Onaangename directeur
De arbeiders van Gusto mochten niet direct tegen directeur Smulders
spreken. Dat moesten ze doen via één van zijn hogere medewerkers.
Hij voerde ook een rigoureus boetestelsel in voor te laat komen.
Kortom, Smulders was een zo onaangenaam mens dat de schrijver
Willem Elsschot, die in de jaren dertig van de 20ste eeuw enige tijd
boekhouder bij Smulders was, een scherpe aanklacht tegen hem
schreef:
Links: De arbeidershuizen
aan het meest oostelijke
deel van de Havendijk
hadden uitzicht op de
kranen en bedrijvigheid
van de werf Gusto die aan
de overkant van de Voor
haven ligt. (Tekening
Octave DeConinck,
1969/GA Schiedam)
Hieronder: Gusto vestigde
zich in 1905 in Schiedam
op de plaats waar eens
werf 'De Nijverheid' stond.
De twee gebouwen zijn
afkomstig van de industrie
tentoonstelling die in 1902
in Düsseldorf plaatsvond,
waar ze als één hal gestaan
hadden. Directeur A.F.
Smulders kocht deze en
liet hiervan twee hallen
van elk 140 meter lang op
het Gusto-terrein
bouwen. (Foto J.van
Diggelen/GA Schiedam)
Lamme smeerlap, met je baard
dor van geest maar dicht behaard,
die ons daar stond aan te staren
of we huursoldaten waren.
Hoe die halfwas, smal en bleek,
van zijn gulden in de week
vijftig centen afzag romen,
want hij was te laat gekomen.
'k Weet nog alles luizig dier,
ook al zit je ver van hier,
teruggetrokken en stokoud
in een blokhuis vol met goud.
'k Weet het nog, zoals je ziet,
maar ik snap vandaag nog niet
hoe die negenduizend koppen
dat zo lijdzaam bleven kroppen.
Dat je er Stein hebt uitgetrapt
nadat hij je had verklapt
hoe je schatten kon verdienen
met den bouw van zijn machienen.
Hoe je Berends in de stront
hebt gewreven, als een hond
toen hij 't boekjaar niet kon sluiten
door die fout van zeven duiten
Want ooit komt de rode tijd
door je slaven lang verbeid,
vóór nog dat je met je botten
bent bedolven om te rotten,
dan word jij benoemd per se
om de pisbak en de plee,
schoon te maken zo het hoort
in de Beurs of Delftse Poort.
Links: Augustinus
Smulders, oprichter en
directeur van de werf
Gusto, afgebeeld op een
olieverfschilderij. Willem
Elsschot noemde hem in
een gedicht een smeer
lap, terwijl Max Dender-
mondein'De som der
delen' het boek dat hij ter
gelegenheid van het 100-
jarig bestaan van Gusto
schreef, verhullend
spreekt van een 'typisch
19de-eeuwse patriarch'.
