Willy Wilton-Fonds
17
NIEUWS
beval hij n.l. zijn rentmeesters op iedere tien handwer
kers één zeepzieder aan te stellen. Deze zeep werd
geleverd aan het hof van de koning. Doch zich er
mee wassen was geen pretje. Maar och, per saldo
denken onze kinderen er nóg zo over.
200 jaar later gaan de Arabieren zich bemoeien met
de zeepfabricage. Zij maakten het mogelijk dat de
kruisvaarders in Damascus een aardig souvenir
voor thuis vonden: de zogenaamde Damasceense
ballen.
Dit waren geparfumeerde zeepballen met een ram
melende pit. En hoe men die pit daarin aan het
rammelen kreeg is nog steeds een geheim. Deze
Damasceense ballen werden de toiletzeep voor de
Europese adel.
Dan ontwikkelt zich geleidelijk aan de zeepindus
trie in ons werelddeel. Marseille, Venetië, Frank
furt am Main werden centra van fabricage van en
handel in zeep.
Men gaat niet alleen meer aandacht besteden aan
de vorm, maar ook aan de geur... de parfumering
van de zeep De oorspronkelijk met de hand ge
knede ballen werden gestempelde stukjes met al
lerhande figuren: een zon, een halve maan, een bol,
keten, pijnboom en lelie; bij de laatste -pijnboom
en lelie -denkt men onwillekeurig al aan een be
paalde geur.
Omstreeks 1500 werd er veel en zelfs overdreven
veel gebaad, maar zeep kwam daar niet aan te pas.
Scheren gebeurde bij het baden eveneens zonder
zeep en iemand moest toentertijd eerst ware
mannenmoed bezitten voor hij zich een gladde kin
kon aanmeten. In 1524 begon men zich eindelijk in
te zepen voor het scheren. Het fabriceren van deze
scheerzeep en ook van toiletzeep was dikwijls het
privilege van de stedelijke badinrichting. Geleide
lijk aan werd de scheerzeep verbeterd en geparfu
meerd met rozenwater of amandelolie.
De waardering voor geparfumeerde zeep was in
vroeger jaren niet algemeen. Voor de hogere stan
den was de toiletzeep een kostbare luxe (voor ver
dorven mensen, zoals men zei. Parfum en verderf
horen bij elkaar). Voor de gewone man bleef de
zachte zeep gele, groene, bruine, zelfs zwarte
maar hoe de kleur ook wisselde, de kwaliteit bleef
ongewijzigd: goedkoop en slecht. Kort en goed,
zachte zeep stonk.
Zo schrijft Wilhelm Raabe in 1863 nog in zijn ro
man „Die Leute aus dem Walde":
„Es ist mehr daran gelegen dass das Volk nach
grüner Seife rieche als dass der und der, die und
die nach Parfüms und Essenzen dufte."
De zachte zeep van tegenwoordig is een veel beter
produkt dan in 1863- De zeep riekt aangenaam, is
lichtelijk en fris geparfumeerd, maar wordt nauwe
lijks meer, zoals vroeger, gebruikt voor toiletdoel
einden.
Nog even iets over „parfums" in de vorm van reuk
water. Oranjebloesemwater, rozenwater, peper-
muntwater, lindebloesemwater zijn al eeuwen lang
Das Mannerbad Albrecht Diirer
bekend en werden genoemd naar de plaatsen waar
ze het eerst werden vervaardigd. Eau de Cologne,
eau d'Anvers, eau des Carmes.
In het loddereindoosje dat onze betovergrootmoe
der bij zich droeg zat een sponsje gedrenkt met
„eau de la Reine".
Typisch alweer, dat en dat was in ons land wel
heel sterk eau de Cologne in vaak sierlijke fla
connetjes werd meegedragen op visite of naar de
kerk, op zondag, gewaardeerd door tallozen (die
„odeur" verfoeiden als iets zondigs) om mee te
geuren.
Ontvangen:
819,60 Schiedam
33,05 Fijenoord
opbrengst verkoop klein materiaal
3,— N.N.
Uitgaven:
In de maand januari werd aan 97 leden van ons per
soneel in totaal 2849,32 uitgekeerd.
Naast de uitkeringen, die per maand in het Wilton-
Fijenoord Nieuws verantwoord worden, werd in het
4e kwartaal 1959 5851,25 door het fonds betaald
aan diverse kruisverenigingen voor verleende gezins
hulp.
