fi
■SB
Si
Qj
V
Armenzorg
Afscheiding door
slager, zakken
drager, vroed
vrouw en vijftig
anderen
De kerk is altijd de plaats geweest, waar mensen konden aankloppen,
die echt niets meer hadden. Dat was vóór de Reformatie zo en is altijd
zo gebleven. Pas na de Tweede Wereldoorlog zou de overheid
definitief deze taak overnemen.
m*pn
9
Boven: Een collectebus
zoals vele kerken die
gebruikten. (Pc)
groot aantal leden van de gemeente
bedankte. Slager Simon van Jeveren,
zakkendrager Lieven Koning, vroed
vrouw Johanna van Koll en nog vijftig
anderen scheidden zich in november
1835 af van de Nederlandse Hervormde
Kerk. Iedere zondag, maar ook door de
week, kwamen ze bij elkaar en las één
van hen een preek voor uit oude
prekenboeken. Zij konden hun geloof
niet langer verenigen met de preken in
In de kerk van Kethel was het de taak van
de diaconie voor de weduwen en wezen te
zorgen. Ook mensen die door brand
dakloos en brodeloos waren geworden,
konden bij de diakenen terecht, als
tenminste de familie niet insprong. De
rekeningen van de diaconie gaan terug tot
1665. In dat jaar steeg de nood hoog,
doordat 'vreemdelingen, verdrevene,
verarmde uijt de oorlog comende ende
andere passanten'de gewone middelen
uitgeput hadden. Die oorlog was de
Tweede Engelse oorlog (1665-1667).
de Grote Kerk en grepen terug op de
'oude schrijvers', dominees uit vorige
eeuwen, en vormden een soort
'huiskerk', een vrije gemeente.
Niet alleen in Schiedam vormde zich
zo'n afgescheiden kerk, overal in het
land vond hetzelfde proces plaats. Een
klein aantal jonge predikanten uit de
traditionele hervormde kerk koos voor
de 'Afgescheidenen', zoals ze meestal
genoemd werden. Een enkele keer
kwam één van hen naar Schiedam om
kinderen te dopen en ouderlingen en
diakenen te bevestigen. Toen in 1839
dominee Anthony Brummelkamp aan
de Tuinlaan kwam wonen, werd het iets
gemakkelijker. Hij was een vriendelijke
man met veel gezag in eigen kring. Jonge
en oudere mannen trokken bij hem in
om zich te laten opleiden tot predikant.
Onder de afgescheiden dominees
hoorde hij tot de 'lichtste'. Het ging hem
meer om de geest van de liefde dan om
de precieze letter van de belijdenis.
De afgescheiden kerk groeide langzaam
en in 1872 liet de gemeente door de
architect J. Ris aan de Lange Nieuw-
straat 63 een eigen kerk bouwen, die als
Rechts: In 1949 kreeg de
Evangelisch-Lutherse
kerk een ander aanzien,
toen de voorgevel een
timpaan kreeg en er een
klokkentorentje werd
geplaatst. Op de klokken
toren een zwaan, het
symbool van Maarten
Luther. Hier is de kerk aan
de zijkant en achterzijde
te zien vanuit de Oranje
straat zoals getekend
door Octave DeConinck
in 1952. Afgezien van de
later gebouwde ABN-
AMRO-Bank rechts, is er
aan dit stadsgezicht nog
niets veranderd. (Octave
DeConinck/GA Schiedam)
265