mm
dj' v--~
gaan, feiten ordenen, verschillende manieren over
wegen, gevoelens raadplegen, het juiste ogenblik
afwachten en bovenal, geen monologen doch ge
sprekken voeren en daarbij veel luisteren. Actief
zijn naar lichaam en geest, mijzelf niet op de voor
grond stellen, maar aandacht hebben voor anderen;
voor de wereld om mij heen. Dit alles geeft bin
ding en perspectief zowel tot „hoog" als tot "laag".
Ieder kan en moet, door het tonen van oprechte
belangstelling, het plaatsen van een tactvol aan
moedigend woord, een sfeer scheppen, die het sa
menwerken tot een vreugde maakt. Hij is dan beter
chef, baas of arbeider, dan de welbespraakste uit
slover, die alleen eigen succes beoogt.
Mijn verhouding als baas tot mijn chefs, ligt qua
mens wel op hetzelfde vlak als tot de arbeiders,
doch qua het bedrijfsleven op een hoger niveau.
De heer C. Bonje, voorzitter van de jury,
feliciteert de heer Leeuwestein.
Vóór mijn aanstelling was ik gelijk met mijn men
sen, één hunner en stond dus hiërarchisch dichter
bij hen dan bij de bedrijfsleiding. Deze afstand
wordt nog vergroot door de maatschappelijke sta
tus van de chefs, verkregen door studie, opleiding,
theoretische en technische kennis. Niettemin dra
gen beiden, de chef en de baas, het juk van het
bedrijfsbeleid in hun afdeling, dat alleen vrucht
baar kan zijn door een goede en vertrouwelijke
samenwerking van theorie en praktijk en een con
structief critische houding ten opzichte van eigen
werk. De beslissingen, die een chef moet nemen
in de veelal uiterst moeilijke bedrijfsploblemen,
n.l. financiële, technische en vooral ook sociale,
noodzaken een grote mate van eensgezindheid met
de baas. Hoe belangrijk dit alles ook moge zijn,
het is niet het voornaamste; men kan een perfecte
organisatie opbouwen en de beste technische maat
regelen treffen, het zal niet baten, indien daar niet
de nodige bereidheid aanwezig is om deze uit te
voeren.
Naarmate de maatschappelijke verhoudingen steeds
gecompliceerder en ondoorzichtiger worden en de
taak van de leiding om feiten en verschijnselen te
onderkennen steeds moeilijker, is er vooral ook
de noodzaak tot een objectief optreden en rappor
teren door de baas, samen met de chefs, een psy
chologisch juist optreden als basis voor de gezind
heid in de onderneming; als het ware een stereofo-
nisch samengaan, dat een ruimtelijke geluidsindruk
verwekt, open en eerlijk, zuiver en welluidend!
Zo'n eenheid in samenspel is zeer zeker nodig om
elkander te leren begrijpen, te waarderen, elkan
ders vertrouwen te winnen, naar elkaar toe te
groeien, gevormd te worden, van gedachten te
kunnen wisselen en dat alles gesteund door ethische
motieven tot het ideaal, de werknemers te maken
tot volwaardige bedrijfsgenoten.
Een goed promotiebeleid, een waarderingsbeleid,
het zijn allemaal zaken, die te maken hebben met
de verhoudingen tussen de mensen in de onderne
ming, zaken, waarin zowel chef als baas, invloed
ten goede hebben aan te wenden in hun samenspel
van theorie en praktijk. Het gaat er daarom in
steeds toenemende mate om, juist niet de man te
hebben, die allereerst lichamelijk sterk is en een
grote mond heeft, doch iemand die in staat is een
goede geestelijke invloed uit te oefenen en een
sociaal verantwoorde sfeer in de afdeling te schep
pen! Hoe moeilijk toch kan een chef het hebben,
als hij daartoe onmachtig is en tegenzin of onwil
bij zijn ondergeschikten ontmoet. Een ernstig be
roep doe ik daartoe op de lagere technische- en
administratieve beambten, zoveel mogelijk de be-
drijfs- en de sociaal-ethische regels in acht te ne
men en zich niet te houden aan de statusverschillen.
Iedereen kan de ander tot steun zijn; ieder heeft
daar behoefte aan; van een goed woord gaat zoveel
uit, dat de ander staande houdt.
Een goed contact met de medewerkers is een der
belangrijkste dingen. Doe er iets voor, niet met na
druk, doch zo terloops en iedere dag.
Vooral dingen die niet te koop zijn, kan men ge
ven, zoals hartelijkheid, hoop, aanmoediging, etc.
Een baas en chef moeten zoveel mogelijk trachten
hun mensen te begrijpen om belangstelling te kun
nen tonen in hun omstandigheden. Dit kunnen zij
m.i. alleen wanneer zij naast goede practische ken
nis, eerlijk en objectief zijn met een door hogere
normen en idealen gerichte wil om een goed voor
beeld te zijn en te dienen met wijsheid en ervaring.
In een bedrijf, waar de arbeider een zo groot deel
van zijn leven doorbrengt, bepalen de verhoudingen
met collega's, bazen en chefs, voor een groot deel
hoe de man over zijn arbeid denkt en die verricht!
Redenen dus te over, vooral voor de baas, te pro
beren eventuele praktische problemen, die een goe
de sfeer, een goede gezindheid kunnen ondermij-
10
