Moderne kerkbouw i ZONDAGSCHOOL De hervormden waren de eersten die, in 1959, in de nieuwe wijk Nieuwland een kerk bouwden. Het architectenbureau Van den Broek en Bakema tekende een kerk met ramen die ruim zicht gaven op de buitenwereld, een avondmaalstafel die een vaste plaats had, en zalen die de kerk ook tot een huis voor door de week maakten. Nieuwe scheuring Ze noemden deze kerk de 'Opstandingskerk' en verwezen daarmee naar Pasen, en Gods overwinning op de dood. Kort daarna voltooiden de gereformeerden hun kerk, een paar honderd meter verderop. Die kerk heet Magnalia Deïkerk, omdat na Pasen Pinksteren komt, het feest van de uitstorting van de Heilige Geest die de gelovigen helpt de grote daden van God, in het Latijn Magnalia Dei', onder de mensen te brengen. De Opstandingskerk is in 1996 door de hervormde gemeente verlaten. In 2000 besloot de kleinschalige en half gemeentelijke projectontwikkelaar De Vernieuwde Stad in dit monument van Het Nieuwe Bouwen appartementen te bouwen. Toen Schiedam-Noord in de jaren tachtig en negentig steeds sneller ging groeien, was de oude dorpskerk van Kethel te klein om alle hervormden 's zondags onderdak te bieden. Die konden intrekken bij de jonge rooms-katholieke Martinusparochie aan de Willem Andriessenlaan, waar men gezamenlijk een oecumenisch-katholieke liturgie ontwikkelde, die goed paste bij dit moderne katholieke gebouw. In Schiedam-Zuid, 'de Gorzen', daarentegen kromp in de jaren negentig de hervormde gemeente en werd de Bethetkerk aan de Nieuwemaasstraat te groot. Op haar plaats kwam een wooncomplex voorouderen te staan; een eenvoudige kapel op de begane grond van dit gebouw nam de plaats van de kerk in, en heet dan ook 'Bethelkapel'. Plantagekerk eerst door de Afgescheidenen alleen, daarna door de Afgescheidenen en Dolerenden samen, en sinds 1959 door de Stichting tot Verbreiding van de Gereformeerde Leer volgens de Synode van 1618-19 gebruikt is. De Afgescheidenen hadden Een tiental Dames in deze stad hebben het voor nemen opgevatom binnen kort eene zoogenaamde te openen. Zij wenschen eiken Kondutf namiddag, van 18'/2 tot tl/2 uur, in een nader hiertoe aan te wgzón lokaal kinderen der Protestantsche Gemeenten van zes- tot twaalfjarigen leeftijdin godsdienstigen zin bezig te honden hun godsdienstige kennis mede te deelenhen godsdienstige indrukken te doen ontvangen. De ouders, die hiervan voor hunne kinderen wenschen gebruik te makenworden uitgenoodigd in den loop dezer week van S3 tot 30 October, des voormiddags van O tot tS uur, zich persoonlijk bij een der ondergeteekenden met dat verzoek aan te melden. Mevr. HOOYKAAS, Oort Lange Haven. Mevr. PIGEAUD, Dermoot, Lange Haven. Mej. M. KNAPPERT, Frankeland. een zekere mystieke inslag: de beleving van het geloof was onderwerp van iedere preek en gesprek. Het ging niet alleen om geleerdheid en kennis van de geloofsleer, maar ook om de weg die een mens met God gaat. Zo kon het dus gebeuren dat een ongeschoolde arbeider of een eenvoudige huisvrouw meer te vertellen had dan een geleerd gemeentelid dat geen bekeringsverhaal kon vertellen. Een geheel andere sfeer heerste in een tweede groep die zich in 1886 afscheidde van de hervormde Grote Kerk. Hun landelijk leidsman was Abraham Kuyper. Ook hij was ontevreden met de koers van de Nederlandse Hervormde Kerk. In een grote maatschappelijke actie, waarbij hij ook voor de oprichting van een eigen 'Vrije' Universiteit zorgde, profileerde hij zich als voorman van 'de kleine luiden'. In Schiedam vond hij medestanders. Toen de hervormde dominee Hendrik Hoyte Veder die in 1883 naar Schiedam was gekomen, in 1887 door de Hervormde Kerk geschorst werd, volgden veel gemeenteleden hem. Ze noemden zich de 'Dolerenden' wat betekent: degenen die zich beklagen over de toestand waarin de kerk verkeert. In plaats van het reglement, waaraan Koning Willem I in 1816 de 'Vaderlandse kerk' had gebonden, wilden ze de oude Dordtse Kerkorde van 1618 weer als leidraad gaan gebruiken. Ze organiseerden zich snel volgens die oude richtlijnen, vormden een kerkenraad en lieten in 1889-90 de Schiedamse architect J. Feteris aan de Rotterdamsedijk een kerk bouwen die tot 1986 gebruikt en daarna gesloopt is. Hoe verschillend beide kerken ook waren, het duurde niet lang of ze probeerden te fuseren. Op landelijk niveau ging dat tamelijk snel: al in 1892 verenigden zich een deel van de Afgescheidenen en de Links: Kort na de opening van de Opstandingskerk in 1959 gaf het Engelse 'Kettering Citadel Muziekkorps' een concert, dat zorgde voor een volle kerk. (Foto Maltha/GA Schiedam) Boven: In 1869 namen tien dames het initiatief voorde stichting van een zondagsschool waar kinderen van de verschil lende protestantse kerken godsdienstonderwijs konden volgen. Het is de vraag of al de genoot schappen hiervan gebruik maakten. Mevrouw Hooykaas was namelijk de vrouw van de vrijzinnig- hervormde dominee, terwijl ook mevrouw Pigeaud en mevrouw Knappert vrijzinnig waren. De vrijzinnige dominee Frangois Haverschmidt, voelde zich zeer betrokken bij het zondagsschoolwerk. Hij hield er regelmatig toespraken en vertoonde met een toverlantaarn bijbelse taferelen. De zondagsschool kwam eerst bijeen in het Broersveld en later in het gebouw van de Vereniging Paulus aan de Korte Haven. (GA Schiedam) 266

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Ach Lieve Tijd (tijdschrift) | 2001 | | pagina 20