14
Vorming en opleiding
van het leven buiten de werk
kring, zijn in deze jaren de
ziekten van hart en bloedva
ten uitgegroeid, de zoge
naamde volksvijand no. 1.
Dit heeft ongetwijfeld bijge
dragen tot verhoging van het
langdurig ziekteverzuim.
Verder spelen de goede so
ciale voorzieningen ook een
rol bij het stijgende aantal
verzuimgevallen. Om nu de
sociale wetten te bekritise
ren zou erg dom, en boven
dien een stap terug zijn naar
het verleden. Een probleem
is, dat er misbruik van deze
wetten wordt gemaakt. Als
iemand zich ziek meldt, dan
zal het bedrijf waar de man
of vrouw werkt, dit doorge
ven aan het G.A.K. Deze in
stelling zal zo spoedig mo
gelijk een controleur naar de
ziekgemelde sturen.
Deze controleur heeft meest
al geen enkele medische be
voegdheid. Hij kan dus alleen
constateren dat de persoon
werkelijk thuis is, maar niet
vaststellen of de ziekte echt
of gesimuleerd is. De contro
leur schrijft een kaart uit en
verzoekt de man of vrouw na
enige dagen op het spreek
uur van de G.A.K.-dokter te
verschijnen. Maar als het
werk vóór die tijd hervat kan
worden, is het voldoende om
de gegeven kaart op de post
te doen met de vermelding
"werk hervat". Op deze wijze
is het dus erg makkelijk om
enige dagen te verzuimen
zonder medische controle.
Dus op het punt van controle
op het ziekteverzuim moet
m.i. wel wat veranderen.
Om nu het verzuimprobleem
in zijn totaliteit te belichten,
is in een opstel niet moge
lijk. Daarvoor zou meer een
proefschrift voor het docto
raal van een socioloog nodig
zijn, omdat bij het probleem
verzuim de sociale wetten
en milieu-achtergronden een
grote rol kunnen spelen. Om
nu toch een licht over deze
zaak te laten schijnen zullen
wij dit vanuit de hoek doen
van een leidinggevend baas.
En zien wat of deze baas
kan doen ten aanzien van
het verzuim in zijn afdeling.
In het gegeven praktijkvoor
beeld waar in een bedrijf met
verschillende afdelingen, één
afdeling opvalt door een veel
hoger verzuim dan in de
overige afdelingen, terwijl de
arbeidsomstandigheden en
de aard van het werk voor
alle afdelingen praktisch
overeenkomen, en ook de
leeftijdsopbouw van het per
soneel het zelfde is, vraagt
men zich af, of de oorzaak
daarvan niet bij de leiding
gevende personen moet wor
den gezocht. Als men dit ge
val eens nader bekijkt, dan
wijst alles er op, dat hier fou
ten worden gemaakt door de
afdelingsbaas, want de baas
kan het verzuim zowel posi
tief als negatief beïnvloeden.
Alvorens men kan zeggen
dat hier door de afdelings
baas fouten zijn gemaakt,
zullen we het verzuim in al
zijn vormen moeten kennen.
Er zijn namelijk vele vormen
van verzuim.
Er bestaat een groep van
mensen welke ik de zoge
naamde beroeps-verzuimers
zou willen noemen. Deze
mensen maken met opzet
misbruik van de sociale wet
ten der ziektewet. Om deze
mensen te bekeren tot nor
maal sociaal denkende men
sen, is voor een toezichthou
dende baas bijna onmogelijk
omdat in veel van deze ge
vallen het milieu waaruit de
persoon komt, een grote rol
speelt. Het positieve, dat de
baas in deze gevallen kan
doen, is zoveel mogelijk re
kening te houden bij de in
deling van de werkzaamhe
den, dat jeugdige werkne
mers zo weinig mogelijk met
deze mensen samenwerken,
zodat deze jongeren buiten
hun invloedssfeer blijven.
Een andere vorm van ver
zuim is het van te voren niet
gemelde doktersbezoek. Ook
hier wordt nog al eens mis
bruik van gemaakt. Als het
's avonds laat geworden is,
of men verslaapt zich, dan
wordt er vaak bezoek aan
een dokter opgegeven. Dit is
wel de onschuldigste vorm
van verzuim, maar kan veel
problemen scheppen bij de
indeling van de werkzaam
heden. Het probleem hier is,
dat het voor de baas moei
lijk is dit op waarheid te toet
sen, omdat controle bij de
"bezochte" dokter geen suc
ces zou hebben en dit bo
vendien de band van ver
trouwen tussen baas en me
dewerker zou schaden. De
baas kan hier, wanneer hij
vermoedt dat een persoon
regelmatig ongemeld dok
tersbezoek opgeeft, de be
drijfsarts in kennis stellen,
zodat deze de man bij zich
verzoekt en hem daarover in
lichtingen vraagt.
Een belangrijke factor bij het
verzuim in het algemeen is
de sfeer waarin de werk
zaamheden worden uitge
voerd. Deze sfeer wordt in
belangrijke mate bepaald
door de man onder wiens
toezicht de werkzaamheden
worden gedaan.
De baas zal bij het indelen
van het werk moeten zorgen
dat er voldoende afwisseling
in de te verrichten arbeid is,
zodat er een blijvende inte
resse in het werk is. Ook bij
de serieproductie van een
bepaald artikel, bij voorbeeld
aan de lopende band. Daar
zal een roulatiesysteem moe
ten zijn waarbij de werkne
mers op verschillende plaat
sen van 't productiesysteem
ingezet worden. Als dit niet
gedaan wordt kan het een
sleur in de arbeid worden.
Bovendien moet de baas ie
dere werknemer bij zijn werk
zaamheden het hoe en waar
om van zijn arbeid en het
belang van zijn aandeel in
het gehele proces uitleggen.
Dit geeft de man een bepaal
de gebondenheid met zijn
werk en een gevoel van ei
genwaarde.
In bedrijven waar de arbeid
kan bestaan uit grote licha
melijke inspanning, zoals op
scheepswerven en construc
tiewerkplaatsen, zal de baas
erop moeten toezien dat het
zwaardere werk, zoals het
klimmen en klauteren in
tanks en constructies, bij
voorkeur niet door de oude
re werknemers moet worden
gedaan maar door de wat
jongere, terwijl de baas de
oudere mensen bij brengt
dat dit niet is omdat hun
waarde voor het bedrijf min
der wordt, maar omdat hij
begrip heeft voor het feit, dat
zij een dagje ouder worden.
Dan hebben we nog het ver
zuim door bedrijfsongevallen.
Ook hier kan de afdelings
baas een grote rol spelen.
Hij moet er op toezien dat
tijdens de werkzaamheden in
zijn werkplaats of afdeling de
veiligheidsvoorschriften goed
worden nageleefd. Dus be
schermende kleding laten
dragen bij werkzaamheden
waar dit wordt vereist en een
ieder van de noodzaak daar
van overtuigen. Ook zal hij
de mensen op de eventuele
gevaren bij hun werk moeten
wijzen, dit vooral bij de jeug
dige werknemers.
Als wij nu teruggaan naar
ons praktijkvoorbeeld, dan
kan de oorzaak inderdaad
bij de afdelingsbaas liggen.
Vast staat wel, dat de com
municatie tussen de afde
lingsbazen hier wel wat te
wensen overlaat. Want door
met elkaar deze en andere
problemen te bespreken kan
men veel van andermans er
varingen leren. Bovendien
zouden hier, zoals op veel
bedrijven, cursussen en lezin
gen gehouden moeten wor
den voor het kader van lei
dinggevend personeel met de
harmonisatie in het bedrijf
als onderwerp.
Immers, het is een ieder wel
duidelijk, dat de verhouding
baas/arbeider de laatste 25
jaar sterk is veranderd. Het
is nu zo, dat iedere mede
werker aparte aandacht en
begeleiding nodig heeft. En
daarvoor is een goed voor
gelichte en getrainde baas
nodig.
Mochten wij u in het juni-
nummer van het Wilton- Fij-
enoord Nieuws berichten, dat
zes jongelui uit de industrie
streek rond Liverpool naar
Wilton-Fijenoord-Schiedam
zouden komen om op ons
bedrijf te werken en om aan
het sociale en culturele le
ven in Nederland deel te ne
men, nu kunnen wij u mede
delen, dat de zes jeugdige
W.F.-ers, die hier als gast
heer optraden in Liverpool
tewerkgesteld zijn en j.l. za
terdag al de voetbalwedstrijd
Liverpool-Tottenham Hotspur
hebben bijgewoond.
Het is wellicht nog te vroeg
om van een geslaagd experi
ment te spreken, maar het
