ALGEM2IN1 SCHIEDAMSCHE COURANT.
VERTOOG.
MENGELINGEN.
V
fcf'
AH.
NADERE BY OR AGE H TER. GEMOETftOMÏNG
VAN dET 8.EGTE VERSTAND DER. ZON
DERLINGE VUURPROEVEN VAN DE
-ZOOGENOEMDE ON VERBAANO-
BARE -M8NSCHEN. ,J
Tot de fni 'iting van glas wordt eene reel groo-
tere hette vereiseht, dan om ijzer gloeijend te
maken, en hst is behalve dat uitgemaakt, dat
het glas veel heetcr is wanneer het na de bla-
zmg begint begmt bruin te worden, dali wanneer
0 het nog rood gloeit. En echter zag men in de
glasblazerij te Orleans een jongen Leerling op dat
oogenblik een geblaz n glas tusfehen beide han-
den vattenen met twee of drie Oagen plat druk-
ken. Koks zijn gewoon, een ftuk vleesch uit den
0 kokenden pot, of visch en eijeren met hunne
vingeren uit den heetcr ketel te halen. (Moge-
0 gelijk regt zindelijke Wcstphaallehe Koks
Zoo maakt de bodem van een ketel met kokend
0 water geen indruk op de hand, dan na dat de
warmte naar beneden terug kaatst.
Busbeque zag te Venetie een Man, die zich gc-
fmolten lood in dc handen liet gieten, en de han-
m den onder het lood eveneens bewoog, als of hij
0 zich daarmede waschte: terwijl het gefnioltcn lood
0 in menigte over zijne handen liep. Loodgieters
a halen fomtijds van den bodetn des gefmol en loods
0 ftukken gelds op die men hun tot dat einde
0 in den ketel jverpt, gelyk men dikwijls in de
0 tuinen van Verfatlles (cn ik zelf waarnam in
0 den onzer loodfabriekengezien heeft. Vele
een duimdikke» en gloeijend gemaakten ijzeren Zelfs de bloedverwanten van de familie Turc ver.
ftrang, op meer of minder palier, dat met de zekerden, dat zij het lijk van Jacques herkend hadden.
heeltenis van hunne goden befc'niidcrd isop de
vlakke hand. Nadat het papier verbrand is,
w werpt dc bcfehuldtgde het. Yzcr weg, cfi men
0 telt htm vrij ingevalle zijne hand met door het
vuur is -aangedaan'. Somtijds mqejt een be-
fchuldigde voor het geregt een gloeijend ijzer
n.gcn febreden verre m de hand dragen, n.dat
de Misfe en het Avond-maal waren voorafge-
gaanen de Litanij gezongen was. Men v.r
zegelde de handen drie dagen, Naderhand
voerde men 'bij de geregtshoven de proef met-dc
negen ploegfcharen in, die men gloeijend "in een
zekeren afftand op de aarde lcide, terwijl dc aan-
Mcn- verhaalde daarenboven, dat de moord wis
gefèhied op zekeren nacht, dat Jacques Turc geko
men was aan het huis van zijn n vad.r op den b-rg
van Chalmette; dat hij fles avonds, gezien was op de»
burg van Oisansen vervolgens op den weg, de
naai; Ghalmette leidt. Men -z ide oat het lijk, ie
dennacht vervoerd was van den btrg san Chaitipmte'
op dien van Ram as, cn dat, op dienzelfd.-n nacht
de oude Ture met etnen zijner zonen was ontmoet
geworden, dragende ecncn.zak op zijnefehoudefs, eri
gevraagd zijnde, wat er in dien zak wasten antwoord'
had gegevendat het verren vleeseh wai.
Men' had ook eene m.nigce blo d op d-n weg
geklaagde inet een ^bedekt gezigt met blooteiVan Chalm tte opg.-m.rkt; cn to n ook de G ns
voeten daarover loopcn moest. De vuur zalven d'Armes in de woning van dn oud-i Turc een be.
„redden dan de rijke liedenen ook liet men hun bloed m>s ontdekt hadden, bief er gen twijfel over'
0 de oogen niel geheel verblinden ten einde zij gebaands fchuld van d; geheel; familie Tire.
makkelijker de ploegfcharen konden ontwijken. Deze oinftandigheden veroorzaakten het gevangen
0 In de beéte waterproef, fteekc de aangeklaagde nem.n van Pierre Ture en zijne beide ioons, dömpel-
0 den bloöEcn arm, in het bezworen heete waterden de vrouw van Jacques Turc in! den grootftca
0 tot aan den Elleboog,- om iets yan den grond wanhoop, Cn deden ha.-.r den rouw «ver haren ma»
0 des ketch optehalsn. Dc koude Waterproef was aannemen. j t -
0 vooral voor Tooverhekfen gebruikelijk; men wierp Het-was r-eds vcrfchciden maanden, darde Turcfea
0 haar nanktof in een onderrok raet kruifelmgj in de gevangenisfen van Grenoble fmachttatoen er
gebondene handen cn voeten in het water, terwijl een brief gedagceekend van .Aubenas, d^naj) Scptem-.
0 inen haar aan een ftrik vast hield welke omber, cn onderfehreven door Jacques Turc aan eene»
w het lijf ging, om de Ellendigen weder uit het inwon r van Valjoufi'rcii kwam. Deze,brief, -die
water optehalen. De onfchuldigen gingen te grond enkel inhielddat jdcqu s Turc eene gole gezond-
daar integendeel de geest, die zich, met zijn heid 'genoot, werd aan zijne bloedverwante en vrjen.
geheele aanwezenvlcesehelijk met haar vereenigdcden'vertoond doch nrn herkende noch et fehrift,
of wel zijne geliefde van het veidrinken beyrij- noch de onderteekemng ran dezen liften clt
„den wilde, hare fpecifieke zwaarte veriainderdem n vermo:dd; dat het een list w* van -des»
dan daar hij de gevolgen daarvan inzag, zoo had kant van zijnen vadLr. en zijne brtos oa
hij, als ecu eerlte bewjs zijner magt, zijne aan- de justitie te bedriegen. De Hoofd-Schcuban Aaibc
bi'dderesfen telkens ohzigtbaar moeten makenen nasaan
men dezen brief had nieg decid.
0 Lettergieters roeren ,hun Mets al ftout met den vin
0 ger om, wanneer hetzelve regt aan het vloeijen voor f,al.s gevang.snemisg moeten ontvoeren, in- antwoordde ftellig, dat Jacques Ture na dssaand yan
0 durvende zij zulks niet wagen, wanneer het diCil j,crn 0Ojt ernst was geweest, zijne aan- Jmuj niet in die Rad was g weest.
0 begint te ftoilen enz. w bidd r en ond rdaneo te vs.rin;;rd:rcnwant door Intusfchen werd-n aan hit Geregt van ;t distrikt
Het eenige gevaar bij het inzwelgen van kolcnv^ f0it.;ring en braudlirapels bedierf hij dsn gereeden Grenoble nieuwe bewijzen geleverd: mefprak va»
0 en van gefmolten pik komt wel daar op aan .j^ v,.)C,..tlrat!g Z1jner weryiuj z If uit eenvoudigheid, eenen bcbloedcn rok, van eenen gordel Neusdoek s
0 dat men deze Itoffen te heet binnen flikt; dan dir" Volgens de geeftenleer vaa Koning Jacob den E rft-n dien men op den berg van Ramas had g-vosmen die
0 hoeft men m zijne magt, zoo lang men het meng-j" iB Eng.)and drijft h:t wtter dat" tot het doopfel door dc vrouw van Jacques Turc hcïkend'erden ila
0 fel in den mond houdt; wanneer men het genoeg!" gebruikt is, alle Tooverhekfen als kurk naar boven, een-gedeelte van de kleederen haars mans
0 veikoelcn laat, kan het de maag weinig nadeelj* zoo aj. jnsgelijks het bloed uit eenen vermoorden Eene nruwe ondervraging zou derive hebbea
Daar het koude vl esch de gloeijendej (iroomt, wanneer de Moordenaar h;t liik aanraakte, plaats
toebrengen.
kool van boven bedekt, die van onderen door het
plaats gehad toen een zeker perfoon ih aan da
n door het. Ou: het misbruik der g regteUjke Êeden te ver- justitie vertoonde, inet verklaring, dat hij de.ijrn kwam.
warme vleesch wordt gedoofd, de hnte daarbij ae~ minderen, werd ook toen ter tijd door het gtregts- verbreken van drie ongelukkigendie ine gevange-
ftendig m de hoogte ftijgt, en door het nog koude
„vleesch wordt aangetrokken, zoo kan misfcbien
zelf dit weekelijke deelde tong nameljjk, zonder
0 befehad:gii;g blijvenvooral daar men door den
0 blaasbalg de mond boven verkoelen kan.
Wat de door herhaalde gewoonte verharding der
tong betreftzoo laat zich dit uit twee oorzaken
0 uit eene verdrooging der zenuwenen uit de ver-
0 harding van de tong cn de huid van den mond
0 verltl ren. Doch de cerfte proef, om zich, na-
0 m.-lijk dc tongvoor eeuwig te verorandenheeft
geen gering gevaar inen ik vermoed hierbij veel
Uit de naïuuriïfke Magie van ffiegleb derde
deel p.ig. 150 voeg ik hier de wijze bij, hoedanig
men vuur -zonder hind.r op de handen dragen kan
0 Men roert doren van eijeren, gom en een weinig
ftijffel onder elkander, en met deze pap fineert
men de handen in wanneer zij droog geworden
zyn, kan men een geruimen tijdgloeijende kolen op
de hinden dragen. Dit kan insgelijks door in-
s, wrijving drr handen met Altheafap Bilfenkruid
en Vlookruidzaad, met wit van Ei gemengd, ver-
0 rigt worden,
Om zegellak zonder hinder op de tong te laten
druppelenvult men den mond met fpeckf 1als
j, dan kromt men de tong ten weinig holten dn
de bet fpeekfel in die holte te zamen loope en
op die pLaats laat 'men het zegellak druppelen
-daarbij wordt verzekerd dat men zich niet fchadi-
gen konindj-n maar h t lak ter bdiemder plaats
nedervalt."
Op pagi 4;van hetzelfde deel vindt men nog
sen voorlehrift ter bereiding eener ftof om de handen
-'C beftrijken, volgens dlberius Magnus. Men neemt
gelijke dcelen vischlijm, en aluin, en giet er azijn
oyer, wat met dit mcvgfel beft'.ekcu wordt, is in
het vuur onverbrandbaar. Beftrijkt men de han
hof d tweekamp uitgevonlcn, en d-z- Moord be-nisfen zuchtten, en onr<gtvaardig befchiigd ware»
flist thans nog tusfehen belcedigde Eervooral on- van tenen v:rfchïikkeiijken moord, D astt vim.
0 dr lieden san aanzien. Die "ni 'het afloopen d*s kerdedat hij Jacqdes Turc zelf wasdatij van zij»
gevtgts ds m:tfte wonden lad, werd als fchuld g Vaderland verwijderd, fints verfchcidenjavi getneya»
hefchouwd. Of beide partijen konden bij een zijne bloedverwanten bad gezien; en hij 'derde tact
Kruisbeeld 42 nachten feblid wachtdie dit kon otiftuimigheid de vrijheid van zijnen vtc ea ttijne
uithouden, verkreeg regt, Door geregtsbeten broeders. Dc Regters, die in dit gar.ft geval m«
erk'-nde men den fchuldigcn wanneer hij een zeer veel osszigti.'heid en behoedzaamheii werk ga»
„gewijd ftuk kaas en garft-nbroodwaarover de gaan waren, haasten zich om oog'nblikkelijl vrouw vm
priefter een gebed deed, uit angst ni.t kon in- Jacquesden Hoofd Schout en de voornaae inwonew
„zwelgen. Bij al deze geregtsproeven beriep men der Gemeent'n van Vtnofe en Valjouffriyontbicden^
zich rnvtsftr ets op een van God re.jierwaehteti ten et»a- '1--.'..ia b-m zie A voor
woncref enz.'* Jacques Turc u;iga£ Alle twyf,-.linger. ^ctt vvjggt-
Ziet daar, Mijne Heeren een aantal zeer zon- eomen en de Justitie, overtuigd van hheftaan yatt
dcrltnge proeven, die alle teel opheldering kunnen den zoog.noemden vermoorden, beval <het oogen»
geven aan de Kunst, die door de Spanjaarden wordt bl'k, Pierre Turc en zijne beid; zoans vrijheid te
uitgeoefend, en fchoon zij al misfc,icn van geh. 1 Ibllcn, Zij hadden zieb altoos beroep 0p hunnts
andere middelen gebruik maken, iets dat mij zeer moge- onfchulden het vrrdriet onaffcheidelijk ,ln hunnea
lijk voorkomt, zoo kan doch deze bijdrage dienen tr urigen toeftand -had hun in eene zaartickte doea
om vooroordeelen_ te keertegaan; vooroordeeiendie vallen, Mtri kan zieh g'makkelijk v:rbesn t wells
thans nog zulke diepe wortelen fchi ten, aat iktot tr.flend tooneel de herkenning voortbragtdie plaats
mijne verwondering, lieden vond, van wier onder- vond tusfehen Jacques Ture, zijne huisvryzijnen
Held veriland ik gansch andere denkbeelden gevormd vader en zijn beide broeders. Al de axiiou-.yera
had, die geneigd febenen d ze .wonderen als boyen- gaven de ley;ndigft= aandoening te kennenJanen vaa
natuurlijk aanteinerk'-n, en mij ter overtuiging „van, van yerteidpring rold-n uit aller oogen.2ic daar
hun g-loof nog andere ftalen van onbegrijpelijke' eene fjmi'i;wtlke alles van misdaad fehn te be-
zaken wilden aanvoeren, zoo als verhalen van on-fchuldigenaan de eer wedergegeven: yrouvw
kwetsbare pirionen, en wat er meer van dim aard vond den man weder, ov-r wien zij rot droegj
ik hoop dat dit klein vertoog'eenig nut [zal eene dochter, wkr huwelijk was "afgebrok. gèweest
is.
kunnen verfpr.idcn, en noem achting.
Utrecht Uw Dienstvaardiger,
den 6 januarij 1807. P. van Werkhoven.
7den met de gekneusee bezien van den Meira ,-eu lijk op den berg Ramas, in dc Gemeente van
Vistas, waarbij men eenig eiwit mengt, en fteektiyaljouffreiKanton van den Burg d'Oisans, District
men daarna nog de handen in opgclosten alum,|yan Grenoble. Het hoofd was misvormd; en men
dan kan men zonder letfel vuur in
dragen
;dror de b fchuldigmg haart vaders -en bsr beide
broeders, kon zien vereenigen met hem, ien me»
■voor' haar beftemd had; zes menfehea eindeli ginge»
van den wanhoop tot 'hit gelrk oyer.
Het fchijnt thans bewezen voqral na heproces-
Verbaal, opg-fteld door den Hoofdfchout vaifaljouf-
fr i dat het gevonden dat van eenen -eiaiger
T was, die door eene ongeluk!'ge uitglipping W. onge
in de maand July des afgeloopen jaarsvond' men komen.
DE ONSCHULD GERED.
EENE SPOOK-GESCHIEDENIS VERKAARD.
Volgens het yoo-rfehrift van Belhtmus maakt men
uit fijn gewreven aluin eh ehvit esne vuurzalf,
waarmede men een boek beftrijkt, en met zout
water bevochtigt, welks dan na gedroogd te zijn
onverbrandbaar wordt.-— Daarbij worden te gelijk
nog meer middelen opgegeven waarin zelf ratten-
kruid, osfcngal enz. worden aang pr zen, die eeh-
ter-alle op de vorige middelen hunne betrekking
hebben, en die ik dus zal otcrilaan, om in geens
wijdloopigheid te vervallen.
Daar ik met veel genoegaa insgelijics de berigttn
las, die gij in Uw geacht Dagblad ten oprigte der
Oude Vuurproeven opgeeft, dunkt mij nier onge-
Ichlkt, U ook bet voigcr.de uit het reeds aange
haalde derde deel medetedeeien. Op pag 375 yir.de
1k her volgende: Dc Vuurproef ter ontdekking
van misdaden was reeds bij de Grieken gebrui
0 Lelijk; men moest door vuur gaan, om zijne on-
0 fchuld tc bewijzen. Thans nog legt men in la-
p.m een van een of anier wanbedrijf befchuldigd
de handenJontdekte eene oude wond aan den regter fchouder 'n. zc"£c,rc Verzameling van merkwaardighedidl»
cn een krom been. De inwoners v'an deze (treken WC1"!S bekendis, undt - men de volgende ,An;dote»
fpratai veel over dit geval. Men herinnerde zich we^^c iwsichica verdieat dc vergetelheid onti^t te
toen dat eene maand geleden zekere Pierre Turc,,wo en* 3S Schrijver zelf» die Jiet yoori.
van de Gemeente van "Venofezich beklaagd had oyerval1 wien het derhalve aoodj| ja!
den diefital van eenen muilezel; dat hij zijnen 5ong*|Z??/ J?1- cfJ1 en an^er K zeggeiK
ftcn zoon, Jacques-Turc, die te Valjouifrei getrouwd - "v* Cafatibonuszoon van den beroemcen J Ca-
Was, daarmede had befchuïdigddat hij in dc hoogfte I3US* l?71 ^js&eer even zyn vader, yic.i.
bedreigingen was uitgebarsten en dat zijne twee _?^s .^e ^ei^eve geborenen koo£* aa
andere zoons deel hadden genomen in het misnoegen Engeland tot zijn Vaderland. Hij werd opgk
van hunnen vader. roc.d te werd Kanunnik van Canterburij
Jacques Turc, die een Koopman was, bevond zich!^c^crt^c ecnc Jaarwc(ide, welke^ hem^door Oliviè
langen tijd voor den diefïtal van den muilezel, van we^ aangeboden, indien hij de Gefehie
huw afwez ig; maar zijn vader cn braeders gavcnif'enJs van z'jnen Mjd wilds befehrijven. Hij ftierl
bedekte wijze was eekomenln ^aar J®7£> zijnde twee en zeventii
Man of die wegens diefstal ondvr yerdessing iSjJdigd \yeï
voor, dat hij op eene bedekte wijze was gekomen,
om den diefftal ten'uitvoer te brengen.
Vcricheiden inwoners vcrzck:rdcn dat Jacques
Turd een luteeken aan den regter fchouder haden
het was b wezen, dat hij een krom been had: van
daar het slgeinceue geroep, dat het'gevonden lijk
dat van Jacques Turc was vermoord door zijnen
vader en zijue broeders, wier wraak n« geheel yerza
ren.
Ik was vergezeld van mijn zoon'1
zeventig Ja-
Zegt hij
(*j Het werk, waaruit dit verhaal ontleend is
draagt den titelA treaiife pruvlng Spiritswit
's hes, anti fuperatitrcl operations, bij pregnant in-
/tances anti evidences together with other things
wort hij of notes: Dij M, Gaf union Q, Jp, tar,-,
don, 1673,
'rtetj.
