Winkeliers steken geld
in opknappen Hoog s traat
Nieuwe cursus 'levensloop' in
Rotterdams vrouwencentrum
Het Vrije Volk SCHIEDAM
AC IE VOOR GEZELLIGE EN LEEFBARE PROMENADE
Vrouwwinkel voldoet goed steun van Jantie Beton
Lintje
van Zwart Nazarëth
isy^ëlKtó^ -
fr<*
OP DE GRENS
I
Ilt 11*
ZATERDAG 20 OKTOBER 1990
Door Ben van Haren
SCHIEDAM Grote stellingen
zullen de komende weken gebrui
kers van de Hoogstraat enige hin
der bezorgen. Monteurs beginnen
maandag met een grondige ver
nieuwing van de verlichting en
luidsprekers in de langste winkel
straat van het centrum. „Deze acti
viteit maakt deel uit van onze ac
tie om de gezelligheid in de straat
en de leefbaarheid te verhogen,"
zegt Maarten Lugtenburg, bewoner
en restauranthouder op de Hoog
straat.
Het karakter van de Hoogstraat
is aan een behoorlijke verbetering
toe, vindt hij. Verschillende maat
regelen zijn nodig om dat te herei
ken. Tegenover de klachten van
onder meer gemeentelijke zijde,
dat bovenverdiepingen van de par
ticuliere panden leeg blijven staan
en daarmee bijdragen aan verpau
pering, zet Lugtenburg het beperk
te politietoezicht in de straat. Re
gelmatig vinden in zijn straat op
stootjes plaats of schrikt hij uit
zijn avondlijke of zelfs nachtelijke
rust op door een aanhoudend ge
loei van een sirene Donderdag
avond ook weer. „Als ik dan di
rect de politie waarschuw, moet ik
meestal meer dan een uur wach
ten voor ik merk dat er iets aan
gedaan is. Zoiets bevordert natuur
lijk niet de animo om in zo'n
straat te gaan wonen. Vroeger ging
ik nog naar buiten om te kijken
waar het was, maar daar ben ik
maar mee gestopt."
Lugtenburg is sinds kort woord
voerder van de jonge enthousiaste
nieuwe bestuurploeg van de win
keliersvereniging, die er alles aan
wil doen om de oudste winkel
straat van Schiedam aantrekkelij
ker te maken. Hij ondersteunt de
gedachten van het gemeentebe
stuur, dat de gehele Hoogstraat on
derdeel moet zijn van het centrale
winkelgebied van de stad en dat
De Grote Omloop' (Broersvest,
Lange Kerkstraat, Hoogstraat) een
aantrekkelijke wandelroute moet
zijn.
Tegen die achtergrond moet ook
gezien worden het overleg, dat het
bestuur van de winkeliersvereni
ging met de gemeentepolitie voert
om na elven wandelend winkelpu
bliek te vrijwaren van botsingen
met gemotoriseerd verkeer. „Onze
vereniging wil ook dat de situatie
op de Hoogstraat verbetert. Een
eerste aanzet van onze kant is de
investering in betere bekabeling
van verlichting en geluidsinstalla
tie, Hiervoor hebben we een paar
tienduizenden guldens uitgetrok
ken. Met de verkeerspolitie zijn
we in de weer om de Hoogstraat
echt autovrij te krijgen en met de
gemeente zijn we in overleg om te
verhinderen,, dat straks na de
nieuwbouw in het verlengde van
de Passage het laatste deel van de
Hoogstraat een dood stuk wordt.
Van gemeentelijke zijde krijgen we
veel medewerking. Men is daar
heel bereidwillig."
Zijn vereniging kan en moet
zelfs, zegt Lugtenburg in zijn met
etsen van de bekende graficus Es-
scher opgesierde restaurant De
Passant, binnen korte tijd nog
meer ledea krijgen. „Er zijn zeker
nog zo'n veertig ondernemers hier
op de Hoogstraat, die nog geen lid
van de winkeliersvereniging zijn.
W gaan eraan werken 11 straks
alle ongeveer 150 winkeliers in
onze club zitten."
Met veel genoegen kijkt hij te
rug op de activiteiten tijdens de
Brandersfeesten en hij constateert,
dat er sprake was van onder meer
een succesvolle Dwaze Dinsdag.
Inmiddels wordt er al weer ge
werkt aan plannen voor de voor
winkeliers belangrijke koopdagen
tegen Sinterklaas en Kerstmis.
„Een verbetering van het licht en
geluid zal dan hebben plaatsgevon
den. Ook is al zeker, dat er op het
Museumplein een levende kerststal
komt," zegt Lugtenburg.
Door Beraa van Vilsteren
ROTTERDAM De kinderen
zijn de deur uit of de VUT ligt op
de loer, en een landschap van
vrije tijd strekt zich voor je uit.
Veel vrouwen die de vijftig jaar
gepasseerd zijn willen iets
nieuws toevoegen aan het leven
wat ze tot dan toe geleid hebben.
De angst voor reacties van de
omgeving of het ontbreken van
de moed om een vertrouwde ma
nier van leven om te buigen, zet
ihier vaak een rem op.
Voor, deze vrouwen heeft het
Rotterdamse Vrouwenvorming-
^scentrum in november een cur
sus 'levensloop' in de aanbieding.
-De deelneemsters -kijken tijdens
acht bijeenkomsten terug op hun
-jeven.-?lnzichtr inv het verleden
raaaki,het voor vrouwen makke
lijker te ontdekken waar hun
tkwaliteitenliggen en,pm op deze
j leeftijd'fe durven kiezpn voor bij-
,,vt 1 'eeh .verandering in
werk, het maken van een grote
•'reis/^maar ^ook voor minderf
f zwaarwegende zaken als inschrij
ven op een cursus bloemschik-
Het mag wat zweverig klin
ken, maar dat is het helemaal
niet, zeggen de cusrusbegeleiders
Lenie Mulder (die zelf het vijftig
ste levensjaar achter zich heeft
liggen) en Renée van Oosterom.
Renée noemt de noodzaak om
keuzes te maken voor verande
ringen op hogere leeftijd groter.
„Je hebt al een heel leven achter
je liggen, waarin veel is gebeurd.
Een terugblik op je leven kan
zinnig zijn om te ontdekken
waarom bepaalde dingen gelukt
zijn of juist mislukt. Als je al die
gebeurtenissen ziet als een sa
menhangend geheel, wordt het
voor jezelf duidelijker waar je
kwaliteiten liggen."
Een 65-jarige die over een he
le berg energie beschikt kan zich
op een gegeven moment afvragen
wat ze daarmee gaat doen. „Via
de cursus levensloop komen ze
erachter waar hun krachten lig
gen en vinden de moed om bij
voorbeeld een grote reis te gaan
maken. De cursus is ook niet be
doeld voor mensen die in de put
zitten, alhoewel vrouwen vaak
de neiging hebben bij de pakken
neer te gaan zitten met het idee
'dat is me niet gelukt en dat heb
ik niet gedaan'. Natuurlijk om
zeilen* we de negatieve kanten
van'het* leven niet, vijftig plus
sers hebben immers de oorlog
meegemaakt. Maar de vrouwen
kunnen ontdekken wat ze van
die;-negatieve ervaringen geleerd
hebban. Ik sprak laatst iemand
die in de oorlog heel veel impro
visatietalent heeft opgedaan en
geleerd heeft kracht te putten uit
hele kleine dingen,'' zegt Lenie.
Herinneringen uit het verle
den en de gevoelens die daarmee
gepaard zijn gegaan zijn heel be
langrijk in de levensloopcursus.
Opdrachten als het tekenen van
een stamboom of een levenslijn
moeten het geheugen weer op
frissen om ervaringen met het
gezin, het werk en de maatschap
pij op een ordelijk rijtje krijgen.
De cursisten krijgen ook een
lijst van historische gebeurtenis
sen en jaartallen voorgeschoteld.
Onverwachte herinneringen en
gevoelens die daarbij hoorden,
kunnen ineens weer opduiken
In de cursus levensloop kunnen historische gebeurtenissen als de
dood van president Kennedy of het aantreden van de eerste vrou
welijke Minister Margaretha Klompé, gevoelens en herinneringen
uit die tyd weer levend maken.
als je je persoonlijke levenslyn
naast de geschiedenis legt. Ver
halen bij de crisis van 1930 of de
oorlogsjaren 40-45 kan iedere
deelneemster wel optrommelen,
maar de opkomst van de televisie
en het jaar 1965 waarin de eer
ste vrouwelijke Minister, Marga
retha Klompé aantreedt, zijn ge
beurtenissen die waarschijnlijk
veel verder zijn weggezakt.
Mulder: „Toen president Ken
nedy werd doodgeschoten beslo
ten veel vrouwen om geen kind
te nemen, omdat ze ineens heel
pessimistisch gestemd waren
over de wereld. De economische
crisis van 1930 is voor mij heel
belangrijk geweest. Mijn ouders
wilden niet dat die armoede mij
zou overkomen en daarom kreeg
ik de kans om een goede oplei
ding te volgen."
In de cursus krijgen de vrou
wen veel schrijfopdrachten over
onder andere keerpunten in het
leven. Van Oosterom is gespecia
liseerd in creatief schrijven: „We
gaan de vrouwen ook een op
dracht geven om verhalen te
schrijven in het handschrift uit
hun kindertijd met een kroon
tjespen en inkt.
Het is geen toeval dat juist het
vrouwenvormingscentrum een
cursus 'Levensloop' op touw zet.
De emanciperende gedachte
komt hierbij ook weer om de
hoek kijken. Lenie: „De cursus
zal vooral vrouwen aanspreken
die zich ervan bewust zijn dat ze
altijd voor anderen aan het hol
len zijn en die nu iets voor zich-,
zelf willen."
Renée denkt niet dat de vol
gende generatie vijftig-plus-vrou-
wen minder moeite zal hebben
om te kiezen voor een verande
ring in het leven. „De huidige ge
neratie van jonge vrouwen is
weliswaar geëmancipeerder. Het
werk mag dan gelijker verdeeld
zijn over de seksen, maar de zorg
voor het gezin komt toch vaak
bij de vrouw te liggen. Ik ken
vrouwen die op hun veertigste zo
nodig perfect willen zijn in het
werk en in de zorg voor het ge
zin. Die zullen zich ook op een
moment realiseren dat ze niet
meer aan zichzelf toekomen."
VLA AR DINGEN Vrouw en Werkwin
kels voorzien in een behoefte als het gaat om
het begeleiden en ondersteunen van vrouwen
die een tijd niet hebben gewerkt en op zoejc
zijn naar een baan. Vrouwen die contact heb
ben met de winkels waarderen de persoonlij
ke behandeling en de deskundigheid van de
medewerksters. Ook vinden de vrouwen het
positief dat er geen valse verwachtingen wor
den gewekt en de benadering van de Vrouw
en Werkwinkels realistisch is.
Dit staat in het 'Evaluatieonderzoek
Vrouw en Werkwinkel' dat in opdracht van
het ministerie van Sociale Zaken en Werkge
legenheid is uitgevoerd door Motivaction te
Amsterdajn.-.Minister De Vries heeft het on
derzoeksrapport aangeboden aan het parle
ment.
Uit het onderzoek blijkt dat de klantenk
ring van de Vrouw en Werkwinkels vooral
bestaat uit vrouwen tussen de dertig en veer
tigjaar. De meeste vrouwen hebben een lage
re of middelbare beroepsopleiding gevolgd of
Mavo.
Uit bet onderzoek blijkt dat bijna drie
kwart van de vrouwen komt na het eerste be
zoek terug komt om een cursus te volgen.
Veel vrouwen gaan solliciteren of opnieuw
een opleiding volgen. Tweederde van de on
dervraagden is van mening dat men door de
Vrouw en Werkwinkel verder is geholpen.
ROTTERDAM Het Nationaal Jeugd Fonds,
het fonds van Jantje Beton, stelt bijna 30.000
gulden beschikbaar voor van vier jeugdprojecten
in de stad Rotterdam. Het fonds steunt jaarlijks
enkele honderden soortgelijke projecten voor de
jeugd, met de opbrengst van de jaarlijkse collec
te 'Help Jantje een handje'.
Het geld is bedoeld voor de renovatie van het
clubgebouw de Rank in Usselmonde, de aanleg
van een sport- en speelveld in Beverwaard, de
aanschaf van een gereedschapskist voor de
Technica 10 groep en de aanleg van een buiten-
speelvoorziening bij peuterspeelzaal Tarwewijk.
In de week van 12 tot en met 18 november
wordt de jeugdcollecte van Jantje Beton weer
gehouden. Collectanten uit het jongerenwerk ko
men huis-aan-huis om een bijdrage vragen.
Hoe komt 't toch dat
mijn buurman een lin
tje van de koningin
krijgt omdat hij niets anders
heeft gedaan dan veertig jaar
bij dezelfde baas werken ter
wijl mijn eigen Tinus altijd van
huis is om ergens de helpende
hand toe te steken nooit eens
onderscheiden wordt? Die
vraag legde onlangs een goede
kennis in Schiedam aan mij
voor. Zij kwant ermee, nadat ze
over de uitreiking van een K.O.
(koninklijke onderscheiding)
aan haar buurman in de krant
had gelezen.
„Die vent heeft nooit ene poot
voor een ander uitgestoken. Hij
was zelfs te beroerd om ook
eens op zaterdagmorgen zelf
met z'n auto de jongens, die
toen nog klein waren, te rijden
naar een uitwedstrijd. Zijn ai-
gen zoon reed elke week met
mijn Tinus mee, want die ging
toch wel. Desnoods met een
overbeladen wagen omdat die
jochies toch gereden moesten
worden en meer ouders net zo
dachten als onze buurman."
Ze verklaart haar eigen Tinus
soms voor gek voor wat hij alle
maal doet voor de voetbalclub,
zijn familie en zijn buren. Ze
schudde nog een stel voorbeel
den van eenvoudige plichtple
gingen waaraan haar buurman
zich kennelijk altijd heeft ont
trokken, uit haar ruime mouw.
Het heeft me even moeite ge
kost om de betrekkelijkheid
van sommige onderscheidingen
uit te leggen. Want ze geloofde
eigenlijk niet in willekeur by
onderscheidingen en zeker niet
bij koninklijke onderscheidin
gen. Had ook moeite met myn
verhaal, dat de toekenning van
lintjes afhangt van de initiatie
ven die soms door de mensen
zelf en soms door anderen wor
den genomen. Overheidsinstel
lingen en sommige particuliere
bazen hebben er bijvoorbeeld
gewoonte van gemaakt om
mensen, die veertig jaar voor
hen werken voor zo'n limje aan
te melden.
Er gloorde begrip voor myn uit
leg, dat in die gevallen door
slaggevend is of iemand zich in
de ogen van de overheid wel of
niet behoorlijk heeft gedragen.
Voor wie dus nooit zijn nek
heeft uitgestoken maar altijd
rustig is blijven zitten, waar hij
zat, zit 't dan dus snor, conclu
deerde ze fel. Toen begreep ze
ook waarom de buurman wel
en Tinus nooit was onderschei
den.
Ze besefte verder wel, dat er
natuurlijk ook om nobelere re
denen onderscheidingen wor
den uitgereikt Aan mensen, die
net als Tinus altijd hun plich
ten zagen en klaar hebben ge
staan voor anderen, maar
wiens gedrag meer dan bij een
stille werker als Tinus was op
gevallen. Bijvoorbeeld door
mensen, die zelf aan onder
scheidingen waarde hechten en
weten langs welke weg de toe
kenning tot stand komt.
Het automatisme van perso
neelsafdelingen van sommige
bedrijven om by een jubileum
een K.O. aan te vragen heeft
ook positieve kanten omdat
hierdoor soms het stille werk
in de aandacht komt. Bij de
aanvrage voor zo'n onderschei
ding komt namelijk ook de
vraag aan de orde of iemand
maatschappelijk verder nog ac
tief is geweest. Voor familiele
den of verenigingsbesturen is
dat vaak een mooie gelegenheid
om op de echte verdiensten van
de jubilaris te wijzen. Voor Ti
nus goldt dit niet, want hij had
nu eenmaal noodgedwongen
meer bazen in de scheeps
bouw gehad.
Een inmiddels overleden, zeer
christelyke, altijd voor anderen
klaar staande Vlaardinger ver
telde me eens waarom hij de
personeelsafdeling van een be
kende zeepfabriek bij zijn be-
drijfsjubileum had meegedeeld
geen K.O. te willen ontvangen.
„Ik acht het nooit van baan
veranderen geen verdienste.
Het was zeker moediger van
mij geweest om eens een keer
bij die baas weg te stappen."
Hij zei me dat nadat hem veel
later goud was opgespeld op
voorspraak van de onderdui
kers die hij zelfs nog na de be-
zettingstijdbleef opvangen.
BEN VAN HAREN
Iklcis-speelgoedbeiirs
in Woudhoekschool
SCHIEDAM Nu de herfst
vakantie voorbij is houdt speel-
o-theek Ikkie de jaarlijkse
speelgoedbeurs in de Woud
hoekschool aan het Faassen-
plain. Maandag en dinsdag kan
het speelgoed worden ingele
verd tussen 9.00 en 11.00 uur
en tussen 14.00 en 15.00 uur.
De spulletjes worden donderdag
en vrijdag verkocht op dezelfde
tijden. Wie speelgoed wil inle
veren moet zorgen dat het
schoon, heel en compleet is.
Met knuffelbeesten kunnen ze
niets doen. Het inschrijfgeld be
draagt een gulden.
Scholen testen werk
met computers uit
SCHIEDAM Basisscholen
Groenoord en de Gorzen zijn
aangewezen voor het proef
draaien met computers. Dit lan
delijk programma gaat vanaf
dinsdag van start, ook in Schie
dam. Gedurende het schooljaar
1990/91 werken de docenten
en de leerlingen met de appara
tuur om te kijken hoe de com
puter kan worden gebruikt bin
nen de onderwijs-programma's.
Dinsdag wordt de eerste com
puter aangesloten op basis
school Groenoord aan de Peter
van Anrooylaan, Onderwijscon-
sulent A. Tiggers verricht de of
ficiële handeling om 11.00 uur.
Pimmetje Plezier en
Glowntje Slim Slim
SCHIEDAM Clown Slim
Slim en zijn vriendje Pimmetje
Plezier staan garant voor span
nende avonturen met veel hu
mor. Slim Slim gaat buikspre
ken, politieman Beeres makt
het verhaal spannend en de ba
zige tweelingzus van het clow-
fje komt zich er ook nog 'ns
mee bemoeien. De kinderen in
de leeftijd van vier tot twaalf
jaar worden in het verhaal be
trokken. Slim Slim en Pimme-
U"e komen woensdag om twee
uur in de Grote Zaal van het
Passage Theater. De toegangs
prijs voor 'Eerlijk duurt het
langst' bedraagt vyf gulden.
Een oude foto
van de Broers-
veldgracht
een paar jaar
voor de dem
ping. Dezelfde
opname siert
de hoes van
„Zwart Naza
reth".
Door Han van der Horst
SCHIEDAM Het is net zo
treurig als de Verbrande Erven
van twintig jaar geleden. Maken
ze eindelijk eens een liedje over
Zwart Nazareth, zijn de componist
en de tekstdichter respectievelijk
Vlaardinger en Maassluizer. Schie
dam heeft zich weer het initiatief
uit handen laten slaan.
Niettemin is er bij mijn weten
nog nooit een grammofoonplaat
over Schiedam gemaakt en dat
Wim Kerkhof en Cornells Pons
hier niet geboren zijn, is natuur
lijk heel erg, maar dat kunnen zij
ook niet helpen.
Het resultaat telt en het resul
taat is heel schrijnend en mooi.
Het oude Zwart Nazareth van de
krotten en de vervallen branderij
en komt tot leven. Het is precies
goed getroffen.
Nu dankt Cornells Pons veel
aan de schrijver Bordewijk, die ja
renlang, in Schiedam werkte, en
enkele verhalen aan de oude bran-
dersstad heeft gewijd. Ook valt de
invloed te bespeuren van de dich
ter Piet Paaltjes, de Schiedamse
dominé Frangois Haverschmidt,
die in Schiedam te gronde ging
aan zijn depressies. Niet voor niets
staat op de hoes een foto van het
huis op de Lange Haven, waar hij
de hand aan zichzelf sloeg. Het is
de combinatie van Haverschmidt
en Bordewijk die Kerkhof en Pons
heeft geïnspireerd.
En natuurlijk de harde feiten.
Schiedam had ook in de bloei
tijd van du 1 "-anderijen geen beste
reputatie. De stank van de grach
ten, de beroete gevels, de eeuwig
rokende schoorstenen waren in
het hele land berucht. Daar ook
komt de aanduiding „Zwart Naza
reth" vandaan. Bijbelvastere gene
raties dan de onze ontleenden
vaak bijnamen aan de Schrift. En
ergens is sprake van zwart Naza
reth, „Kan er uit Nazareth iets
goeds komen?", vragen de fari-
zeërs spottend, als Jezus ze er net
weer eens van langs heeft gegeven.
Waarom was Nazareth dan
zwart? Zo rond de geboorte van
Christus hadden de bewoners van
dit stadje een eigenaardige naam
bij de meeste andere Joden. Men
was een beetje huiverig voor ze. Ze
waren een slechte invloed. Ze had
den wat aparte denkbeelden over
de godsdienst en die waren
meenden de meer orthodoxe joden
niet in de haak. Inderdaad was
ook Jezus iemand die in zijn predi
king zeer ver afweek van wat toen
gebruikelijk was en misschien is
het niet voor niets, dat hij juist uit
Zwart Nazareth kwam.
Onze voorouders plantten die
bijnaam op Schiedam over, maar
zij bedoelden het letterlijk. De stad
was echt zwart.
En het water stonk.
Op de havens, de Schie en de
vesten na zijn alle Schiedamse
grachten gedempt. Vroeger was de
binnenstad rijk aan allerlei water
tjes. Zo vloeide er een gracht op
het Broersveld en de Lange Kerk
straat. Ook de Raam en de Noord
molenstraat waren open riolen.
Daarop loosden de duizenden in
woners van de volgepakte binnen
stad al hun vuil.
Nu was dat nog tot daaraan toe
geweest, als er een behoorlijke
stroming in het water gezeten had.
Maar die ontbrak. De grachtenstel
sels van de Brandersbuurt en het
eigenlijke centrum stonden via
smalle sloten in verbinding met de
haven en de vesten. Dat was alles.
Bij het eind van de Korte Haven
en aan het eind van de Lange
Nieuwstraat waren wel sluizen en
je kon een zekere doorstroming
krijgen door die op de juiste mo
menten open te zetten, maar die
bleef tot de vesten en de havens
beperkt. Bovendien werkte dat
systeem niet erg best.
En dan pompten de branderijen
hun hete afvalwater ook nog in
die stinkgrachtjes, zodat de tempe
ratuur steeg en allerlei ziektekie
men nog meer kansen kregen.
Schiedam was een ongezonde,
verziekte stad.
De grachtjes van de Lange
Kerkstraat en het Broersveld zijn
in 1890 gedempt. Toen pakte men
meteen de Broersvest mee.
Die van de Brandersbuurt zijn
pas aan het begin van de jaren
vijftig verdwenen. Een doorlaat in
de Korte Haven ter hoogte van de
Vlaardingerstraat herinnert nog
aan het verleden. Er lag trouwens
tot de nieuwbouw van de Kethel-
straat een sloot die een rest vorm
de van de Zijigracht. Dat was een
van die smalle verbindinkjes met
de bredere haven.
Voor het scheepvaartverkeer
hadden de gedempte grachten geen
betekenis. Alleen aan de Raam
meerden wel eens lichters af om
tonnen jenever in te nemen.
En nu dan zo lang na dato
zingen ze er eindelijk een lied
over.
I#-,
•4ï,^^-»A~-'*.r!"> jj}*i -5-«
I*
«.'UK t M„
*3
P 1 -<X «33
vi
