en natuurlijk slangen, maar
geen roofdieren of olifanten, al
betekent Hwidiem in de in
heemse taal toch olifanten
gras. Indrukwekkend. Wel een
arme bevolking en helaas hier
en daar vormen van corruptie.
Ontwikkelingswerk betekent
eigenlijk de mensen te leren
zelf hun boontjes te doppen. Er
moet een goede infra-structuur
in zo'n land komen en de cor
ruptie teruggedrongen worden.
Ik ben er wat vroeger weer weg
gegaan in verband met een re
volutie daar. Begrijpelijk, dat
die voorkomen. Een nieuw be
wind wil altijd zulk soort zaken
aanpakken.
In feite zijn zulke landen eigen
lijk niet arm?
Integendeel. Als je Ghana
neemt, is het een rijk land. Er
zijn veel vitamine-houdende
vruchten en gewassen, vol
doende zetmeel gevende plan
ten en eveneens koolhydraten.
Zoals in vele tropische landen
is het slecht met de eiwit
voorziening. Je ziet niet veel
veeteelt. Er is visvangst, maar
de vis kan natuurlijk niet over
dat geweldig grote land ver
spreid worden. Daarvoor zou je
goede wegen, spoorlijnen en
koelwagens en koelhuizen no
dig hebben bijvoorbeeld. Dat
valt onder het genoemde
hoofdstuk van de infrastruc
tuur.
Maar het land heeft nog veel
meer?
Ja, denk maar aan goud en dia
mant. Daarbij is er veel hout en
voor wat de energievoorziening
betreft, kan men steunen op
waterkracht. Maar zoals opge
merkt: ontwikkelingshulp bete
kent de mensen leren ervan te
profiteren, het ten nutte te ma
ken, er zelf hard aan te werken,
stukje bij beetje, stapje voor
stapje. Want wat wij in het zie
kenhuis deden, is eigenlijk al
leen maar helpen. En die hulp
betekent de spreekwoordelijke
druppel op een gloeiende
plaat. Op den duur moeten er
eigen ziekenhuizen zijn met ei
gen goed getrainde artsen en
dito verplegend personeel.
Hoe was het ziekenhuis in Hwi
diem?
Voor een ontwikkelingsgebied
een aardig hospitaal met 110
bedden, niet alleen voor Hwi
diem bestemd, maar voor de
hele regio: 200.000 mensen!
Het was een katholiek missie
ziekenhuis; er zijn ook staats-
en privé-ziekenhuizen. Ik heb er
dagelijks gewerkt: de rondes
meegelopen en ook dagelijks
geopereerd onder toeziend oog
van dokter Meuleman. Het ging
om geweldig grote liesbreuken,
amputaties van ledematen, het
aanbrengen van drainages, kei
zersneden en ander gynaecolo
gisch werk, ook de chirurgi
sche complicaties van ziektes,
zoals typhus met als gevolg
bijv. diaree-perforaties. Er wa
ren patiënten met hersenvlies
ontsteking in het eindstadium;
kinderen en volwassenen ver
lamd door de tetanus; kinde
ren, die er nog sterven aan de
mazelen. Een klein wondje
daar in dat klimaat van 37 gra
den of meer is binnen de
kortste keren een enorme ont
steking, vanwege de "ideale"
groeitemperatuur voor bacte
riën. Je raakt er je emoties wel
kwijt. Je leert het niet erg te
vinden een patiënt pijn te doen,
als je ingreep zijn leven redt.
Verdovingsmiddelen zijn er
wel, maar in mindere mate dan
hier. Je doet dan wel eens een
ingreep zonder. De mensen ver
dragen pijn daar geloof ik ook
makkelijker. Ze leven er als het
ware ook wat makkelijker met
de dood. Die hoort er meer bij
het begrip leven, dan bij ons.
Het was wel even wennen?
De eerste dag in het ziekenhuis
was verbijsterend. Wat je daar
niet allemaal zag en rook!
En ik dacht: wat een chaos
hier. Later zag je, dat er achter
die chaos toch meer orde
Agregaat voor de stroomvoorziening
