m a yrnm
De Hongerput
"Igrwa j i«n Ttaw
n m I.
Boven: Octave
DeConinck tekende in
1967 deze plek die begin
17de eeuw al deel
uitmaakte van het centrum
van bedrijvigheid in
Schiedam. De
oorspronkelijke naam
Steeg achter de Teerstoof
werd Achter de Teerstoof
en de naam verwijst naar
de plek vlakbij waar
vissersnetten werden
geteerd. Later woonden
inde buurt rondom veel
brandersknechts.
(Tekening 0. DeConinck/
GA Schiedam)
Rechtsonder: In de jaren
1960 en 1970 breidde de
stad uit in noordelijke
richting met de wijk
Groenoord. De wijk met
vrijwel alleen flats werd
zó ingedeeld in pleinen en
straten dat velen, vooral
automobilisten, er
verdwaalden. De politie
had het druk met helpen
van de 'slachtoffers'.
(Foto C.J. van Leeuwen/
GA Schiedam)
bevolkingsgroei direct na de Tweede
Wereldoorlog, de vergroting van de
gemeenten door samenvoeging van
het grondgebied van Kethel en Spaland
met dat van Schiedam en de te
verwachten groei van de scheepsbouw.
Uiteindelijk gaf de tijd hem ongelijk.
De scheepsbouw bleek lang niet zo
conjunctuurvast als iedereen geloofd
had en in de jaren tachtig kwamen
maar liefst 16.000 werknemers op straat
te staan.
Schiedam had in de jaren vijftig echter
grootse plannen met het grondgebied
van Kethel en Spaland. Hier zou een
nieuwe stad worden gebouwd die
aanzienlijk groter was dan het
bestaande Schiedam en zich uitstrekte
tot voorbij de dorpskernen en buurt
schappen in de polders.
De eerste stap liet al meteen zien
hoever Schiedam in de toekomst en in
het open land wilde kijken: de bouw
van Tuindorp Kethel. Deze wijk was in
1952 klaar en leverde een compleet
dorpje met binnenstedelijke maten op.
De huisjes waren klein en uit goedkope
materialen opgetrokken en het straten
plan geschakeerd maar eenvoudig van
structuur. Niettemin zag (en ziet) men
Tuindorp Kethel als een geweldig
succes, waarvoor de gegadigden
letterlijk in de rij stonden en staan.
Tuindorp Kethel zou lang een incident
blijven: een vredig buitenwijkje terzijde
van de nog landelijke Schiedamseweg.
Tegenover Tuindorp begon de
gemeente tevens met de aanleg van
het Prinses Beatrixpark, een complex
volkstuinen en een groot aantal sport-
voorzieningen, samen de sportparken
Thurlede, Bijdorp, Kethel en Harga. In
totaal zou Tuindorp Kethel aan de rand
komen te liggen van een groengebied
van ongeveer 330 hectare, dat geheel
voor recreatieve voorzieningen was
bedoeld. Dit groengebied dat inderdaad
in z'n geheel is aangelegd, stopte niet
bij deze voorzieningen. Ook langs de
Poldervaart zouden landschappelijke
waarden in stand worden gehouden.
Hier legde men grote volkstuin
complexen aan, die zich verder voort
zetten in het nog bestaande Volkspark.
Dit park is een schamel overblijfsel van
het Sterrebos; het oeverbos aan de
Maaskant, ten zuiden van de Gorzen
dat al gedeeltelijk was opgeofferd aan
de bouw van 'de Gouden Driehoek',
maar waarvan de expanderende
scheepsbouw de grootste stukken
opslokte. Als fraai sluitstuk hierin
ontwierpen de stadsarchitecten
Horvath en De Haas de Maasboulevard,
een echte wandelallee en een visite
kaartje van Schiedam vanaf de Maas
gezien.
De plannen van Schiedam waren
veelomvattend. Dit is nog steeds
zichtbaar in de plattegronden en
verschillende incidentele bouwwerken
die even voor de Tweede Wereldoorlog
en daarna verrezen. Als voorbeelden
daarvan mogen nog altijd de voor
malige HAV-bank van Dudok en de flat
Singelwijck ('Hemaflat') van Lemna
gelden, evenals De Passage van Piet
Sanders en de na de Tweede Wereld
oorlog gebouwde sierlijke Grensflat
met de randbebouwing langs de
Rotterdamsedijk van Spruijt en
Den Butter, de Opstandingskerk van
Van den Broek en Bakema en het eerste
deelplan Nieuwland van Groosman.
Al deze projecten ademden een groot
vertrouwen in een rooskleurige
economische en sociale toekomst voor
Schiedam.
Het deelplan Nieuwland ging uit van
een gevarieerde bouw van arbeiders-,
onderwijzers- en praktijkwoningen.
Groosman bepleitte een ruime opzet
van flatbouw en laagbouw. Geheel
volgens de toen geldende opvattingen
ging het plan uit van een strak
geometrische verkaveling met de
Opstandingskerk van Van den Broek
173
