vorm van de schoepen is ontstaan uit
de theorie van de vliegtuig-draagvleu-
gels zooals bij scheepsschroeven en
slingerdempingsvinnen. Daardoor is de
axiale compressor bijzonder geschikt
voor het comprimeeren van groote hoe
veelheden lucht bij betrekkelijk lagen
druk. Overigens is de axiale compressor
een typische snellooper en daardoor
buitengewoon geschikt voor aandrijving
door een turbine. Bovendien vallen de
afmetingen kleiner uit dan bij een cen
trif ugaalcompressor.
JkV &-■ -
(Wordt vervolgd).
EEN GESLAAGDE FEEST
AVOND.
Het is een typisch en toch begrijpe
lijk verschijnsel, dat bij groote bedrij
ven zooals „Wilton-Fijenoord" diverse
groepen van het personeel komen tot
het stichten van vereenigingen op aller
lei gebied. Naast vereenigingen, welke
tot doel hebben de behartiging van de
stoffelijke belangen van de leden, vor
men zich ook, en misschien nog wel in
grootere mate, vereenigingen met een
meer verheven doel, zooals het beoefe
nen van muziek, tooneel en zang.
Het mag genoegzaam bekend worden
verondersteld, dat ook bij onze onder
neming dergelijke vereenigingen be
staan, die elk op zichzelf een groep van
leden en donateurs (trices) omvatten en
van tijd tot tijd elk afzonderlijk een uit
voering of een feestavond organiseeren.
Dikwijls bestaat tusschen de verschil
lende vereenigingen een zekere animo
siteit, welke meestal wel zoo groot is,
dat hierdoor een gecombineerde uitvoe
ring niet mogelijk is. Het is echter een
verheugend verschijnsel, dat de bestu
ren van de drie vereenigingen van
„Wilton-Fijenoordt.w. De Harmonie,
De Tooneel - en de Zangvereeniging
hun hoofden bij elkaar gestoken hebben,
als resultaat waarvan op 22 April j.l.
in de Sociëteit Diergaarde te R'dam een
gecombineerde feestavond kon worden
georganiseerd. En laten we dadelijk zeg
gen, dat deze avond geslaagd mag hee-
ten. Men zou zoo gauw geneigd zijn te
zeggen, dat spreekt toch vanzelf, doch
zoo eenvoudig is het niet. Diverse moei
lijkheden moeten worden overwonnen,
doch met aller medewerking is men hier
in uitstekend geslaagd. Toegangsbe
wijzen werden gratis voor de leden en
donateurs (trices) van de vereenigingen
beschikbaar gesteld, terwijl bovendien
zeer velen van het personeel een uit-
noodiging ontvingen.
De bezoekers hebben genoten van
een mooi programma, waaraan zij een
prettige herinnering zullen bewaren. Een
woord van waardeering en dank voor
de medewerkers is hier zeker op zijn
plaats.
Door uitstedigheid van den eere-voor-
zitter van de Harmonie heeft de heer
J. Pulleman, eere-voorzitter van de
Tooneelvereeniging, den avond met een
toepasselijk woord geopend.
Indien we de drie vereenigingen één
voor één de revue laten passeeren, dan
moeten we als eerste de Harmonie
„Wilton-Fijenoord" noemen. Onder
leiding van den nieuwen directeur, den
heer A. Haanstra, heeft de Harmonie
de laatste maanden groote vorderingen
gemaakt. Het succes was zoo groot, dat
zelfs een „toegift noodzakelijk was.
Het Corps maakt een keurigen en ver
zorgden indruk.
Óok het Dilettanten-Tooneel „Wil
ton-Fijenoord" kan met genoegen op
dezen avond terug zien. Vooral „De be
langrijke Arrestatie" had veel succes.
De benjamin van de drie vereeni
gingen, de Mannenzangvereeniging
„Wilton-Fijenoord" kan op een goed
debuut terugzien. De tenor Goedhart
oogstte veel succes en moest een extra
nummer zingen.
De avond werd besloten met een ge
zellig bal, dat velen tot het sluitingsuur
bijeen hield.
Tot een volgende keer.
Axiale compressor met hulp-stoomturbine
Bij het starten van den Velox-gene-
rator doet zich een eigenaardige moei
lijkheid voor, welke ook voorkomt bij
door de hoofdmachine aangedreven
hulpwerktuigen. Om te kunnen begin
nen heeft de Velox verbrandingslucht
noodig, maar de luchtcompressor kan
deze verbrandingslucht niet leveren
zoolang de gasturbine geen verbran
dingsgassen krijgt. Wij zitten dus in
een cirkelgang. Er zijn nog geen ver
brandingsgassen, dus kan de gasturbine
niet werken. Maar dan kan de lucht
compressor geen lucht leveren en krijgt
dus de Velox geen verbrandingslucht.
Op deze wijze is dus de Velox niet in
werking te zetten. Voor het starten
moet de luchtcompressor dus van bui
tenaf door één of andere krachtbron
aangedreven worden. Dit is vaak een
electromotor of, als stoom voorhanden
is, een stoomturbine. De afbeelding laat
een luchtcompressor zien met, op de
zelfde as, een loopwiel van een extra
stoomturbine voor startdoeleinden.
VERSLAG VAN DE LEZING OVER
LUCHTBESCHERMING
gehouden voor het personeel van Wilton-
Fijenoord op Woensdag 28 December 1938
door M. W. H. de Gorter.
En nu treedt de luchtbeschermings-organi-
satie in werking. Het is niet mogelijk hier tot
in bijzonderheden uiteen te zetten, hoe deze
zal zijn ingericht en hoe ze zal moeten
functionneeren, temeer, daar deze organisatie
voor Schiedam en ook voor de meeste andere
gemeenten nog in voorbereiding is. Maar
in groote trekken zal dit als volgt ge
schieden.
Een gemeente wordt verdeeld in luchtbe
schermingsvakken, bij welker indeeling zoo
veel mogelijk gebruik gemaakt wordt van
natuurlijke begrenzingen. Zoo is de gemeente
Schiedam verdeeld in zes vakken, te weten
een Centrumvak, een Singelvak, een Buiten
havenvak, een Gorzevak, een Parkvak en een
Westervak. Aan het hoofd van elk vak staat
een vakhoofd. De zes vakhoofden staan
direct onder het Hoofd van den Gemeente
lijken Luchtbeschermingsdienst. In elk geval
worden Hulpdiensten ondergebracht zooals
brandweer, geneeskundige dienst, technische
hulpploegen voor gas, waterleiding en elec-
triciteit, enz. Elk vak is weer onderverdeeld
in wijken, meestal ongeveer 6 a 7 wijken per
vak. Aan het hoofd van elke wijk een wijk-
hoofd, dat weer zijn instructies ontvangen
van, het vakhoofd. Zoodoende heeft dus elk
vakhoofd ongeveer 7 wijkhoofden onder zich.
Dit komt voor Schiedam dan neer op onge
veer 40 wijkhoofden. Ten slotte wordt elke
wijk weer onderverdeeld in blokken, die elk
ook weer beschikken over eigen hulpdien
sten, zij het dan natuurlijk op bescheiden
schaal, zooals de blokbrandweer, genees
kundige posten enz. Al die verschillende
diensten moeten worden ingericht met mate
riaal en ook met personeel zoodat hiervoor
al heel wat vrijwilligers noodig zijn. Immers
om maar eens bij de brandweer en den ge
neeskundigen dienst te blijven. Het normale
vaste personeel is lang niet voldoende om
al die hulpposten te bezetten, zoodat die aan
vulling verkregen moet worden door vrij
willigers uit de burgerij.Een zeer groot aan
tal vrijwilligers is bijv. ook noodig voor den
verbindingsdienst. Er moeten berichten ge
wisseld worden tuschen het Hoofd Luchtbe
schermingsdienst en de zes vakhoofden. Ver
volgens tusschen elk vakhoofd en de onder
hem staande zes of zeven wijkhoofden. En
voorts zijn er nog vele andere diensten, die
regelmatig verbinding met elkaar moeten heb
ben. Men zal hiervoor gebruik maken van
telefonische verbindingen. Doch men moet
rekening houden met de mogelijkheid, dat de
telefoon gestoord raakt en op die manier geen
communicatie meer mogelijk is. Dan zal men
voor sommige diensten nog de beschikking
krijgen over een radiocommunicatie op ultra
kortegolf. Maar naast deze verbindingen, die
Oude scheepsketel als schuilruimte
gestoord kunnen worden, zal men steeds een
ordonnance-dienst moeten gereed hebben en
volgens de uitvoerige uitgewerkte schema's
voor de Schiedamsche organisatie zijn hier
voor ruim 700 vrijwilligers noodig. Uit deze
zeer beknopte uiteenzetting zal het duidelijk
zijn, dat ook voor een betrekkelijk kleine ge
meente als Schiedam het organiseeren van
den gemeentelijken Luchtbeschermingsdienst
niet in een paar weken kan gebeuren, want
in de eerste plaats is hiervoor veel geld
noodig, terwijl men op dit punt van het rijk
niets te wachten heeft, en in de tweede
plaats moet men een uitgebreid vrijwilligers
corps gaan organiseeren en oefenen, waar
mede geruimen tijd gemoeid is.
(Wordt vervolgd.)
