SCHIETWEDSTRIJD
SCH
Kaatsen, kolven en
klootschieten
straat. Aan het einde van de Lange
Kerkstraat, op het terrein gelegen tussen
de Kreupelstraat en de stadswallen,
bevond zich de Sebastiaansdoelen die
een oppervlakte had van tachtig bij
twintig meter. Op 7 mei 1588 verkocht
de stad Schiedam deze doelen aan
Servaes Ruttez. die er een lijnbaan
vestigde. De schutters schoten op hun
feestdag met hun pijlen op de
'papegaai', een felgekleurde imitatie
van de halsbandparkiet. Hierbij hadden
de twee Schiedamse schutterijen ieder
acht vaten belastingvrij bier tot hun
beschikking. De schutterskoningen, de
winnaars van de wedstrijden, kregen
ook een zekere hoeveelheid belasting
vrij bier.
Een onder Schiedammers van alle
rangen en standen geliefd spel was het
kaatsen. Het balspel veroorzaakte veel
overlast. Bij het stadhuis, op de markten,
op het kerkhof rond de kerk en langs de
straten vlogen de ballen door de lucht,
dag in dag uit. Ruiten sneuvelden,
voorbijgangers kregen een bal tegen
hun hoofd. Men speelde bij herbergen
om geld en drank, en ook tijdens kerk
diensten ging het spel door. Het is dan
ook niet verwonderlijk dat de
Schiedamse keuren talrijke verbods
bepalingen over het kaatsen bevatten.
Op 18 mei 1578 kondigde het stads
bestuur een algeheel kaats verbod
binnen Schiedam af. Alleen bij de
vesten mocht nog gekaatst worden. De
onverlaat die het in zijn hoofd haalde
tijdens de hoogmis of de preek te
kaatsen, kreeg een gulden boete en een
schepenvonnis aan de broek. Het hielp
weinig. Drie jaar later bleken de
Schiedammers nog steeds overal in de
stad met de hand tegen een bal te slaan.
Schiedam kende tussen ongeveer 1600
en 1640 ook een echte kaatsbaan aan de
rand van de stad, in de buurt van de
Ketelpoort.
Twee andere populaire balspelen die
evenzeer voor overlast zorgden, waren
het klootschieten en kolven. Bij het
klootschieten probeerde een groep
spelers de kloot of bal in zo weinig
mogelijk onderhandse worpen over een
Boven: In de tweede helft
van de 19de eeuw verwierf
de schietsport een grote
populariteit en werden
overal schietverenigingen
opgericht. Op de foto
leden van het korps van
de Koninklijke Scherp
schuttersvereniging,
opgericht in 1868. Het
oorspronkelijke doel was
de bevordering van de
landelijke weerbaarheid.
(Archief Daniël Visser/
GA Schiedam)
Linksmidden: Het bestuur
van de Schietvereniging
Het Vaandel, deniet-
militaire tegenhanger van
de Koninklijke Scherp
schuttersvereniging,
omstreeks 1875. (GA
Schiedam)
Linksonder: Luitenant
kolonel G. Visser Bzn.
won in 1871 de 18de prijs
voor een afstand van 200
passen. (GA Schiedam)
