Gat van Bolmers
De benaming 'Gat van Bolmers'voor het voetpad tussen Broersvest
en Broersveld komt voort uit een grap in de wekelijkse column
Schiedam Vandaag in Het Vrije Volk in het eind van de jaren zeventig.
Boven de booms
HOOGOVENS
ER NOG BIJ?
NEEM
[voordeeladre^l
WOV/A^"
i.-,.
Wethouder Cor Bolmers (PvdA) had in die
periode opdracht gegeven tot het slopen
van een aantal huizen aan de Broersvest en
de oostzijde van het Broersveld. Hiermee
wilde hij het inmiddels geheel leeggeruimde
woongebied dat werd begrensd door Oude
Kerkhof, Nieuwstraat, Lange Achterweg,
Hoogstraat, Broersveld en Lange
Kerkstraat beter bereikbaar maken voor
toekomstig bouwverkeer. Bolmers had
namelijk beloofd de straatjes en stegen in
het centrum te vervangen door nieuwe
sociale woningbouw. De oorspronkelijke
bewoners van dit gebied zouden in de huur
daarvan voorrang krijgen. Het voltooien
van het 'Gat' tot aan de Grofbaan en
Nieuwe Buurt werd hem echter onmogelijk
gemaakt door het oud-gemeenteraadslid,
notabel en loodgieter Van Woerkom. Deze
bezat een aantal panden aan de Broersvest
en vocht de beslissing tot sloop met succes
aan. Bovendien verzette de openbare
mening zich heftig tegen de nog verder
gaande sloopplannen van Bolmers. Het
bleef dus bij die ene smalle doorgang
tussen enkele onteigende en snel in verval
rakende winkel- en woonpanden, die van
niets naar nergens leidde. De Vrije Volk
columnist trok hierop een vergelijking met
de vele gangen en stegen in de vroegere
Schiedamse binnenstad en verzon - gelijk
aan namen als 'het land van Ris' en de
'gang van baas Been "het Gat van
Bolmers'. Hij stelde dat Bolmers, die hij
ook verantwoordelijk hield voor het
verdwijnen van de nog bestaande urinoirs
aan de Lange Haven, Koemarkt en
Westvest, hiervoor- speciaal voor
cafégangers - een nieuwe voorziening in
het leven had geroepen. Het 'Gat van
Bolmers' verwierf al snel een vaste plaats
in de Schiedamse vocabulaire en zelfs in
politierapporten dook de naam op. Bij het
afscheid van de wethouder werd hem alvast
door de Schiedamse pers het 'officiële',
door Gemeentewerken vervaardigde
straatnaambord cadeau gedaan.
vesting waren gerealiseerd, en die ook
opvalt in na-oorlogse projecten als de
Grensflat is vanaf dat moment geen
sprake meer.
Boven: HetChopinplein
in aanbouw, gezien vanaf
het Bart Verhallenplein.
Het is 1970 en nog de
bedoeling dat tussen de
steden Schiedam,
Rotterdam, Vlaardingen,
Maassluis en Delft een
groene zone komt, die
tevens verdere stads
uitbreiding onmogelijk
maakt. (Foto R. Collette/
GA Schiedam)
Middenonder:
Demonstratie voor betere
jongerenhuisvesting in
1978. (Foto T. den
Haan/GA Schiedam)
Hieronder: Het regionale
protest tegen de vestiging
van Hoogovens op de
Maasvlakte begon in 1970
in Schiedam vanuit het
Centraal Actiecomité
Rijnmond en de Stichting
Leefbare Delta. Negenen
twintig verenigingen en
politieke partijen werkten
samen. (Archief H. de
Koster/GA Schiedam)
CENTRAAL AKSIEKOMITEE RIJNMOND
en Bakema en de winkelgalerij op het
Wibautplein als wijkaccenten.
Het deelplan Troelstralaan en omgeving
was een voor die tijd kostbaar project.
De huur zou in verhouding tot de rest
van Schiedam ook aanzienlijk hoger
zijn. Dit leverde de buurt de bijnaam
Hongerput op. Wie daar woonde, had
geen geld meer voor een fatsoenlijk
stukje vlees op tafel.
Het plan van Groosman heeft later een
verdere uitwerking gekregen in de
Mgr. Nolenslaan, een imposante
winkelstraat volgens de modernste
inzichten. Vier hoge flats domineren
een lange wand van laaggebouwde en
van grote luifels voorziene winkels.
Directeur Van Praag van de Woning-
dienst was lyrisch over het ontwerp.
Hij meende zelfs dat Schiedam hiermee
bewees een voortrekkersrol te vervullen
in hedendaagse architectuur en
stedenbouw.
Het liep echter allemaal anders. De
Nolenslaan zou het laatste project zijn
dat van durf en visie getuigde. In de
verdere voltooiing van Nieuwland koos
men voor zekerheden en de laagste
prijs. In de plattegrond ontbreekt de
fantasie die kenmerkend is voor de
stedenbouwkundige opzet van het
oosten en westen van de stad. Ook van
de zorgvuldige architectuur van de
vroegere buurten en wijken die onder
regie van de Vereeniging Volkshuis-
In het volkse Schiedamse spraak
gebruik, wordt met 'boven de booms'
het gehele gebied bedoeld ten noorden
van de spoorlijn Rotterdam-Hoek van
Holland. De vroegere spoorbomen op
de kruising spoorlijn-Nieuwe Damlaan;
'de booms' golden als uiterste grens.
Een rechtgeaarde Schiedammer had
verderop niets te zoeken. Alleen het
tonnetjesteken op Koninginnedag in
Kethel en de zondagse fietstocht in de
richting van Schipluiden en Delft gaven
aanleiding om voorbij de spoorlijn de
wijde wereld te verkennen.
Toch was dit het gebied, waarop
Schiedam enkele woonwijken plande
die als satellietstad samen even groot
zouden zijn als het oude Schiedam en
de oudere uitbreidingswijken, een
174
