Opvoering 'n Brandende Kwestie
wordt een technisch loogstandj e
Van der Pols, wethouder vanvredeszaken
Grootse antiekbeurs
'Het Vrije Volk SCHIEDAM
Maatregelen voor verkeer
Brandweer bevi Jdt chauffeur na black out
Drie concerten voor 'de gewone Rotterdammers' zijn nog niet uitverkocht
Lijnbaanhal Vlaardingen
Org.: Bureau Nederland
Historisch openlucht-spektakel gaat 10 mei in première; publiek kijkt toe vanaf drijvende pontons
Eeuwfeest vierende Jacobuskerk
krijgt steeds meer parochianen
wm
Leden beoordelen
coalitie-vorming
ws
PAGINA 4
WOENSDAG 25 APRIL 1990
.SCHIEDAM De Patriotten
tijd: een turbulente periode in on
ze? ^vaderlandse geschiedenis Ook
aan Schiedam gaan de woelingen
des tijds niet voorbij. Het stookt en
borrelt in de jeneverstad. De Hol
landse Revolutie gist volop in de
laatste decennia van de achttiende
eeuw. Schiedam wordt geteisterd
door rellen tussen Patriotten en
Piinsgezinden. De burgerij eist
haai rechten op en komt in op
stand tegen Stadhouder Willem V.
De, maatschappelijke tegenstellin
gen spitsen zich toe, met op de
achtergrond de voortdurende drei
ging van een Pruisische interven
tie-
Wie dezer dagen door de stad
loopt kan de aankondigingen nau
welijks gemist hebben: er komt
weer een groots openlucht-spekta
kel aan van SCHAT, het Schie
dams Collectief Historisch Ama
teur Theater, 'n Brandende Kwes
tie is de titel van het stuk, dat op
donderdag 10 mei in première
gaat en vier avonden achter elkaar
zal worden gespeeld. Speciaal voor
de gelegenheid zal op de Lange
Haven/Vismarkt een tijdelijk thea
ter worden gebouwd, dat plaats
biedt aan 750 toeschouwers. Daar
mee is het meteen het meteen het
grootste theater dat Schiedam ooit
binnen haar grenzen had. Het pu
bliek kan de voorstelling bekijken
vapaf tribunes op drijvende pon
tons in de Lange Haven.
rr'De voorstelling neemt bet pu-
bliek mee naar 1783. Een roerig,
jaar, waarin de Patriotten hun ei
gen Vrijkorps oprichten, bedoeld
om bij ongeregeldheden de orde te
bewaken. De verdeeldheid in de
Schiedamse samenleving is groot.
De patriotse regenten, gesteund
door grote delen van de burgerij,
willen meer vrijheid. De prinsge
zinde xegenten daarentegen blij
ven, trouw aan de autoritaire stad
houder en kunpenrekenen op de
steun van de laagste 'klassen, het
'Oranjegepeupel'
'n Brandende1" Kwestie is voor
een belangrijk" deel "gebaseerd op
de scriptie van dé .Schiedamse his-
toncus Meyer.. Hy deed uit-
voerig onderzoek' naar het verloop
van de Patriottentijd ift zijn ge
boortestad.'De theatermakers van.
SCHAT,,zageib zoveelidramatiek in
het verhaal dat ze "meteen enthou
siast waren. Regisseur Bernard
Bredero heeft echter voor alles
willen1 voorkomen dat 'n Branden
den Kwestie een zeer authentiek,
maar.daardoor levenloos kostuum
stuk zou "worden. De toeschouwer
mag geen moment het gevoel krij
gen dat hij naar een geschiedenis-
lesje zit te kijken. Het verhaal is
daarom opgehangen aan de lotge
vallen van een viertal families,
concrete mensen van vlees en
bloed.
Aan de hand van hun beleve
nissen komt de geschiedenis in
zijn vele facetten tot leven: de
handel, de brandersindustrie, de
scheepvaart, de afkeer van de En
gelsen en natuurlijk de politieke
situatie. Maar het drama speelt
zich vooral op het menselijke vlak
af, en daarmee wordt de Branden
de Kwestie ook het verhaal van
brandend verlangen, laaiende ach
terdocht en vurige liefde.
„Het is de valkuil voor elk his
torisch stuk dat je te authentiek
wil zijn," zegt regisseur Bredero.
„Het wordt dan al gauw opgeprikt,
We werken bijvoorbeeld weining
met pruiken, want daarmee krijgt
de acteur meteen een poppekop en
komt verder van het publiek te
staan." Hetzelfde geldt voor de
kostuums, waarvan Betty Prins er
de afgelopen maanden meer dan
honderd ontwierp en op maat ver
vaardigde. Prins: „Belangrijkste is
dat het echt oogt. Af en toe heb ik
ook mijn fantasie gebruikt, anders
heb je het idee dat het stoffige
pakken uit het museum zijn."
Bij SCHAT wordt al anderhalf
jaar gewerkt aan de voorbereidin
gen van deze monsterproductie.
Aan de voorstellingen werken
straks elke avond meer dan hon
derd mensen mee. Vooral de tech
nici krijgen een fikse klus te kla
ren. Zij beginnen op maandag 7
mei negentien man sterk met de
daadwerkelijke opbouw van het
toneel, dat gevormd wordt door de
Vismarkt,' deojkadeS- van dé Lange
Haven en dieti water van 'de 'haven
zelf. Want ook een" handvol kleine
en grote vaartuigen doet mee in
het stuk.
De plaats is 'met zorg gekozen.
Veel vanI d& jomliggende- histori-"
sche gebouwen stammen uit de
achttiende eeuw en veel vooraan
staande patriotten, wooi en aan,
de Lange Haven..,' Eet"decö£*.zal
naadloos aansluiten hij aë'bestaan
de bebouwing, en ook plaats bie
den aan een veertien-koppig or
kest.
Om het geheel goed uit te lich
ten het stuk wordt gespeeld als
het volledig donker is komt er
boven het toneel een lichtplafond
op vier palen, zo hoog dat vracht
wagens er onderdoor kunnen rij
den. Daaraan komen lampen te
hangen met een vermogen van
250.000 Watt. Ter vergelijking: het
totale vermogen van de lampen in
het Passagetheater bedraagt 48.000
Watt. Op de omliggende daken
worden bovendien vier volgspots
geplaatst.
Kilometers aan kabels zullen
nodig zijn om alle benodigde ver
bindingen tot stand te brengen.
Omdat de regiebrug aan de kant
van de Appelmarkt is zullen de ka
bels voor een deel door het water
over de bodem van de haven lo
pen. Met de ONS zijn afspraken ge
maakt voor de toevoer van extra
stroom.
De acteurs zullen werken met
een tiental zender-microfoons, die
onzichtbaar in hun kostumering
worden verwerkt. Om alles in got
de banen te loodsen heeft de regie
permanent contact met 10 ver
schillende intercom-posten en nog
eens tien portofoon-posten. Op een
videoscherm van 4 bij 4 meter zul
len een aantal korte verbindings-
scenes te zien zijn.
Overigens kan SCHAT voor het
stuk nog zeer goed een zestal figu
ranten gebruiken, bij voorkeur
mannen. Belangstellenden kunnen
op werkdagen tussen 10.00 en
16.00 uur contact opnemen met
Corine Sey, telefoonnummer
4260500, toestel 295.
Try-out op woensdag 9 mei,
première donderdag 10 mei,
voorstellingen op 1,12 en 13
mei. Alle voorstellingen
beginnen om 22.00 uur. Kaarten
kosten 7,50 gulden {CJP en Pas65
5 gulden) en kunnen
gereserveerd worden bij het
Passagetheater (4269563) en de
VVV {4733000). Van 10 t/m 13
mei zyn de kaarten alleen nog
aan de kassa op locatie
verkrijgbaar.
SCHIEDAM Vanwege de
opvoeringen van het openlucht
stuk 'n Brandende Kwestie zal
het verkeer van enkele dagen
voor de try-out op 9 mei tot
daags na de laatste voorstelling
op 13 mei rekening moeten
houden met extra maatregelen.
Die veranderingen zijn nodig
voor een vlotte opbouw van het
tijdelijke theater aan de Lange
Haven/Vismarkt en een onge
stoord verloop van de voorstel
lingen.
Deze week al wordt begon
nen met de bouw van het thea
ter op de Vismarkt. Vanaf Ko
ninginnedag kan daar niet
meer geparkeerd worden tot
het theater na de laatste voor
stelling weer is afgebroken. Op
7 en 8 mei is op de Lange Ha
ven bij de Westmolenstraat een
tijdelijk parkeerverbod van
kracht. Dit is nodig om de pon
tons in de Lange Haven, waar
op de tribunes worden ge
bouwd, voor de aanvoer van
materiaal bereikbaar te hou
den. Eenzelfde verbod geldt ook
op 14 of 15 mei, afhankelijk
van het al dan niet plaatsvin
den van een inhaalvoorstelling.
In verband met repetities en
uitvoeringen zal er van 8 tot en
met 13 mei en eventueel 14
mei 's avonds niet gepar
keerd mogen worden in de di
recte omgeving van het theater.
Een wat ruimer gebied zal elke
avond van 21.00 tot 24.00 uur
met behulp van bouwhekken
aan alle kanten worden afgeslo
ten. Die afsluitingen zijn op de
Lange Haven bij de Westmo
lenstraat, de Branderssteeg, de
Taansteeg en de Bokkensteeg.
Overal in de omgeving zullen
borden worden geplaatst om
het verkeer om te leiden. Bewo
ners van dit gebied zullen uiter
aard wel worden doorgelaten.
Het publiek kan uitsluitend
via de toegang aan de Appel
markt op de tribunes komen.
De Lange Haven blijft wel di
rect bereikbaar voor brand
weer, politie en ambulance.
SCHIEDAM De bouw van de rooms-katholieke Jacobuskerk had in
1890 heel wat voeten in de aarde. De parochie wilde de kerk graag dicht
bij het dorp Kethel laten verrijzen, maar dat streven liep stuk op de vele
gevoeligheden die er lagen tussen de verschillende kerkgenootschappen.
Zodoende werd het Godshuis uiteindelijk in Kerkbuurt gebouwd, zomaar
midden tussen de weilanden. Excentrisch, maar daardoor des te mar
kanter in het landschap aanwezig.
Precies een eeuw later wordt het kerkgebouw nu
verlost uit die geïsoleerde positie. De oprukkende
buitenwijken zullen weldra ook dit stukje landelijk
Schiedam bereiken. De nieuwe wijk Spaland-West
groéit langzaam maar zeker naar de kerk toe en zal
cvrt niet al te lange tijd vrijwel aansluiten bij de be
bouwing van Kerkbuurt. Een herkenningspunt zal de
Jar buskerk echter zeker blijven. Gezien de aard
var; de bouw in Spaland zal honderd jaar oude mo
nument straks niet tussen de torenflats worden weg
gedrukt.
De nieuwbouw zorgde in twintig jaar tijd voor
eer verzesvoudiging van het aantal parochianen.
Telde de Jacobus- en Martinusparochie in 1971 nog
1160 zielen, nu mogen de pastores Kool en Veltman
6306 mensen tot hun 'kudde' rekenen. De opgebloei
de dubbel-parochie, die het gehele gebied Schiedam-
Noord omvat, viert het jubileum van de kerk met
een uitgebreid feestprogramma. Op zaterdag 5 mei is
er om vijf uur uur een feestmis voor gezinnen, op
zondag 6 mei gevolgd door een feestelijke eucharis
tieviering onder leiding van de Rotterdamse bis
schop Bar. Diezelfde dag is er in de feesttent (op het
sportveld achter zaal De Noord) van twaalf tot acht
tien uur een jubileumprogramma, met diverse optre
dens en een receptie.
Ook zal dan het eerste exemplaar worden aange
boden var het boek '100 Jaar Jacobuskerk, 1000
jaar parochieleven in Kethel'. Een aantal parochia
nen heeft daarvoor onder leiding van R. W. Poels
uitgebreid in de zeven strekkende meter tellende
kerkelijke archieven gegrasduind. Men beperkte zich
net tot de laatste honderd jaar. De geschiedenis van
hef-parochieleven in Kethel bleek maar liefst terug
te "gaan tot het jaar 1083.
2bndag 13 mei is het Open Huis in de kerk. Het
onlangs nog volledig gerestaureerde orgel zal be
speeld worden en er is een tentoonstelling te zien
van'kerkschatten.
ir
iü
Een gebroken hand en letsel aan zyn benen
bleken uiteindelijk de kwetsuren, die gister
middag de 49-jarige chauffeur van een
vrachtauto uit Kaatsheuvel had opgelopen
toen hij op een voor hem rijdende vrachtwa
gen botste. Volgens een woordoerder van de
politie in Vlaardingen werd aanvankelijk er
ger gevreesd. De brandweer moest assistentie
verlenen om de ongelukkige chauffeur te be
vrijden. Zijn vrachtwagen was ernstig be
schadigd. De man had achter het stuur een
black-out gekregen, waardoor hy de voor
hem rijdende vrachtwagen uit Emmsloord te
laat opmerkte.
SCHIEDAM De leden van
de drie partijen, die in Schie
dam de nieuwe coalitie gaan
vormen (PvdA, D66 en Groen
Links) bespreken vandaag het
resultaat, dat hun onderhande
lingsdelegaties hebben bereikt.
De gemeenteraadsfractie van
D66 legt vanavond in het ge
bouw van de Christelijke Socia
le Belangen, Lange Haven 73
het resultaat voor aan zijn le
denvergadering, aanvang 20.00 v
uur. Ook Groen Links praat
vanavond met zijn leden over -
het bereikte resultaat. De PvdA
bespreekt morgen op een leden
vergadering in de theaterzaal
van De Teerstoof aan de
Nïeuwstraat 12 de college-on-
derhandelingen. Een verslag
van lijsttrekker Aad Wiegman
en de nieuwe fractievoorzitter
Hans Bakker vormt de leidraad
bij deze discussie.
Revue 'Kar*»e Boord' l;
geheel uit\ .xochl
VLAARDINGEN —"De Be
vrijdingsrevue Kantje Boord
van Dick Borst,en Walter "van f
Ginneken is helemaal liitvèr
kocht. De Vlaardingse ama
teurs, die deze week begonnen
zijn met 'repétities' in 'de' (ftads-0^
gehoorzaal, staan liefst tien1
avonden en op de middag van 5
mei bijna vier uur achtereen op
de planken. Hoewel de vraag
erg groot is durven de1 produ-
centen daarom' nu 'nog niet te
beslissen of ze gebruik zullen
maken van de mogelijkheid om
nog een twaalfde voorstelling
toe te voegen. „De nu geplande
serie voorstellingen vergt al
zeer veel van de medewer
kers," zegt een zichtbaar ver
moeide Dick Borst tussen alle
repetities door.
27 april van 16.00-21.00 uur
'28 en 29 april-van 11.00-17t09 uur
i i Tel. 01185-3038
Door Berend Schilder
ROTTERDAM „Ik ben een over
tuigd pacifist. Al sinds de oorlog. Ik
was een jaar of achttien en de Duit
sers joegen op me. Iedereen moest
meedoen aan de Arbeidseinsatz. Ik
kwam in het Rührgebied terecht.
Daar probeerden ze een treinstation
open te houden. Bij bombardementen
vluchtten de Duiters de schuilkelder
in. De buitenlanders dat waren wij
dus mochten er niet in. Geen
plek."
„Als wethouder werd ik nooit ge
vraagd om iets officieels te doen met
militairen er bij. Dat doet Van der
Pols toch niet, zo riep iedereen. En
dat was ook zo. Voor de Marinierska
pel maakte ik een uitzondering. Kijk,
dat zijn gewone burgers, maar dan als
muzikant verkleed."
Oud-wethouder Henk van der Pols
verliet de Rotterdamse gemeenteraad
in april 1986. Met moeite. Hij was een
beetje verslaafd aan het jarenlange ge
zeul met paperassen. „Henk, wanneer
stap je er nou uit?" vroeg menig amb
tenaar hem. Hij wist het zelf soms
niet meer. Tot 's avonds laat ploeterde
hij door in zijn werkkamer, als er
geer kip meer was te bekennen in het
stadhuis, 's Morgens stond hij weer
ais eerste wethouder voor de portier.
Met zo mogelijk nog meer paperassen.
Hij maakte weinig buitenlandse
reizer in tegenstelling tot zijn colle
ga's Hij had bovendien als enige een
bordje in zijn kamer met daarop 'No
Smoking'. Van der Pols woont ook al
sinds jaar en dag in Rotterdam-Zuid,
ver weg van de gelegenheden waar
wethouders hun gezicht laten zien.
De paar uitstapjes die hij heeft ge
maakt hadden ook al te maken met de
oorlog. Zo schoven de wethouders
hem naar voren voor reizen naar Hi-
rasjima en Nagasaki, om de atoom
bommen die daar vielen te herden
ken.
Daarop terugkijkend zegt hij nu:
„De honger in de wereld is een veel
grotere bedreiging voor ons allemaal
dan welke atoombom dan ook. Er kan
nooit vrede bestaan op aarde als twee
derde van de wereld in armoede
leeft."
Ook nu Van der Pols al lang wet
houder-af is komt de oorlog weer te
rug. De motie Bohré uit 1986 er
moet in 1990 in Rotterdam een inter
nationale vredesmanifestatie komen
heeft voor hem verstrekkende ge
volgen gehad. Wie zou dat op poten
kunnen zetten? Wie heeft er de ener-
gie, de contacten, het organisatietalent
en vooral de tijd voor? Burgemeester
Peper, die het voor andere 1990-acti-
viteiten meestal ver buiten Rotterdam
zocht en bij de verkeerde mensen uit
kwam, hoefde ditmaal niet lang na te
denken... hij belde Van der Pols. Voor
hij het wist was Van der Pols voorzit
ter van de commissie Vredesmanifes
tatie en wachtte hem een enorme klus
met een besteedbaar bedrag van 1,4
miljoen gulden.
„Het is nu vier jaar later en ik ben
tevreden met het resultaat. Het is een
/redesmanifestatie geworden met een
breed draagvlak. Niet alleen voor de
hotemetoten. De gewone Rotterdam
mers komen ook aan bod," zegt hij.
„Maar ik ben niet de enige die er
hard aan heeft gewerkt, hoor. De oud-
raadsleden Baggerman, Tromer en
Heiltja de Vos zitten ook de commis
sie. En vergeet de deelgemeenten niet.
Die hebben van alles op poten gezet.
Ook een buurt als Vreewijk, waar he
emaal geen deelgemeente is, heeft er
hard aan getrokken. Ik had twee jaar
geleden nog niet gedacht dat we zo
veel voor elkaar zouden krijgen."
Wordt het goede werk van de vredes-
commissie niet een beetje overscha-
Oud-wethouder
Henk van der
Pols: „Het is
een vredesma
nifestatie ge
worden met
een breed
'draagvlak. Niet
alleen voor de
hotemetoten."
duwd door het negativisme waarmee
'1990' zich heeft omringd?
Van der Pols: „Nee nee, de vredes
manifestatie staat los van he 650-ja-
rig bestaan van Rotterdam, Wij heb
ben geen enkele verantwoording af te
leggen aan de stichting 1990. Maar we
moeten voorkomen dat de vredesma-
nifestaie wordt opgehemeld en dat de
mensen die 1990 hebben georganise-
eerd een trap na krijgen.
Kijk, er zijn fouten gemaakt, be
paalde ambities waren te hoog gegre-
sen. Maar het valt ook niet mee om
iets echt van de grond te krijgen in
een grote stad. Die saamhorigheid
vindt je alleen nog in kleine dorpjes.
Echte sjouwers zijn schaars Ze ritten
lang nie' altijd in het bedrijfsleven.
He Rotterdams ambtelijk apparaat
heeft een enorme potentie. Dat heb ik
alujd gezegd. En als er dan een grote
naam van buitenaf wordt aangetrok
ken, tja, dan voelen andere Rotter
dammer ook niet zo de behoefte om
de schouders er onder te zetten.
Maar alles is betrekkelijk. De orga
nisatoren van C '70 en E '55 kwamen
ook van buiten en waren ook niet be
paald goedkoop. Toch is dat een
enorm succes geworden. De spirit
moet het hem doen. Bertus Bohré
kwam vorige week opeens terug van
zijn vakantie in Limburg, Hij zat om
zeven uur 's morgens in de trein. We
moesten vergaderen, we zaten in de
slotfase van de organisatie. Dat bedoel
ik dus. De spirit was er. Absoluut."
De manifestatie is al begonnen met
twee tentoonstelling over Anne Frank
en de jeugd in Rotterdam in oorlogs
tijd in de St. Laurenskerk, twee fo
rumdiscussies over vreemdelingen
haat, een wandeltocht voor scholieren
langs Rotterdamse oorlogspunten, een
kerkendag en een tekenwedstrijd voor
dejeugd.
Maar de meeste activiteiten komen
rond de 14-de mei aan bod, de dag dat
precies vijftig jaar geleden de bom
men op Rotterdam vielen Buitenland
se prominenten hebben toegezegd
naar een congres over de rol van het
nationalisme te zullen komen. Zij zul
len op 15 mei m de St. Laurenskerk
de 'Rotterdam proclamatie' onderteke
nen, die oproept tot het voorkomen
van gewapende conflicten.
Voor de „gewone Rotterdammers"
staat er wat meer op het programma:
een concert van de Marinierskapel en
het koor Toonkunst in De Doelen op
12 mei (met reünie slachtoffers bom
bardement), een artiesten-avond op 13
mei in het Luxortheater en de feitelij
ke herdenking van het bombardement
op 14 mei in de St. Laurenskerk.
Van der Pols: „Het merkwaardige
is dat alle drie de avonden nog niet
geheel uitverkocht zijn. Dat <omt
waarschijnlijk doordat de mensen
niet zomaar naar de balie kunnen lo
pen om een kaartje te kopen, maar
kaartjes moeten bestellen by de vre-
descommissie. Dat doen we om te
voorkomen dat de brutalen onder de
Rotterdammers de meeste en beste
kaartjes krijgen. Zo geven we alle
mensen een eerlijke kans. De mensen
kunnen dus nog steeds een briefkaart
sturen: Commissie Vredesmanifesta
tie, postbus 70014 in Rotterdam. Geef
aar. welke avond de voorkeur heeft en
als dat niet meer kan, welke avond de
t eede voorkeur heeft. Per persoon
rijt maximaal twee kaartjes te bestei
len."
Bet complete programma van de
•.•■redes-activiteiten staat afgedrukt in
de Stadskrant van deze week, die op
de gebruikelijke punten in de stad
verkrygbaar is.
nL
*1—, li -Oil tv»» /*j
(INGEZONDEN MEDEDELING)
h
