'Vrouw Wissel was acht dagen later bevallen, dan ze gewenscht had. Ze had uitgerekend, dat ze zoowat in 't begin van December zou kunnen liggen. 't Was anders geen pretje, zoo'n bevalling. In de elf jaar, dat ze getrouwd was, was 't nu al de negende maal, dat ze in d'r bed moest, ze zag er erg tegen op. Zoodra ze d'r kinderen een maand of wat had, begonnen ze te tobben, en ze gingen meestal dood, voor ze van de borst waren. Ze had er dan ook nog maar twee over. Ze kon 't pleizier, dat ze tot nogtoe had in d'r trouwen, best op. Acht dagen na St. Nicolaas kwam vrouw Wissel in de kraam van een meisje. Ze had de vroedvrouw niet noodig, alles was al afgeloopen, toen deze kwam.' Sjofelen Redactie: Jef Jansen, Siebrand Krul, Harriët Kruse, Ser Louis, Laurens Priester, Henk Slechte en Frederieke Verheijen. Tekst: Laurens Priester. Op de omslag: Buurt kinderen voetbalden, crosten met hun fiets of scharrelden gewoon een beetje rond op dit onbebouwde perceel in de binnenstad. Intussen hingen de vrouwen uit de buurt er de was te drogen. Jaap de Raat legde in 1956/57 dit dagelijks leven van Schiedammers vast. (TekeningJ.de Raat/GA Schiedam) Links: De Schiedamse jongerenorganisaties bezorgden warme chocolademelk en hapjes bij het personeel van de RET op deze besneeuwde oudejaarsavond in de jaren 1950. Zij bedankten hiermee de bestuurders en conducteurs die ook op deze avond de late reizigers veilig op hun bestemming brachten. (Foto Chr. Breur/GA Schiedam) Rechts: De hele buurt op de foto, in het Nieuwsticht van omstreeks 1915 een gebeurtenis. Door wie en bij welke gelegenheid de foto is genomen, is niet bekend. Op een congres over kinderarbeid in 1913 rapporteerde een onderwijzer dat 'alle meisjes, geen enkele uitgezonderd, voor, tussen en na schooltijd huishoudelijke bezig heden verrichten...'. Het schoolverzuim van meisjes was opvallend hoog op wasdag en zaterdag. (GA Schiedam) Dagelijks leven Henri Benjamin Hartog, geboren op 1 augustus 1869 in de Hoogstraat, was vanaf 1888 als onderwijzer werkzaam bij de Eerste Tusschenschool aan de Broersvest 58, een volksschool. Hij schreef over het dagelijks leven van het Schiedamse proletariaat, dat leed onder armoede, werkloosheid, dronken schap en vechtpartijen. Hartogs dagelijkse omgang door zijn werk met gezinnen uit de achterbuurten in het centrum maakte het hem mogelijk zijn verhalen te doorspekken met volkstaal. Na zijn dood in 1904 verscheen de verhalenbundel Sjofelen. Het uit 1896 stammende Een bevalling verhaalt over het echtpaar Wissel waarvan de vrouw net bevallen was van haar negende kind en de man ieder moment zijn werk als brandersknecht dreigde te verliezen. 'Toen Wissel om d'r kwam, vond ze 't nog al een knap ventje. Lang was-t-ie nooit geweest, maar wat gaf ze daarom, zij was ook niet groot, maar nü nog, wat had-ie niet altijd een frissche rooie kleur. Als je daar 'es andere branders knechts bij zag, die hadden gewoonlijk een kleur als een vuil hemd. En precies, dat-ie was.Hij kon soms wel een uur voor den spiegel staan, om z'n haar uit te kammen. En an z'n half hemmetje 's Zondags daar moest niet zóóveel an mankeeren, of hij gooide 't neer. Toen ze met 'em verkeerde, was-t-ie smids knecht, maar hij was wat klein van stuk. En zoo was hij in de branderij terecht gekomen. En toen was-t-ie zoo lui geworden, dat-ie maar van niets anders wist dan van slapen, slapen.' 273

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Ach Lieve Tijd (tijdschrift) | 2001 | | pagina 3