Scores Het Noodt Godsgilde Een treurende Maria, zittende onder het kruis, met in haar schoot haar gestorven zoon Jezus. De Middeleeuwers noemden deze afbeelding 'Maria in der nood', maar ze is nu bekender als 'Mater Dolorosa', vrouw van smarten. Zo'n beeld kwam op wonderbaarlijke wijze in Schiedam terecht. De makerervan, op weg naar Antwerpen, kwam op doortocht door Schiedam. Toen hij verder wilde varen, ging het schip niet meer vooruit. Pas nadat het kleine beeld aan wal was getild, liet het vaartuig zich weer in beweging zetten. Aldus de legende. De gevolgen waren ernaar. Een soortgelijk beeld kreeg een ereplaats in de Schiedamse samenleving. Het werd ais het ware geadopteerd dooreen religieuze broederschap, het 'Noodt Godsgilde', die zorgde voor onderhoud van het beeld en de kapel, waarin het geplaatst was. De verering van het beeld was vooral sterk in de 15de en de eerste helft van de 16de eeuw, toen de meeste kerken zo'n beeld bezaten. Het Schiedamse gilde had een eigen priester en kapelaan. In 1529 was dat Jacob Hugeszoon. Ghijs Hugeszoon, Jacob Matthijszoon, Adriaen Eelantszoon, Pieter Henrickssen en Jacob Peterssen waren toen de hoofdlieden van het gilde. Bij bijzondere feestdagen droegen de gildebroeders het beeld door de stad. Natuurlijk ter ere van Maria - maar tegelijkertijd kon iedere moeder die smart had om een overleden kind zich met dit beeld, dit symbool, identificeren. Hiernaast, van boven naar beneden:! Eén van de stichtingen van Aleida was het aan het Oude Kerkhof gelegen Bagijn- hof, voor het eerst in 1271 vermeld. Hier traden vrouwen in zonder een kloostergelofte af te leggen. 2. Het aan de Lange Achterweg staande klooster van Leliëndaal was in 1461 gesticht op de plaats waar het woon huis van Liduïna had gestaan. In 1604 bouwde het armbestuur op deze plek het weeshuis. 3. Van het Sint Anna- klooster is niet bekend wanneer het is gesticht. Het stond op het terrein begrensd door het Spinhuispad en de Sint Anna Zusterstraat. 4. Het enige mannen klooster was het in 1442 gestichte Kruisbroeder convent. Het lag tussen Broersvesten Broersveld. 5. Het oudste klooster was het in 1405 gestichte Ursulaklooster, dat eerst aan het Oude Kerkhof en na de stadsbrand van 1428 aan de Zijlstraat stond. (Details van de kaart van Jacob van Deventer/Nationaal Archief) Rechtsmidden: Van de wieg tot het graf begeleidden religieuze rituelen de middeleeuwer. (Meesters van Otto van Moerdrechten Zweder van Culemborg/The Pierpont Morgan Library New York) Rechtsonder: Deze 19de- eeuwse litho beeldt een 16de-eeuwse kerkelijke begrafenis uit. (Litho Van Emriken Binger/GA Schiedam) 251

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Ach Lieve Tijd (tijdschrift) | 2001 | | pagina 5