'ft Brandende Kwestie komt op het droge al tot leven Jaap Oost lander wilde sociale gerechtigheid i« Het Vrije Volk SCHIEDAM Patriotten in spijkerbroek applaudisseren voor collega's als scène gesmeerd loopt Waterrijk Midden-Delfland, goed voor dagje wandelen of fietsen Marly Schuitman-Kerpels geeft al 20 jaar adviezen aan VW-balie JUt Nieuwe bewegwijzering Project Kleding op Gorzenschool PAGINA 4 WS ZATERDAG 5 ME11990 SCHIEDAM Wie over enkele maanden een bezoek brengt aan Schiedam hoeft zich niet meer suf te zoeken naar zijn plaats van bestem ming. De gemeente brengt binnen afzienbare tijd borden aan die de mensen" 'als van zelf naar de belangrijke plaatsen in de stad moeten lei den. De borden zijn zowel be doeld voor mensen die met ei gen vervoer als met het open baar vervoer naar de stad ko men. Ze worden geplaatst bij aankomstpunten als parkeer plaatsen, tramhaltes aan de Broers vest en het station. Het is voor het eerst dat op grootschalige wijze de bewij- zenng in de stad wordt aange pakt. Vooral de lopende bezoe ker in het centrum zal er bij gebaat zijn. Op de borden komen ver wijzingen naar het stadhuis, de molens, sporthal Margriet en de enige, commerciële uit zondering: het Novotel. De wijzers zijn uitgevoerd in het wit, met blauwe rand. Er ko men pijlen en herkenbare ANWB-symbolen op. De kos ten van dit nieuwe systeem bedragen iets meer dan der tigduizend gulden. Door Carolien van Eykelen SCHIEDAM Het was een wat vreemd gezicht in het Passagethea ter: Schiedammers uit de achttien de eeuw in spijkerbroek en t-shirt en daar tussendoor slechts enkele mensen in het originele kostuum. Het is de laatste dagen regelmatig te zien. Aan het werk zijn dan de, ruim zeventig acteurs, die meespe len in n Brandende Kwestie, het toneelstuk over Schiedam in de Patriottentijd dat vanaf donderdag vier avonden lang wordt gespeeld in de open lucht aan de Lange Ha ven. Onder leiding van regisseur Bernard Bredero passeren alle sce nes even de revue Ondertussen wordt nog aan de tekst gesleuteld en worden afspraken gemaakt over de attributen, het licht en de plaats van iedere acteur op het to neel. Als een bepaalde scene on verwacht gesmeerd loopt, leveren de andere spelers m de zaal luid applaus. Hoewel nog slechts een handje vol mensen in het oude kostuum rondloopt en decorstukken ontbre ken, is nu toch al duidelijk dat het een geweldig spektakelstuk wordt. De lokatie in en aan de Lange Ha ven is zoal een spectaculaire keu ze. Het verhaal van 'n Brandende Liefde gaat over Piet Nolet, een jonge Schiedammer die in het voorjaar van 1784 naar Amerika vertrekt. Doel van zijn reis is het vinden van nieuwe afzetgebieden voor de mout- en korenwijn. Bo vendien is hij benieuwd naar Amerika, de voormalige Britse ko lonie die zich zelf in 1776 onaf hankelijk heeft verklaard. Niet ie dereen is even gelukkig met de be langstelling voor Amerika. Sommi ge mensen, de Orangisten, vinden de rechtstreekse handel op Ameri ka nog steeds een beledinging voor Engeland. Bovendien zijn ze bang dat de Amerikaanse onafhankelijk heid de Hollandse burgerij op een idee kan brengen. Het toneelstuk geeft een- goed beeld van de Schiedamse maat schappij in de achttiende eeuw. De burgerij die door de handel meer macht krijgt en die ook steeds meer begint op te eisen. De strijd tussen de Patriotten en de Orangis ten en het verhaal van de nieuws gierige Schiedamse branderszoon Piet Nolet en Cornelia Doom, zijn geliefde. Nog niet alle scenes lopen nu gladjes. Bij de laatste repetitie moesten de acteurs soms nog even ontdekken op welk moment ze het Staande op een tafeltje spreekt in het Passagetheater Dominicus Doom (Sjaak Dessens! de patriotten toe. toneel op moeten lopen. Extra moeilijkheid bij deze repetities is dat het toneel van het Passagethea ter niet de plek is waar de ama teurs het stuk uiteindelijk zullen opvoeren. Een van de jonge ac teurs hield zijn armen in de lucht, ten teken dat hij zich aan de rand van een bóót vastklemde om niet m het water te vallen. Geen van de toeschouwers had moeite om zich m te beelden hoe het er in het echt uit moet zien. Vanaf don derdag is het toneelstuk mét al le bijbehorende kostuums en ande re attributen voor iedereen te Door Han van der Horst SCHIEDAM - Onopgemerkt is Jaap Oostlander uit het leven weg gegleden. Dat verscheiden was ka rakteristiek voor zijn karakter en zijn werk. Je hoeft niet altijd op de eerste rij te staan of de trompet te steken om te kunnen bereiken watje wilt. Jaap Oostlander wilde sociale gerechtigheid. Toen ik hem voor het eerst ont moette ergens in de jaren ze ventig had hij de leeftijd der sterken al bereikt. Ik zocht voor mijn boek over de opkomst van de socialistische beweging in Schie dam mensen die de begintijd nog hadden meegemaakt. Jaap Oost lander was een*van de weinigen die nog persoonlijke herinnerin gen had aan-de eerste wereldoor log. Ik was zijn naam tegengeko men in oude partijnotulen uit de jaren twintig en in verslagen over de grote havenstaking van bijna zeventig jaar geleden. Ik had vra gen.''Ik maakte" één afspraak bij Jaap Oostlander thuis op de Von dellaan. Het zouden er vele wor den. Want hij vertelde graag over het verleden en hij vertelde een hoop. Oostlander was een tevreden mens. Want hij had zijn doelen be reikt en in de wijk zag je niet meer de de verschijnselen van ar moe en uitzichtsloosheid die hij al tijd bestreden had. Want het wa ren de jaren zeventig en het zou nog een helke tijd duren voor de gure wind van het no nonsense be leid ook Schiedam West tot een probleembuurt zou maken. Ik had Oostlander nodig voor karakterschetsen van beroemde grondleggers van de Schiedamse sociaaldemocratie, zoals Piet de Bruin of Jan Dinkelaar, legendari sche volksleiders en wethouders. Die gaf hij met veel verve. Maar hij had het ook over zijn eigen rol 4» - Jaap Oostlander tussen een groep Schiedamse ambtenaren en dat is de reden voor dit in me- moriam. Eerbetoon Jaap Oostlander staat namelijk voor een generatie socialisten die op het plaatselijk niveau in belang rijke mate vorm hebben gegeven aan Nederland, Veel eerbetoon is hen voor die arbeid nooit deelach tig geworden. Maar zij hebben een niet te onderschatten rol gespeeld. De oude Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) dankte haar reputatie aan een aantal bij zonder welsprekende volksleiders. Maar ze werd gedragen door een grote groep stille werkers. Zij hiel den zich bezig met organisatie. Zij bouwden aan wat later met.verte- dering aangeduid zou worden als „De Rode Familie". Jaap Oostlander zat in de/vak beweging. Maar hij was tegelijker tijd een trouw bezoeker van de af delingsvergaderingen der SDAP, waar hij tot de radicale linkervleu gel behoorde. Wethouder en partij leider Piet De Bruin nam hem toch onder zijn hoede. En hij zorg de ervoor, dat Oostlander een baan kreeg bij de voorloper van de So ciale Dienst, Maatschappelijk Hulpbetoon. Die naam zei veel. Het ging niet om een gemeentelijke dienst, die uitkeringen gaf aan mensen die daar récht op hadden. Maatschap pelijk Hulpbetoon verleende gun sten, omdat het de plicht was van de samenleving om de armen niet in de kou te laten staan. Dat was al een hele vooruitgang, vergele ken met het oude gemeentelijk armbestuur en daarom wilde Jaap Oostlander daar werken. De SDAP ging er in die dagen van uit, dat de sociaaldemocratie concrete ver beteringen moest bewerkstellingen in het dagelijks leven der arbei ders. Dan mocht je je niet beper ken tot opstandige praat. Dan moest je constructief opbouwen. En dat kon bij Maatschappelijk Hulpbetoon waar uiteindelijk alle werklozen terecht kwamen. Oostlander probeerde de knijpe rige regelingen van voor de oorlog zo goed en zo ruim mogelijk toe te passen. Dat werk gaf hem veel be vrediging. Maar het was niet zijn grote tijd. Die kwam pas na de tweede we reldoorlog. Oostlander was inmiddels opge klommen tot directeur van Maat schappelijk Hulpbetoon. Hij is er voor verantwoordelijk, dat die ver anderde in de Sociale Dienst, zoals wij die tegenwoordig kennen. Hij had de wind mee. Rooms-rode ka binetten onder leiding van de door Oostlander bewonderde Drees ga ven richting aan de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog en zij vergaten het sociale element niet. In de eerste jaren van zijn direc teurschap stookte Oostlander per soonlijk het Salamandertje in zijn kantoor. Als hij veel kolen nodig had om het vertrek warm te hou den, gaf hij de bejaarden een brandstoftoeslag. Dat was typerend voor zijn be nadering. Je moest met je beperk te mogelijkheden er het beste van maken. Maar die mogelijkheden wer den steeds minder beperkt, want Nederland werkte hard aan een indrukwekkend gebouw van socia le voorzieningen. Oostlander zag, hoe langzaam maar zeker de idea len verwezenlijkt werden die hem ooit tot socialist gemaakt hadden. Hij kon daar trots over vertel len. En ook over het feit, dat hij de stoot wist te geven tot de op richting van de Schiedamse socia le werkplaats. En nu heeft hij eindelijk na een zeer lang leven §fscheid genomen. Zijn dood valt samen met een cri sis in de linkse beweging. Progres sief Nederland is het spoor een beetje bijster. Dan geven de erva ringen van mensen als Jaap Oost lander toch houvast. Alleen daar om al mag zijn werk niet vergeten worden. VLAARDINGEN Sinds enke le weken is de veerpont van het recreatieschap Midden-Delfland weer in de vaart. Het veer zet voetgangers en fietsers over tussen de Noordvliet (einde Kwakelweg) en het Bommeer (bij de Broekpol der) in de gemeente Maasland. De pont vergroot de mogelijkheden voor recreanten die vooral rust zoeken om een dagje heerlijk rond te dwalen in dit unieke deel van Midden-Delfland. Schipper Joop van Noortwijk vaart tot 1 oktober dagelijks heen en weer van 11.00 tot 19.00 uur, in het weekeinde van 10.00 tot 19.00 uur. Op maandag vaart de pont niet, tenzij het een feestdag betreft. Op vrijdag begint de dienst om 13.30 uur. De tarieven voor de overtocht zijn hetzelfde gebleven. Voetgangers betalen 50 cent, fiet sers 75 cent (met aanhanger 1,25 gulden). Voor groepen geldt een kortingsregeling. Het vaartochtje kan halverwege onderbroken worden voor een' ver snapering in het Jachthuis, van waar men een fraai uitzicht heeft op het natuurreservaat De Vliet- landen. Dit gebied dankt zijn naam aan de drie vaarten die kort na 1300 gegraven werden om overtollig water af te voeren uit het omringende polderland. Tus sen deze vlieten zijn brede stroken land blijven liggen: de Vlietlanden. Eeuwenlang zijn de Vlietlanden ontsnapt aan de Hollanders, die overal dijken omheen wilden leg gen. De omringende polders zijn onder invloed vtih bemaling inge- t i.v .Wn Api Een paradijs voor recreanten die vooral rust zoeken. klonken, maar de Vlietlanden lig gen nu aanzienlijk hoger dan de aangrenzende graslanden. Sinds de 15e eeuw is er bijzonder weinig veranderd in het gebied. De bo dem is te slap om er dieren op te laten lopen en grazen, maar net stevig genoeg om er te maaien. Zo is in de loop der eeuwen een bloemrijk hooiland ontstaan met soorten als echte koekoeksbloem, dotterbloem, moeraskartelblad en wilde orchideeën. Het hooiland is een geliefde broedplaats van veel vogels, waaronder kievit, grutto, slobeend en kuifeend. In het vele riet zijn rietzanger, kleine karekiet en rietgors te beluisteren. De laat- ste jaren worden hier ook brand en nylganzen aangetroffen. Vroeger werden de rietlanden gemaaid door de boeren, nu ge beurt dit door de Vereniging Na tuurmonumenten, die het gebied in beheer heeft. Met inzet van vrijwillige rietsnijders wordt jaar lijks een deel van het riet verwij derd. Tevens wordt dan de oever- beschoeiïng van wilgetakken weer overal op sterkte gebracht. De golf slag veroorzaakt door wind en wa tersport zou anders teveel vat krij gen op het kwetsbare land. Wat verderop in Midden-Delf land, bij Schipluiden en Aalkeet- Buiten, vinden we de twee laatste I eendenkooien van de in totaal twintig die er ooit in deze streek waren. Eendenkooien zijn vrijwel alleen in Nederland te vinden. Vroeger werden ze gebruikt om op commerciële basis eenden te van gen voor de consumptie. De beide tooien worden eveneens door Na tuurmonumenten beheerd en ver keren in goede staat. Een eendenkooi bestaat uit een vijver (de kooiplas) met een aantal vangpijpen. Dit zijn sloten die aan de bovenkant en de zijkant zijn af gesloten met taps toelopende net ten en eindigen in een vanghok. De eenden werden de pijp ingelokt en aan het einde van de rit gingen bewonderen. 'n Brandende Liefde: 11, 12, 13 en 14 mei op de Lange Haven. Kaarten kosten ƒ7,50 en houders van een CJP of Pas 65 betalen slechts vijf gulden. De kaarten zijn verkrijgbaar bij het Passagetheater en het VVV-kantoor. SCHIEDAM Basisschool De Gorzen aan de Dwarsstraat bestaat in de huidige vorm tien jaar. Het behalen van deze mijlpaal is reden voor feest én een speciaal kleding- project voor de leerlingen. Vanaf de paasvakantie zijn ze daarmee in groepen al bezig. Iedere groep be handelt een ander aspect van de kleding, zoals: klederdrachten, ge schiedenis van de kleding, poppen- kleding, sportkleding, verkleden, poppenkastkleding en badkleding. Het resultaat van hun arbeid komt naar buiten tijdens een eindfeest op 15 mei. Die dag is iedereen van 17.00 tot 20.30 uur van harte wel kom. Er wordt dan ook bingo ge speeld. Ter gelegenheid van de tiende verjaardag wordt er ook een toto tentoonstelling gehouden over de geschiedenis van de school, die verder gaat dan tien jaar. Aufostunts op Bachplein SCHIEDAM Auto's die door brandende schuttingen rij den, op twee wielen rijden ter- "wijl een dame zich op de mo torkap uitstrek', snelheids- en slipdemonstraties, 'Big Foot'- wagens die recht op de toe schouwers afrijden en maar net op tijd remmen of andere au to's verpletteren. Het Duitse au- tostuntteam 'Les Aranis' ver toont dit weekend zijn kunsten op het Bachplein in Schiedam. 'Les Aranis' is van oorsprong een groep draadlopers, die zich in de loop der jaren heeft toege legd op het autostuntwerk. Ze zijn trots op hun levensgevaar lijke stuntwerk, die de huidige groepsleider - de zogenoemde 'troepenchef' - een verbrijzelde arm opleverde en zijn vader het leven kostte. De belangrijk ste karaktertrek is dan ook doodsverachting, zo weet de groep zélf. 'Les Aranis' zijn vanavond om acht uur en mor genmiddag om drie uur te zien op het Bachplein. Cursus typen SCHIEDAM Onlangs zijn door het met goed gevolg afleg gen van examens weer enkele plaatsen vrijgekomen op de ty- pecursus van het wijkcentrum De Erker aan de Jan van Aven- nesstraat 32. De cursus vindt plaats op de maandagavond van 19.00 tot 20.00 uur of van 20.00 tot 21.00 uur en bestaat uit der tig lessen. Deelnemen kost 90 gulden exclusief lesmateriaal en de kosten voor het examen. The Charlies in Podium Café SCHIEDAM Muziekband The Charlies spelen volgende week zaterdag in het Muziekca fé Podium. De band trad op met onder meer De Dijk, Grup- po Sportivo en Herman Brood. Hun eerste singles werden ge produceerd door Hans Vanden- burg van Gruppo Sportivo. Het optreden begint om 22.30 uur. Op donderdag 10 mei is er in het podium Café een jamsessie, waar alle op dat moment aan wezige muzikanten aan kunnen deelnemen. Aanvang om,22.30 uur. Vrijdag 11 mei zorgt Frank 't Veer, bekend in het Podium circuit, met zijn 'Deejayturn' eveneens om 22.30 uur voor dansbare muziek. De toegang op alle drie avonden is gratis. ze letterlijk de pijp uit. De kooien liggen in een open landschap en zijn omringd door een kooibos. Omdat er verder in de omge ving nauwelijks bos is komen veel vogels op de rust af. Diverse soor ten brengen een deel van het jaar door in het bos of in de plas, waar onder meerkoet, wilde eend, slob eend, winterkoning, heggemus en grauwe vliegenvanger. Vlakbij de eendenkooi Aalkeet- Buiten ligt de Aalkeetbuitenpolder, waar Natuurmonumenten zo'n 90 hectare bijzonder grasland onder houdt. Het beheer is helemaal af gestemd pp de behoeften van de diverse weidevogels, voor wie dit gebied aantrekkelijk is. Zo wordt de waterstand hoog gehouden, zo dat de vogels in de vochtige bodem makkelijker met hun snavels op zoek kunnen gaan naar wormen en insecten. Om de waterstand op peil te houden moet er regelmatig water uit de Boonervliet de polder in stromen. Dit water zal binnenkort op biologische wijze worden gezui verd. Het ingelaten water wordt langzaam door een veld met moe- rasplanten geleid. Deze nemen ver schillende verontreinigingen uit het water op, terwijl tussen de stengels het zwevend vuil blijft hangen, dat later naar de bodem bezinkt. Het water is na het passe ren van deze zuiverende water-, planten helofytenfilter is de technische term schoon genoeg om de polder in te kunnen stro men. i SCHIEDAM Hoe ging dat vroeger bij de VVV in Schiedam? Marty Schuitman-Kerpels kan het zich nog levendig herinneren. „Je had een enorme bak met foldertjes om uit te delen. Per provincie, op alfabetische volgorde. Dagelijks werd die bak bijgevuld en dat was het dan wel zo ongeveer." Buitenlandse toeristen werden in die dagen sporadisch gesigna leerd in de jeneverstad. Natuurlijk, er waren de Belgische bussen die op bedevaart kwamen naar het graf van de stadsheilige Liduina', En een enkele verdwaalde Ameri kaan of Canadees die wilde weten waar zijn voorouders geleefd had den, maar daar hield het dan ook wel mee op. Wat viel er aan het eind van de jaren zestig op toeris tisch gebied ook te beleven in Schiedam? Er was behoorlijk wat fantasie voor nodig om in de' ver vallen binnenstad 'attracties' aan te kunnen wijzen. Dat ligt tegenwoordig gelukkig heel anders, en Marty Schuitman- Kerpels weet het als geen ander. Precies twintig jaar geleden kwam ze als informatrice m dienst van de Schiedamse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer, toen nog gehuisvest aan de Plantage. Niet alleen zag zij de stad veranderen in die twee decennia, ook maakte zij de ontwikkeling mee van ou derwetse, passieve VVV naar de professionele dienstverlenende or ganisatie. Als hoofö-informatriee heeft de jubilaresse nu de leiding over de informatieve dienst. „Ons takenpakket is in al die ja- ren enorm uitgebreid," vertelt Marty. „Vroeger werkte je hoofd zakelijk voor vreemdelingen, nu ben je toch in de meeste gevallen voor de eigen Schiedamse bevol king bezig," Want de Schiedam mers weten de weg bijzonder goed te vinden naar het kantoortje aan het begin van de Buitenhavenweg. Velen komen wekelijks even kij ken 'wat er te doen is'. Anderen verschijnen vooral met de schoolvacanties aan de ba lie: 'Volgende week is het pasen, doet u maar wat leuks voor de kin deren'. „Dan kun je niet zomaar een foldertje uit het rek trekken. Je moet even uitvinden waar de belangstelling ligt en Wat het mag kosten. In principe mag hier nie mand de deur uit zonder een ad vies waar men ook werkelijk wat aan heeft." De reisafdeling heeft eveneens haar eigen vaste klantenkring op gebouwd. Marty: „Sommigen gaan altijd naar het buitenland op vac antia, maar een niet te verwaarlo zen groep wil graag in eigen land weg. Velen daarvan komen bij ons terecht. Een vertrouwd adres, waar je uitgebreid advies krijgt." De theater- en concertboekin gen zijn een hoofdstuk apart. Re gelmatig vormen zich lange rijen als de voorverkoop voor een inter nationale topact begint. 'De Nacht van U2' zal Marty nog lang heu gen. Twee nachten bivakkeerden de fans van de Ierse formatie al voor deur toen de politie plotseling gelastte dat midden in de nacht met de verkoop begonnen moest worden. „Er gingen geruchten dat er groepen Rotterdammers op weg waren naar ons kantoor. Omdat de politie problemen met de openbare orde vreesde zijn we toen om half twee 's nachts open gegaan. De he le nacht kaartjes verkocht, om tien uur 's ochtends zat mijn dienst erop." Ondanks alle neventaken is de oorspronkelijke functie van de VVV„ het wegwijs maken van vreemdelingen, niet onderge sneeuwd. De Belgen komen nog steeds in behoorlijke aantallen, maar daarnaast melden zich aan de balie Italianen, Spanjaarden, Portugezen, Noren, Japanners en nog een groot aantal andere natio naliteiten. De uitzendingen van Kerkepad en Ontdek je Plekje heb ben hun effect evenmin gemist. Het leverde een stroom dagjesmen sen op die Schiedam verkenden via een van de nieuwe fiets- of wandelroutes die de VVV heeft uit gestippeld. Het kost Marty uiteraard wei nig moeite om de attracties waar het publiek op afkomt op te som men: de molens en het gedestil leerd in de eerste plaats, voor Li duina is er dan een heel bepaald publiek en verder trekt het oer- Hollandse stadsbeeld met zijn grachten en ophaalbruggen. „Schiedam maakt een gestage ont wikkeling door als toeristenstad. Sinds enige tijd kan je een wer kende destilleerderij bezoeken, binnenkort komt daar de Palm boom weer bij. We zitten niet meer ver af van het punt dat we een compleet 'dagje Schiedam' kunnen aanbieden. Voor groepen hebben we dat al in de aanbie ding." Dat het plaatselijke VVV-kan toor een paar jaar geleden de i-sta- tus verwierf (wat betekent dat men complete informatie over het hele land in huis moet hebben) be schouwt de publiek-voorlichtster als een bekroning van jarenlange team-arbeid. «fc-a- H'&g V v

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1990 | | pagina 1