Stadsveer wil diensten uitbreiden <tot Heijplaat Busch-Roiand: een circus met allure Het waren harde werkgevers bij Gusto Kleine Oase I 'Volgend jaar graag weer in deze ploeg op waterkamp' Het Vrije Volk SCHIEDAM Directeur Steinmann pleit voor herwaardering van veerdienst OP DE GRENS PAGINA4 ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1990 VLAARDINGEN De stichting Veerdiensten De Nieuwe Maas wü een veerdienst beginnen op Heij plaat. Heijplaat zou deel moeten gaan uitmaken van het stadsveer, het pontje dat nu vaart van de Leuvehaven, via de Parkkade naar Katendrecht. Het idee voor de ver binding met Heijplaat is afkomstig van Henk Steinmann, directeur van de stichting. „Toen ik begon als reder, in 1947, heb ik ook werknemers van de Rotterdamsche Droogdok Maat schappij vervoert. Ik ben dus goed bekend met Heijplaat." Steinmann is niet bang dat de woonwijk ver dwijnt. „Ik geloof nooit dat Heij plaat weggaat. De bedrijven die zich daar willen vestigen, moeten het maar ergens anders zoeken, op de Maasvlakte bij voorbeeld." „Wij zijn in ieder geval klaar voor de ontsluiting van Heijplaat," gaat Steinmann verder. „We heb ben het materieel ervoor. De zesde boot die we pas hebben aange kocht en nu gebruikt wordt als re serve, kan dan worden ingezet. We moeten alleen nog zorgen dat we de gemeente Rotterdam meekrij gen. Fietsers en wandelaars kun nen dan voor een paar gulden heen en weer naar de overkant en zien bovendien nog een stukje van de Rotterdamse haven. „Het zou bovendien een belangrijke ontslui ting betekenen voor mensen die in de Schiemond of in Delfshaven wonen." Het is niet het enige initiatief van de veerdienst Nieuwe Maas. In samenwerking met de Stichting Trajectbus Nederland wil de veer dienst een soort pendeldienst be ginnen voor mensen die aan de ene kant van de Nieuwe Maas wo nen en aan de andere kant wer ken. Steinmann: „Die mensen worden opgehaald met de bus en afgezet by het pontje. Aan de over kant worden ze vervolgens weer opgewacht en afgezet bij het be drijf waar ze werken. Een prima manier om de Beneluxtunnel te vermijden en bovendien milieu vriendelijk." Het initiatief staat nog maar in de kinderschoenen, maar als het aan Steinmann ligt, gaat het project al begin 1992 van start. Een oude wens van Steinmann is bovendien een veerdienst van Woudrichem naar Vlaardingen. „De veerdienst als vervanging van de auto," stelt hij het zich zo voor. „Milieubewust en toch snel, want met bij voorbeeld een catamaran doe je er echt niet veel langer over. Zeker niet met al die files." Het is nog maar toekomstmuziek geeft hij zelf toe. „Maar dat zou echt de kroon op mijn werk zijn." Het geld kan -.eigens Steinmann geen probleem zijn. „Alleen al van de rente van het bedrag dat anders zou worden uitgegeven aan de aan leg van een fietstunnel, kunnen twee bootjes vierentwintig uur per dag een dienst onderhouden tussen Pernis en Vlaardingen. Zó goed koop is varen." Nu geven de ver schillende betrokken gemeentes (Rotterdam, Vlaardingen, Schie dam), de deelgemeente IJsselmon- de en de provincie Zuid-Holland gezamenlijk een subsidie van ruim vier ton. Dit dekt ongeveer twintig percent van de kosten. De rest be taalt de stichting uit het bedrag dat de passagiers betalen om te worden overgezet. Op de drie ve ren worden dit jaar naar verwach ting ruim zeshonderduizend passa giers vervoerd. In de maand mei alleen al maakten zeventigduizend fietsers en wandelaars gebruik van het pontje. „Het rijk heeft nog het Henk Steinmann: „Fietsers en wandelaars betalen maar een paar gulden om overgezet te worden. De pont is dus niet alleen goedkoop, maar ook milieuvriendelijk en snel." meeste baat bij de pontjes," meent Steinmann. „Bij ons werken men sen die anders meestal een werk loosheidsuitkering zouden hebben. Die mensen verdienen nu gewoon een salaris." De stichting bestaat nog niet zo lang, pas zes jaar, maar Henk Steinmann spreekt nu al van een successtory. „In 1984 zijn we met een subsidie van het toenmali ge openbaar lichaam Rijnmond .met de veerdienst begonnen," ver telt hij enthousiast. „Met één boot, de MS Kaag, van Vlaardingen naar Pemis. De doelstelling was het instandhouden en uitbreiden van de veren en het verschaffen van werkgelegenheid aan onge schoolde mensen. Later hebben we het dne-verenplan opgesteld en zijn er nog twee diensten bijgeko men. Het stadsveer en het veer on der de Van Brienenoordbrug. Nu varen we met zes boten en hebben we 24 personeelsleden rondlopen die een volwaardig salaris uitbe taald krijgen. Werken met behoud van uitkering hoeft niet meer. De meeste personeelsleden zijn begon nen als matroos en drie van hen hebben in de tussentijd hun schip- perspapieren gehaald," vertelt Steinmann trots. „Wat dat betreft hebben we ruim voldaan aan de doelen die we ons zelf hebben ge steld." In het weekeinde hebben de fietsers er geen last van au tomobielen, die je tot een wegkruipen op een erf of langs de kant van de sloot dwingen. Dan mogen uitsluitend de bewo ners van het gebied zich er met een auto begeven. Doordeweeks is de Woudweg tussen Vlaardin gen en Schiedam een vluchtrou te voor automobilisten, die in de richting van Delft of Den Haag gaan of er vandaan komen en die de drukke rijksweg en stop lichten willen mijden. In de spitsuren is het niet leuk om te fietsen over het smalle polder weggetje, waar slechts een hou ten bordje met 'Vlaardingen' aangeeft waar de gemeentegrens is. Aan de Schiedamse kant laat een schotelantenne tegen de da krand van een boerenwoning duidelijk zien, dat hier kabelte levisie ontbreekt maar toch ook RTL-Véronique en de andere sa- telietzenders welkom zijn. Rei gers, kieviten en enkele nog aanwezige wilgebosjes, op van die eilandjes die vroeger ook aan de Holyweg in Vlaardingen te vinden waren, wijzen erop dat we in Midden-Delfland zijn. De vol (on)kruid begroeide spuit- kades van het oude slibdepot maakt duidelijk, dat we nog steeds in Schiedam vertoeven. Trouwens de tennishallen langs het dijklichaam van de geplande rijksweg, blauwe bekleding langs trappenhuizen in Woud- hoek en meer in de verte de He- ijermans- en andere flats geven voldoende houvast voor die ori ëntatie. Een troep meeuwen volgt ver derop de boer, die de mest over zijn land uitstrooit. Niet zij, maar een snelle netzanger en een op het asfalt snel wegwip- pende witle kwikstaart bevasti-J gen met de talloze kievitten, eenden, meerkoeten etc. dat de bordjes in de sloot waarop staat. 'Vogelbroedterrein' geen over-__ blijfsels uit een lang vervlogen tijd zijn. Even stilstaan en rond' kijken of luisteren met de ogen dicht geeft soms het gevoel echt buiten te zijn. Het is dan een oa se van rust. Een kleine oase ove rigens want bij helder zicht trekken de hoogspanningsma sten en de hoge flats in de wijk Tanthof van Delft, net als de hijskranen van het overslagbe drijf van Swarttouw langs de Vulcaanhaven aan de horizon de aandacht. Het vogelegezang wordt op zondag aanzienlijk minder overstemd door het ge ronk van automotoren, het ge brul van opstijgende vliegtuigen van Zestienhoven of het gesuis van treinen, die in de verte over de lijn tussen Schiedam en Delft voorbij snellen Vlak langs dit stukje van de grens, die tussen Vlaardingen en Schiedam is getrokken, staat aan de voet van het alom aan-j wezige dijklichaam van de ge- plande rijksweg, een lief piep- klein wit huisje. Helemaal in de bloemen en met een tuintje met bonestaken, slaveldjes, rode koel-» en nog wat groenten. 'Oase' staat er in het zwart op het huis je geschilderd en het is een ech te kleine oase, zo kan je zien op een mooie zomerse vakantiedag. In ieder geval een piepklein lustoordje voor de maker ervan" en voor zijn kleinkinderen, die op zo'n mooie zonnige dag er op een krukje zitten om te luisteren naar de verhaaltjes die opa dan vertelt. Alweer een reden om die rijksweg nooit aan te leggen. BEN VAN HAREN Door Nico van Vliet ROTTERDAM Kan een cir cus met een internationale reputa tie het zich permitteren het nog al tijd 'hooggeëerde publiek' een pro gramma zonder 'klassiekers' als roofdieren en olifanten voor te zet ten? Jawel, want de Westduitse onderneming Busch-Roland brengt vanaf volgende week in Rotterdam met de rijk gevarieerde show 'Het circus komt...' zoveel kwaliteit in de piste, dat je deze toch altijd weer vrij spectaculaire dressuren (bijna) niet mist. Directeur Heinz Geier is er trouwens de man niet naar de mensen met veel tam-tam naar het circus te lokken en hen dan niet te bieden, waarop zij ook en voor al gelet op de toegangsprijzen recht hebben. Daarmee zou hij al leen maar de ondergang van z'n ei gen bedrijf inluiden. Geier zet zich al jarenlang in voor het behoud van het onverval ste circus, waarin de drie belang rijkste elementen clowns, die ren en acrobaten de show be heersen. Het is overigens al weer elf jaar geleden, dat circus Busch-Roland in Rotterdam op een inmiddels volgebouwd terrein bij het Haring vliet te zien was. Nu is Rotter dam altijd een 'moeilijke' stad voor het circus. Toemee-manager Laurens Thoen: „Je weet hier, in tegenstel ling tot andere grote steden, nooit of het publiek er op af zal komen, 't Is altijd weer afwachten gebla zen. We meenden echter dat Rot terdam, nu hev 850 jaar bestaat, beslist niet in deze toeraee mocht ontbreken." Busch-Roland brengt met 'Het circus komt...' een op vrij hoog ar tistiek niveau staand familiepro- gramma, waarin naastteen aantal topattracties ook veel-andere"num mers de aandacht gevangen hou den. Eén van die toppers is Ursula Böttcher uit de DDR, die met tien ijsberen een werkelijk unieke dressuur brengt. Uniek, niet alleen vanwege de grootte van de groep dieren, maar ook en vooral vanwe ge het aantal bijzondere 'tricks'. Zonder meer grote klasse. Tot de absolute hoogtepunten behoren ooi; de vrijheidsdressu- ren, die de Engelse 'circusprinses' Yasmine Smart met haar prachtige paarden brengt. Haar charme en uitstraling geven een extra di mensie aan dit festyn, dat al meni ge hoge circus-onderscheiding heeft opgeleverd. Met haar Belgische echtgenoot Dany César rijdt Yasmine Smart ook een dubbele hoge school. Het programma telt overigens twee vrijheidsdressuren, want ook Oli ver Geier de zoon van de direc teur verschijnt met paarden in de piste. Nog twee wereldnummers. In de eerste plaats het Chinese slan genmeisje Yin-Yin, dat met een pa gode van porceleinen schaaltjes en glaasjes balanceert en daarmee staaltjes van absolute lichaamsbe- heersing en welhaast beangstigen de perfectie ten beste geeft. """En dan de trapezegroep Flying Navas uit Equador: temperament volle artiesten, die een hoog tempo niet-schuwen en daarbij meer dan eens~órigmêèl te werk gaan. De muzikale clowns The Mit chells uit Spanje maken er met een waterballet een dolle boel van. Er is ook nog een reprise-clown: de welgeteld 90 centimeter hoge Patatina uit Turkije. Verder nog exoten, een zweven de dame, een verdwijntruc, een buitengewoon intelligent paard en als uitsmijter een 'onberijdbaar' paard, waarbij het publiek nauw wordt betrokken. Gelukkig is er le vende muziek en wel van een zes man sterk ensemble uit Polen. Circus Busch-Roland staat in Rotterdam op het terrein van het voormalige zwembad De Plompen nabij sportpaleis Ahoy'. De première is dinsdag 14 augustus om 20.00 uur. Tot en met zondag 19 augustus 2yn er dagelyks twee voorstellingen en wel om 15.00 en 20.00 uur. Zaterdagmiddag omstreeks 12.30 uur geven enkele artiesten op het podium van winkelcentrum Zuidplein een (gratis) voorproeve van het gebeuren. Elf jongens en meisjes van elf tot vijftien jaar brengen op ini tiatief van het Schiedamse buurthuis Nieuwland (Albardastraat 65) een watervakantie door in het Reigersnest aan de boorden van de Binnenmaas in Westmaas. Zaterdag keren de tieners te rug. Vier mensen verzorgen hun begeleiding. Het Vrije Volk deed elke dag verslag van hun belevenissen. Vandaag de laatste aflevering. Eén van de toppers uit het circus: Ursula Böttcher uit de DDR met haar tien ijsberen. Door Rein Wolters SCHIEDAM Het zit erop. Na acht dagen water, varen, lekker eten en keetschoppen, zijn de wa terkampers van Nieuwland van morgen om elf uur teruggekeerd. Zwaar gebruind, moe en allemaal met schorre stembanden. „Gister avond is er weer behoorlijk feest gevierd," vertelde Gert-Jan Konij nenburg. „Er waren enkele ouders naar het kamp gekomen. Zij deel genomen aan de barbecue, het af sluitende feest van onze kamp- week. Het eten was, zoals steeds in de afgelopen week, perfect. We hebben er allemaal volop van ge nomen." Gisteren was het de laatste volle dag in het Reigersnest. Als gevolg van de bonte-donderdagavond be gon de dag laat en bovendien met miezerende regen. Dat gaf de kin deren de gelegenheid alvast de niet meer noodzakelijke spullen in te pakken en ook te denken aan de terugreis. „Helemaal niet leuk, dat het bijna is afgelopen," vatte veer tienjarige Petra van Loenen sa men. „We hebben een toffe week gehad. Volgend jaar wil ik zeker weer mee." Gert-Jan- (vrijwilliger van het buurthuis, 28 jaar en werkloos) be vestigt de woorden van Petra. „Het is uitgegroeid tot een fantasti sche week. En ook een zware. De ze knullen en meiden hebben fiks moeten knoeren om het roeien, zeilen en surfen onder de knie te krijgen. Wat mij betreft zijn ze ge slaagd," En verder: „Zelf heb ik het waterkamp eveneens als prima ervaren. Ik werk graag met kinde ren. Graag zou ik een baan vinden in de jeugdsector. Dat lijkt me werkelijk het einde." Voor de vier begeleiders is het een uiterst zware week geweest. Al het werk in het kamp is door hen natuurlijk wel met enige hulp van de tieners allemaal zelf uit gevoerd. Van het schillen van de eerste aardappel tot aan het opve gen van het laatste vlokje stof. Kampleidster Maija de Graaf: „Wé deden het met plezier. Uiteindelijk ging het om de kinderen. Die heb ben een reuzeweek beleefd. Met deze ploeg willen we volgend jaar best weer op sjouw." Tot slot: „YVe vonden het erg leuk dat Het Vrije Volk elke dag verslag van ons wel en wee heeft gedaan." De 'tweedehands' opstallen van de voormalige werf Gusto: 'n koopje op een moeraasig buitendijks terrein. Door Han van der Horst SCHIEDAM Er is in ieder ge val v/eer bedrijvigheid op het ver laten Gusto-terrein. De Verenigde Glasfabrieken hebben er het één en ander van start laten gaan. Daarmee is het spookbeeld verval len, dat aan de Maasdijk villaatjes zouden verrijzen. Want zo'n hele diging heeft dat gebiedje niet ver diend. Tenslotte is het ooit verant woordelijk geweest voor de econo mische herrijzenis van Schiedam. Het verhaal is oud en vaak ver teld. Dankzij het drijven van on der meer de Vereniging Schiedam Vooruit werd de Brabantse machi nefabriek van de gebroeders Smul ders gewezen op moerassig terrein aan diep water in die rare verval len jeneverstad. Ze waren daar half failliet en tot alles bereid, be grepen ze. En inderdaad voor 1)50 verkocht het benarde ge meentebestuur een enorm moeras sig gebied buiten de Maasdijk. Daar bouwden de gebroeders Smulders de werf Gusto. Het ging deels op een koopje, want de werk- hallen waren tweedehands. Ze hadden /dienst gedaan op een in- dustrietóntoonstelling in Düssel- dorp. Daarmee veranderden de beide industriëlen niet alleen het karak ter van de Maasoever, maar van heel de stad. Want de wens van Schiedam Vooruit werd vervuld: er kwam weer welvaart naar de stad. Er kon weer werk worden gevonden. Maar voor de traditionele Schiedammers was bij het nieuwe bedrijf nauwelijks plaats. Zij wa ren immers brandersknechts en de werf Gusto had klinkers nodig, draaiers, machinebankwerkers. Vaklui met een moderne oplei ding. Die waren in Schiedam niet voorhanden. Daarom trokken mensen uit heel het land naar Gus to. Het inwonertal van de gemeen-1 te begon te groeien en snel ook. En de nieuwe Schiedammers waren niet het slag mensen waar men van oudsher aan gewend was. Ze waren zelfbewuster dan de brandersknechts. Ze hielden van hun vak en waren trots op de pro- dukten die de werf Gusto aflever de: meestal geen gewone schepen, maar vaartuigen met een speciaal doel, zoals baggermolens. Ze lieten ook minder met zich sollen dan het personeel op de branderijen. Een paar jaar na de oprichting van Gusto begon de vakbeweging in eens te groeien. En ook de Sociaal Democratische Arbeiders Partij net opgericht kreeg bij elke ver kiezing meer stemmen. Die kwa men vooral uit het zuidelijk ge deelte van de stad, De Gorzen, een wijk die slechts door de Voorha ven van Gusto werd gescheiden. De gebroeders Smulders waren harde werkgevers. De dichter Wil lem Elsschot, die er in zijn jeugd nog wel eens een blauwe maandag op kantoor had gezeten, dichtte bijna vijfentwintig jaar later nog over een van hen: „Vette smeerlap met je baard, die ons daar stond aan te staren, of we huursoldaten waren." Dat leidde tot een behoorlijke organisatiegraad. Ondertussen ontstond er een heel nieuwe stad naast het oor spronkelijke Schiedam. In de ja ren twintig zette de Woningbouw vereniging Volkshuisvesting in het zuidelijk deel van de Gorzen prachtige arbeiderswoningen neer, zoals het toen heette. Het was echt een bolwerk van bewust wonen, door poorten van de rest van de wijk gescheiden. Ze staan er nog, voor de helft prachtig gerestau reerd. Een andere woningbouwvereni ging, door mensen van Gusto zelf opgericht, bouwde tegenover het bedrijf aan de Maasdijk een ander complex. Die vereniging heette Eendracht en achter de Maasdijk liep dan ook de Eendrachtsstraat. Toen kwamen de fatale jaren zeventig. Na de oorlog had Gusto nog jarenlang bijgedragen tot Schiedams trots door het uitvoeren van spectaculaire orders. Op de werf verrezen booreilanden en an- 'dere maritieme wonderwerken. Maar de Nederlandse scheeps werven kregen steeds meer last van Japanse en Koreaanse concur rentie. Gusto was inmiddels in het kader van een fusie opgenomen in het bedrijf IHC, dat ook langs de Noord en de Hollandsche IJssel werven had. De directie daarvan legde rond 1975 het hoofd in de schoot. De productie moest ge staakt worden. Men zag alleen nog maar wat in ontwerpen vo t buitenland. De werkgele van de ingenieurs bleef g 'J De vaklui konden de straal En dat terwijl Gusto tot op de laatste dag een winstgevend be drijf was. Er is nog veel actie ge voerd, maar toch viel in 1976 Kgt* doek. Het einde van Gusto was »in» stijl. Ook hier hanteerden harde werkgevers de botte bijl. Nogal wat Gusto-mensen kon-» den terecht bij Wilton Fijenoord. Daar maakten zij een paar jaar la ter het RSV-debacle mee. Maar Wilton wist zich dankzij een door tastende directeur aan een met Gusto vergelijkbare ondergang te onttrekken. Het is een schrale troost voor zoveel Schiedammers die hun werkzaam leven aan de scheeps bouw hebben gewijd. De Schie damse kunstenaar Frits Hende- rickx zoekt sponsors voor een mo nument te hunner ere.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1990 | | pagina 1