e 'schiedamsche coürant.
WIJSBEGEERTE.
MEN GELINGEN.
aardappelen;-
i
- ALGEMEEN
vc
'GROOTHEID EN KL EI N H EI D V AN
- v'. DEN M EN SC H. -
deelneming. Wet eerbied wenschteri zij hem.wel te
.lusten, eu wij- traden in huis. Een pud huisfruk van
'jccne Maagd zag uit de keuken, wie cr naar boven
ging, en-Doétor Longwcod belastte cene fletch Port
wij». Het huisje -was*nét, c'n met Engelfehc gemak-
Lelijkheid ingcrigt.- W-ij traden in -ecne vrij- ruime
De mensch'noemt-zich den Koning der aarde e>Hkamer, -aan welke de Studeerkamer van den Besftter
in iele opzigten is hij zulks,' daar. hij door de oyfr-met ccne talrijke Bibliotheek grensde. V/i.j zetten ons
tn?gt var. zijacn .geest_ dat gene herftelt, '-wat hem ini vertrouwelijk naast elkander neder, ie flesch werd
vergeLjking mti de dieren, aan dTgehamejijke kracS-jinet twee glazen gebragt', de glazen ingcfehonkenen
ten outoreckidaar hij verder de verwoestende werkiin-.jdra waren wij vat) wederzijden zoo bekend els of wij
"gen van vele kracbtcn_der natuur minder nadcelig ma-jveiTchcidene jaren m'ec. eikanricven hadden dnorgebragt
ken, ji dezelve vaak geheel opheffen en zelfs tot zijn ptt bekend worden onder menfehen is werkeli.jl-
nut leiden, kan.Doch er komen ook dikwijls geval
lenvooF die hem aan zijne beperktheid op eene ycr-
ootmoedigende-wijzeherinneren.
eene geheel bijzondere zaak. Er zijn gezigten, die
zoo kwaad" niet zijn en echter' blijven zij ons eeuwig
••rcemd.; -met andere is men wfl teritond' bekenddoen
Hiertoe belmoren de tusfehen de Keerkringen zoo de bekendheid met dezci.vCÏch'ijnt ons' juist niet eervol
menigvuldige, voor dc Zeevaarders zoo geduchte.Cn ruen zou haar' gaariïe ontbeeren of zij is niets
Koraalrotfcri (Riffen)een werk van kleine Plautdie- beduidend, zond'cr aantrekkelijkheid, in welk geval
ren j Poujpeti, diejrr.eti.afzonderlijk naauwclyks óe- ik liever een terugilootend gc'zi'gt mag ontmoeten, nat
merkt.en die Hechts door hunne tallooze menigte in mijsvc verbeelding'ten minltc bezig houdtnog andere
't oog vallen. Pcron'voert in de Bcfchrijvjug-vaii'Zij bejegent men overal, het. is de algemeer.c vormin
ne <3teis naar de Zuidlanden ("foxrnai de PhyC'3ua Wclké de natuur.'het gros der gezigten giet. Dr.
T- 59) .eenige bijzondere ointla'mlighcdcn van hen aan, Loligwoödts phijiiógnonjie cn zijn gar.ichcik was niets
en rhcM-fpólt-deu .dient bij 't land en op. de opeoe zee ..minder dan' oppervlakkig, niets minder dan gemeen,
gelcg-cncn oorden ftesds grootere. gevaren. Het zlj:i-eil waarlijk niét', minder.dan terugftootender "lag
fteiJe door de golven bedekte rorfca drc bijna veelmeer eene' raagnètifchc kracht in dezelve; welke
leodrest uit -Je grootffe diepten öpiUjgen van, daai'bnWtrierftaanbaar tot hem heen trok. Ik' weder-
g.ebeurt het vaak, dat het.ankertouw nog eene grootc deze kracht géehszinswant voor mij had 'zij
diepte aanwijstcn 1103 niet tot aan' den grond der;een dubbel belang. Hij was, zoo als mneld is,
z.ce reikt wanneer men reeds vzeer nabij-dezelve is.:Verfcli:idene jaren ih Duuschland geweest, en had
Wanneer, bij eer.e windffilte-, het Schip van den droom zich., als leidsman van ccnen jongen rijken ford,
grondenover welke men thans nog kan Keen zeilen ,.-in het bezit van zijne tegenwoordige rijke ftandplaats
zullen irt 't kort vreesfelijke Klippen zijn; zooJnei gaat gekomen, vvelké hetn benevens dc gaven der dank-
de arbeid van deze talrijke ijverige diertjeswelken niets baarheid van zijnen' kweekeling in ftaat ftcide be
weder daan kan, voort. Doch ook in een ander "Op-,vrij d. van alle zorgen, voor het "c'noone beroep te
zigt bereiden deze zwakke diert'es den mensen onvcr-j'ieven de vriend cn rader van cer.e talrijke Gemeente
miidcitjke gevaren. gij veroaadwen door dc van hen'te'.zijn
«cb'onwdrklippen-reijen den ingang in verfcheidene.; y/ f ra!(en v3n Londcn> en ik 00eradc aen naam
•Baajen, verleggen Reeden en Havensen verba-men'- ie Gastheer
het toén omen van den Oever. Op het Ertir.a Timor, f, r..,.r
-n 1 -j f tT V» Leeft nog ae goede Fuller, zeide de Foctor-,
vond- Peron vooral gelegenheid, de blijken van hunne'- f. P A- -5 /lor'"*1- ^«vaK.iw a
«agt te bew-mieren, en hen zeiven gedurende hunnen r fa S medebrengt;'het Lang'^^ Schreven heeft
Soede lieden niétsgehoord1
door de- zee verlatene ftrand neen wandelen eh.biei;,. 'i;.;
geniet men, metverbaasdheidhet fehcusvfpeV der-. aBtWC°TddC
miljoenen van Koraal Polijpen die onophoudelijk met 'J '5 ev.e ,j
de vorming der ro-fen bezig zijn, op welke menibtat.' Zffa t0ch ,mmdcr. !fvc"
3 j 1 ortvrecr van 7.11 aan nor mnrrbfr-vatro Hij f
1 -aia.e;r
D 'rootvader .van den Grootcn Turq-.it e :a
rich als Gevangene van den Hertog van K,
Alexander Farnêfc den kerker fraai door 'vopi-tr,
iijke. Werken, fehrcef eene grondige Verhauii
over dé Krijgskunst en liet fchatbate Gifer.kwan
heden achter. j f'
D"è:.bcroenidc Marquis van Pescara, een der "V,
hecreirvan Karei V, door zijne heldendaden en t
narijen even, zeer bekend, .werd door de Fmnfey
na dei bataillé yan Ravenna, gevahgehj; en wijdk
zijne-gevangenis een Werk voi liefde 'r.an de iajr
din welke hem verrekte aan zijne Gade Vi»
Colonda. - -
De Koningin ïdargarethaee'rfte Gemalin van H
dr; _!Vgaf zich in hare kamers van,de touvrc vk
zij niet verlaten mojgt,.aan' de Jecttiur over, en fjt
Vaderhand 'in. hare afgefeheidenheid op her Siofcf
lat, in Atft'érghc^.tiahf Gedenfjilirlfle/iapy4e*. 5jl
Apologie, van bare. vrouwe lij ré doolingen.
Karei I, fcirt tef in de gevangenis Yan Holmbij t
levten met ftaatfcundige- aanmerkingen welke'hij
zijnen Koon opdroeg j en v/ier fehcrpZiningheid met
van Tacitus- vergeleken, is. .':r
In de Bast; lis. fteidc de Maar/nhalK Rasfotnpjèrre z§
GedenkJchriJien "pp, vyiei, gewigt éïfêcv.alligheid
.joochenbaar-'zyn.',.' i'-jVr'.'r.ll';; 'vK-A*'
lti ztjne gevangenis, eh in ^ij'ne afzohdering1
.CónimercQ., bragt de Kardinaal van R-etz zijne, ink
geest.- van' Salliistius gefchrevene, G.cfchie^enis
Band,
fioctius, een der grootfte fieraden, van de z«
eeuw wérd'.door, den wreedaareigen Theoderich;
"jva, in den kerker geworpen. Eer hij hét fcfraf
beklom, liet iiij der wereld zij se tl Troost der lf!j
ieeeerts achter een werkdat nog vaak deh rats"
fpoed van vele- ongelukkige lijders verzacht. -
Grotius fehrcefzijne fchoócftc WerksainVe boege
en Buchanan zijne Omfehry ving van de Pfalmen Ditni
in den tórdtl van ,een Klooster in Portugal." PelisK
leerdegedurende zijne vijfjarige gevangenis, de Ge
gelecv dheid dc Wijsbegeerte .en het Gricksch. üier'én
mus -Mngius fehrcef,- als Turksch Gevangene, zoad
boek, uit het geheugena geleerde Verhandeling!
de Tintinnabüiis en de i'quuleo. JMen beweert ooi
dat Cervantes opeene AlgierfchéGilei' zijnen -.25
P (y-b-bi-p vf-M ri^pfï-
c_r.i ,r t 1 1 - geweestdan .zl aan het mine," hervatte litiwant
Bcfchouwt-men deze zwakke wezens met een iterk ver S - k.- i J'
a,- r u - t ,- ,-j, tk heb nun door mimen Keet, die voer korten ud uit
gt'ootalas, dan fchi nt het onoezrijpeltithoe de at- n - t .-•
- - - Duitseliland te rug gekomen, er. gisteren naar J-tmdcn
tuur door zoo gering iplujnende middelen uit den grond .chd h cenigeDb?ad2ijden .gcfchDreren."
der zee die grootc bcrgKlompen kon opbouwen welnc ecn d;fnderflaeJWas dit berigt voor mij-
ztch roven de-htliutden verheffen, en'byna dcczcl,er f «aod oisteren^ar Londen?»
•geneelc Zelfitand'ghetd fehijnen te vormen. Ja Peron -
voett gromden aan, waaruit bhjktdat verfcheidene Sr..,- - 1
groenen Eilanden, de Sac,emits Eihmdeir, verfcheidene' 1,6 Dbetor zag..mtjmet groo oogen aan. „Ja,
der.-nieuw.c Hcbriden verfcheidene flrekeu vamKieuw- vJ d°CnDSgr'Jp h°C d?t V200
Guinea, met een woord -bijna ai de .ontelbare -Eiian- ee v0 aa*
(Bet Fervoig hi er nis.)
EDELE BEZIGHEID IN HET 'ONGELUkI -
den tusfehen de Keerkringengeheel of ten dcele, be-
wonderensi'aardige gedenJaeekencn vsn hunne magt
"2sin'. -'Terwijl dus, beduit Peron, de mcnsch ,die
zienden Koning der aarde noemt op de oppervlakte; Vigncul de Marvil-le- verhaalt(in zijne Me'an'ns
van den groud; met moeite, veranderl'.jkc gedenktee- d'htstolre et de literature) van Gevangenen, die zich
ketiea van zijnen hoogmoed oprigt die de adem des tijds ever het verlies'van hunne vryhtidmtt deZanggodinn.cn
-zoo fpoedig om ver werpt yoto'cnigvpldigenzwakke verti'oosttcn doch vergeet de treffendfte voorbeelden,
-diertjes, welke hij lang over het hoofd zag.cn die Hjj zegt niets Van'den Jongeling 'Juba, die-, in- ze-
hij.-nog tegenwoordig' verachtin de diepten des Oce- gepraal naar Rome gevoerd, alle ionieir.en in^vijs-"
aans verbazende blijken van ecne magt, welke de eeuwen beid en deugd overtrof, cn zoo febattén hein zijne
ti'otfcbeert'.en die onze .verbeeldingskracht niet eens in yijacdeu ecn 'Schoonzoon, werd van An toni,us .en
ftaat is te bevatten.''
D W E E P E R IJ.
(Fervoig van Blad?.
Clebp'at-radeze fpeeibalien d,es Geluks. Hij zegt niet
hoe 4it beminnenswaardigé' paar, Terifnoien van" den
Numidifcbeu én Egijptifchen. u-oon.,echter -zijne dagen
door'-dé Jjeoefening-, der Weter.fchappen en het ondeT-
zoek van <1? fefcóonhccen der Natuur,wist te verfraaijen
Hij gcdente niet aan de fchoone; Koningin van-Pal-
miraZcnabiawelke nadat zij der -wereld het vol-
raaaktite vpcirbeell van deugdfn., van bevaUighedcn
van heldhaftigheid vertoond had, cr. door den trotfehen
AuEelianga,- overwonneri en gevangen genomen: Was,
ook ia de, geva "cr.is haren-hopgen zinhare zaoht-
Eerwaardige .-Sir fprak fk den Pries-er -van -den moedigheid-, Jian :efd«.vooiude.Wctenfchappen behield
'barmh.irtigeji God aan als wij naojj zijn huis waren cn in dc .nog'ea a.t hare" vijanden, tot. haren, dood
MOORD, GEPLEEGD DOOR EÊNSN NEGER,
HET GRAAFSCHAP LISCOLN IN NOORD
AMERIKA-
"Vrccuidel!ng,v,GentletnaRén, naarikhoor, eer.Duit-'krachtvolle lied zong: Pexfïla rt-gU prodettftt.
De beperking van het ligchaam verwijdt den geest
QjTchoon liet mij leed" cloetdat Gij dit - tenbond des. Edelen en begaaft heiu met eene kracht.-welke
In de maand Jun'ij des voorleden jaars, is 'er een jjj
ger behoorende tot het huisgezin 'van zékeren'Hé
Corkle, in "het Graaffchap 1 incolir in No'ord Amerils
openlijk verbrand, om dat hij zijne Meesteresop«
wreedaardige wjjzc vermoord, had. Hét bleek-ï
zijn verhoor, dat zijne Mec«errc...j1cr - •.•c
vaan zijne Vrouw berisp chad. Hierop werd hij toórti
doch ging" zijnen arbeid op 'h'etlanft verrigren evenvf
ging zijne drift niet over hij werd'woedendhi j'
ting ooi de-oorzaik ware. Hij greep cenen (lokkei
d'&binnen 2 uren naar tic keuken'te rug, enüoegïiji
Vrouw met denzelven .zoo geweldigdat zij op hi
vuur viel. juffrouw Corkle vloog r.aïr de plaais c
déarnie b-egtereszoo mogelijk,te,rédden-, toen de Negei
zijne Vrouw aan haaf aioiidlóc overlatende op de ji
fröuw met zijnen Ttok aanviel" en haar', op éenc wfeté
wijze van kant maakte. Vervolgens 'ontfnaptc. irj
zijné. %ouw op het vtttir latende liggende; met ha
doode Weldoenser aan bare.zijde; doch tegen den avoi
kwam hij te rug,-nr-t ooginerk^'.otn ecn piard uit'ftc
ftal te nemen, tén: einde des té fpocdiger té..kunst
ontvlugten. -Hij werd 'ontdektgtvangen sgeneiliét
co"batierhaod'gewnfiisd', t m aan- dc'nzeifdea moofèitl
gen ffok -verbra-rift te worden, - Onder het .braudcn.ai
leed 'hij zijne 'misdaad en bad hét Dpper\vezériJ;ffi
ftig' 0111 vergrfferiistot dat zijne Woorden doof d:
vlammen gefthoord werden V-:
KINDÉR.-DOO? IN RUSLAND,
Een-groot aantal Kinderen wordt 'jaarlijks, in Rus
land,te HiidÖen;'var, den -wintcr; gedoopt. Ten diéi
einde;'maakt-mén een pat -in ijs van de riviei^i
Newa-"liét Kind -wordt aan dén '-Rriesffer bvei-handijd
éniindieaTiij"door üitefmate-koude hafnich hetéelh
onder het doopen in: 'f water"-laat"gSjdëiiheffT
•zijn hoofd mét vcd-'-koel-biocdigheid 'om hoog als oU
niets gebeurd ware, ..cn zegt" gelaten j, Geef -bi
een ander want, de, Heer heeft dit. tot-zich ger,
men!'.' v A
oogen flieef
Pierre
Tioprt.-zoo moe.bik toch' bekennen: ja, ik -beu een hij in den fchoot des geluksin de geneugten der vrij- „-Een Wijngaard-\r.ank geldt i.n-"mytte ooger
jDuitfcher.": ihcid Sasuwtlijks yermoedt. Lodewjk Xli muntte-iu[dan; ecu S'-andceeldi," zegt deiClicvaller-de .St;
Gij fprcekt liet Engelsch zeer goei. Sir alleen zijne jeugd., geenszins door gaven van den geest uit,j„ ik. zou, trotleher daarop: zijn., mijn Vaderland meteen
Aa.t,-het oor van eenen Ërgelscaman U ontdekt, moet Hij werd op .den dag van St. Aubiu jeflagen te E-opr-jeenigé. voedzame, planty dan,-met Scipio's Ziiyeid
iJ. ntet bevrecni'len, Ziit Gij lang in Birminghairu"' ges in cencjjjjvtjjrcn opgcüoten., en van alle- vermaken Schild.-verrijkt'.te hebben.'-'
ceroof-d. Hij.vyémd boeken; het dn3gde in zijne zjelZonder .de.óntdelfckmg' der Aardaippsldriózau-dc.oal
»en hem tot dus verre geheel vfecsyd-.bdiang maakte,dekjeing: van, Amerika weinig waard-gewéest.zijns wjt
ic'rvan zijne ziel meester;, de bate .-Schrijvers,, ver- buitendien heeft ,deriaats.tc aan liet menschdom cyeur.zo
veci onheil, als heil aan gebragt.
,-D4er uiivin^Hig;.yan-het Kpmpas eta d^Boekdruitkahs'
deioofdekkii)^. der.AVrdappélén'-cri .der Koppokken zü
Gëfchièdenisjjdft'
3r...fterveiingen gedaan, oplev.ert al het overige is'daffj
'iiili'ocrt Emanuel vsn Savoije om eenige boeken ter Hechts beuzelarij, endc. .werking van de grootjlédadyi
•eVdrijviag van-de tijdsvcrvelin"-. Hij-wist niet eigen-jn éorlog-cn y.redj," wórdt dóou - de daden van jaB
Eerst (ints weinige urenf
G.ij, kotnt uit Londen
Voor hot tegenwoordigeja."
W:£n zóit lang hier ophouden?"
w m Dat ia onbepaald, :Sir, en hangt van- eene-bezig-
hek af, jvclkj mij 'herwaarts gevoerd heeft
Kao' tk U nuttig zijn zoo reken daarep daar
rik in Birmingham zeer bekend ben, zoo ben ik ve'el-
iïigt in,ftaat ik was lang in Duitschiand
szeidé hij in zeer goed, doch; wat al te -week Duitsc-h
en heb daar zeer gelukkige dagen door.gebfagt. Mag
ïk -U .verzoekeneenige oogenbiikkèn' bij'-mij-tbianeri'
fe.tfeden?";,e
Of ik aan. dit verzoek voiueedj!. Wat'kon mij ce
wenseiiter zijn Oe Eerwaardige Vader wendde
zich tot zijoe geleiders, cii dankte uuu 'voor hu.int
z
lichtten heni. Zijn geest en kara.fc*r vormden zich
én de'Vader des Volks werd ook een Vriend,'der
•Wijten.
De èudfcE "Zoon van den Connetabie Anne .de ;Mont-'
mef'enci verzocht ais: Gevangene van den dapperen
Pt"" 1
vérdrij.--3.-
lijk,-Wat htj verzocht; ivan.t zijn.onwetende «Vaterhadjdagen altcos sveder.vernietigd .of naauwclijks bemerK j
hem Maauwélijks in. 't lezen.-laren-onderrfg'tcn.''' pc:De;R'énbaan ter onfterfeliikh'eid is te.ftètk bezocht; I
jonge Krijgsmandoor'. nood gedr'evea 'voIraaakfe'Kreh 'cefiié v'cétflappén in uczelve wórder. door Be VólgéW
aiieeiitroir' uit dé; toeken groot nut, en' zijn fmaak
ih het VVeteitfehappeüjks iiaia iü de,yrijneid hoejangs
hoe meer :ee. - S'fti
bW-l"'-C-C '-■ - -JS--■ .'y '.AC. v-S,:';::i
wcïba»|f;,uitgewischt.
Dc Aardappelen zijn het zekerffe bolwerk
Europa tegen "hóagersnoodpest _eu outyolking.
s>
VÏ
