Zomertijd -
Examentijd
Vorming en opleiding
19
Normen bij de beoordeling
Normen als kwaliteit, kwan
titeit en algemeen gedrags
patroon zijn zeer belangrijk
bij een beoordeling, doch er
zijn meerdere normen die
mede dienen te tellen, zoals
het omgaan met collega's
zowel als met de baas; te
vens het beheer over gereed
schap en andere zaken, die
hem worden toevertrouwd.
De mate van onafhankelijk
heid bij de uitvoering van
zijn werkzaamheden, zelf
standigheid en medeverant
woordelijkheidsgevoel voor
de goede gang van zaken in
de afdeling. Bereidheid tot
overwerk of andere extra in
spanning, hulpvaardigheid en
sociaal gevoel voor minder
begaafde collega's.
Afweegfactoren
De afweegfactoren zijn af
hankelijk van de soort afde
ling, waarin iemand zijn werk
zaamheden verricht. Is het
een normale productie-afde
ling, dan zullen normen als
kwaliteit, kwantiteit en alge
mene bereidwilligheid hoge
punten worden toegekend. Is
het daarentegen bijv. een
verkoopafdeling, dan zullen
zaken als welbespraaktheid,
omgang met mensen, men
senkennis en de mate van
zelfstandig denken en de
hoogte van de verkoopcijfers
weer belangrijk zijn bij het
beoordelen.
Beoordelingsgesprek
Dit zal alleen nodig zijn, wan
neer de beoordelaars het niet
eens zijn of kunnen worden
over bepaalde beoordelingen
In dit geval is het voldoende,
wanneer de chef van de be
oordelaars hen voor een be
oordelingsgesprek bij elkaar
roept.
De chef kan dan bemiddelen
en zijn eigen zienswijze naar
voren brengen. Dit zal in de
regel nieuwe perspectieven
openen. Mochten er dan nog
problemen zijn, dan dient de
mening van de baas, dus de
directe beoordelaar, door
slaggevend te zijn, wederom
omdat hij verantwoordelijk is
en blijft voor de beoordeling.
Hoe vaak beoordelen?
De frequentie van de beoor
deling dient m.i. tweemaal
per jaar te geschieden. In
zes maanden heeft de beoor
deelde medewerker de tijd
om het anders of beter te
gaan doen dan voorheen en
heeft de baas of chef de ge
legenheid om dit op te mer
ken.
HANTERING VAN HET
BEOORDELINGSSYSTEEM
Vertrouwelijkheid
Toegang tot de beoordelin
gen zal in de regel alleen de
chef van de baas moeten
hebben, die de beoordelin
gen heeft gemaakt. Immers
zal de beoordeling altijd ver
trouwelijk moeten zijn en niet
in handen mogen vallen van
personen, die er niets mee te
maken hebben, laat staan
van lieden die er misbruik
van zouden kunnen maken.
Deze chef dient volgens mij
een verklaring neer te leg
gen, wie bij zijn dienstbeëin-
diging of overlijden belast
moet worden met deze en
andere vertrouwelijke zaken.
Geldigheidsduur
Het moet worden voorkomen,
dat beoordelingen tegen ie
mand worden gebruikt, zeker
na een aantal jaren. M.i. die
nen beoordelingen na een
jaar te worden vernietigd om
te voorkomen, dat iemand
een etiket krijgt opgeplakt
van "eens een dief, blijft een
dief". Men moet een ieder te
allen tijde de gelegenheid
geven om zich ten goede te
ontplooien. Uiteindelijk komt
dit ten goede aan de perso
nen zelf en daardoor tevens
aan het bedrijf, waar hij zijn
werk verricht.
Bij dienstverlating van de be
oordeelde dient er een ver
klaring te worden gedepo
neerd bij de personeelschef
of gelijkwaardige functiona
ris, waarin wordt vermeld of
de beoordeelde bij hernieuw
de sollicitatie moet worden
aangenomen of niet.
Geschillen
Het gesprek over een geschil
zal alleen nodig zijn, als ie
mand niet accoord gaat met
de hem verstrekte beoorde
ling. Als gespreksleider zal
hier de chef van de beoor
delaar aanwezig dienen te
zijn en wel om de volgende
redenen. De chef van de be
oordelaar zal in de regel ook
de chef zijn van de beoor
deelde medewerker en daar
door een eigen indruk heb
ben van de man in kwestie.
De chef heeft tevens de mo
gelijkheid om corrigerend te
werken wanneer blijkt, dat de
beoordelaar het niet goed
heeft gedaan. Heeft de be
oordelaar het wel juist ge
daan, dan heeft hij de taak
de beoordeelde medewerker
dit duidelijk te maken. Wel is
het zinvol om de beoordeel
de medewerker te laten bij
staan door een vertegen
woordiger van de onderne
mingsraad of door iemand,
die zijn vertrouwen heeft.
Slotconclusie
Elk mens heeft het recht om
te weten hoe zijn directe su
perieuren over hem denken,
dus vooral geen geheimdoe-
nerij als iemand het oneens
is met zijn beoordeling. Als
baas of chef dient men dan
duidelijk te zeggen, wat er
eventueel aan mankeert.
Wanneer een baas of chef
hier niet toe in staat is, of er
geen courage voor heeft, dan
is hij ook volslagen onge
schikt om zijn medemensen
te beoordelen. Een goede
chef of baas zal te allen tijde
open moeten staan voor een
gesprek met een medewerker
uit zijn afdeling. Zo'n gesprek
kan heilzaam werken, vooral
als men van beide kanten be
reid is om terug te komen op
een eerder ingeslagen weg
of ingenomen standpunt.
Het is in het belang van de
werkgever en werknemer, dat
men opgewekt zijn werk
zaamheden verricht en niet
met tegenzin.
Tot slot zou ik een ieder, die
geroepen wordt tot beoorde
len van zijn medemensen,
willen toewensen dat zij dit
in wijsheid en mildheid mo
gen doen, bij zichzelf beden
kende, dat ieder mens nu
eenmaal goede en minder
goede eigenschappen heeft.
Uiteindelijk staat er niet voor
niets geschreven in het 'Boek
der Boeken'; "Want met welk
oordeel gij oordeelt, zult gij-
zelf geoordeeld worden en
met welke maat gij meet, zult
gijzelf weder gemeten wor
den".
Wat aantallen betreft is het
Bemetel-examen verreweg 't
belangrijkste examen dat de
Bedrijfsschool kent. Niet al
leen dat bijna honderd kan-
