4
ALGEMEENEWEEKLYKSÖHE SCHIEDAMSCHE COURANT.
BELANGRYKE BERIGTEN.
STERFGEVALLEN VAN GELEERDEN.
LETTERNIEUWS.
schooln'ieuws.
lin eed tweegevecht voor. De IaatHe bleef weiger*
achtigzeggende niet bereid te zyn om te vechten
voor cene vrouwdie zich aan losheid had overgege
ven,
Dollard ging vervolgends heen, onder de gruwe-
lykfte uitdrukkingen en bedreigingen. Hy gaat van
nu af Vasfelin by aanhoudendheid na, tergt hem op
allerlei wyzen fchryft hein de verregaandfte eerroovende
taalwacht hem af aan zync huisdeurom hem te
overladen met fcheldwoordenen doet hem alle ver
dere bcdenklyke laagheden aan, verzeld van aanhou
dende uitdagingenom met hem te vechten. Zoo vele
ondiaaglyke tergingen maakten een eind aan het geduld
van Vasfelinen deden hem bcfluiten het voorgefleldc
tweegevecht aantenemen Verzeld van twee getui
gen, begeeft hy zich ter beftemdc plaats te Romainville
De ontaardde Dollard kwam ook daar gevolgd van eenen
Officier van de Jagers en van een zekeren Gaspard
Kapitein van den Veldtrein. Dollard beweeröde
zy beleedigde dat de foort van wapenenwaar mede
als vechten zouden, in »Vne keus Hond; de getuigen
verzetten zich daar tegenom dat de Degen en de
Sabel, in de hand van twee tegendingersongclyke
wapenen waren. De keus viel op liet piltool, dra
gende tot op vyf-en veertig voetftappen_en
men kwam overeen op den afftand van vyfticn
treden te vuren. Het lot bcflistedat Vasfelin
het eerst afvuren zou, maar hy fchoot in de lucht:
Dollaid verzette zich tegen deze edelmoedigheid, die
zync hoop op wraak verydelde; hy begeerde, dat
zy beiden op hettelfde oogenblik, en wel op een
teekenby de getuigen te geven afvuren zouden en
dat, op ieder feilend fchot, de vechtende par yen vyl
ïl'ap.pen zouden naderen, zoo lang, tot zy den an
deren met den loop op de Borst kwamen;,, want,
voegde hy er byer moet ten minfte een van beiden
op de plaats blyven liggen.
Het fein werd gegeven, Dollard fchoot; terwyl
Vasfelin zyn piftool niet afvuurde en manhaftig zync
borst het fchot van dezen ontaardden aanbood. De
Kapitein Gaspard, getuige van Dollard, riep Vasfelin
*oe van zydlings uit te wyken dat dit een volftrekt
gebruik was, en dat de kogel hem anders ging ter
neer vellen. Fhands nam Vasfelin eer.e fchuinfchc
tigting aan en ontvingop het uiterfte van de heup
den kogeldie, zonder deze voorzorg hem vooize
ker zou doorboord hebben. Vasfelin zyn piftool,
Bog geladenaan eenen der getuigen overgevende
liet Dollard afvragen of hy nog iets meer ter vergoe
ding te eifchen had. Deze laatftc, hoe woedend
ook over de edelmoedigheid van Vasfelin durfde echter
uit vrees van den getuigen al te afgryslyk voortekomen,
zich tegcu de fmeekingen van hen allen, die hem be
zwoeren het vencdene.te vergeten en aan zynen haat
palen te Hellenniet tneer verzetten, Hy zeide
dus, dat hy voldaan was: maar zyne valschhcid deed
Zich welhaast zienwanr hy zcjdc iot den Kapitein
Gaspard: waarom hebt gy toch dien Vasfelin doe
uitwyken nog maar twee linien meer, en hy was
*r geweest!'" Vervolgends gaf Vasfelin een middag
maal om het zegel op de verzoening te drukken
«laar alles was vruchtloos, en Dollard had fpyt van
het bygclegd te hebben.
Eenigen tyd daarnabegon Dollard op nieuwen
na op allerlei wyzen weer getracht te hebben van
Vasfelin tot het tweegevecht te noodzakenwilde hy
hem verpligten, en wel door hetzelfde middel, om
zync rust met geld van hem te koopen. Maar
Vasfelin andwoordde Dollarddat hy zyn leven had
veil gehad ter uitwisfehing der misftappen zyner jeugd;
maar dat hy nooit ecne opoffering in geld doen zou.
Op dit andwoord ging Dollard over tot de overd-c-
vendfte buuenfporigheid. Hy was als een razende hond,
hy ging Vasfelin overal achter na deed hem de af-
fchuuwlykffe bedreigingenen zeide tot zyne fchoon-
zuster, dat hy volftrekt voorgenomen had, Vasfelin
om het leven te brengen.
ln de jongstvcrledene maand Fruetidor (September)
had hy opgemerkt, dat Vasfelin djkwyls naar het wa
ter ging om zich te baden. Hy kende de plaat-
fen, waar heen Vasfelin zich ten dien einde begaf.
Den is van die maand ontmoette hy Vasfelin en dreig
de hem met eenen Hok, waar mede hy naar deszelfs
hoofd mikte. Des avonds van gcmeldden dagzag
Vasfelin. zich naby zekere bvug badende, zoo wel Hls
zyne makkers, drie perfonen, die, by tusfehenpoo-
zingen in het bad kwamen ziendoor de reten van
de planken en gaten van de dak-pannen. Vas
felin, aldaar in het midden zyner vrienden wel gemoed
en gerustdacht toen aan den onverzctlyken haat
van Dollard niet, en nog veel min aan den ftrik,
hem door dezen rampzaligen gefpannen. Vasfelin ging
uit het badom zich in het open water te paden hy
ontdekteomtrent eenen moestuin aan zekere gevaar-
lyke plaats, die hy wel kende, eenen man, die In het
doiker zwomen hem zeidebegeeft gy u niet in
v het ruime fop"? Hier op werpt Vasfelin zich
in de rivier: in het midden van den Hroom gekomen
zyndevindt hy zich achterhaald door eenen mandie
hem by zynen hoofddoek grypthem in het water om.
ver werpthem duikt cn twee yslyke wonden met
zeker moord-geweer toebrengtde cene wond onder
en de andere boven het borst-been. Vasfelin, be
zweken, wordt door den vloed naar gemclddc brug ge
dreven hy floot zyn hoofd tegen de fteenen
die den zoom vau de bogen der brug uitmaken: dc
(loot brengt hem weder by, hy houdc zich aan den
zoom of kant vastraakt er boven op zit er wat neer
*>m te rustenen tracht, zync handen op beide wonden leg
gendc^ alzoo het bloed, dat daar uit Hroomde, te Hop
penvervolgends, bevreesd van, hulploos,inhetmidde,
yan den nacht, omtekomen, verzamel» hy al zync krag-
ten, en werpt zich op nieuw in het water, om den af
(landwelke nog tusfehen hem cn het land wasover
tezwommennabj den wal zyndebczwykt de lydcr
cene vrouw cn man, die op den oever Honden, reik
ten hemde hand toe maar vlugttenzoo dra zy zagen,
dat hy eene zoo grootc hoeveelheid bloed verloor.
Vasfelin klimt op den kant, neemt zynen weg naar
liet bad, komt, na herhaalde reizen geftruikeld te zyn
ten iaatHe aldaar aan, valt buiten kennis, in de ar
men van zyne vriendendie hem zochtencn kan nie:
anders zeggen, dan dat hyin het midden van de1
rivier op ecne moorddadige wys was aangetast ge
worden. Hy werd, vervolgends, aan het buis van
den Heer Demantort gebragtwaar twee Heelmeesters
verklaardendat de bekomene wonden zyn leven in
gevaar Helden; echter is het aan deze Heelmeesters
gelukt, den lyder, do»r hunne «org en fchranderheid
uog binnen zes weken tyds te genezen.
Het Geregtshof voormeld heeft den haatlyke Dol
lard verwezen tot eenc tien jarige pyniging in de korte
yzers. De veroordeelde, nog in zyne boosheid vol
hardende, zeide, na de uitfpraak van zyn vonnis:
Ik ben een moordenaar, of ik ben het niet; ik ver
dien den dood of vry gefield te zyn. Mhar ik zal
my wel weten te omrukken aan de afgryzing van myn
lot."
VOORBEELD VAN MENSCHL1EYENDHEID.
Zoo onmenschlyk als het bedryf is van den beriich-
tcn Dollard, Hraks gemeld, zoo treffend en lofwaar
dig is de edelmoedige en liefderyke daad van een ge
meen fransch Soldaat, by gelegenheid, dat omtrent
Sly ken», een fas of (luis in de nabyheid der haven van
Ostende, voor heen onder de Oostenrykfehe Nederlan
den en thands bchoorende onder dc Franfche Republiek,
in de duinen werd aangebragt het volk van een Sehip,
dat, voor die haven, in den Horm van 39 Frimaire,
in December, fchipbreujpgeleden had. Deze onge
lukkige Scheeplingen byna geheel vcrffyfd zynde door
dc golven der zee, die zy gelukkig waren ontkomen,
werden Hraks, door de edelmoedigheid van medogen
denvan de noodige drooge klcedercn voorzien ter
wyl men gemeldden Krygsmanmet aandoening op het
y verigst bezig zag 0111benevens de overige hulp
die hy had tocgebragt, de van koude verftyfdc.voeten
eens ongelukkigen Grysaards in zyne handen te houden
en die aldus in cene natuurlyke warmte te brengen
ter voorkoming van de pyndie ecne altefcnielyk
aangebragtc hitte van het vuurdat zy by die gele
genheid in de duinen maaktenden rampfpoedigen
man zou hebben verwekt. Deze ongelukkigen Scheep
lingen hebben twee en zeventig uren in den doodsangst
van fchipbreuk lyden doorgebragt. De lading zout
s geheel verloren gegaanmaar het febip is wederom
in Haat gebragtom zee te kunnen bouwen.
Tc Utrecht as den Decemhcr van het DflS Vd*-
leden jaarin den ouderdom van omtrent 80 jarenna
cene langzame verzwakkingzachtlyk ontflapen de
Hoog-Eerw. Hoog - Geleerde Heer C. Segaar Theol.
Doctor, Hoógleeraar in de Griekfche taal aan de Aka-
demie dier Stad en Leeraar in de Hervormde Gemeente
aldaar. Men kenfehetst hem als een zeer grondig ken
ner der Griekfehe Letterkunde, der fchryfwyze van
het Nieuwe Testament en der Kerkvaderen; en tevens
als een man van een opregt. nederig, minzaam vrede
lievend en godvruchtig karakter; terwyl hy zich, on
der anderen zyner gefchriftenbyz mder heeft doen
kenneft door ecne verhandelingbehelzende Aanmer
kingen op het eerfie Deel van de Historie der ver
basteringen van het KristettJomgefchreven door
Josef Priestley, welke Verhandeling door het Haagsch
Genootfchap ter verdediging van den Godsdienst is be
kroond geworden, en, met die van Abdias Veli-ncius
en Cornelius Gavel, uitgegeven in den Haag en te
Haarlemin het jaar 1787.
Ook itin het laatftc van het verloopen jaarte
Weimar in Sakfen overleden de beroemde bnitenland-
fche geleerde, en door zync Schriften ook by ons
met lof bekende J. G. herder wiens naam door zyn
nitmumend Werk over den Geest der Hebreeuwfche
Poezy cn door zyne Brievende beoefening der God
geleerdheid betreffende, in en buiten zyn Vaderland
iteeds in gedachtenis blyven zal.
INSTITUUT VOOR BLINDEN TE PARYS.
De nuttigheid van het InHituut voor dooven cn Hom
men in ons Vaderland, en wel te Groninger., volgends
de regelen van den nooit volpreztn Abt de L'Epée,
als uitvinder der leerwyze voor gcmeldde ongelukki
gen reeds voor jaren tot Hand gebragt en thands alom
te wel bekend om er hier meer van te zeggen geeft
011e aanleiding, om te melden, dat er, te Parys, een
InHituutonder het opzigt van den Heer Hauy, dc uit
vinder der leerwyze, om blind geborene menfehen te
onderwyzen in de leeskunst in onderfeheidene talen
en dc kennis van onderfeheidene karakters en cyfcrge-
tallcnis opgerigt. De eerfte werkzaamheid dezer
nuttige uitvinding nam by den Oprigtcr reeds een begin
in het jaar 1771. Elk waar menfehenvriend die
hier op nieuw de ellende zyner medemenfehen verzacht
zietgevoelt zeker erkendtenis jegens den braven uit
vinder cn wenschtdat dezelve mede in ons Vader
land navolgers moge hebben, gelyk de Abt l'Epce in
onzen waardigen landgenoot Guyot vond.
VERBETERDE OLIEPERSEN.
De Burger Sinetci te Parys heeft een breedvoerig
berigt bekendgemaakt ter verbetering der olicperfen,
die men gewoon is te bezigen in het Departement dei-
Monden van de Rhone, 'cene Rivier in Frankryk,
en dc ondervinding heeft reeds doen zien dst deze
verbeterde perfen de besten zyn c» het raast by do vol
naaktheid komen ra« alkndii vonrhem gemaakt en
uitgevonden zyn geworden. De uitnemende goede hoe
danigheid van de olie, en de hoogerc pryzen, die me«
oy voorkeur voor dezelve boven de olie van andere
gewesten, geeft, bevestigt de waarheid van dit ge
zegde.
Schiedam. Voor ccnigc weken isdoor den raab
dezer Stad, ingevolge Art. 19 der Publicatie van het
Staatsbewindin dato 29 July des verleden jaars
eene commissie van toezigt over het lagere school
wezen binnen dezelve benoemdbeHaande uit de Leeraars
der Hervormde Gemeente F. van goch cn j.c. schoorn,
met cn benevens den Heer pilat van bulderen. Deze
Commisfie is reeds eenige reizen vergaderd geweest,
om over dé verbetering der Scholen in deze Stad tc raad
plegen zal zeker binnen kort zoo ver in hare werk
zaamheden gevorderd zyn om met den Departcmen-
talen Schoolopziener van dit District te kunnen han
delen cn men verwacht van de vcrdienstlyke mannen,
de Commisfie uitmakendealles goeds voor het lager
Schoolwezen alhier.
TOONEELNIEUW3.
De Rotterdamfche Tooneellisten, onder Directie vaa
den Hcere w. bingley, geven het Publiek, tegen
woordig, veelal nieuwe, uitgezochte en belangrykc
Stukken. Onder anderen is dezer dagen het Tooneel-
fpel, uit het Hoogduitsch van den beroemden a. vow
kotzebue de Kruisvarers genaamd herhaalde rei-'
zen als mede het Ridder-Tooneelfpel uit de tyde»
dev Kruistogtcn Mannen-Trots en Vrouwen- fVraak
gctytclden vertolkt naar het- Hoogduitsch van x. as
ton vertoond geworden. Daar wy de Reprefuitatie
van het een en ander heboen bygewoond zoo zullen wy
in onze volgendeeenige aanmerkingen omtrent die Huk
ken zeiven zoo welals aangaandede manier van uitvoe
ring cn het gedrag der aanfehouwers daarby, mededcclcc.
BOEKBEOORDEELJNGEN.
Nuttig Leerboekje voor de Jeugd of Voorbereiding
tot Jerzelver Godsdienjlig onderwysgefchiki tot
Kerk- Huis- en Schoolgebruik. Naar den twee
den Hoogduirfchen druk. Te Amfierdam by J. vaa
der Hey 180a. 132 BladzIn 8vo.
en
Handleiding voor Onderwyzers ten gebruikt vaa
hetztlfde boekje. Naar den laatfien hoogduitfehem
druk. By denze/Jden1803. 282 Bladz. In 8vo
Het eerfie kost 14/?. het laatfte fi 8
Het verwondert ons in geenen deele, dat «iet al
leen de Schryvers der recenferehdc maandwerken oh-
zes Vaderlands het eerstgenoemde Hukje ten fterkfte
hebben aangeprezen maar dat van hetzelve mede, vol
gends de Advertentien van dit nuttig werkje, door
Ouders cn Privaat-Onderwyzers, by het onderrigt hun
ner Kinderen en Leerlingen, ja door Predikanten tan
verfchillende Kcrkgenootfchappen in hunne Katcchifa-
tien, daadlyk wordt gebruik gemaakt; terwyl het niet
alleen als een Nieuwjaarsgefchenkmaar ook by open
bare Prysuitdeelingcn in Kerken en Scholen, aan de
jeugd wordt uitgedeeldgelyk wy in het zekere on*-
derrigt zyn, dat de Schoolopziener W. goede, on»
van geene anderen zyner Ambtgenoten te fpreken ia
zyne verfchillende betrekkingen, reeds meer dan 150
Exemplaren daar van heeft verfpreid. Immers het
cerfie inzien van dit boekje, dat zich zoo zeer ten
zynen voordeele onderfcheidt van den drom der kin-
dergefchriften, in dc IaatHe ja*en uitgekomen, en, in
eene geleidlyke orde, alles bevat wat de jeugd tof
echten Godsdienst opleiden kandoet blykenhoe
verdienstlyk zich deszelfs oorfpronglyke Opftellers j
een gezelfchap van Hervormde Pre'dikauten in Zwit*
ferland, daar door hebben gemaakt, cn hoe wel me«
gedaan heeft, met hetzelve in onze taal over te bren
gen. Daar wy veronderfiellen mogendat dcszelfie
inhoud onzen lczerengenoegzaam bekendis, zoo zulle»
wy erniet meer van zeggen dan dat het, in vier Hoofd-
ftukkendie weer in verfcheidene Afdeclingengefpliist
zyn, den mensch in het algemeen naar zyne zinnen*
behoeftenlighaamskragten zielvermogens en voor-
regten, met opzigt tot andere menfehen, in zyne
gewigtige betrekkingen, bezigheden en de toevallen
des levensen als een inwoner der wereld die een
werk van God isbefchouwtterwyl in bet IaatHe niet
alleen eene historifche kennis van de voorwerpen der
natuur in het algemeen wordt medegedeelden de
denkbeelden van nuttigheid fchoonheid en orde worden
ontwikkeld: maar ook de wyze inrigting van de wereld,
als eene inleiding tot het bewys voor het beftaan van
God, ontvouwd wordt, cn, 11a eene gepaste bcfchou-
wi»g van den grooten Schepper, de invloed van het
geloof aan een Opperwezen op des menfehen zedelyii
gedrag, met de zalige hoop op een eeuwig leven,
wordt gefchetst.
Het tweede Hukje of de Handleiding volgt natuur-
lyk dezelfde orde, daar het uc Vragen bevat, die men
der jeugd te doen heeft, om haar uit het Leer
boekje het meeste nut te doen trekken. Men verbeelde
zich echter niet, hier enkel dorre vragen tc vinden,
die men zelf ligt zou kunnen vormen en uitdenken;
neen, men ontdekt in hetzelve de fchoonHc wenken
voor den Oiiderwyzer cn vaak zelfs eenc zeer ont
wikkelde voordragtdie niets meer tc wenfeben overig
laat, doormengu met dc trcffendfte voorbeelden ea
aandoenlykfte verhalen. Met een woord, het is on
misbaar voor elk, die zich van het Leerboekje wil
bedienen. Gcerne namen wy tot Having van dit ons
gezegde, eene korte Afdecling uit deze Handleiding
over: dan bekrompenheid van plaats noodzaakt ons,
om dit tot ons volgende Nominer uit to (tellen.
