f wisten het. Een pater dominicaan bediende hier de mis en onderhield het contact met de gelovigen. Een andere groep katholieken kwam bij elkaar in het 'Huis te Poort' aan de Dam. Hier deed een pastoor dienst die niet bij een orde hoorde en daar voelden de meer gegoede families zich het meest thuis. Aan het eind van de 17de eeuw begon er veel te veranderen in Schiedam. Terwijl in het hele land de economie inzakte, ging het in Schiedam juist bergopwaarts. De groeiende jenever industrie bood soelaas voor gebieden met een landbouwcrisis: uit Chaam, Roosendaal, Dinter en Waalwijk, maar ook uit Hannover en Münster kwamen de 'gastarbeiders'. De meesten waren rooms-katholiek, veelal 'puur', met veel eerbied voor de Heilige Maagd en de paus. In de kerk van de paters dominicanen vonden ze hiervan het meeste terug, en deze groeide dan ook hard. Terwijl de 'paterskerk' groeide, kreeg de 'pastoorskerk' aan de Dam steeds meer moeite met het strenge gezag van Rome over de kerk in Nederland. De pastoors hadden in Leuven gestudeerd en waren beïnvloed door Cornelis Jansen of Jansenius, de bisschop van Yperen, die voorstander was van een versobering van de gebruiken in de kerk en verschillende volkse vormen van geloof bestreed. Zij accepteerden niet dat de paus Nederland als een missiegebied beschouwde en toen ze het in de 18de eeuw ook niet eens waren met de benoeming van een bisschop in Utrecht, besloten ze verder te gaan als de kerk van de 'oud-bisschoppelijke cleresie'. Pauselijke dreiging en de ban maakten dat de kloof niet meer te dichten was. Toen de paus de onbevlekte ontvangenis van Maria en de pauselijke onfeilbaarheid tot dogma verklaarde, sloten ook kerken in andere landen zich aan bij deze kleine groep Linksboven: Het nieuwe jeugdkorps van Sint- Ambrosius presenteerde zich eind jaren vijftig 'aan den volke'. Van enige zenuwachtigheid bij de musici was door de toeschouwers niets te bespeuren. (Foto: Breur/GA Schiedam) Boven: Pootjebaden in de Noordzee door de Katholieke Land-en Tuinbouw Jongeren (LTJ) uit Kethel. Samen met de onmisbare geestelijke begeleider zijn ze een dagje uit in 1957. (GA Schiedam) Linksmidden: Het 'Katholiek Thuisfront' beijverde zich om zoveel mogelijk'Kapellen en Tehuizen' voor katholieke militairen te bouwen. Ook in Schiedam werd dat gedaan, vooral door loterijen te organiseren. Het resultaat is algemeen bekend: KMT's ofwel Katholieke Militaire Tehuizen 'voor Jan Soldaat'. (Foto Breur/ GA Schiedam) Linksonder: Pater Edmund van der Velden SCJ van het Don Bosco- patronaat was kennelijk een goed verteller. De pater kwam in 1945 in Schiedam en bleef er tot 1957. (Foto Breur/ GA Schiedam) 260

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Ach Lieve Tijd (tijdschrift) | 2001 | | pagina 14