben. Zij zorgde
ervoor, dat de massa van de be
volking achter haar stond door
aan de armen aalmoezen te ge
ven en als de winter koud was,
erwtensoep.
Haar geestverwanten in het
klooster maakten hier geen ge
heim van. Op een echt middel
eeuwse manier dikten ze de fei
ten aan. Het geld kwam uit een
beurs die op wonderbaarlijke
wijze nooit leeg raakte. De bo
dem van de pan erwtensoep was
om dezelfde reden nooit zicht
baar. Iedereen kende toch uit de
bijbel het beroemde verhaal van
de wonderbaarlijke broodverme
nigvuldiging. Liduina dat was
duidelijk stond zo dicht bij de
Verlosser, dat zij voor een won
derbare erwtensoepvermenigvul
diging kon zorgen.
Liduina's lijden was een con
stant protest tegen de gevestigde
orde. Er zijn daarom heel wat
pogingen gedaan om haar in dis
krediet te brengen. Maar die zijn
nooit geslaagd. Pas op de dag na
haar dood kon de plaatselijke
overheid ingrijpen. Ze nam met
een het lijk in beslag om ervoor
te zorgen, dat ze de verering die
nu zou beginnen, in eigen hand
kon houden. Tegen de wil van de
overledene werd onmiddellijk
een grafkapel gebouwd naast de
Grote Kerk, Het werd een oord
voor pelgrims en bedevaartgan
gers.
De Schiedamse overheid was
daar blij mee. Want zulk religi
eus toerisme bracht geld in het
laatje. Ondertussen lag de gevaar
lijke heilige veilig onder de
grond.
Die religieuze toeristen zijn
blijven komen. En het zijn weer
opstandelingen, die bezwaar ma
ken tegen de zondigheid van de
wereld. Ze trekken met Liduina
in het vaandel te velde tegen eu
thanasie en abortus, tegen de
pornografie en de goddeloosheid
Ook zij voelen zich bedreigd door
de tekenen des tijds. Maar het is
niet de corruptie, de tyrannie
waar ze bang voor zijn. Ze vre
zen de vrijheid die teder tegen
woordig heeft om zelf te kiezen
hoe hij wil leven.
"a
i/„ f
«J«' 2
