6
vliegtuigen meevoerden. De
ze werden over boord gezet
en stegen dan op. Zo niet in
dit geval. Deze "De Ruyter"
was het eerste Nederlandse
schip, uitgerust met een kata
pult en een 15 meter lange
startbrug met behulp waar
van tijdens de vaart het wa
tervliegtuig kon worden
"weggeschoten". Een specia
le lichte kraan van aluminium
pikte later na de landing het
vliegtuig weer op. Er was te
vens een reserve-vliegtuig
aan boord.
Wij moesten in die dagen de
katapult beproeven. "Dat ge
beurde met een soort tank
met drijvers eraan, die in on
ze haven werd afgeschoten.
Het gewicht kwam overeen
met dat van een watervlieg
tuig. De werf liep te hoop bij
die proeven, alsof het om
een tewaterlating ging".
Precies
Er werd hard gewerkt aan de
kruiser. En omdat het de Ma
rine betrof, moest alles piet
je precies, alles moest glim
men en blinken, elk deukje
werd weggewerkt. Maar in
die moeilijke jaren, waarin
ook wel onderlinge naijver
heerste, omdat de één een
huidplaat meer bijzette, ge
klonken met duimse nagels,
dan de ander en zodoende
een hoger tarief "ving", was
er ruimte voor wat speelsig-
heid. Bijvoorbeeld lekker spe
len met die prachtige verre
kijkers op de brug. Schiedam
kende nog geen hoogbouw:
je keek met zo'n kijker met
een fabelachtig bereik zó
binnen in het uiterst moderne
glazen gebouw van Van Nel-
Ie in de Rotterdamse Spaan-
sepolder. het witte gebouw
staat er nog. "Met die kijker
kon je gewoon zien, wie er
zat te werken en wie bezig
was met vliegen te vangen
Reparatie
Het was allemaal wat anders,
gemoedelijker aan de ene
kant, aan de andere kant
zwaarder. Fluctuaties in de
reparatie, die zich altijd voor
doen, maar zich in moeilijke
economische periodes hevi
ger doen gevoelen, werden
opgevangen door ontslagen
en weer aannemen, het zoge-
Het houten dek moest flink worden geschuurd
heten aan- en afwerken,
vooral de bikkers en stelling
makers hadden het er moei
lijk mee. Een bedrijf kon de
mensen niet in dienst hou
den, omdat de middelen om
lonen te betalen ontbraken.
Opdrachten werden aange
nomenvooreen appel en een
ei om toch maar zoveel mo
gelijk de vaste kern van vak
lieden in dienst te houden,
om het vakmanschap te be
waren voor betere tijden.
Probleem
Hetzelfde probleem is in we
zen blijven bestaan. Nog niet
zo lang geleden kon men de
fluctuaties opvangen door het
inmiddels uitgebannen sys
teem van de koppelbazen.
En nu in deze moeilijke pe
riode is het woord werktijd
verkorting overbekend. Men
sen uit de crisistijd overkomt
dit nu; zij hebben het er vaak
moeilijk mee. De kern van het
probleem zal altijd dezelfde
blijven; de oplossingen ver
anderen en zijn beter, kun
nen ook beter zijn door de
hogere welvaart.
Maar in die dagen liep je de
benen uit je lijf om aan werk
te komen. Bazen namen je
aan in café's, of je volgde er
één op je fietsje naar zijn
huis, kijken of hij wat voor
je kon doen.
De mensen maakten er wat
van. Het saamhorigheidsge
voel was groot.
Muziek
Intens kon men genieten van
bijvoorbeeld de Duitse mu
zikanten. Die speelden op
woensdag in Schiedam op de
Vis- en Appelmarkt, op don
derdag in Vlaardingen en op
vrijdag in Maassluis. "Ze had
den bierbuiken, maar speel
den voortreffelijk". Je wist
tevoren, waar zij logeerden:
in het café dicht bij de tol
aan de Vijfsluizen, want er
was een tol tussen Schiedam
en Vlaardingen. De Vlaardin-
gerdijk was zeer landelijk, de
spoorwegovergang was er
nog, bij de tol in de buurt
een theetuin, waar achter
langs je door het drassige
land kon piepen om de tol te
ontduiken.
Vanaf ongeveer dat punt op
de Vlaardingerdijk liep ook
een paadje over de toen al
afgerasterde werf. Je pas
seerde het huis van Heijkoop,
de man die voor het "elec-
trisch" op de werf zorgde.
Die moest er dag en nacht
zijn om storingen te verhel
pen.
De werkomstandigheden wa
ren veel moeilijker, douches
waren er nog niet, de veilig
heidsmiddelen en overalls
zouden er zeer aarzelend
aan beginnen te komen.
Communicatie
Men wist wat het bouwen van
oorlogsschepen betekende.
Wat te denken van de inge
wikkelde interne- en externe
communicatiemiddelen, die
aan boord kwamen en wer
den ingebouwd. En dan het
systeem van de buizenpost,
noodzakelijk op een gecom
pliceerd schip met zo veel
compartimenten.
Men kon veel in die dagen.
Fikste het wel eventjes. Ook
zaken voor de werf zelf, de
rijdende brandspuiten, het
verbouwen van een bus tot
ambulance. We hadden toen
Het watervliegtuig op de "lanceer-inrichting"
