Lutherse kerk Boven en rechts: Nog geen dertig jaar na de opening van de katholieke kerk aan de Lange Haven was er behoefte aan een nieuwe. Tussen 1856 en 1858 bouwde men een kerk aan de Nieuwe Haven naar ontwerp van B.M. Schreyer. De literator J.A. Alberdingk Thijm was allerminst hierover te spreken en schreef'noch uit een konstruktief noch uit esthetiesch oogpunt kan het aangenomen ontwerp worden goedgekeurd'. Rechts het interieur in 1890 bij de bevestiging van de verering van Liduïna als heilige. De ontkerkelijking leidde in 1969 tot desloop. (Foto R. Collette; litho Roelofsen Hübner/ GA Schiedam) 1881 de Singelkerk in de toen nieuwe stadswijk Mathenesse (Schiedam-Oost). De pastorie naast deze kerk mag er ook zijn; naar verluidt was de hardstenen trap die naar de voordeur van meneer pastoor voerde precies één tree lager dan de stoep van de voornaamste geldschieter. Toen de binnenstad omstreeks 1960 leegliep en nieuwe wijken de toekomst hadden, openden daar twee kerken hun poorten. Helemaal in het westen van Nieuwland kwam in 1962 de Visitatiekerk, een zogenoemde bijkerk van de Frankelandsekerk aan de Nieuwe Haven, en gebouwd naar een ontwerp van Thomas Nix. Wie de kerk binnenkwam, passeerde een groot doopvont en moest links of rechts van het centrale altaar een plaats zoeken. Met dit ontwerp greep de architect terug op oudchristelijke idealen. Hij maakte een strak en sober gebouw, maar gebruikte moderne materialen. Mensen die een ouderwetse kerk gewend waren, vonden het allemaal wel erg modern. Toen het kerkbezoek terugliep is de kerk in 1997 gesloten en afgebroken. Dichter bij het centrum kwam in 1965 aan de Mgr. Nolenslaan in Nieuwland de derde aan Johannes de Doper gewijde Schiedamse kerk, een markant gebouw waar de mensen niet tegenover het altaar zaten, maar er omheen. Aan deze kerk waren de dominicanen verbonden, de orde die sinds de tijden van pater Brugman Schiedam niet meer verlaten had. Direct na de bouw van de wijk Nieuwland en de opening van de kerken woei een nieuwe wind door de rooms-katholieke kerk. De deuren gingen open, de oude angst voor alles wat niet katholiek was verdween. Jeugd kreeg de ruimte om te experimenteren met beatmissen en politieke acties. Betogingen tegen kernbewapening en acties voor nieuwe levensstijlen vervingen de oude gewetenskwesties; de hoop leefde dat spoedig priesters zouden mogen trouwen en dat de scheiding tussen rooms en protestant kon worden opgeheven. Steeds meer leken kregen taken in de kerk. Anders dan velen verwacht hadden, leverde dit geen blijvende groei van de kerk op. Integendeel, met de verhuizing van vele parochianen uit de wijk en de komst van niet-christelijke bewoners uit andere landen nam de invloed van de kerk af. Inmiddels zijn de twee kerken in Nieuwland alweer verdwenen. Op de plaats van de Sint- Jan de Doperkerk bouwden de beide parochies een kleine, nieuwe kerk, en op de plaats van de Visitatiekerk staat nu een moskee. Om in de tijd van de bloei van de jeneverindustrie, omstreeks 1750, de vele Duitse arbeiders aan zich te binden, maakte Schiedam het hen ook graag 263

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Ach Lieve Tijd (tijdschrift) | 2001 | | pagina 17